Χωρίς αποτέλεσμα ολοκληρώθηκε η Σύνοδος Κορυφής, η οποία έγινε μέσω τηλεδιάσκεψης και που έδωσε το εναρκτήριο λάκτισμα για σειρά δύσκολων και περίπλοκων διαβουλεύσεων. Μέσα σε περίπου τέσσερις ώρες που διήρκησε, οι ηγέτες των 27 κρατών-μελών εξέφρασαν τις θέσεις τους σχετικά με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο και το Σχέδιο Ανάκαμψης της Κομισιόν. Η επόμενη Σύνοδος αναμένεται στα μέσα Ιουλίου με φυσική παρουσία.

«Περνάμε σε νέα φάση: αυτή της διαπραγμάτευσης» είπε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου λίγο μετά την ολοκλήρωση της Συνόδου Κορυφής.

LIVE NOW: #EUCO press conference with @eucopresident @vonderleyen and @AndrejPlenkovic https://t.co/EFJRyrYDEW

— Charles Michel (@eucopresident) June 19, 2020

Ο Σαρλ Μισέλ εξέφρασε τη δέσμευσή του « να ξεκινήσουν πραγματικές διαπραγματεύσεις» ενώ ανέφερε ότι η επόμενη Σύνοδος με φυσική παρουσία θα πραγματοποιηθεί στα μέσα Ιουλίου.

Ωστόσο, σύμφωνα με τον κύριο Μισέλ, υπάρχει ανάγκη για συμπαγείς προτάσεις πριν από την επόμενη Σύνοδο των 27.

Βασικό μέλημα είναι να «εστιάσουμε στους τομείς που έχουν επηρεαστεί περισσότερο από την κρίση» ανέφερε ο Σαρλ Μισέλ συμπληρώνοντας ότι «τις επόμενες ημέρες πρέπει να δουλέψουμε παραγωγικά, σκληρά» Επιπροσθέτως, τονίστηκε η δυσκολία και η πολυπλοκότητα του ζητήματος με τους επικεφαλής των ευρωπαϊκών θεσμών να μιλούν «για την ύπαρξη πολιτικής βούλησης»

Η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, έκανε λόγο για «θετικό κλίμα» και εστίασε «στη σοβαρότητα αυτής της κρίσης» τονίζοντας ότι το Σχέδιο Ανάκαμψης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, είναι «ένα φιλόδοξο σχέδιο». Σύμφωνα με την ίδια, παραμένουν οι διαφορετικές απόψεις, αλλά εκτιμά πως μπορεί να υπάρξει συμφωνία.Σαρλ Μισέλ

«Είμαστε στην αρχή και όχι στο τέλος. Αυτό που θέλουμε να αποτρέψουμε είναι να μεγαλώσει το χάσμα μεταξύ των κρατών μελών» σημείωσε η Πρόεδρος της Κομισιόν.

Τα βασικά ζητήματα της ατζέντας ήταν το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο και το Σχέδιο Ανάκαμψης της Κομισιόν, που αποτελεί το αγκάθι για τα κράτη μέλη , με την ομάδα των «φειδωλών» (Ολλανδία, Αυστρία, Δανία, Σουηδία) να κρατούν αρνητική στάση.

Ωστόσο, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και η Επικεφαλής της Κομισιόν, ενημέρωσαν τους Ευρωπαίους ηγέτες και για τις συνομιλίες που είχαν την περασμένη εβδομάδα με τον Βρετανό πρωθυπουργό σχετικά με το Brexit. Όπως ανέφερε ο Σαρλ Μισέλ υπάρχει η δέσμευση για συμφωνία (για το Brexit), αλλά «όχι με κάθε κόστος». Επιπλέον, οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμφώνησαν να παρατείνουν τις οικονομικές κυρώσεις που επιβάλλουν σε βάρος της Ρωσίας λόγω της προσάρτησης, το 2014, της Κριμαίας και της αναταραχής στην Ουκρανία, έως τα τέλη Ιανουαρίου 2021, δήλωσε ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. «Τώρα το Συμβούλιο μπορεί να προχωρήσει με την παράταση των κυρώσεων», δήλωσε ο Σαρλ Μισέλ.

Ελπίδα Μέρκελ

Την ελπίδα ότι οι αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της ΕΕ σχετικά με τον όγκο και την κατανομή του «ταμείου ανασυγκρότησης» για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας του κορονοϊού θα ληφθούν ήδη πριν από τη θερινή ανάπαυλα εξέφρασε η Καγκελάριος ‘Αγγελα Μέρκελ, σε δηλώσεις της μετά την τηλεδιάσκεψη.. Η κυρία Μέρκελ ζήτησε ακόμη σπουδή και σε ό,τι αφορά την αποπληρωμή των δανείων της ΕΕ.

Επί της βασικής αρχιτεκτονικής του σχεδίου λέμε «ναι», αλλά υπάρχουν ακόμη κάποια ανοιχτά ζητήματα, δήλωσε η Καγκελάριος. Απαντώντας σε σχετικές ερωτήσεις, δήλωσε ότι δεν έχουν ακόμη τεθεί συγκεκριμένα ζητήματα πιστώσεων και επιδοτήσεων, αν και, όπως ανέφερε, κάποια κράτη – μέλη θεωρούν το ύψος της χρηματοδοτικής βοήθειας πολύ υψηλό. Μελλοντικά θα βρεθεί βάση συνεννόησης, πρόσθεσε η ίδια.

Η κυρία Μέρκελ σημείωσε ακόμη ότι βρίσκει πολύ μεγάλη την διάρκεια του προγράμματος βοήθειας και τόνισε την ανάγκη να ποσοτικοποιηθεί το συντομότερο δυνατό το κόστος της πανδημίας, ακόμη και αν κάτι τέτοιο είναι δύσκολο. «Είμαστε της άποψης ότι η αποπληρωμή των δανείων θα πρέπει να ξεκινήσει ήδη από αυτή την δημοσιονομική περίοδο και όχι από την επόμενη», είπε χαρακτηριστικά.

Κατά την σημερινή «εποικοδομητική» συζήτηση, η κυρία Μέρκελ έθεσε ακόμη την γερμανική πρόταση και για το μεσοπρόθεσμο χρηματοδοτικό πλαίσιο. Το θέμα των «διορθώσεων» (rebate) θα διαδραματίσει, όπως είπε, σημαντικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις, ενώ θα πρέπει να συζητηθεί και το δίκαιο του ανταγωνισμού. Το κεντρικό ζήτημα, δήλωσε, είναι εάν επιτρέπεται η Ευρωπαϊκή Ένωση να φτιάχνει «παγκόσμιους πρωταθλητές». «Επαρκούν η γραφειοκρατία μας και το σύστημα στήριξης ώστε να αντιδράσουμε όπως πρέπει στην τρέχουσα κατάσταση;», διερωτήθηκε η ‘Αγγελα Μέρκελ και κατέληξε ότι πρέπει σύντομα να υπάρξει συμφωνία για όλα τα θέματα.

Σε ό,τι αφορά τα υπόλοιπα σημεία στην ατζέντα της σημερινής Συνόδου, η Καγκελάριος αναφέρθηκε στην απόφαση για νέα εξάμηνη παράταση της ισχύος των κυρώσεων σε βάρος της Ρωσίας, λόγω της Ουκρανίας, ενώ πρόσθεσε ότι η χαλάρωση των κυρώσεων έχει συνδεθεί με την πρόοδο στην «Διαδικασία του Μινσκ», η οποία, όπως είπε, δεν είναι επαρκής.

Επιμονή Μακρόν

Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε στους Ευρωπαίους ηγέτες ότι είναι απαραίτητο να βρεθεί μια γρήγορη συμφωνία για το προτεινόμενο ταμείο ανάκαμψης ύψους 750 δισεκ. ευρώ τον Ιούλιο προκειμένου να διατηρηθεί η σημερινή δυναμική, δήλωσε σήμερα Γάλλος αξιωματούχος.

Η αποτυχία να υπάρξει συμφωνία για το σχέδιο ανάκαμψης θα στείλει το λάθος μήνυμα, δήλωσε ο Μακρόν, σύμφωνα με τον ίδιο αξιωματούχο.

Στην ίδια τηλεδιάσκεψη με τους Ευρωπαίους ηγέτες, ο Γάλλος πρόεδρος πρόσθεσε ότι από τα 750 δισεκ. ευρώ, η διατήρηση των 500 δισεκ. ευρώ σε επιχορηγήσεις είναι η βασική προτεραιότητα της Γαλλίας, συμβαδίζοντας με τη Γερμανίδα καγκελάριο Άγγελα Μέρκελ.

«Η Ελλάδα στηρίζει πλήρως την πρόταση της Κομισιόν, πρόκειται για ένα πολύ καλό σημείο εκκίνησης, δεν γίνεται να πάμε κάτω από το επίπεδο αυτής της πρότασης» τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη διάρκεια της συνεδρίασης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

«Έχουμε ραντεβού με την ιστορία. Μιλώντας ως χώρα που το 2011 βίωσε ύφεση της τάξης του 9,1%, αυτού του είδους οι οικονομικές καταστάσεις είναι πραγματικά ιδιαίτερα επώδυνες, οδηγούν σε κοινωνική αναταραχή και σε άνοδο του λαϊκισμού. Θα πρέπει όλοι να γνωρίζουμε καλά τι θα αντιμετωπίσουμε εάν η αντίδρασή μας δεν έχει το κατάλληλο μέγεθος ή την ταχύτητα που απαιτείται. Η Ελλάδα στηρίζει πλήρως την πρόταση της Κομισιόν, πρόκειται για πολύ καλό σημείο εκκίνησης, δεν γίνεται να πάμε κάτω από το επίπεδο αυτής της πρότασης», τόνισε σύμφωνα με πληροφορίες ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

Ο Πολωνός πρωθυπουργός Ματέους Μοραβιέσκι κάλεσε τους Ευρωπαίους ηγέτες να μην χάσουν χρόνο για μια μακρά διαπραγμάτευση, λέγοντας ότι χρειάζεται μια γρήγορη αντίδραση. Ο Μοραβιέτσκι δήλωσε ότι η Πολωνία θα λάβει περίπου 160 δισεκ. ευρώ από το ταμείο ανάκαμψης και τον προϋπολογισμό της ΕΕ για την περίοδο 2021-27. Πρόσθεσε ότι οι διαπραγματεύσεις για το σχέδιο ανάκαμψης μπορεί να ολοκληρωθούν τον Ιούλιο ή τον Αύγουστο.

Ο Σουηδός πρωθυπουργός Στέφαν Λέβεν δήλωσε, από την πλευρά του, ότι παραμένουν οι διαφορές για το ταμείο ανάκαμψης και τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ότι χρειάζονται αλλαγές στις προτάσεις προκειμένου να επιτευχθεί μια συμφωνία.

«Δεν καταλήξαμε σε συμφωνία σήμερα, ούτε σχεδιάζαμε κάτι τέτοιο», δήλωσε ο Λέβεν σε συνέντευξη Τύπου λίγο μετά από τη συμμετοχή του στη σύνοδο της ΕΕ. «Συνεχίζουμε να είμαστε σε σχετική απόσταση ο ένας από τον άλλον. Συνολικά, χρειάζονται μεγάλες βελτιώσεις πριν να είναι αρκετά καλά (τα σχέδια για) τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό και το ταμείο ανάκαμψης».

«Δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο»

Η ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ενωσης κάλεσε σήμερα τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων των 27 κρατών μελών να ενωθούν για την ταχεία επίτευξη συμφωνίας επί του σχεδίου οικονομικής ανάκαμψης για την αντιμετώπιση της κρίσης της επιδημίας του κορονοϊού, ώστε να βγει η Ευρώπη από την ιστορική ύφεση.

Μία συμφωνία για το σχέδιο των 750 δισεκατομμυρίων ευρώ θα αποτελούσε ιστορικό βήμα στην πορεία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Διότι θα είναι η πρώτη φορά που η Ευρωπαϊκή Ενωση θα δανεισθεί εξ ονόματός της το κολοσσιαίο αυτό ποσόν στις αγορές, γκρεμίζοντας το ταμπού που ονομάζεται «κοινό ευρωπαϊκό χρέος».

«Πρέπει να ενώσουμε τις δυνάμεις μας. Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε καμία καθυστέρηση» τόνισε η Πρόεδρος της Κομισιόν σε μήνυμά της.

Την ώρα που οι 27 ηγέτες διαπραγματεύονταν στη Σύνοδο Κορυφής, η οποία γίνεται με τηλεδιάσκεψη και είναι σε εξέλιξη, η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, έκανε λόγο για «μία πρόταση φιλόδοξη και ισορροπημένη» υπογραμμίζοντας ότι για «κοινή επιτυχία, πρέπει να μείνουμε προσηλωμένοι στη μεγάλη εικόνα».

Today we take a crucial step on the road out of the crisis. I’m happy to present #NextGenerationEU to European leaders at today’s EUCO. Our recovery package will help Europe’s recovery be resilient, sustainable & digital. We now must all pull together. We cannot afford any delay. pic.twitter.com/BdtlRkuSEn

— Ursula von der Leyen #UnitedAgainstCoronavirus (@vonderleyen) June 19, 2020

Η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ δήλωσε σήμερα στους ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ότι η οικονομία τους βρίσκεται σε «δραματική πτώση» και κάλεσε το μπλοκ να ενεργήσει προκειμένου να υπάρξει ανάκαμψη, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές και αξιωματούχους. Η Λαγκάρντ κάλεσε επίσης τους ηγέτες να συμφωνήσουν γρήγορα στο σχέδιο ανάκαμψης και είπε ότι χρηματοπιστωτικές αγορές είναι σχετικά ήρεμες λόγω των προσδοκιών ότι το ευρωπαϊκό μπλοκ θα ενεργοποιηθεί για να δείξει ότι η ΕΕ είναι και «πάλι σε δράση», δήλωσαν οι πηγές.

«Αποτελεί συλλογική ευθύνη μας να καταλήξουμε» σε συμφωνία, έγραψε στο Τwitter ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ μόλις πριν από την έναρξη των εργασιών της ευρωπαϊκής συνόδου κορυφής.

We have a collective responsibility to deliver.

Today #EUCO leaders will discuss our long term #EUbudget and the recovery plan to fight #COVID19

Now is the time to engage.

— Charles Michel (@eucopresident) June 19, 2020

Την πεποίθηση ότι θα βρεθεί μια συμφωνία για το Ταμείο Ανάκαμψης εξέφρασε ο Ευρωπαίος επίτροπος Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων, Πάολο Τζεντιλόνι, ωστόσο, όπως εκτίμησε, «ίσως αυτό δεν θα καταστεί δυνατό στη σημερινή Σύνοδο Κορυφής», την οποία χαρακτήρισε «ενδιάμεσο σταθμό, για να γίνουν αντιληπτές με μεγαλύτερη σαφήνεια οι διαφορές μεταξύ ορισμένων αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων». Και τόνισε ο κ. Τζεντιλόνι: «Η συμφωνία θα επιτευχθεί τον Ιούλιο, είμαι σίγουρος» τόνισε ο Τζεντιλόνι.

Από την πλευρά του, ο Κυριάκος Μητσοτάκης -όπως τόνισε και στην τηλεδιάσκεψη της Συνόδου Κορυφής των ηγετών του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, την Τετάρτη- επισήμανε την ανάγκη να υπάρξει συμφωνία εντός του Ιουλίου.

Θερμομέτρηση

Η σημερινή σύνοδος έδωσε την ευκαιρία σε κάθε ευρωπαίο ηγέτη να αποκαλύψει τους στόχους του και τα περιθώρια διαπραγμάτευσης για το σχέδιο ανάκαμψης με στόχο την στήριξη της ευρωπαϊκής οικονομίας. Μία άλλη σύνοδος κορυφής, ή και δύο, θα είναι αναγκαίες για την επίτευξη συμφωνίας, που τοποθετείται στα τέλη του Ιουλίου.

«Θα είναι μία θερμομέτρηση, αναγκαία για να πάρουμε την θερμοκρασία», ανακοίνωσε η γαλλική προεδρία. Κυρίως τη θερμοκρασία της Ολλανδίας, της Αυστρίας, της Σουηδίας και της Δανίας, των τεσσάρων «οικονόμων» που τηρούν πολύ επιφυλακτική στάση απέναντι στο σχέδιο ανάκαμψης , που απευθύνεται κυρίως στις χώρες του ευρωπαϊκού νότου.

«Είναι ένα από τα πιο σημαντικά κοινά σχέδια εδώ και δεκαετίες», δήλωνε ευρωπαίος διπλωμάτης. «Μπορούμε να μιλάμε για κάτι ιστορικό».

Γαλλογερμανική συνταγή

Η συζήτηση κινήθηκε γύρω από την πρόταση της Κομισιόν για ένα εργαλείο ανάκαμψης ύψους 750 δισεκατομμυρίων ευρώ, πηγή έμπνευσης του οποίου είναι η κοινή πρωτοβουλία του προέδρου της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν και της καγκελαρίου της Γερμανίας Αγγελα Μέρκελ, που συγκροτούν μία συμμαχία μεγάλου ειδικού βάρους στις συνομιλίες.

Το ταμείο συμπληρώνει μία αναθεωρημένη πρόταση του προϋπολογισμού της Ενωσης για την περίοδο 2021-2027, ύψους 1.100 δισεκατομμυρίων ευρώ, επί της οποίας θα πρέπει επίσης να συμφωνήσουν οι 27.

Από το πακέτο των 750 δισεκατομμυρίων ευρώ, τα 500 θα κατανεμηθούν στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού υπό τη μορφή επιχορηγήσεων μεταξύ των χωρών που πληγεί από τον κορονοϊό. Τα 250 δισεκατομμύρια ευρώ θα δοθούν υπό την μορφή δανείων.

«Ποτέ στο παρελθόν η συνοχή και η αλληλεγγύη δεν ήταν τόσο σημαντικές όσο σήμερα», επέμεινε χθες η καγκελάριος Μέρκελ.

Οι 27 καλούνται να υπερβούν πολλές και σημαντικές διαφωνίες, για το ύψος του ποσού, την διάρκεια, την ισορροπία ανάμεσα σε δάνεια και επιχορηγήσεις, τα κριτήρια κατανομής της οικονομικής βοήθειας, καθώς και το δύσκολο θέμα της αιρεσιμότητας, δηλαδή το αντιστάθμισμα (όπως μεταρρυθμίσεις) που θα ζητείται από μία χώρα με αντάλλαγμα τους πόρους.

Υποστηρικτές της δημοσιονομικής λιτότητας, οι τέσσερις «οικονόμες» χώρες ζητούν ύψος δαπανών πολύ χαμηλότερο από τα 750 δισεκατομμύρια ευρώ που έχουν ανακοινωθεί.

Ποιος θα πληρώσει τον λογαριασμό

Και επιλέγουν την μορφή των δανείων, τα οποία κάθε χώρα θα πρέπει να αποπληρώσει, παρά τις επιχορηγήσεις.

Ο πρωθυπουργός της Σουηδίας Στέφαν Λέβεν εμφανίζεται πολύ επικριτικός για το γεγονός ότι «η Ευρωπαϊκή Ενωση θα πρέπει να συγκεντρώσει 500 δισεκατομμύρια ευρώ και στην συνέχεια να τα κατανείμει υπό μορφήν επιχορηγήσεων, χωρίς καμία υποχρέωση αποπληρωμής, στέλνοντας τον λογαριασμό στους μελλοντικούς φορολογούμενους».

Παράλληλα, σε επιστολή προς τους 27 οι επικεφαλής των πέντε από τις επτά ομάδες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, Προοδευτική Συμμαχία Σοσιαλιστών Δημοκρατών, Πράσινοι., Renew Europe, Ομάδα Ευρωπαϊκής Ενωτικής Αριστεράς) προειδοποίησαν ότι τα 500 δισεκατομμύρια ευρώ σε επιχορηγήσεις που προτείνονται από την Κομισιόν είναι το απόλυτο μίνιμουμ και ότι οι ευρωβουλευτές δεν θα εγκρίνουν τον προϋπολογισμό παρά αν δημιουργηθούν και νέοι πόροι.

Η Κομισιόν προτείνει σειρά λύσεων για την χρηματοδότηση του πακέτου των 500 δισ. ευρώ, χωρίς την επιβάρυνση των εθνικών συμβολών των κρατών: διεύρυνση των εσόδων από την αγορά του άνθρακα, φόρος άνθρακα στα σύνορα, φόρος επί των δραστηριοτήτων των μεγάλων επιχειρήσεων ή φόρος επί των ψηφιακών εταιρειών.

Αλλά και σε αυτό το σημείο θα πρέπει να επιτευχθεί συναίνεση ανάμεσα στα κράτη μέλη.