Η πραγματικότητα – και στις διεθνείς σχέσεις – διαμορφώνεται από τον συγκερασμό αντικειμενικών και υποκειμενικών παραγόντων. Έτσι όση σημασία έχει η εικόνα που αντιλαμβάνονται «τρίτοι» παρατηρητές για μια χώρα, άλλη τόση σημασία έχει και η εικόνα που αντιλαμβάνονται οι πολίτες και το πολιτικό σύστημα μιας χώρας για τη χώρα τους.
Μπορεί οι «έξω» να κρίνουν αυτές τις αντιλήψεις ανεδαφικές ή υπερφίαλες, ωστόσο στη βάση αυτών των αντιλήψεων διαμορφώνονται κινήσεις και γίνονται επιλογές οι οποίες επηρεάζουν τον περίγυρο.

Μιλώντας για την Τουρκία και την αντίληψη που έχει για τον «εαυτό» της είναι χαρακτηριστική η πρόσφατη τοποθέτηση του Τούρκου ναυάρχου Τζεμ Γκιουντερίζ στην εφημερίδα «Αϊντινλίκ». «Η Μεσόγειος», υποστήριξε ο Τούρκος ναύαρχος, «δεν αρκεί στην Τουρκία. Η Τουρκία πρέπει να βγει πλέον έξω από τα σύνορα της Γαλάζιας Πατρίδας». 
Όταν μάλιστα ρωτήθηκε για τη στρατιωτικού τύπου επιχείρηση της Ε.Ε. με την επωνυμία IRINI, που έχει στόχο τον έλεγχο της τουρκικής διείσδυσης στη σπαρασσόμενη από τον εμφύλιο Λιβύη, ο Τούρκος ναύαρχος με την απάντησή του έδειξε πού ακριβώς γράφει η Άγκυρα την Ε.Ε., αλλά και την Ελλάδα. 

«Η Ε.Ε. βλέπει τόσο μικρούς τους Έλληνες, ώστε χρησιμοποίησαν την ελληνική λέξη “Ειρήνη” για την επιχείρηση χαϊδεύοντας τ’ αυτιά τους με τέτοια μικρά πράγματα (…) αλλά το όνομα δεν αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα που έχει δημιουργηθεί. Γνωρίζουμε ότι η Γαλλία, η Βρετανία, οι ΗΠΑ είχαν πάει το 2011 στη Λιβύη σαν άγρια ζώα να την κατασπαράξουν. Τώρα χωρίς αιδώ σηκώνονται και λένε “ειρηνική επιχείρηση”. Δεν είναι δυνατόν να το πιστέψουμε αυτό ασφαλώς».

Επίγνωση αδυναμίας
Το ποια εικόνα έχει η Τουρκία (κυβέρνηση, ελίτ, κοινωνία) για τον εαυτό της εδώ στην Ελλάδα το βιώνουμε καθημερινά, ειδικά τα τελευταία δύο – τρία χρόνια. Αρκεί να φέρουμε στον νου κάποια τελευταία περιστατικά, όπως αυτό της παρενόχλησης του ελικοπτέρου που μετέφερε την πολιτική και στρατιωτική ηγεσία του υπουργείου Άμυνας πάνω από ελληνικό έδαφος (όπως είναι τα ελληνικά νησιά) από τουρκικά μαχητικά αεροσκάφη.
Άλλωστε από την αρχή του χρόνου έχουν καταγραφεί περισσότερες από 260 πτήσεις οπλισμένων μαχητικών αεροσκαφών πάνω από ελληνικό έδαφος, όπως είναι τα κατοικημένα (από Έλληνες προφανώς) ελληνικά νησιά στο ανατολικό Αιγαίο. 

Είναι, έχουμε την εντύπωση, προφανές και σε σχέση με όσα είπαμε στην αρχή αυτού του κειμένου πως η Τουρκία έχει μια εικόνα για τον εαυτό της η οποία της επιτρέπει να στέλνει οπλισμένα αεροσκάφη της σε νησιά, όπως όλα τα Δωδεκάνησα, καθώς και σε Λήμνο, Λέσβο, Χίο, Σάμο…
Από την άλλη, είναι σαφές ότι η Ελλάδα έχει σαφή επίγνωση της αδυναμίας της να αποτρέψει αυτές τις προκλητικές και απαράδεκτες, από κάθε άποψη δικαίου, τουρκικές ενέργειες.

Αναζητώντας προστασία
Για να φτάσουμε σ’ αυτό το σημείο, δηλαδή της τουρκικής υπεροπτικής αντίληψης, η οποία την ωθεί σε επιθετικές συμπεριφορές, και της ελληνικής σιωπής παρά το γεγονός της καθημερινής παραβίασης των συνόρων της, διανύσαμε περίπου το ένα τέταρτο ενός αιώνα, από την κρίση των Ιμίων μέχρι σήμερα, κατά το οποίο οι δύο χώρες έκαναν βασικές επιλογές που διαμορφώνουν το παρόν τους, το οποίο είναι αδιαμφισβήτητο:
Η Τουρκία προβάλλει ως περιφερειακή υπερδύναμη και η Ελλάδα προσπαθεί να ορθοποδήσει από μια παρατεταμένη κρίση αναζητώντας προστασία και προστάτες οι οποίοι ουδέποτε σπεύδουν να την προστατεύσουν και, αν το πράξουν, δεν το κάνουν με το αζημίωτο.

Έτσι, λοιπόν, το πολιτικό σύστημα της γειτονικής χώρας στο σύνολό του συμφωνεί ότι η σημερινή κατάσταση στην περιοχή του Αιγαίου και της ανατολικής Μεσογείου δεν έχει καμία σχέση με εκείνη που η ηττημένη στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο Τουρκία υποχρεώθηκε να αποδεχτεί τον «ακρωτηριασμό» της με τη Συνθήκη της Λωζάνης. 
Η Τουρκία αντιλαμβάνεται εδώ και καιρό τον εαυτό της τόσο ισχυρό όσο χρειάζεται για να απαιτήσει την αναθεώρηση των συνθηκών που την περιόρισαν στα σημερινά της όρια.

Και ύστερα… ξυπνήσαμε
Αυτή την τουρκική αναθεωρητική επιλογή θα έπρεπε να την έχει διαπιστώσει η ελληνική ηγεσία από το 1998, όταν αμέσως μετά την κρίση των Ιμίων το τουρκικό κράτος διατύπωσε τις θέσεις του για το Αιγαίο σε ένα βιβλίο («Το θεμελιώδες πρόβλημα στο Αιγαίο»), το οποίο αποτέλεσε βασικό εκπαιδευτικό εγχειρίδιο για τις παραγωγικές σχολές των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων, της διπλωματίας και του κρατικού μηχανισμού. Στο βιβλίο αυτό διαβάζουμε όλα όσα σήμερα βιώνουμε, όπως για παράδειγμα:
1. «Η Ελλάδα από το 1964 εξοπλίζει τα νησιά τα οποία έχουν μεταβιβαστεί σε αυτή με τον όρο να είναι αποστρατιωτικοποιημένα. Η πρακτική αυτή συνιστά ανοιχτή παραβίαση της απόφασης της 13ης Φεβρουαρίου 1914, στην οποία αναφέρεται η Συνθήκη της Λωζάνης, καθώς και των άρθρων 12 και 13 της Συνθήκης, όπως και του 14ου άρθρου της Συνθήκης Ειρήνης των Παρισίων του 1947».
Αυτή ακριβώς η επιχειρηματολογία είναι σήμερα στην πρώτη σελίδα της τουρκικής ατζέντας, καθώς η Άγκυρα κατηγορεί την Ελλάδα ότι, αφού παράνομα στρατιωτικοποίησε νησιά όπως η Σαμοθράκη, η Λήμνος, η Λέσβος, η Χίος, η Σάμος και η Ικαρία, έχει παραβιάσει τη συνθήκη με την οποία τα προσάρτησε. Άρα;
2. Το ίδιο υποστηρίζει σήμερα η Τουρκία, όπως το πρωτοδιατύπωσε το 1998, και για τα Δωδεκάνησα. «Τα 13 νησιά που βρίσκονται σε αυτή την περιοχή και αναφέρονται ονομαστικά, μαζί με τη νήσο Μεγίστη, καθώς και οι παρακείμενες σε αυτά βραχονησίδες, σύμφωνα με το άρθρο 14 παρ. 2 της Συνθήκης Ειρήνης των Παρισίων και της Παραγράφου του ΧΙΙΙ Παραρτήματος της εν λόγω Συνθήκης, έχουν πλήρως αποστρατιωτικοποιηθεί». 
Όλο αυτό το διάστημα, κατά το οποίο η Τουρκία προσπάθησε – και σε έναν βαθμό πέτυχε – να οικοδομήσει τις απαραίτητες δυνάμεις για να μπορεί να υποστηρίξει και να επιβάλει την εικόνα που έχει για τον εαυτό της και τον ιστορικό ρόλο που θεωρεί ότι της αναλογεί, η Ελλάδα (πολιτικό σύστημα, ελίτ, κοινωνία) βυθίστηκε στην ονείρωξη της ισχυρής Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία, εκτός από την αιώνια οικονομική ευημερία, υποτίθεται ότι θα πρόσφερε και μόνιμη προστασία από επιβουλές ενοχλητικών γειτόνων όπως οι Τούρκοι. Μέχρι που κάποια στιγμή ξυπνήσαμε…