That’s life (;) / Το πάρτι τελείωσε / Η Λυρική, λίγο πριν το τέλος / Φιλανθρωπικό μάρκετινγκ / «Κράχτες» με κύρος / Διαφημιστικά τρικ του παρελθόντος / Σε ξένες πόρτες / Το σάουντρακ της  κλειδαρότρυπας

That’s life (;)

Το «Φιλολογικόν», στη συμβολή της οδού Σίνα με τη Σόλωνος, είναι ένα από τα λεγόμενα ιστορικά μικρά βιβλιοπωλεία ενός δρόμου που κάποτε, όχι τόσο παλιά, χτυπούσε η καρδιά της εκδοτικής Αθήνας. Πριν λίγες ημέρες ανακοίνωσε την εκποίηση των περίπου 10 χιλιάδων τίτλων του με έκπτωση έως και 70%. Με λίγα λόγια: το «Φιλολογικόν», με μισό αιώνα στην πλάτη του, ετοιμάζεται να κλείσει. Καθόλου ευχάριστο γεγονός, αλλά σχεδόν αναπόφευκτο. Η εκδοτική αγορά και ακόμα περισσότερο η αγορά των βιβλιοπωλείων ήρθε κυριολεκτικά «τούμπα» την τελευταία δεκαετία. Η εμφάνιση και κυρίως η συγκέντρωση νέων μεγάλων βιβλιοπωλείων στους άξονες της Πανεπιστημίου και της Σταδίου μετατόπισε νοτιότερα το κέντρο βάρους της κατανάλωσης βιβλίων. Είναι φυσικό τα μικρότερα βιβλιοπωλεία να πιέζονται. Η παραδοσιακή πιάτσα της οδού Σόλωνος αρχίζει να αποψιλώνεται όχι γιατί υφαίνεται κάποιο επαίσχυντο σχέδιο του Γολιάθ κατά των Δαβίδ, αλλά γιατί η ζωή άλλαξε και μαζί οι συνήθειες όλων μας. Οι αλλαγές είναι μέσα στο πρόγραμμα και συχνά υπάρχουν θύματα. Ένα άλλο ιστορικό βιβλιοπωλείο, ο «Κάουφμαν» της Σταδίου, ακούγεται ότι επίσης αντιμετωπίζει δυσκολίες. Αυτοί που θα αντέξουν είναι αυτοί που θα αναδείξουν τις ιδιαιτερότητές τους σε ένα αναβαθμισμένο περιβάλλον εξυπηρέτησης. Τη στιγμή που μαίνεται η θύελλα πρέπει να βρίσκεις το κουράγιο να σηκώνεσαι για να γίνεις ακόμα καλύτερος. Τότε υπάρχει ελπίδα να τη γλιτώσεις.

Δημήτρης Ρηγόπουλος

Το πάρτι τελείωσε

Σε μια χώρα που έχει φτάσει στο χείλος της οικονομικής καταστροφής τα μισοάδεια ταμεία του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού δεν εκπλήσσουν κανέναν. Πόσο μάλλον που στην οδό Μπουμπουλίνας, έδρα του Υπουργείου, είχαμε προεόρτια με καθυστερημένες επιχορηγήσεις και εσχάτως κλειστά μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους. Το πάρτι τελείωσε και, προσωπικά, δεν πρόκειται να βάλω τα κλάματα. Το Υπουργείο Πολιτισμού είναι ένα «παράξενο» πόστο. Διαχειρίζεται δημόσιο χρήμα για να υποστηρίξει θεσμούς, μουσεία, οργανισμούς, φορείς, η προσφορά των οποίων γίνεται υποχρεωτικά με υποκειμενικά κριτήρια. Μέχρι τώρα το πάρτι γινόταν με ξένα κόλλυβα. Αυτό δεν ισχύει μόνο για το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού αλλά για ολόκληρη τη χώρα. Τα χρήματα που διαχειριζόμασταν δεν ήταν επί το πλείστον δικά μας αλλά δανεικά ή κοινοτικοί πόροι μέσω των τριών πακέτων στήριξης. Στο εξής τα χρήματα θα είναι πολύ λιγότερα και εξ αυτού του λόγου ακόμα πιο πολύτιμα. Σπατάλες, ύποπτες «φιλανθρωπίες» ή αστοχίες δεν θα συγχωρούνται τόσο εύκολα αφού πια είμαστε στο έλεος (κυριολεκτικά) των Βρυξελλών. Εδώ ακριβώς είναι η ευκαιρία. Να ξανασκεφτούμε από την αρχή τι θέλουμε από αυτό το Υπουργείο, να ξανασκεφτούμε τον θεσμό των επιχορηγήσεων, να ξαναδούμε τις προτεραιότητές μας: θέλουμε ένα Υπουργείο ελεημοσύνης ή ένα Υπουργείο που θα στηρίζει ένα στόχο, κάποιο συγκροτημένο στρατήγημα με βάθος χρόνου; Αν η κρίση μάς βοηθήσει να γίνουμε καλύτεροι σε λίγα χρόνια δεν θα τη θυμόμαστε καθόλου.

Δημήτρης Ρηγόπουλος

Η Λυρική, λίγο πριν το τέλος

Η κοσμοσυρροή που παρατηρήθηκε στην Εθνική Λυρική Σκηνή (ΕΛΣ) για την «Τραβιάτα» του Βέρντι, τη στιγμή που η μοναδική όπερα της Ελλάδας υπολειτουργεί εξαιτίας σημαντικών, οικονομικών κυρίως, προβλημάτων, επαναφέρει το φλέγον θέμα: Κοινό υπάρχει και μάλιστα νεανικό, όπως θα διαπιστώσει όποιος παρακολουθήσει μία παράσταση, καλοί τραγουδιστές υπάρχουν –της νέας και πάλι γενιάς– μήπως, αν υπήρχε και μια μικρή έστω διάθεση για βοήθεια από το κράτος, η ΕΛΣ δεν θα παρέπεμπε σε αποπαίδι της νεοελληνικής κουλτούρας, αλλά θα μπορούσε να ελπίζει σε καλύτερες μέρες; Θύμα της χρόνιας αδιαφορίας των κυβερνώντων (γαλάζιων και πράσινων), αλλά και του κακού συνδικαλισμού των εργαζόμενων σε αυτήν (κυρίως των μελών της ορχήστρας), η «Λυρικούλα» πνέει τα λοίσθια. Κι αν το κοινό εξακολουθεί να γεμίζει ασφυκτικά την αίθουσά της αυτό δεν αρκεί. Οι ακυρώσεις παραγωγών και μετακλήσεων είναι γεγονός. Η κατάρρευση πλησιάζει, τον θόρυβό της (κάτι σαν τη βοή που προηγείται του σεισμού) τον ακούνε ήδη οι γνωρίζοντες. Ο νέος υπουργός Πολιτισμού ακούει άραγε;

Χαρά Αργυρίου

Φιλανθρωπικό μάρκετινγκ

«Ελπίδα για την Αϊτή τώρα»∙ υπ’ αυτόν τον βαρύγδουπο τίτλο όλο το Χόλιγουντ συμμετείχε στον φιλανθρωπικό τηλεμαραθώνιο που έγινε προ ημερών για τα θύματα του σεισμού. Ο Τζορτζ Κλούνεϊ, ως διοργανωτής, δήλωνε ότι έχει να κοιμηθεί τρεις ημέρες προκειμένου να γίνουν όλα άψογα – τι δράμα! Παρόντες ήταν όλοι, από τον φιλάνθρωπο Μπιλ Κλίντον, ο οποίος στις δηλώσεις του τόνισε πόσο λυπάται για τον χαμό των απεσταλμένων του ΟΗΕ και όχι για τα τρία εκατομμύρια των πληγέντων, ως τη Μαντόνα, μια από τις πλουσιότερες γυναίκες του κόσμου, η οποία δώρισε 250.000 δολάρια, ποσό μάλλον εξευτελιστικό γι’ αυτήν, αλλά ας μην ξεχνάμε ότι έχει κι ένα ορφανό από την Αφρική να θρέψει. Έκτοτε, διοργανώθηκαν δεκάδες ακόμα μαραθώνιοι και δημοπρασίες με τη συμμετοχή διάσημων. Το χρήμα ξεπλένει τις αμαρτίες; Αρκεί να θυμηθούμε κάτι βομβαρδισμούς αμάχων στο κοντινό παρελθόν, με επικεφαλής τον Κλίντον… Ή μήπως μετριάζει τις τύψεις; Ο Κλούνεϊ δεν έχασε τον ύπνο του όταν έγινε ο σεισμός, αλλά όταν ανέλαβε τη διοργάνωση. Σίγουρα κανείς δεν κατηγορεί το δούναι, υπάρχει όμως και το λαβείν. Αλλιώς θα γίνονταν όλα κρυφά. Εν προκειμένω, το λαβείν είναι πολύ πιο ανταποδοτικό: είναι το μάρκετινγκ της σύγχρονης εποχής στη βιομηχανία του θεάματος. Γι’ αυτό μάλλον θα προτιμήσουμε την άποψη του Όσκαρ Γουάιλντ, που έλεγε ότι «η φιλανθρωπία δημιουργεί πλήθος αμαρτιών».

Ελίνα Μπέη

«Κράχτες» με κύρος

Ρέιτσελ Γουάιζ, Τζουντ Λο, Κίρα Νάιτλι, Γκίλιαμ Άντερσον∙ θα μπορούσαν να ήταν οι πρωταγωνιστές μιας χολιγουντιανής υπερπαραγωγής. Αντ’ αυτού είναι κάποιοι υποψήφιοι για τα φετινά, έγκριτα θεατρικά Βραβεία Λόρενς Ολίβιε. Η αλήθεια είναι ότι το κοινό ποτέ δεν έκανε διακρίσεις σε κινηματογραφικούς και θεατρικούς ηθοποιούς. Στις συγκεκριμένες περιπτώσεις όμως εξεπλάγησαν και οι κριτικοί. Η Γουάιζ τους άφησε άφωνους σαν Μπλανς Ντιμπουά στο «Λεωφορείον ο Πόθος» και ο Λο παρουσίασε ένα εξαιρετικό, κατά γενική ομολογία, «Άμλετ». Το ίδιο συνέβη και με το ντεμπούτο της Νάιτλι στο Γουέστ Εντ, στον «Μισάνθρωπο» του Μολιέρου, αλλά και με την ερμηνεία της Άντερσον στο «Κουκλόσπιτο». Υποψήφιοι όμως είναι και ο επίσης «κινηματογραφικός» Τζέιμς ΜακΑβόι για τον ρόλο του στο έργο «Τρεις μέρες βροχή», η Ιμέλντα Στάντον για «Τα γούστα του κυρίου Σλόαν», καθώς και η «ποπ» Μέλανι Σι, γνωστή από το συγκρότημα Spice Girls, για το θεατρικό της ντεμπούτο στο Γουέστ Εντ με το «Βlood Βrothers». Δεν είναι τυχαίο ότι την περυσινή χρονιά σημειώθηκε ρεκόρ στα εισιτήρια της κεντρικής θεατρικής σκηνής του Λονδίνου. Ήταν μια χρονιά μάλιστα που τα μιούζικαλ, αν και παρέμειναν δημοφιλή, παραμερίστηκαν από τις διασκευές κλασικού δράματος. Η αλήθεια είναι ότι το σανίδι αποτελούσε ανέκαθεν ένα προσωπικό στοίχημα για κάθε ηθοποιό. Γι’ αυτό άλλωστε ακόμα και οι πιο λαμπροί αστέρες θέλουν να το δοκιμάσουν. Αλλά και το θέατρο χρειάζεται τους κράχτες του, πόσο μάλλον στους χαλεπούς καιρούς μας. Αρκεί μόνο να μη βγάζουν άναρθρες κραυγές.

Ελίνα Μπέη

Διαφημιστικά τρικ του παρελθόντος

Φτάνει πια μ’ αυτό το ξεπερασμένο και τόσο 90s διαφημιστικό κόλπο των παραστάσεων και των συναυλιών που παίρνουν παράταση λόγω μεγάλης επιτυχίας. Κανείς δεν το χάφτει πλέον αυτό το παραμύθι. Η αισθητική και η αξιοπρέπεια λέει πως οι παραστάσεις ορισμένου αριθμού τελειώνουν εκεί που είπαν κι όχι μερικές εβδομάδες αργότερα. Είναι ωραίο αυτό το «βλέποντας και κάνοντας». Λέμε δύο βδομάδες ώστε αν δεν πάει να μη γίνει ρεζίλι ο καλλιτέχνης κι αν πάει δίνουμε παράταση για να φανεί ότι γίνεται χαμός. Μπορεί αυτά τα κόλπα να ταιριάζουν στην αισθητική της Ελληνικής Θεαμάτων, αλλά… βρε Διονύση, βρε Χαρούλα, κι εσείς σαν τους άλλους;

Μάκης Μηλάτος

Σε ξένες πόρτες

Μία πυξίδα, παρακαλώ, για τους οπαδούς του Μιχάλη Ρακιντζή που θέλουν να τον δουν live στην αυριανή του συναυλία. Αν βέβαια διαθέτει ακόμα οπαδούς ο μαυροφορεμένος τραγουδιστής του ανεκδιήγητου «S.A.G.A.P.O» της Γιουροβίζιον και του πάλαι ποτέ σουξέ «Μωρό μου φάλτσο». Μια πυξίδα για να βρουν πού είναι το Gagarin όπου εμφανίζεται. Μοιάζει απίθανο να βρίσκεται εντός της σφαίρας των ενδιαφερόντων τους το γνωστό ροκ κλαμπ της Λιοσίων. Σκεφτείτε πως αν μπερδέψουν τις ημερομηνίες και πάνε μία ημέρα αργότερα θα πέσουν πάνω σε κανένα χέβι μέταλ γκρουπ και θα πάθουν πολιτισμικό σοκ. Να ήταν τουλάχιστον το Gagarin στην Πέτρου Ράλλη ή την Ιερά Οδό, θα προσανατολίζονταν μια χαρά. Αλλά στη Λιοσίων; Όπως τότε που έβαλαν τους Archive να παίξουν στα Σίδερα, το μαγαζί που τραγουδούσε εκείνη την εποχή η Νατάσα Θεοδωρίδου. Έτριζαν τα… σίδερα με το ροκ του βρετανικού συγκροτήματος, αυτά που ήταν… συνηθισμένα στα τσιφτετέλια και τα γαρίφαλα. Ατοπήματα ιδιοκτητών ή διοργανωτών, που «καίνε» τους καλλιτέχνες. Και δεν αναφερόμαστε μόνο στις αρπαχτές αλλά και σε περιπτώσεις καλών προθέσεων. Ο χώρος, η «πόρτα» που λέμε, παίζει καθοριστικό ρόλο στον τελικό λογαριασμό μιας συναυλίας. Συμβαίνει στα καθιερωμένα ονόματα, συμβαίνει και στα μικρότερου βεληνεκούς. Οι indie βραδιές με συγκροτήματα της εγχώριας alternative σκηνής που καθιέρωσε φέτος ο Σταυρός του Νότου δεν πηγαίνει και πολύ καλά. Πιθανότατα η δυναμική των ονομάτων αυτών να είναι μικρή. Μεγαλύτερο ρόλο παίζει όμως και το γεγονός ότι οι οπαδοί τους δεν συχνάζουν εκεί που τραγουδούν ο Πορτοκάλογλου, η Ζουγανέλη ή ο Πασχαλίδης (παρεμπιπτόντως, ξεκινάει αύριο). Θέλετε παράδειγμα του τι σημαίνει ταυτότητα χώρου και πώς αυτή σχετίζεται με τον καλλιτέχνη που φιλοξενεί στη σκηνή του; Οι Φανταστικοί Ήχοι έκοψαν στο Σταυρό γύρω στα 150 εισιτήρια, όταν στο Bios, έναν 100% indie και alternative χώρο που ταιριάζει απόλυτα στη μουσική τους, μάζεψαν τετραπλάσιο κόσμο. Γιατί; Διότι το Bios ακολουθεί πορεία σταθερού προσανατολισμού χρόνια τώρα. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που πηγαίνουν στο στέκι της Πειραιώς ακόμα κι αν δεν γνωρίζουν το όνομα που εμφανίζεται κάποια βραδιά. Ελπίζω, πάντως, στους σπουδαίους Triffids, που εμφανίζονται σε λίγες εβδομάδες στο Gagarin, να μην το σφυρίξει κανένας καλοθελητής πως πιο πριν έπαιξε εκεί ο Ρακιντζής…

Δημήτρης Κανελλόπουλος

Το σάουντρακ της  κλειδαρότρυπας

Αυτό θα πει επιχειρηματικό δαιμόνιο! Δέκα ημέρες μόλις μετά τον «εθνικό χωρισμό», κυκλοφόρησε πειρατικό cd με τίτλο «Τα τραγούδια του χωρισμού». Στο εξώφυλλο, η Ελένη Μενεγάκη αριστερά, ο Γιάννης Λάτσιος δεξιά και ανάμεσά τους ο… κεραυνός του διαζυγίου. Περιέχονται σε αυτό τα τραγούδια εκείνα με τα οποία τα μεσημεριανάδικα επενδύουν τα κίτρινα ρεπορτάζ τους επί του θέματος. Μπόλικη Νατάσα Θεοδωρίδου («Το φεγγάρι», «Κόκκινη γραμμή»), Αντώνης Ρέμος («Τέρμα η ιστορία»), αλλά και δόσεις από Γιάννη Πάριο. Αν η επίσημη δισκογραφία είχε χιούμορ, αλλά και έμπνευση, θα είχε προχωρήσει εκείνη σε μία τέτοια έκδοση. Άλλωστε, με τόση υποκουλτούρα που μας ταΐζει κανείς δεν θα μπορούσε να την κατηγορήσει ότι ρίχνει τον ποιοτικό της πήχη. Όμως, οι Νιγηριανοί ήταν εκείνοι που αφουγκράστηκαν το λαϊκό αίσθημα, έπιασαν την «τάση» και δημιούργησαν το σάουντρακ μιας κοινωνίας που κοιτάει από την κλειδαρότρυπα μέσω της TV. Βλέπετε, εκείνοι κυκλοφορούν στο δρόμο και όχι στα γραφεία των meeting.

A.B.