Κραυγή αγωνίας ακούγεται από όλους τους παράγοντες της ενεργειακής αγο­ράς για το μέλλον του τομέα, καθώς τα πάντα κινούνται σε τεντωμένο σχοινί, με αποτέ­λεσμα η κατάσταση να έχει χτυπήσει κόκκινο.

Κραυγή αγωνίας ακούγεται από όλους τους παράγοντες της ενεργειακής αγο­ράς για το μέλλον του τομέα, καθώς τα πάντα κινούνται σε τεντωμένο σχοινί, με αποτέ­λεσμα η κατάσταση να έχει χτυπήσει κόκκινο.

Το παραδοσιακό βαρόμετρο των οικονομικών εξελίξεων, η ενεργειακή αγορά, έχει φτάσει στο χείλος της κατάρρευσης και το μόνο θετι­κό (;) είναι πως, λόγω της κρίσης, η ζήτηση έχει υποχωρήσει σημαντικά. Διαφορετικά, τα πράγ­ματα θα ήταν απείρως χειρότερα!

Τα προβλήματα στον τομέα της ενέργειας εί­ναι διαχρονικά και η… ασθένεια είναι σχεδόν εκ γενετής. Ωστόσο, όπως έχει αναδείξει το «Π» στα τελευταία ρεπορτάζ του, η κρίση και η πο­λιτική της υποβάθμισης όλων των οικονομικών μεγεθών της χώρας – με πρώτη τη μείωση των οικονομικών δυνατοτήτων της συντριπτικής πλειονότητας των εργαζομένων – δημιούργη­σαν συνθήκες ασφυξίας στους μεγαλύτερους «παίκτες» της αγοράς, με αποτέλεσμα το… κα­ράβι να έχει πάρει επικίνδυνη κλίση.

 

Εκρηκτικά προβλήματα

Υπό αυτές τις συνθήκες, όποιος κι αν αναλά­βει το «βαρύ» χαρτοφυλάκιο της ενέργειας θα έχει να χειριστεί άμεσα και εκρηκτικά προβλή­ματα. Μεταξύ αυτών:

1) Τις ασφυκτικές συνθήκες έλλειψης ρευστό­τητας σε όλο το σύστημα, που δημιουργούν με­γάλες «τρύπες» στα ταμεία του λειτουργού της αγοράς (ΛΑΓΗΕ), της ΔΕΗ, της ΔΕΠΑ και άλλων «παικτών».

2) Τις συνθήκες συρρίκνωσης της λιανικής αγο­ράς στον ηλεκτρισμό, έπειτα από τα τέσσερα «κανόνια» που έσκασαν και την απόσυρση των μεγαλύτερων ιδιωτικών εταιρειών του χώρου, εξέλιξη που δείχνει πως η αγορά δεν λειτουρ­γεί με κανόνες υγιούς ανταγωνισμού.

3) Τον κίνδυνο να ξεμείνει το σύ­στημα από εισαγόμενες πρώτες ύλες, καθώς οι προμηθευτές δεν δίνουν πίστωση στις ελληνικές εταιρείες, φοβούμενοι τη χρεο­κοπία της χώρας.

4)  Τα τεράστια προβλήμα­τα στην αγορά καυσίμων, ξεκι­νώντας από το λαθρεμπόριο          και την παράνομη διακίνηση και φτάνοντας μέχρι και τις συνθήκες παντελούς έλλειψης ρευστότητας, που οδηγεί πολλές μικρές εταιρείες στο λουκέτο, καθώς η κατανά­λωση έχει βρεθεί στο να­δίρ και οι τιμές έχουν κατα­γράψει πανευρωπαϊκό ρεκόρ, λόγω των φόρων και των επι­βαρύνσεων που επιβλήθηκαν από το μνημόνιο.

5)  Το μεγάλο θέμα με τις έρευνες για πετρέ­λαιο και φυσικό αέριο στη Δυτική Ελλάδα και την Κρήτη, καθώς επίσης και τις ενέργειες που πρέπει να γίνουν σε όλα τα επίπεδα (διπλωμα­τικό, πολιτικό, οικονομικό κ.λπ.) για ανάλογες δραστηριότητες στο Αιγαίο.

6)  Τις διεθνείς ενεργειακές σχέσεις της χώ­ρας, καθώς όλα τα μεγαλεπήβολα σχέδια του παρελθόντος (Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολη, ITGI, South Stream) είτε βρίσκονται στον αέρα είτε η χώρα μας απειλείται με άμεση ή έμμεση «έξωση» από αυτά!

7)  Την ιδιωτικοποίηση των μεγαλύτερων επι­χειρήσεων ανά κλάδο, σε μία περίοδο κατά την οποία οι αξίες τους έχουν μειωθεί δραματικά, με αποτέλεσμα οποιαδήποτε προσπάθεια πώ­λησης, έστω και μικρών μεριδίων, να μπορεί να θεωρηθεί ξεπούλημα.

Αυτά είναι μόλις μερικά από τα επείγοντα θέ­ματα που θα αντιμετωπίσει η νέα πολιτική ηγε­σία του ενεργειακού τομέα. Το σημαντικότερο, πάντως, είναι πως θα πρέπει να σπάσει αυγά, όχι για να κάνει μία ακόμη ομελέτα (όπως στη συντριπτική πλειονότητά τους οι υπουργοί που πέρασαν από το ίδιο πόστο τις τελευταίες δεκαετίες), αλλά για να φτιάξει τη συνταγή, που θα δίνει αποτελεσματικές και βιώσιμες λύ­σεις.

 

Κατανάλωση στο ναδίρ

Από τις αποφάσεις που θα ληφθούν το αμέσως επόμενο διάστημα, εξαρτά­ται η οικονομική βιωσιμότητα της χώρας, καθώς, όπως είναι πλέον γνωστό στους πά­ντες, χωρίς ενέργεια καμία οικονομία δεν μπορεί να σταθεί στα πόδια της…

Τα στοιχεία για την κα­τανάλωση ενέργειας τον Μάιο και στο πρώτο πε­ντάμηνο   αποδεικνύουν με δραματικό τρόπο το βάθος της κρίσης που έχει χτυπήσει την ελληνική οικονομία. Είναι χαρακτηριστικό  πως τον φετινό Μάιο το σύνολο της κατανά­λωσης στην Ελλάδα (μαζί με τις εισαγωγές) μειώθηκε κατά 5,2% σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μή­να του 2011. Αλλά και τότε (έναν χρόνο πριν) η μείωση ήταν περίπου 5,6% σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα του αμέσως προηγούμενου έτους. Με άλλα λόγια, μέσα σε δύο χρόνια, η ζήτηση μει­ώθηκε κατά περίπου 11%, σύμφωνα με τα στοι­χεία του ΑΔΜΗΕ.

Τα στοιχεία είναι ακόμη χειρότερα, εάν τα εξετάσουμε από τον Μάιο του 2008. Από τότε έως σήμερα (μία 4ετία) και με βάση τα στοιχεία για το πρώτο πεντάμηνο κάθε έτους, υπολογί­ζεται ότι έχουν… χαθεί περισσότερες από δύο εκατ. μεγαβατώρες, ποσότητα που αντιστοιχεί σε απώλειες περίπου 10%.

Οι μεγάλες περικοπές κατανάλωσης έχουν γίνει στους λεγόμενους «επιλέγοντες πελά­τες», δηλαδή στους πολύ μεγάλους καταναλω­τές, που είναι οι βιομηχανίες (όσες απέμειναν σε αυτήν τη χώρα), όπου η μείωση στη ζήτη­ση ηλεκτρικής ενέργειας αγγίζει το 17%, αλλά στην πραγματικότητα μπορεί και να ξεπερνά το 25%. Δηλαδή το ένα τέταρτο των βιομηχανικών εγκαταστάσεων έχει κατεβάσει τους διακό­πτες, αντικατοπτρίζοντας το μέγεθος της οικο­νομικής καταστροφής που έχει δεχθεί η ελληνι­κή επιχείρηση.

Πάντως, στα στοιχεία του ΑΔΜΗΕ υπάρχουν και θετικές πλευρές. Για παράδειγμα, υπάρχει σαφής μείωση στις εισαγωγές ηλεκτρικού ρεύ­ματος και αντίστροφα μεγάλη αύξηση σε εξα­γωγές. Ενώ πριν από μία 4ετία εισάγαμε τετρα­πλάσιες ποσότητες απ’ ό,τι εξάγαμε σε γειτο­νικές χώρες, φέτος τα δύο στοιχεία κοντεύουν να ισοσκελιστούν και μάλιστα θα είναι η πρώτη φορά που θα συμβεί κάτι τέτοιο στην πρόσφα­τη ιστορία του ελληνικού ενεργειακού συστή­ματος.

Βέβαια, τις μεγαλύτερες εισαγωγές τις κά­νουμε από τα καρντάσια μας τους Τούρκους, μέσω της νέας διασύνδεσης, που λειτουργεί τα τελευταία χρόνια, ενώ πριν από μία 4ετία οι βα­σικοί προμηθευτές μας ήταν οι Βούλγαροι. Οι καλύτεροι πελάτες μας είναι οι Ιταλοί και ακο­λουθούν οι Αλβανοί!