Οι ειδήσεις των τελευταίων εβδομάδων προκαλούν κατάθλιψη. Αλλά σε έκτακτες περιπτώσεις οι κοινωνίες ενεργοποιούν ανακλαστικά αλληλεγγύης. Στην πολυκατοικία, στη γειτονιά στη πόλη, στον κόσμο.

Σχεδόν κάθε είδηση για τον κορωνοϊό είναι θλιβερή. Ο αριθμός των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων στη Γερμανία ξεπέρασε τις 12.000, οι θάνατοι τους 40, οι μισοί στη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία. Αλλά όπως και σε άλλες καταστροφές, είτε αφορούν σεισμούς, είτε πλημμύρες, υπάρχει αντίδοτο, η αλληλεγγύη, η αλληλοβοήθεια μεταξύ των συνανθρώπων. Για παράδειγμα, υπάρχουν πολλές πρωτοβουλίες που έχουν δημιουργηθεί στο διαδίκτυο, όπου δίνονται συμβουλές, ειδικά σε αυτούς που θεωρούνται ευαίσθητες ομάδες ή γίνονται προτάσεις για βοήθεια σε γονείς με παιδιά.

«Sharing is caring»

«Ως μοναδικό ον ο άνθρωπος είναι σε θέση από πλευράς εξελικτικής βιολογίας να έχει συνείδηση των συναισθημάτων και των σκέψεών του, να εμβαθύνει στις πράξεις του και να τις κατευθύνει σε κοινωνική ευθύνη και δικαιοσύνη» υποστηρίζει η κοινωνική ψυχολόγος Ελίζαμπεθ Καλς, καθηγήτρια στο καθολικό Πανεπιστήμιο Eichstätt-Ingolstadt. «Πρόκειται για αλληλεγγύη με αυτούς ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου αλλά και με αυτούς που επαγγελματικά ή ιδιωτικά υφίστανται μεγάλη πίεση και βρίσκονται στο όριο της αντοχής τους, όπως διευκρινίζει η καθηγήτρια, η οποία θεωρεί βέβαιο ότι στην καθημερινότητα τρέχουν πολλές πρωτοβουλίες αλληλοβοήθειας. Φέρνει ως παράδειγμα μια πρωτοβουλία αλληλεγγύης στη Βιέννη, που βρίσκει όλο και περισσότερο αντίκτυπο στο διαδίκτυο και αφορά στη γειτονιά. Η διαχειρίστρια κοινωνικών δικτύων Φρεντερίκα Φερκόβα έχει κρεμάσει ένα κομμάτι χαρτί στην πόρτα της που επισημαίνει ότι δεν ανήκει σε ευπαθείς ομάδες και μπορεί να προσφέρει βοήθεια.

Με αυτόν τον τρόπο προσφέρεται να κάνει ψώνια σε ηλικιωμένους ή ασθενείς. Και επειδή τα πανεπιστήμια έχουν κλείσει  θα μπορούσαν και φοιτητές στο ελεύθερο χρόνο τους να φροντίσουν παιδιά γειτονικών τους οικογενειών, όπως προτείνει. Στο μεταξύ η πρωτοβουλία έχει βρει μιμητές και στη Γερμανία. Η νεολαία του Χριστιανοδημοκρατικού κόμματος αναζητεί «ήρωες για ψώνια» όπως τους αποκαλεί. Άλλα μέσα έχουν ξεκινήσει άλλες δράσεις. Η Σουζάνα Ταουζεντφρόιντ , δήμαρχος της κοινότητας  Πούλαχ κοντά στο Μόναχο, προσφέρει στη σελίδα της στο Facebook βοήθεια χωρίς γραφειοκρατικά εμπόδια. Το μήνυμα είναι «sharing is caring».

Σχέδια έκτακτη ανάγκης

Η πρωτοβουλία της Φέρκοβα ξεκίνησε από έκκληση της Νατάσας Στρομπλ στο διαδίκτυο που ζητούσε βοήθεια, επειδή η κόρη της ανήκει στις ομάδες υψηλού κινδύνου. «Είναι η στιγμή να στρέψουμε τον πανικό μας σε αλληλεγγύη. Εκτός από εκκλήσεις ανθρωπισμού γίνονται εκκλήσεις για οικονομική στήριξη σε ανθρώπους που δεν είναι βέβαιο ότι θα έχουν μισθό τον επόμενο μήνα. Όμως παρά τις εκκλήσεις και τις δράσεις αλληλοβοήθειας, υπάρχουν και αρνητικά φαινόμενα. Όπως για παράδειγμα λόγω έλλειψης τροφίμων, που παρατηρείται στα σούπερ μάρκετ, δεν μένει για τις οργανώσεις που στηρίζουν άστεγους και φτωχούς. Επίσης ο Γερμανικός Ερυθρός Σταυρός κάνεις έκκληση για αίμα. Φαίνεται ότι οι δωρητές αίματος φοβούνται μήπως κολλήσουν.

Η κοινωνική ψυχολόγος θεωρεί πολύ σημαντικό να λαμβάνουμε σοβαρά υπόψη τον διάχυτο φόβο που υπάρχει στην κοινωνία και να γίνεται σοβαρή ενημέρωση. Ενημέρωση έτσι ώστε να επιστρέψει όλη η συζήτηση στο πλαίσιο της λογικής αντιμετώπισης, όσο αυτό είναι δυνατόν, τα θετικά συναισθήματα να επικρατήσουν, να ανακτηθεί η εμπιστοσύνη και η αισιοδοξία χωρίς να χαθεί η ενσυναίσθηση για τον πλησίον, ένας κίνδυνος που είναι μεγαλύτερος από όσο νομίζουμε.