Αλληλέγγυοι στους πρόσφυγες οι Ευρωπαίοι, αλλά ζητούν απέλαση των παράνομων μεταναστών

Πριν από λίγες μέρες το έγκριτο Pew Research Institute προχώρησε σε μια ρεαλιστική καταγραφή του αριθμού των μεταναστών που βρίσκονται σε Ε.Ε. και ΗΠΑ, ειδικότερα τώρα που το θέμα αποκτά νέες πολιτικές διαστάσεις και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού και αποτελεί άξονα πίεσης από όλες τις ιδεολογικές πλευρές. Πλέον κανείς δεν αμφισβητεί ότι το μεταναστευτικό είναι ένα μεγάλο πρόβλημα και για τους μετανάστες αλλά και για τις κοινωνίες.

Συγχρόνως η ιδεολογική επιδρομή, με τη βοήθεια των ΜΜΕ και της λαϊκίστικης Ακροδεξιάς, έχει δημιουργήσει μια θεσμική πολεμική που δεν επιτρέπει μια ξεκάθαρη θεώρηση. Σε αυτό το πλαίσιο διαπιστώνεται μια ακραία πολεμική από χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ, αλλά και μια εργαλειοποίηση του ζητήματος ως άξονα πίεσης για εθνικές επιδιώξεις. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Τουρκία του Ερντογάν.

Τα δεδομένα των αριθμών είναι σκληρά. Σύμφωνα πάντα με το Pew, ένας στους πέντε μη Ευρωπαίους πολίτες στην Ε.Ε. είναι μετανάστες. Το σύνολο αυτών των ανθρώπων φτάνει τα 4,8 εκατομμύρια, ενώ υπάρχουν και 20,5 εκατομμύρια μετανάστες που έχουν χαρτιά και διαβιούν μόνιμα στην Ε.Ε. Στην Ελλάδα το 2017 κατεγράφησαν 100.000 μετανάστες και στην Ε.Ε. συνολικά 3 εκατομμύρια πρόσφυγες.

Ενδιαφέρον στοιχείο αποτελεί και η ηλικιακή διαστρωμάτωση των μεταναστευτικών/προσφυγικών πληθυσμών. Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, το 46% είναι γυναίκες και το 54% άντρες, ενώ το 65% είναι μέχρι 34 ετών. Αναφορικά με τις εθνικότητες, μόλις 21% είναι από τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, ενώ το 30% προέρχεται από την Ασία. Τέλος το 17% είναι από την υποσαχάρια Αφρική και 8% από την αμερικανική ήπειρο.

Ιδιαίτερης ανάγνωσης χρήζει το γεγονός ότι η Ε.Ε. αποτελεί τον πιο επιθυμητό τόπο για μετανάστες και πρόσφυγες και ειδικότερα τέσσερις χώρες της Ε.Ε. που έχουν το 70% του πληθυσμού των προσφύγων: Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ιταλία και Γαλλία. Εξ αυτών το 50% βρίσκεται σε Ηνωμένο Βασίλειο και Γερμανία.

Προνομιακός προορισμός η Ε.Ε.

Σε κάθε προεκλογική διαδικασία και στην Ε.Ε. (όπως τελευταίως στο Ηνωμένο Βασίλειο) και στις ΗΠΑ το μεταναστευτικό αποτελεί σημαντικό ζήτημα πολιτικής αντιπαράθεσης. Αν σε αυτό προστεθεί και το προσφυγικό, τότε η διαμάχη γίνεται εκρηκτική.

Η έρευνα του Pew καταδεικνύει ότι το 2017 υπήρχαν στο μέγιστο 4,8 εκατομμύρια πρόσφυγες στην Ε.Ε. και 11 εκατομμύρια στις ΗΠΑ. Αν συγκρίνουμε τις πληθυσμιακές διαφορές, κατανοούμε εύκολα ότι ο πόλεμος στη Συρία επηρέασε κυρίως την Ε.Ε. και την Τουρκία. Η τελευταία έχει την πρόθεση να χρησιμοποιεί τους πρόσφυγες ως άξονα πίεσης, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η Ε.Ε. δίνοντας απλώς χρήματα λύνει το πρόβλημα.

Το αποτυχημένο σχέδιο

Με τη βοήθεια των νεολαϊκιστών και βασιζόμενοι στη λανθασμένη πρακτική ότι τα χρήματα λύνουν το πρόβλημα, η πλειονότητα των πολιτών που συμμετείχαν στην έρευνα το 2018 θέλει την απέλαση όλων όσοι ζουν παράνομα στη χώρα τους. Συγχρόνως οι Ευρωπαίοι πολίτες στέκονται αλληλέγγυοι στην ανάγκη για βοήθεια προς ανθρώπους που προσπαθούν να ξεφύγουν από πόλεμο και βία.

Η μεγάλη πλειονότητα των Ευρωπαίων πολιτών επικρίνει την πολιτική της Ε.Ε., που στόχο έχει να κρύψει το πρόβλημα κάτω από το χαλί. Σημαντικό σημείο κριτικής αποτελεί και το γεγονός ότι δεν υπάρχουν σαφείς εξηγήσεις για το πώς διαχειρίζονται τα χρήματα, ποιοι επωφελούνται και ειδικότερα ποιος ο ρόλος των ΜΚΟ και των «αλληλέγγυων». Ήδη η OLAF, η υπηρεσία κατά της απάτης στην Ε.Ε., διερευνά θέματα κατασπατάλησης και διασπάθισης δημοσίου χρήματος.

Και τώρα τι γίνεται;

Το σχέδιο του Τούρκου Προέδρου, που ήθελε να δημιουργήσει ζώνες ασφαλείας στη Συρία και να μεταφέρει πρόσφυγες εκεί, δίνοντάς τους στην ουσία το δικαίωμα να επαναπατριστούν στις εστίες τους, θεωρητικά είχε βάση. Όμως αυτό που πραγματικά ήθελε ο Πρόεδρος Ερντογάν ήταν – και παραμένει – να εκτοπίσει τους Κούρδους και να ελέγξει εδάφη της Συρίας με τους Καταριανούς φίλους του και την ανοχή του Τραμπ.

Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι τώρα χρειάζονται γενναίες αποφάσεις, να ξεπεραστούν οι όποιες ιδεολογικές εμμονές και η Ε.Ε. να αντιμετωπίσει το προσφυγικό/μεταναστευτικό πρόβλημα στους εξής άξονες:

● Συνεργασία με τη συριακή κυβέρνηση για ασφαλή επαναπατρισμό των προσφύγων στις εστίες τους.

● Περιορισμό της τουρκικής επιθετικότητας, μετακίνηση των προσφύγων και σεβασμό στα υπάρχοντα σύνορα.

● Συντονισμό για θωράκιση των χωρών εισόδου Ελλάδα, Ιταλία και Ισπανία.

● Δίκαιη διανομή των ροών.

● Ευρωπαϊκή πολιτική για τον ασφαλή επαναπατρισμό των μεταναστών που δεν χρήζουν παροχής ασύλου συντονισμένα, με σεβασμό και έμφαση στις ευρωπαϊκές αξίες.

Άλλωστε η μεγαλύτερη νίκη στο μεταναστευτικό/προσφυγικό θα είναι να «αποϊδεολογικοποιηθεί» ώστε να μην εργαλειοποιείται από κάθε ιδεολογικό άκρο και συγχρόνως να αντιμετωπιστεί δομημένα ο πραγματικός φόβος των πολιτών για τα νέα δεδομένα που δημιουργήθηκαν τα τελευταία χρόνια. Αντί επιλόγου, έχει και αυτό τη σημασία του: Στην έρευνα του Pew δεν υπάρχει καμία αναφορά για την ειδική κατάσταση που υπάρχει στην Ελλάδα και την Τουρκία. Τυχαίο;