Με αφορμή τις συνεχιζόμενες ρίψεις χημικών στα ελληνοτουρκικά σύνορα του Έβρου από μετανάστες προς τις ελληνικές δυνάμεις ασφαλείας και αντίστροφα παραθέτω ένα απόσπασμα για τους χημικούς παράγοντες καταστολής ταραχών, από το βιβλίο μου «Χημικά και βιολογικά όπλα – Υπαρκτή ασύμμετρη απειλή», Αθήνα 2013, σ.σ. 59-60:
Οι παράγοντες καταστολής ταραχών (Riot Control Agents – RCAs) ή ερεθιστικοί χημικοί παράγοντες ή δακρυγόνα είναι χημικές ενώσεις, οι οποίες γενικά προκαλούν προσωρινή ανικανότητα, ερεθισμό στα μάτια, το στόμα, τον λαιμό, τους πνεύμονες και το δέρμα. 
Οι πιο κοινές από αυτές τις χημικές ενώσεις είναι η χλωροακετοφαινόνη (CN), το χλωροβενζυλιδενεμηλονονιτρίλιο (CS), η χλωροπικρίνη (PS), το  βρωμοβενζυλκυανίδιο (CA), η διβενζοξαζεπίνη (CR) κ.τ.λ. Οι εν λόγω χημικοί παράγοντες είναι υγρά ή στερεά (π.χ. σκόνη) και μπορούν να απελευθερωθούν στον αέρα υπό μορφή μικρών σταγονιδίων ή σωματιδίων (κόκκων). Όταν απελευθερώνονται στον αέρα, ο ανθρώπινος οργανισμός εκτίθεται σε αυτούς μέσω της επαφής με το δέρμα, τα μάτια ή διαμέσου του αναπνευστικού.

Οι χημικοί παράγοντες καταστολής ταραχών υπήρξαν το θέμα μακρών και έντονων συζητήσεων κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για την εφαρμογή της Σύμβασης για τα Χημικά Όπλα (CWC). Συγκεκριμένα επίμαχο θέμα αποτέλεσε η ενσωμάτωσή τους στη Σύμβαση και οι περιορισμοί που θα επιβάλλονταν στη χρήση τους. 
Τελικά επιτεύχθηκε συμβιβασμός, σύμφωνα με τον οποίο τα συμβαλλόμενα κράτη υποχρεούνται να δηλώνουν στον Οργανισμό για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων (OPCW) τα RCAs που κατέχουν για σκοπούς επιβολής του νόμου. 

Το παράδοξο είναι ότι, αν και επιτρέπεται η χρήση τους γι’ αυτούς τους σκοπούς, δηλαδή την καταστολή των ταραχών, εν τούτοις απαγορεύεται η χρήση τους ως μεθόδου πολέμου, δηλαδή δεν μπορούν να τα χρησιμοποιήσουν εναντίον άλλου κράτους. Επιπρόσθετα, αν ένας χημικός παράγοντας καταστολής ταραχών χρησιμοποιηθεί κατά ενός κράτους – μέλους του OPCW, τότε το κράτος αυτό έχει  το δικαίωμα να ζητήσει βοήθεια από τον OPCW. 
Ένα τέτοιο αίτημα θα σηματοδοτήσει την έναρξη έρευνας από τον OPCW προκειμένου να διαπιστωθεί η χρήση του χημικού παράγοντα, ενώ, στη συνέχεια, θα ληφθεί απόφαση από το Εκτελεστικό Συμβούλιο του Οργανισμού, σχετικά με την παροχή περαιτέρω βοήθειας.

Το θεσμικό πλαίσιο
Είναι απορίας άξιο το γεγονός ότι ένας πολίτης μιας χώρας ο οποίος θα στοχοποιηθεί με RCAs δεν μπορεί να προσφύγει στον OPCW. Το μείζον ερώτημα που προκύπτει είναι «γιατί ένα κράτος που θα δεχθεί επίθεση με χημικούς παράγοντες καταστολής ταραχών έχει το δικαίωμα να ζητήσει τη βοήθεια του OPCW, ενώ ο ίδιος Οργανισμός επιτρέπει στα κράτη – μέλη του να χρησιμοποιούν αυτούς τους χημικούς παράγοντες κατά των πολιτών τους;».
Σύμφωνα με τον Νόμο 2991/2002, χημικοί παράγοντες καταστολής ταραχών ή μέσα καταστολής στάσης είναι «κάθε χημικό προϊόν το οποίο δεν έχει καταχωρηθεί σε πίνακα και μπορεί να προξενήσει στους ανθρώπους, μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, αισθητηριακό ερεθισμό ή σωματική ανικανότητα, που αποκαθίσταται μετά παρέλευση μικρού χρονικού διαστήματος αφότου παύσει η έκθεση σε αυτό». 
Στην Ελλάδα η Εθνική Αρχή Χημικών Όπλων (ΕΘΑΧΟ) αποτελεί το εθνικό όργανο που αφενός εξασφαλίζει την επαφή και συνεργασία με τον Οργανισμό για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων (OPCW), αφετέρου συντονίζει τις δραστηριότητες των υπηρεσιών για την εφαρμογή της Σύμβασης για τα Χημικά Όπλα (CWC). 
Η ΕΘΑΧΟ αποτελεί οκταμελές συλλογικό όργανο, υπάγεται στον υπουργό Εξωτερικών και απαρτίζεται από έναν εκπρόσωπο από τα υπουργεία Εξωτερικών, Οικονομίας και Οικονομικών, Εθνικής Άμυνας, Δημόσιας Τάξης, Εμπορικής Ναυτιλίας, Δικαιοσύνης, καθώς και από έναν εκπρόσωπο της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών και του Γενικού Χημείου του Κράτους.

Συνιστά αδίκημα
Από τα παραπάνω προκύπτει ότι, σύμφωνα με τη Σύμβαση για τα Χημικά Όπλα (CWC), η χρήση των δακρυγόνων επιτρέπεται μόνο από τις δυνάμεις ασφαλείας για την καταστολή ταραχών και σε καμία άλλη περίπτωση. 
Ως εκ τούτου η χρήση τους από τους μετανάστες (πιθανώς και από Τούρκους με πολιτική περιβολή) κατά των ελληνικών δυνάμεων ασφαλείας συνιστά αδίκημα, για το οποίο θα πρέπει να ενημερωθεί ο Οργανισμός για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων (OPCW), προκειμένου να διεξαγάγει έρευνα. Βέβαια προηγουμένως απαιτείται η ενεργοποίηση της Εθνικής Αρχής Χημικών Όπλων (ΕΘΑΧΟ).

* Ο Βασίλης Γιαννακόπουλος είναι γεωστρατηγικός αναλυτής. 

Ακολουθήστε το topontiki.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν.