Η Ισπανία περνάει τη χειρότερη χρηματοοικονομι­κή κρίση της εδώ και έναν αιώνα, και δικαιολογη­μένα ανησυχεί όχι μόνο την Ευρώπη, αλλά και τον κόσμο.

Η Ισπανία περνάει τη χειρότερη χρηματοοικονομι­κή κρίση της εδώ και έναν αιώνα, και δικαιολογη­μένα ανησυχεί όχι μόνο την Ευρώπη, αλλά και τον κόσμο. Αυτοί που επινόησαν το Γκρ-έξιτ και το Γκρ-άουτ, έσπευσαν τώρα να κατασκευάσουν τα αντίστοιχα Ισ-πάνικ, που είναι ο όρος ο οποίος αντανακλά τον πανικό των αγο­ρών για την κρίση της Ισπανίας, και Ισ-κουΐτ, που είναι ο όρος που αποδίδει την ενδεχόμενη έξοδο της χώρας αυτής από το ευρώ!

Στην Ισπανία η κατάσταση χειροτέρεψε, ιδιαίτερα στον τραπεζικό τομέα, ενώ η βίαιη δημοσιονομική προσαρμογή προκάλεσε βαθιά ύφεση, με αποτέλεσμα η δεξιά κυβέρ­νηση του Μαριάνο Ραχόι να τρέχει και να μην φτάνει. Στην περίπτωση, όμως, της Μαδρίτης διαμορφώνεται μια ευρω­παϊκή αντίδραση στις θέσεις της Γερμανίας, η οποία ολοέ­να και περισσότερο βρίσκεται αντιμέτωπη με τις συνέπειες της πολιτικής της…

Ο αρμόδιος Ευρωπαίος επίτροπος αλλά και ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών υποστήριξαν την ιδέα της άμεσης χρηματοδότησης των ισπανικών τραπεζών, ώστε να σω­θεί το τραπεζικό σύστημα, χωρίς να υποχρεωθεί η ισπανι­κή κυβέρνηση να υποστεί τους περιορισμούς ενός «πακέ­του διάσωσης» σαν και αυτό που επιβλήθηκε στην Ελλάδα. Ωστόσο, το Βερολίνο αντιτίθεται στη χρησιμοποίηση του νέου «ευρωπαϊκού μηχανισμού σταθερότητας» για την άμεση ενίσχυση οποιασδήποτε τράπεζας.

 

Αντιπαράθεση

Ο Ισπανός πρωθυπουργός παλεύει εδώ και καιρό για να αξιοποιηθούν τα κεφάλαια του «ευρωπαϊκού μηχανισμού σταθερότητας». Ταυτόχρονα η Μαδρίτη γενικεύει το πρό­βλημα και επιμένει ότι αφορά όλες τις ευρωπαϊκές τράπε­ζες. Ο επίτροπος Ρεν αναγκάστηκε να παραδεχθεί ότι η Επιτροπή εξετάζει αυτό το ενδεχόμενο, αλλά κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει με τη σημερινή μορφή της συνθήκης. Έτσι εντείνεται η αντιπαράθεση με το Βερολίνο, το οποίο πιστεύει ότι μόνο ένα πρόγραμμα που εγκρίνεται από τα εθνικά κοινοβούλια επιτρέπει τον έλεγχο για το πώς χρησιμοποιούνται τα κεφάλαια μιας ενδεχόμενης βοήθειας.

Σε μια κίνηση αντιπερισπασμού, ο Ραχόι διεκδικεί μια δημοσιονομική αρχή της ευρωζώνης, με εξουσίες να πα­ρεμβαίνει στους προϋπολογισμούς των κρατών-μελών, ώστε να φανεί ξεκάθαρα στις αγορές ότι το ευρωπαϊκό νό­μισμα είναι μια αμετάκλητη πραγματικότητα!

Οι δυσκολίες της Ισπανίας δείχνουν πόσο απαραίτητο είναι, μαζί με το ενιαίο νόμισμα, να υπάρχει και μια δημοσιονομική Ένωση. Αν η Ισπανία καταρρεύσει, θα υπάρξουν απρόβλεπτες συνέπειες, όχι μόνο στην Ιταλία – που είναι ο επόμενος αδύναμος κρίκος –, αλλά σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Η Μέρκελ αρκείται να εγκωμιάζει τις προσπάθειες του Ισπανού πρωθυπουργού, που «προωθεί σαρωτικές μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας». Η αμετακίνητη όμως πολιτική της και οι συνεχιζόμενες επιπτώσεις της σε ολόκληρη την Ευρώπη αυξάνουν τις επικρίσεις εναντίον της από κάθε πλευρά. Ο τελευταίος στη σειρά ήταν ο δισεκατομμυριούχος επενδυτής Τζορτζ Σόρος, ο οποίος τόνισε ότι η Μέρκελ έχει περιθώριο μόλις τριών μηνών για να διορθώσει τα λάθη της.

Η Μαδρίτη κατανοεί ότι η κρίση που αντιμετωπίζει απαιτεί ευρωπαϊκή λύση και ότι δεν μπορεί να αφεθεί μόνη να λύσει τα πρωτοφανή προβλήματα των τραπεζών της. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει δομηθεί, όμως, με τρόπο που να ευνοεί την αποφασιστική διαχείριση των κρίσεων.

Γι’ αυτό, άλλωστε, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας δήλωσε ότι οι σημερινές δομές δεν εγγυώνται το μέλλον και ζήτησε τη δημιουργία μιας τραπεζικής ένωσης που θα στηρίξει τη νομισματική ένωση. Άρα, μπορεί ώς τα τέλη του μήνα κάποια μέτρα να έχουν παρθεί για έναν κεντρικό μηχανισμό εποπτείας του τραπεζικού συστήματος.

Ο Ραχόι δεν είναι, πάντως, ένας πρωθυπουργός που μπορεί να κατηγορηθεί για σπατάλες. Ακολούθησε πιστά τις συνταγές των εταίρων του για λιτότητα και μεταρρυθμίσεις, αλλά στάθηκε αδύνατο να πετύχει τους στόχους που τέθηκαν. Γι’ αυτό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή του έδωσε παράταση για τη μείωση του ελλείμματος μέχρι το τέλος του 2014!

Ο Ισπανός πρωθυπουργός δικαιολογημένα τονίζει ότι αφού αύξησε τους φόρους, μείωσε τις δαπάνες και περιόρισε το κοινωνικό κράτος, δεν έχει άλλα περιθώρια. Εάν είναι επείγον, λέει, να λυθούν τα προβλήματα της Ισπανίας, το ίδιο ισχύει και για τα προβλήματα ολόκληρης της νομισματικής ένωσης.

 

Αποτυχία της Μέρκελ

Η Ισπανία θέτει, με λίγα λόγια, ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση μπροστά σε ένα αμείλικτο ερώτημα, που αποκαλύπτει όχι μόνο τις αντιφάσεις της ευρωπαϊκής οικοδόμησης, αλλά και την αποτυχία των συνταγών της Μέρκελ. Γιατί συζητούν για τη διάσωση μιας χώρας και για την επιβολή ασφυκτικών μέτρων, όταν η χώρα αυτή έχει ήδη εφαρμόσει τη συνταγή και δεν ωφελήθηκε; Γι’ αυτό η Ισπανία αρνείται, για την ώρα τουλάχιστον, το σχέδιο διάσωσης και αντιπροτείνει μέτρα που αφορούν ολόκληρη την ευρωζώνη. Αν δεν υποκύψει στις πιέσεις, θα θέσει ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση και κυρίως την ηγετική δύναμή της, τη Γερμανία, μπροστά στις ευθύνες τους. Αν η Ισπανία τα καταφέρει, μπορεί να δημιουργήσει ευνοϊκότερες συνθήκες και για την Ελλάδα, όχι για να γλιτώσει από τα δύσκολα, αλλά τουλάχιστον για να αποφύγει την καταστροφή!…