search
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 29.03.2024 12:25
MENU CLOSE

Το παζάρι Μακρόν – Μέρκελ για τη Βόρεια Μακεδονία

Δημοσιεύτηκε στο ΠΟΝΤΙΚΙ

τεύχος 2099
14-11-2019
19.11.2019 04:00
mac-1.jpg

 

Η πρόσφατη δήλωση του Εμανουέλ Μακρόν στο πλαίσιο της συνέντευξής του στον «Economist» πως το ΝΑΤΟ είναι εγκεφαλικά νεκρό προκάλεσε αίσθηση και «έπαιξε» σε όλα τα ελληνικά και ξένα ΜΜΕ. Η Άνγκελα Μέρκελ έσπευσε την Κυριακή να διαβεβαιώσει ότι «η Ατλαντική Συμμαχία είναι ο κεντρικός πυλώνας της άμυνάς μας», προσθέτοντας όμως ότι: «Ωστόσο, είναι όλο και περισσότερο σαφές ότι εμείς οι Ευρωπαίοι, τα κράτη – μέλη της Ε.Ε. στο ΝΑΤΟ, οφείλουμε να αναλάβουμε περισσότερη ευθύνη στο μέλλον». 
Αν και ο «εγκεφαλικός θάνατος του ΝΑΤΟ» ήταν το μόνο σημείο που αναπαρήχθη κατά κόρον, ολόκληρη η εκτενής συνέντευξη του Γάλλου Προέδρου εκτιμάται ως ιδιαίτερης σημασίας, ενδεικτική για το τι ακριβώς γίνεται αυτή τη στιγμή στην Ε.Ε. και ποια θα είναι η εξέλιξή της στο προσεχές μέλλον. 

Η συνέντευξη δόθηκε στις 21 Οκτωβρίου στο Ελυζέ και ο ίδιος ο «Economist» χαρακτήρισε την ορολογία που χρησιμοποίησε ο Μακρόν «αποκαλυπτική». «Η Ευρώπη βρίσκεται στο χείλος ενός γκρεμού» εκτιμά ο Μακρόν. «Η Ε.Ε. βλέπει τον εαυτό της ως μια αγορά, αλλά χρειάζεται να δράσει ως πολιτικό μπλοκ, με πολιτική για την τεχνολογία και τα data, και χρειάζεται να αναπτύξει μια δική της στρατιωτική δύναμη». Αν η Ευρώπη δεν ξυπνήσει, «δεν θα έχουμε πια τον έλεγχο του πεπρωμένου μας». 
Ο Πρόεδρος της Γαλλίας ανέπτυξε τα σχέδιά του για μια Ευρώπη περισσότερο «κυρίαρχη» και με ισχυρότερη στρατηγική. Το προφίλ του έχει μεταλλαχθεί τον τελευταίο χρόνο. Με την ηγεσία της Μέρκελ να «χαλαρώνει», ο Μακρόν επιδίδεται σε μια φρενήρη διπλωματική δραστηριότητα – όχι απλώς γαλλική, αλλά ευρωπαϊκή – επιχειρώντας, αν όχι να αναλάβει τη διπλωματική ηγεμονία στην Ε.Ε., τουλάχιστον να δείξει ότι είναι εφικτή μια πανευρωπαϊκή πολιτική σε διάφορα θέματα. 

Άλλωστε, λίγες μέρες ύστερα από τη συνέντευξη ταξίδεψε στην Κίνα, όπου, εκτός από Γάλλους επιχειρηματίες, είχε μαζί του έναν Ιρλανδό επίτροπο και έναν Γερμανό υπουργό. Πήγε στο Πεκίνο για να δείξει ότι «η Ευρώπη έχει ένα ενιαίο πρόσωπο». 
Σύμφωνα με τον Μακρόν η Ευρώπη βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε μια ιδιαίτερα δύσκολη θέση μέσα σε έναν εχθρικό κόσμο, όπου κανένα λάθος δεν συγχωρείται. «Πιστεύω πως υπάρχει ένας σοβαρός κίνδυνος, ότι μακροπρόθεσμα θα εξαφανιστούμε γεωπολιτικά. Το πιστεύω βαθύτατα».
 
Η ευρωπαϊκή ψευδαίσθηση
Από τη δεκαετία του 1990, λέει ο Μακρόν, η Ε.Ε. έχασε σταδιακά τον πολιτικό της στόχο. Η επικέντρωση της Ευρώπης στην επέκταση της αγοράς και το ρυθμιστικό πλαίσιο, με την υποστήριξη της αμερικανικής εγγύησης στην Άμυνα, έδωσαν την ψευδαίσθηση της αιώνιας σταθερότητας. 
Όμως, όπως επισημαίνει, η σταδιακή απόσυρση της Αμερικής από την Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή, σε συνδυασμό με τον προστατευτισμό του Τραμπ, αποκάλυψαν πόσο τρωτή είναι η Γηραιά Ήπειρος. «Πρώτη φορά βρισκόμαστε να έχουμε απέναντί μας έναν Αμερικανό Πρόεδρο που δεν συμμερίζεται την ιδέα του ευρωπαϊκού πρότζεκτ» λέει. 

Ακόμη κι αν ο Τραμπ δεν επανεκλεγεί, ο Μακρόν θεωρεί ότι ιστορικές δυνάμεις απομακρύνουν τους παλιούς συμμάχους. Και ανησυχεί ότι οι τζιχαντιστές που βρίσκονται ξαμολημένοι στη Συρία «θα το σκάσουν προς την Ευρώπη». 
«Όταν ο Τραμπ μού λέει για το πρόβλημα των τζιχαντιστών και της Συρίας ότι “είναι η δική σας γειτονιά, των Ευρωπαίων, όχι η δική μου”, αυτό που στ’ αλήθεια λέει είναι “ξυπνήστε”». Με την Αμερική να μας έχει γυρίσει την πλάτη, την Κίνα να γιγαντώνεται και με αυταρχικούς ηγέτες όπως ο Ερντογάν και ο Πούτιν στο κατώφλι της Ε.Ε., «το αποτέλεσμα είναι η εξαιρετικά ευάλωτη θέση της Ευρώπης, η οποία, αν δεν αρχίσει να σκέφτεται ως παγκόσμια δύναμη, θα εξαφανιστεί» σύμφωνα με τον Γάλλο Πρόεδρο. 
Η εγκατάλειψη των Κούρδων συμμάχων της Αμερικής από τον Τραμπ υπονόμευσε το ΝΑΤΟ κατά τον Μακρόν. Η Αμερική δεν ενημέρωσε τους συμμάχους της και η Τουρκία, ένα μέλος του ΝΑΤΟ, εισέβαλε στη Συρία. «Στρατηγικά και πολιτικά πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι εδώ έχουμε πρόβλημα» δηλώνει. 

Ερωτώμενος αν είναι πεπεισμένος ότι μια επίθεση σε χώρα – μέλος του ΝΑΤΟ θα εκληφθεί ως μια επίθεση σε όλα, όπως αναφέρει το άρθρο 5 της Ατλαντικής Συμμαχίας, ο Μακρόν απάντησε «δεν ξέρω…». Και τονίζει ότι η Ευρώπη «πρέπει να επανεξετάσει κατά πόσο είναι πραγματική η δέσμευση των ΗΠΑ σήμερα και τι σημαίνει στην πράξη».

«Η Ευρώπη να ανοίξει τα μάτια της»
Η Ευρώπη, λέει ο Μακρόν, δεν έχει ακόμα συνειδητοποιήσει ότι οι προκλήσεις που έρχονται είναι τεράστιες. Αντιθέτως συνεχίζει να βλέπει τον κόσμο σαν ένα μέρος όπου το εμπόριο από μόνο του είναι ικανό να διασφαλίζει την ειρήνη. Αλλά η Αμερική, ο εγγυητής του παγκόσμιου εμπορίου, γίνεται προστατευτική. Αυταρχικές δυνάμεις ορθώνονται, όπως η Τουρκία και η Ρωσία, χώρες που βρίσκονται στα ευρωπαϊκά σύνορα. 
Πιστεύει, μάλιστα, πως ο καλύτερος τρόπος για να καθιερώσει την παγκόσμια επιρροή της η Ευρώπη είναι να εξελιχθεί ως η δύναμη που θα διαμεσολαβεί ανάμεσα στις υπερδυνάμεις Κίνα και ΗΠΑ. Ο ρόλος της Ευρώπης θα είναι «να αποτρέψει να πιάσει φωτιά ολόκληρος ο πλανήτης». 

Αυτή η φιλοδοξία του προϋποθέτει μια ενότητα την οποία η Ευρώπη σπανίως επιτυγχάνει. Στην ουσία, ζητάει δομικές αλλαγές από τους Ευρωπαίους. Και στο παρελθόν υπήρξαν ευσεβείς πόθοι για να αποκτήσει η Ευρώπη μεγαλύτερο εκτόπισμα στην παγκόσμια σκηνή, αλλά αποδείχθηκαν κενοί. 

Αυτή τη φορά όμως, λέει ο Μακρόν, πρέπει να είναι διαφορετικά. Ζητάει από τους υπόλοιπους Ευρωπαίους ηγέτες να φανταστούν πώς μπορεί η Ευρώπη να ευημερεί σε ένα εχθρικό παγκόσμιο περιβάλλον χωρίς μια σιδερένια, όπως την αποκαλεί, συμμαχία με την Αμερική. Πώς αλλιώς θα μπορέσουν οι Ευρωπαίοι να αντιμετωπίσουν τη Ρωσία, την Κίνα, τις συγκρούσεις και τον θρησκευτικό φονταμενταλισμό σε Μέση Ανατολή και βόρεια Αφρική;

«Κοινό τόπο με τη Ρωσία»
Ειδικά για τη Ρωσία, ο Μακρόν πιστεύει ότι γίνεται πιο επικίνδυνη όταν είναι απομονωμένη. Γι’ αυτό ζητάει μια «προσέγγιση» με τον Πούτιν, ώστε να μην πέσει η Μόσχα στην αγκαλιά της Κίνας. Αυτή η θέση του Μακρόν σήμανε συναγερμό σε Πολωνία και χώρες της Βαλτικής. 
«Η ιδέα μου δεν είναι καθόλου αφελής» επιμένει και μιλάει για κινήσεις προσεκτικά σχεδιασμένες, χωρίς άρση των κυρώσεων κατά της Ρωσίας, για μια μακροπρόθεσμη στρατηγική «που μπορεί να πάρει δέκα χρόνια». Η Ευρώπη, εκτιμά, πρέπει να βρει κοινό τόπο με τον γείτονά της, τη Ρωσία. Αν όχι, «θα είναι τεράστιο λάθος».

Γαλλική ηγεσία στην Ευρώπη
Όπως παρατηρεί και το Ατλαντικό Συμβούλιο στην Ουάσιγκτον, ο Μακρόν «ίσως να γίνει ο επόμενος ηγέτης της Ευρώπης, τόσο από φυσική κλίση και φιλοδοξία όσο και από έλλειψη άλλης ηγετικής μορφής». Το αποτέλεσμα ενδέχεται να είναι το να περάσει η ηγεσία της Ευρώπης, στη μετά Μέρκελ εποχή, από τη Γερμανία στη Γαλλία.

Όμως, εντός Ε.Ε. υπάρχουν και γκρίνιες ότι η γαλλική ηγεσία θα είναι υπέρ της συνεργασίας μόνο με τους όρους της Γαλλίας και το παράδειγμα που αναφέρουν είναι το βέτο του Μακρόν στην έναρξη των ενταξιακών συζητήσεων με τη Βόρεια Μακεδονία και την Αλβανία. Άλλοι Ευρωπαίοι ηγέτες καταδίκασαν το βέτο του Γάλλου Προέδρου ως χαρακτηριστικό παράδειγμα της έλλειψης στρατηγικού σχεδιασμού για την Ευρώπη, κάτι για το οποίο τους κατηγορεί, από την πλευρά του, ο Μακρόν.
Ο Μακρόν εξήγησε στη συνέντευξη το σκεπτικό πίσω από το βέτο. Ευρωπαϊκή διεύρυνση χωρίς μεταρρύθμιση της Ε.Ε. και των κανόνων και όρων ένταξης «είναι κάτι τρελό», τονίζει: «Εμποδίζει την Ευρώπη από το να δρα ως ένα πιο ολοκληρωμένο μπλοκ».

Ανέφερε δε ότι «οι μισές από τις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε. συμφωνούν μαζί μου στο θέμα της Αλβανίας, αλλά κρύβονται πίσω από τη Γαλλία». Επιπλέον, απορρίπτει την άποψη ότι το βέτο του αφήνει τη Βόρεια Μακεδονία και την Αλβανία ευάλωτες στην επιρροή αντίπαλων δυνάμεων δείχνοντας το παράδειγμα της Σερβίας, όπου υπάρχει αυξανόμενη κινεζική και ρωσική επιρροή παρά το γεγονός ότι είναι υποψήφια για ένταξη.
Αν η Ευρώπη μεταρρυθμιστεί πρώτα, τονίζει ο Μακρόν, τότε «θα είμαι έτοιμος να αρχίσω τις διαπραγματεύσεις». Στην πραγματικότητα, πάντως, η Γαλλία δεν έχει ιδιαίτερο πολιτικό ενδιαφέρον για την περιοχή της Βόρειας Μακεδονίας. Ο λόγος που εκτιμάται ότι το έκανε ο Μακρόν είναι για να μπει… στο μάτι της Γερμανίας. 

Από το τέλος του πολέμου της Βοσνίας και μετά η ευρωπαϊκή πολιτική ήταν ξεκάθαρη: Τα δυτικά Βαλκάνια θα έπρεπε να προσδεθούν στην Ε.Ε. Όμως, στις 18 Οκτωβρίου, ο Μακρόν, αφήνοντας στα κρύα του λουτρού τη Βόρεια Μακεδονία και τους περισσότερους ηγέτες της Ε.Ε., μπλόκαρε με βέτο λέγοντας ότι η Ε.Ε. χρειάζεται να μεταρρυθμιστεί προτού συνεχίσει να διευρύνεται. Όλα τα Βαλκάνια «πάγωσαν» καθώς Σερβία και Μαυροβούνιο διαπραγματεύονται ήδη την είσοδο στην Ε.Ε., ενώ Βοσνία και Κόσοβο επιθυμούν να εκκινήσουν τη διαδικασία.

Ειδικά η Γερμανία, που εδώ και καιρό ενδιαφέρεται να τακτοποιηθεί η «πίσω αυλή της», η ευρύτερη γειτονιά της, δυσαρεστήθηκε σφόδρα με το βέτο. Επειδή το Βερολίνο απέρριψε τις προτάσεις Μακρόν για μεταρρύθμιση της Ε.Ε., ο Γάλλος κι αυτός πιέζει από την πλευρά του. Αν η Γερμανία θέλει τη σφαίρα επιρροής της, θα πρέπει να δώσει κάτι σε αντάλλαγμα, δηλαδή να συναινέσει στις μεταρρυθμίσεις. Ουσιαστικά, δηλαδή, η Βόρεια Μακεδονία γίνεται απλώς μια παράπλευρη απώλεια ή, αν θέλετε, μέρος του παζαριού στην κόντρα Μακρόν – Μέρκελ.

Ευρωστρατός και «ωμή ισχύς»
Η Ευρώπη αντιμετωπίζει μια σχεδόν υπαρξιακή στιγμή, δηλώνει ο Μακρόν, καθώς ο κόσμος μεταβάλλεται από μια παγκόσμια τάξη βασισμένη σε κανόνες σε μια τάξη που θα καθορίζεται από την πολιτική της ωμής ισχύος. Είναι απαραίτητο πια να αρχίσει να σκέφτεται σοβαρά τη δημιουργία ευρωπαϊκής στρατιωτικής δύναμης, ειδικά μετά την έλλειψη αξιοπιστίας και την απομάκρυνση των ΗΠΑ.

Το συγκεκριμένο όραμα του Μακρόν, πάντως, προϋποθέτει μια μεγάλη αλλαγή για την Ευρώπη, που δεν δείχνει να μπορεί να γίνει βιαστικά. Θα πρέπει ένα μπλοκ, που σήμερα χρησιμοποιεί την ισχύ της αγοράς της για να επιβάλλει κανόνες και όρους, να μπορεί να επιδεικνύει ισχύ και να δρα συλλογικά ως στρατιωτική δύναμη. «Αυτό είναι πολύ δύσκολο» παραδέχεται: «Η Ευρώπη δεν έχει ακόμη επιδείξει την αξιοπιστία της. Όμως, αρχίσαμε να κάνουμε πρόοδο και οι απόψεις σταδιακά αλλάζουν».
Ως παραδείγματα αναφέρει το δικό του πρότζεκτ, την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Παρέμβασης, μια συμμαχία χωρών – συμπεριλαμβανομένης της Βρετανίας – έτοιμες να δράσουν μαζί σε περίπτωση κρίσης και κινδύνων, αλλά και το PESCO, τη συμφωνία αμυντικής συνεργασίας της Ε.Ε., που υποστηρίζει θερμά και η Γερμανία. 

Το μεγαλύτερο εμπόδιο εδώ αποδεικνύονται οι αμυντικές δαπάνες των κρατών της Ε.Ε. Αν οι ευρωπαϊκές χώρες – μέλη του ΝΑΤΟ αποφασίσουν να τηρήσουν τη δέσμευσή τους για 2% του ΑΕΠ τους στην άμυνα έως το 2024, αυτό θα σημαίνει επιπλέον 102 δισ. δολ. ή 40% παραπάνω δαπάνες συγκριτικά με σήμερα. Τα 13 δισ. ευρώ του Ταμείου Ευρωπαϊκής Άμυνας, άλλωστε, που συχνά επικαλείται ο Μακρόν ότι υπάρχουν ως απόθεμα, μοιάζουν με φραγκοδίφραγκα…

google_news_icon

Ακολουθήστε το topontiki.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν.

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

Το topontiki.gr σέβεται όλες τις απόψεις, αλλά διατηρεί το δικαίωμά του να μην αναρτά υβριστικά σχόλια και διαφημίσεις. Οι χρήστες που παραβιάζουν τους κανόνες συμπεριφοράς θα αποκλείονται. Τα σχόλια απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των αναγνωστών.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 29.03.2024 12:24