Σε περασμένο κείμενό μας στο ΠΟΝΤΙΚΙi, είχαμε προσπαθήσει να παραθέσουμε τους φόβους μας για τις συνέπειες που ενδεχομένως επιφέρει η πανδημία του covid-19.  Επιτρέψτε μας να επανέλθουμε, θεωρώντας πως τα πράγματα οδηγούνται με ταχύ ρυθμό σε   νέες και ακραίες καταστάσεις, όχι αναγκαστικά κακές, αλλά και ούτε αναγκαστικά καλές. 

Υπό την απειλή εξάπλωσης   του νέου ιού, καταλύονται τα σημερινά πολιτεύματα. Σε όλον τον κόσμο. Καταφανώς και κυριολεκτικώς. Αποφασίζεται από ένα κατά κανόνα άτομο, ή από μια μικρή και κλειστή ομάδα ατόμων, η διακοπή  κυκλοφορίας  των πολιτών ή ο αυστηρός έλεγχός της, η διακοπή  επιλεγμένων από αυτούς οικονομικών δραστηριοτήτων, ο απόλυτος έλεγχος του τρόπου ύπαρξης και λειτουργίας της κοινωνίας. Δεν κρίνουμε αν αυτά είναι για το «καλό» της κοινωνίας, αλλά λαμβάνονται καταφανώς πέραν κάθε πολιτικής νομιμοποίησης.

Το χειρότερο είναι πως ο τρόπος που καταλύθηκαν τα εμφανιζόμενα ως δημοκρατικά και αντιπροσωπευτικά  πολιτεύματα, δεν ξενίζει κανένα και δεν αμφισβητείται από κανένα.    

Όταν λαμβάνονται αστυνομικά μέτρα απαγόρευσης της κυκλοφορίας των πολιτών, διακοπής λειτουργίας καταστημάτων, διακοπής  λειτουργίας δημόσιων και ιδιωτικών   υπηρεσιών,   όλα δε αυτά για διάρκεια μηνών και με προοπτική συνέχισής τους άγνωστο μέχρι πότε, τότε κατ’ ουσία μιλάμε για μέτρα αυστηρότερα και των νόμων. Τους δε νόμους  τους ψηφίζει η Βουλή και όχι οι Υπουργοί ή ο Πρωθυπουργός.  
Αν δεν θέλουμε να ονομάσουμε νόμους   τις αποφάσεις που είναι ισχυρότεροι των νόμων, τότε αυτές οι αποφάσεις είναι υπερβάσεις αρμοδιοτήτων από πλευράς ενός ατόμου –του Πρωθυπουργού ή του Προέδρου- και της μικρής και κλειστής ομάδος που αυτός και μόνον αυτός επέλεξε.

Γιατί ούτε ως «νομοθετικά διατάγματα» μπορούν να εκληφθούν αυτές οι αποφάσεις. Τα νομοθετικά διατάγματα και οι όποιοι άλλοι αναγκαστικοί νόμοι, για να θεωρηθούν ως τέτοιοι, απαιτούν συνυπογραφή του υπουργικού συμβουλίου και δεν πρέπει να ισχύουν επί μακρόν και  άγνωστο μέχρι  πότε και με  περιεχόμενο που θα διαφοροποιείται, κατά το δοκούν του ενός ατόμου και της μικρής ομάδος του.    

Δεν κρίνουμε αν ως κοινωνία είχαμε και έχουμε συμφέρον από τα μέτρα αυτά  ή   αν εξακολουθούμε να ζούμε εξ αιτίας των μέτρων αυτών. Κρίνουμε πως δεν ελήφθησαν  σύμφωνα με το πολίτευμά μας. Ακόμα διαπιστώνουμε πως ο φόβος μπορεί να καταλύσει το πολίτευμα, κάθε πολίτευμα, αλλά και πως μπορεί ανετότατα να χρησιμοποιηθεί εργαλειακά προς αυτήν την κατεύθυνση. 

Ανησυχούμε πάντως –υποθέτουμε και ελπίζουμε αδίκως-  για το ότι ως κοινωνία δεν έχουμε γνώση των στοιχείων που κάνουν σαφές πως αυτή η διακοπή λειτουργίας της  ζωής μας είναι το καλλίτερο που μπορούσε να γίνει, υπό τις συνθήκες της τρέχουσας  πανδημίας.  Μέχρι στιγμής οι θάνατοι παγκοσμίως  είναι της τάξεως των 200000, όχι «από τον ιό», αλλά «κατόπιν διαπίστωσης πως έφεραν τον ιό», όπως ανακοινώνουν αρκετά συχνά.    Όμως κατ’ έτος έχουμε παγκοσμίως 200000-600000 νεκρούς από την εποχική γρίπη, αναλόγως του έτους, δηλαδή έχουμε κατ’ έτος πανδημία γρίπης, παρά την ύπαρξη εμβολίου. Γιατί δεν προφυλασσόμαστε από την εποχική γρίπη με τον ίδιο τρόπο που κάνουμε τώρα με τον covid-19;

Θα πρέπει να γίνει ένας απολογισμός θυμάτων εποχικής γρίπης και covid-19 μαζί, για να διαπιστώσουμε αν πράγματι φέτος τα πράγματα έγιναν χειρότερα σε βαθμό που να ήταν χρήσιμα τα μέτρα που πήραμε. Έχουμε και εκατομμύρια άλλους θανάτους από άλλους λόγους, όλοι αυτοί λοιπόν οι 200000 θάνατοι  είναι πράγματι «εξ αιτίας του ιού»;  Μήπως πάλι τα μέτρα «κλεισίματος» των κοινωνιών, επιφέρουν περισσότερα θύματα, από αυτά που ενδεχομένως αποφύγουμε; Αλλά και άλλα πολλά, ακόμα και ηθικής των δυτικών κοινωνιών. Γιατί αδιαφορούμε σε περιπτώσεις πανδημιών «άλλων», ή εκατομμυρίων θανάτων από ασιτία «άλλων», ακόμα μάλιστα αν αυτοί οι «άλλοι» ευρίσκονται μέσα στις ίδιες τις κοινωνίες μας ;

Μέσω των ΜΜΕ,  οι επιλεγμένοι να παρουσιαστούν ως ειδήμονες και αρμόδιοι,  ανακοινώνουν πως η ζωή μας θα αλλάξει μετά την τρέχουσα πανδημία. Ομοίως διακηρύσσεται  και από διάφορα έγκυρα και μη έγκυρα έντυπα και blogs. Αν πρόκειται απλώς να φοράμε μάσκα στο μετρό όπως οι Κινέζοι ή να κυκλοφορούμε με αντισηπτικά υγρά, δεν τίθεται ζήτημα.

Αν όμως ο τρόπος συναλλαγών αλλάξει με αποκλειστική χρήση ηλεκτρονικού χρήματος, που θα φανερώνει και την τελευταία πτυχή της ζωής μας, αν τα εμβόλια  αναγράφονται στο ιστορικό μας,  αποτυπωμένο στις ταυτότητές μας που είναι ήδη εφοδιασμένες με τις ψηφιακές φωτογραφίες μας και ενδεχομένως σε μικροτσιπ που θα φέρουμε πάνω μαςii, αν μας επιβληθούν και ένα σωρό άλλες προφυλάξεις/εμπόδια στον τρόπο ζωής μας και στη  σχέση μας με τον Άλλο, τότε τίθεται σοβαρό πολιτικό ζήτημα. 

Ακόμα δείχνει να ολοκληρώνεται ο οικονομικός έλεγχος των ατόμων από τις κεντρικές πολιτικές εξουσίες. Αφού πέτυχε εν πολλοίς η «κατασκευή του χρεωμένου ανθρώπου», τώρα τείνει να συμπληρωθεί με τον  «πτωχευμένο  άνθρωπο»  και απολύτως εξαρτώμενο  από το κράτος-ελεγκτή και προστάτη. Προφανώς οι παλαιότερες οικονομικές θεωρίες περί   «φιλελευθερισμού», τελείωσαν.  Θα επικροτούσαμε αν αυτό το κράτος-προστάτης ελεγχόταν από τη κοινωνία, αν δημιουργούσαμε δηλαδή  νέους Δήμους κατά τα πρότυπα των ελληνικών παρακαταθηκών, αλλά θα είναι έτσι; 

Αν σε αυτά προσθέσουμε πως το απόλυτο όπλο στα χέρια των πολιτικών εξουσιών απεδείχθη πως είναι ο φόβος, ο φόβος του θανάτου,  που πολύ εύκολα διασπείρεται στο σύνολο των κοινωνιών τους, τότε το ζήτημα σοβαρεύει ακόμα περισσότερο. Με άλλα λόγια επαπειλείται η   μετάβασή  μας σε μία άλλου είδους «κοινωνία», μακράν των κοινωνιών και των «κοινωνικών συμβολαίων» που ξέραμε μέχρι τώραiii.  
Η κάθε νέα πραγματικότητα υπερέβαινε πάντα και την πιο «τρελή» φαντασία. Σήμερα   βλέπουμε την ιστορία να εξελίσσεται μπρός στα μάτια μας με φρενήρη ρυθμό.

Οι σημερινοί εξηντάρηδες εκπλήσσονται, συγκρίνοντας  τον κόσμο και τον τρόπο ζωής και δράσης τους στα παιδικά και φοιτητικά τους χρόνια, με τη σημερινή πραγματικότητα.   Η έκπληξη αυτή   θα συνεχιστεί….