Αν μπορούσε κανείς να υπολογίσει την αξία της ζωής, θα έλεγε ότι στην εποχή μας έφτασε σε ανυπολόγιστα επίπεδα σε σχέση με το παρελθόν.

Η ιστορία της ανθρωπότητας είναι γεμάτη θύματα. Ακόμα κι ο 20ος αιώνας ήταν ένας αιώνας-σφαγείο.  Η ζωή απέκτησε τεράστια αξία στην εποχή της δημοκρατίας. Κυρίως μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο – στις χώρες του Δυτικού κόσμου. Η τιμή της εκτινάχτηκε στα ύψη. Μπορεί σπάνια να μιλάμε για την αξία της ζωής αλλά πώς αλλιώς μπορεί να κριθεί η δημοκρατία; Ας πούμε, ίδια αξία έχει στις μέρες μας η ζωή ενός πολίτη της Βόρειας Κορέας με τη ζωή ενός Λουξεμβούργιου; Αυτή ενός Ασιάτη, ενός Αφρικανού, με εκείνην ενός Ευρωπαίου πολίτη;  Η διαφορά είναι η δημοκρατία. Το πολίτευμα που επιτρέπει στους πολίτες του να το αμφισβητήσουν κατά κρίση και βούληση.   

Η απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης  να προτάξει την ζωή έναντι της οικονομίας, δίχως αμφιταλαντεύσεις, άμεσα, μεθοδικά και τολμηρά, αποτελεί την πιο τρανή επιβεβαίωση του υψηλού επιπέδου δημοκρατίας της χώρας μας. Πριν πέντε χρόνια, η δημοκρατία μας δοκιμάστηκε και άντεξε.  Σήμερα, επιβεβαιώνεται η υψηλή της ποιότητα. 

Ωστόσο, το τίμημα της σωτηρίας των ανθρώπινων ζωών θα είναι υψηλό. Όταν θα έχει περάσει ο κίνδυνος και η χώρα θα βρίσκεται αντιμέτωπη με το μεγάλο οικονομικό κόστος…  Θα  έχουν ξεχαστεί οι ζωές που σώθηκαν, οι χιλιάδες ανώνυμοι ήρωες που έδωσαν την μάχη, τα επιτεύγματα, οι θυσίες του εγκλεισμού. Η ζωή θα προτάσσει επιτακτικά την επιβίωση, η κόπωση θα θολώνει την κρίση, οι επαγγελματίες σωτήρες θα αλωνίζουν – παλιά τους τέχνη κόσκινο. Πού καιρός και διάθεση να εκτιμήσουμε τι γλυτώσαμε, τι κερδίσαμε, τι πετύχαμε; Συνήθως οι κοινωνίες παρακμάζουν όταν δεν έχουν την δυνατότητα να εκτιμήσουν τα επιτεύγματά τους.  Αυτό όμως συμβαίνει τις περισσότερες φορές. Η ζωή  αποδεικνύεται κατά βάση ξεχασιάρα, άδικη κι αχόρταγη. Όχι όμως και η δημοκρατία, που οφείλει να θυμάται να επαγρυπνά, να δικαιοπραγεί  και να έχει μέτρο. 

Το στοίχημα της επόμενης μέρας είναι να αλλάξουμε μένοντας ίδιοι. «Θα είναι ο κόσμος ίδιος;», αναρωτιούνται ήδη οι θεωρητικοί. Προφανώς γνωρίζουν ότι οι άνθρωποι ξεχνούν εύκολα. Το ζήτημα δεν είναι τι θα θυμούνται αλλά τι θα διασωθεί ως εμπειρία. Χωρίς αυτήν δεν θα είχαμε πολιτισμό, ούτε εξέλιξη. Θα βρισκόμασταν σε μια συνεχή αρχή, σε ένα πρώτο βήμα που θα πάγωνε στον χρόνο. Οι άνθρωποι κάνουν ότι δεν θυμούνται για να επαναλαμβάνουν τα λάθη τους, να επιβεβαιώνουν την ανθρώπινη φύση τους.  Ο άνθρωπος λοιπόν αλλάζει μένοντας ίδιος καθώς έχει δυο χρόνους, αυτόν της ανθρώπινης φύσης που κυλάει αργά, με το σταγονόμετρο, σε αντίθεση με αυτόν του πολιτισμού που τρέχει ιλιγγιωδώς. Ο άνθρωπος κοντολογίς δύσκολα γίνεται καλύτερος και ευκολότερα πιο πολιτισμένος.