Το «Πράσινο Ποντίκι» έφτασε αισίως με το αφιέρωμα «Γκρέμισέ τα» στην Πάτρα, πόλη ιδιότυπα προικισμένη και ιδιότυπα κατεστραμμένη. Η «πόλη της μεσοτοιχίας», όπως μου τη χαρακτήρισε ένας παλαιός, βέρος Πατρινός μηχανικός. Η πόλη που «δεν μπορώ πια να βιώσω», όπως μου είπε από καρδιάς ένας άλλος παλιός, βέρος Πατρινός.

Το «Πράσινο Ποντίκι» έφτασε αισίως με το αφιέρωμα «Γκρέμισέ τα» στην Πάτρα, πόλη ιδιότυπα προικισμένη και ιδιότυπα κατεστραμμένη.

Η «πόλη της μεσοτοιχίας», όπως μου τη χαρακτήρισε ένας παλαιός, βέρος Πατρινός μηχανικός

Η πόλη που «δεν μπορώ πια να βιώσω», όπως μου είπε από καρδιάς ένας άλλος παλιός, βέρος Πατρινός.

Η πόλη της απόλυτης πολεοδομικής και αρχιτεκτονικής «ειρωνείας»… Ευτύχησε τον 19o αιώνα να έχει πολεοδομικό σχέδιο διά χειρός ενός μηχανικού του γαλλικού στρατού, του Σταμάτη Βούλγαρη. Ευτύχησε να αφήσει το αποτύπωμά του ο Τσίλερ. Και κατάντησε έρμαιο και της «μπετόν αρμέ» χούντας και της «μπετόν αρμέ» μεταπολίτευσης.

Η Πάτρα είναι ο ορισμός της χαμένης ευκαιρίας. Ο ορισμός του πώς μια classy πόλη μπορεί να μετατραπεί σε μια, αρχιτεκτονικά και πολεοδομικά, επιεικώς αδιάφορη σύνθεση όγκων.

Το πιο τραγικό, όμως, είναι ότι η Πάτρα είναι μια πόλη αφημένη στη μοίρα της. Μια πόλη που επί της ουσίας δεν «ευεργετήθηκε» ποτέ και από κανέναν. Μια πόλη που η κεντρική εξουσία τής έχει γυρίσει εδώ και χρόνια την πλάτη.

Το «Πράσινο Ποντίκι» συνεχίζει να τα κάνει λίμπα και, ακολουθώντας την παλαιά ρήση του Γιάννη Τσαρούχη «Οι ευεργέτες του μέλλοντος θα είναι εκείνοι που θα γκρεμίζουν και όχι εκείνοι που θα κτίζουν», έθεσε το ερώτημα αυτό για την πόλη της Πάτρας… «Εάν σας δινόταν η δυνατότητα αύριο το πρωί να γκρεμίσετε ένα κτήριο, ποιο θα ήταν αυτό;»… Έστω και εάν ένα δεν είναι ποτέ αρκετό…

«Γκρεμίζουμε» λοιπόν με την ευγενική χορηγία της Μαρίας Καρέλα, του Γιώργου Κουβαρά, του Πέτρου Μπαζού και του Άκη Τσελέντη.

Το «Πράσινο Ποντίκι» ευχαριστεί για τη βοήθεια στο «γκρέμισμα» της πόλης την εφημερίδα «Πελοπόννησος» και τον αρχισυντάκτη της Νίκο Σύφαντο.

«Γκρεμίζω» το μέγαρο «Λόγου Τέχνης»

Σε μια πόλη, πύλη της χώρας μας προς τη Δύση, ένα κτήριο που ομολογουμένως δεν συνάδει με τους τσιλερικούς του συντρόφους, το θέατρο «Απόλλων» και τα παρακείμενα νεοκλασικά, ένθεν και ένθεν κτήρια, είναι το παράταιρο και αντιαισθητικότατο αρχιτεκτονικό τερατούργημα που όλοι μας γνωρίζουμε σαν μέγαρο «Λόγου Τέχνης».

Σε μια πόλη γνωστή για τον πολιτισμό και την κουλτούρα της, ο τσιμεντένιος αυτός όγκος παρεισφρέει σαν νεόπλουτος γείτονας ανάμεσα σε άρχοντες συγγενείς.

Αν ήταν στο χέρι μου, δεν θα δίσταζα στιγμή να διατάξω την κατεδάφισή του.

Μαρία Καρέλα

Συγγραφέας, λογοτέχνης,

καθηγήτρια Εtudes des Lettres

Η παραλία της Πάτρας θα μπορούσε να είναι το πιο όμορφο κομμάτι της. Κι όμως, εκεί που η πόλη βουτάει στη θάλασσα, που σαλπάρουν τα καράβια και έχεις μπροστά σου το πιο μαγευτικό ηλιοβασίλεμα, η Πάτρα δείχνει τον χειρότερο εαυτό της. Στο λιμάνι η βόλτα απαγορεύεται και αποτρέπεται με κάγκελα και σίδερα. Οι αθλητικές εγκαταστάσεις στην παραλία είναι εγκαταλελειμμένες και εκεί όπου όταν ήμασταν παιδιά, μυρίζαμε θάλασσα ή κάναμε βουτιές και κολυμβητικούς αγώνες (από τον μόλο στον κυματοθραύστη και πίσω), τώρα μυρίζει πετρέλαιο.

Θα γκρέμιζα λοιπόν τις προβλήτες της παραλίας από τη μια άκρη μέχρι την άλλη, και πρώτη απ’ όλες αυτή που βρίσκεται στο τέρμα της οδού Αγίου Νικολάου, κάτω από την παραλία Τριών Συμμάχων. Στη θέση της φαντάζομαι ή τον παλιό γαλλικό μόλο με τον φάρο ή μια μοντέρνα κατασκευή που θα συμβόλιζε την εξωστρέφεια της πόλης. Κάτι ανάλογο θα ήθελα σε όλο το μήκος της παραλίας, έτσι ώστε να συνδυάζεται η εξυπηρέτηση των εμπορικών αναγκών της Πάτρας με την ποιότητα ζωής των κατοίκων της, των επισκεπτών και των πολλών περαστικών από το λιμάνι της, που τώρα αποκομίζουν τη χειρότερη δυνατή εντύπωση.Γ

Γιώργος Κουβαράς, δημοσιογράφος

Το μεγάλο πρόβλημα των ελληνικών πόλεων είναι η έλλειψη του αστικού κενού. Η Πάτρα, δυστυχώς, δεν επωφελήθηκε από τη γνώση της κατάντιας της Αθήνας, αλλά παρασύρθηκε από το οικοδομικό μένος, την απουσία πολεοδομικού σχεδιασμού και την αντικοινωνική και κερδοσκοπική πολιτική της Μεταπολίτευσης.

Η Πάτρα θα μπορούσε να εξελιχθεί εκμεταλλευόμενη την ιδιαίτερη φυσιογνωμία της, τις στοές, μέσα στις οποίες ανέκαθεν ελάμβαναν χώρα οι μικρές καθημερινές περιπέτειες των κατοίκων της. Η στοά σού δίνει τη δυνατότητα να κοντοστέκεσαι. Είναι ένας προστατευμένος χώρος κοινωνικοποίησης, που είναι μέσα στο DNA του Έλληνα από την αρχαιότητα.

Αν μου δινόταν η εξουσία να αλλάξω κάτι στην πόλη, θα ζητούσα μια μικρή θυσία από πολλούς παρά μια μεγάλη από λίγους. Να διανοίξουμε στοές σε ολόκληρη την πόλη διευρύνοντας τη χωρητικότητά της στο επίπεδο του πεζού. Να δημιουργήσουμε τις συνθήκες για συνεύρεση, για συζήτηση, για ανάπτυξη κριτικής σκέψης, να μπολιαστούν οι πολίτες της με το μικρόβιο της συμμετοχικότητας.

Πέτρος Μπάζος, αρχιτέκτονας

Όταν πριν από 20 περίπου χρόνια επέστρεψα στην Ελλάδα και ήλθα στην Πάτρα για να ξεκινήσω την εδώ καριέρα μου, πίστεψα ότι αυτή η ζωντανή παραλιακή πόλη με τα πολλά παραδοσιακά αρχοντικά και την όμορφη φύση που την περιβάλλει, θα μπορούσε να έχει όλες εκείνες τις προϋποθέσεις για να με κρατήσει.

Δυστυχώς δεν με κράτησε, υπάρχουν φορές που κάνω να κατέβω στο κέντρο της πόλης ακόμα και 3 μήνες, βελτίωση δεν είδα στη ρυμοτομία και το κυκλοφοριακό, τα παραδοσιακά αντικαταστάθηκαν με αρχιτεκτονικά εξαμβλώματα, το ελάχιστο πράσινο λεηλατήθηκε και η πόλη εξακολουθεί να είναι στραμμένη με την πλάτη στη θάλασσα.

Στο ερώτημα λοιπόν τι θα γκρέμιζα, θα την γκρέμιζα όλη και θα την έστρεφα να κοιτά τον υπέροχο Πατραϊκό και να επιτρέπει στους πολίτες της να χαίρονται την παραλιακή ζώνη. Εννοείται βέβαια ότι θα γκρέμιζα και τις παρωπίδες από κάποια σκουριασμένα μυαλά τα οποία φέρουν ακέραια την ευθύνη.

Άκης Τσελέντης, καθηγητής σεισμολογίας Παν. Πατρών