Γράφει η Σίσσυ Παπαδάκη

To 1961, στην ταινία «Ο Κλέαρχος, η Μαρίνα και ο κοντός», ο Βασίλης Αυλωνίτης κα­ταφέρνει με πολύ κόπο και πολλές ίντριγκες να ξεφύγει από τη γυναίκα του, Γεωργία Βασιλειάδου, για να προσφέρει στη νεαρή συνοδό του «μαγικές» διακοπές… στα Καμένα Βούρλα.

Γράφει η Σίσσυ Παπαδάκη

To 1961, στην ταινία «Ο Κλέαρχος, η Μαρίνα και ο κοντός», ο Βασίλης Αυλωνίτης κα­ταφέρνει με πολύ κόπο και πολλές ίντριγκες να ξεφύγει από τη γυναίκα του, Γεωργία Βασιλειάδου, για να προσφέρει στη νεαρή συνοδό του «μαγικές» διακοπές… στα Καμένα Βούρλα. «Θα σου χαρίσω τις “Χίλιες και μια νύχτες”» του υπόσχεται εκείνη. Και αυτός απορεί: «Μα πώς θα τις χωρέσεις; Έχουμε μόνο 15 μέρες…». Την εποχή που γυρίστηκε η ταινία, οι περισσότεροι είχαν πολύ λιγότερες μέρες για διακοπές. Και τις περισσότερες φορές τις περνούσαν σε μέρη λιγότερο εξωτικά από τα Καμένα Βούρλα. Όμως οι «Χίλιες και μια νύχτες», ή άλλα παραμύθια, ήταν εκεί. Σε θερινά σινεμά ή σε μεγάλα άσπρα πανιά στημένα στις πλατείες των χωριών, κάτι «νύ­χτες με φεγγάρι» που λέει και το τραγούδι, όλα ανατρέπονταν, συνήθως προς το καλύ­τερο. Τουλάχιστον στην οθόνη. Οι διακοπές στις πιο δημοφιλείς ταινίες του ελληνικού σινεμά, αυτές του 1950 και του 1960, ήταν φτιαγμένες με γέλια, τραγούδια, αστεία, παρέες και δυο ωραία ή λιγότερο ωραία μάτια που άλλαζαν τα πάντα. Ήταν κεφάτες, δροσερές, ελπιδοφόρες.

 

«Να σου τσιτσιδωθώ εγώ, να δεις!»

Με ένα τεράστιο καπέλο η Γεωργία Βασιλειάδου, στους «Γαμπρούς της Ευτυχίας» εκτοξεύει την αλησμόνητη ατάκα «Να σου τσιτσιδωθώ εγώ, να δεις!», απολύτως σίγουρη πως η εμφάνισή της θα «κατατροπώσει» οποιαδήποτε καλλίγραμμη τουρίστρια παραθερίζει στο ίδιο μέρος με εκείνη. Και ο Λάμπρος Κωνσταντάρας στο «Κάτι κουρασμένα παλληκάρια», έστω και «με πίεση 18, δηλαδή τινέιτζερ κι αυτή!», όπως η νεαρή συνοδός του, δεν έχει κανένα πρόβλημα να κυνηγήσει τη Νόρα Βαλσάμη στις παραλίες της Ρόδου. Και μπορεί αρχικά να απογοητεύονται κι οι δυο από τις υποτιθέ­μενες κατακτήσεις τους, αφού ο δεύτερος δεν «χούφτωσε, χούφτωσε», όπως τον είχε συμβουλεύσει ο «πολύ καλός γιατρός» φίλος του, αλλά τελικά περνούν μια χαρά. Και εμείς, βλέποντάς τους, ακόμα καλύτερα…

Με το που σβήνουν τα φώτα, αρχίζει η ταινία και οι πρωταγωνιστές φτιάχνουν βαλίτσες , αλλάζουν όλα: Οι πληγωμένοι ξεπληγώνονται, οι φτωχοί γίνονται πλούσιοι, οι μοναχικοί ζευγαρώνουν, οι καλοί νικούν κι εμείς βρισκόμαστε, σαν τη Ρένα Βλαχο­πούλου στην «Παριζιάνα», στο «ομορφότερο μέρος του κόσμου με την ομορφότερη παρέα του κόσμου». Κι αυτό συμβαίνει σε χρόνο ρεκόρ, όσο χρειάζεσαι για να τραγου­δήσεις «Φφφσσστ, μπόοοινγκ!», όπως ο Κώστας Βουτσάς στο «Κάτι να καίει». Όλα μπορούν να συμβούν κάτω από τον καυτό ήλιο. Ακόμα κι εκεί που περπατάς σε έρημη παραλία της Άνδρου, φορώντας μίνι φουστανάκι στολισμένο με μαιάνδρους, να σου εμφανιστεί ο Βόγλης με γκλίτσα και χειμωνιάτικη φορεσιά και να σε κυνηγάει θέλοντας να σου προσφέρει «μύγδαλα». Όλα, ακόμα κι αυτό, έχουν μια γλύκα ιδανική στα «Κορίτσια στον ήλιο».

 

Τα ψάθινα καπέλα

«Γοργόνες και μάγκες» οι πρωταγωνιστές στις παλιές ταινίες, ξεκινούν να κατακτήσουν νησιά και καρδιές, σαν τη Μαίρη Χρονοπούλου και τον Φαίδωνα Γεωργίτση. Απαραί­τητο αξεσουάρ ένα πλατύγυρο καπέλο. Κόκκινο, κατά προτίμηση, όπως της Ρένας Βλαχοπούλου, που σαν «Κόμισσα της Κέρκυρας» γοητεύει τον Αλέκο Αλεξανδράκη. Αλλά κι ένα απλό ψάθινο καπέλο αρκεί. Σαν αυτό που φοράει η «Μανταλένα» (ξεφτι­σμένο για να μαρτυρεί τη φτώχεια της, κόντρα στο ωραίο φουστανάκι με το κομψότα­τα δεμένο μαντίλι στο λαιμό), η οποία, παρά το δράμα της, είναι μια από τις πιο βαθιά χαραγμένες στη μνήμη καλοκαιρινές εικόνες μας. Εκεί, πάνω στη βάρκα, την ώρα που τραγουδάει τη «Θάλασσα πλατιά» του Μάνου Χατζιδάκι.

Άλλωστε η Αλίκη Βουγιουκλάκη έχει κάνει πολλές μέρες διακοπές στο σινεμά. Ειδικά από το 1960, όταν συνόδευε τον μπαμπά της (τον Λάμπρο Κωνσταντάρα, φυσικά) για «Διακοπές στην Αίγινα» (όπου ξαφνικά… κορίτσι, ο Μπάρκουλης!), μέχρι το 1969, όταν έβαλε μουστάκι και στιβάνια για να πέσει στην αγκαλιά του Παπαμιχαήλ και να γίνουν «Η νεράιδα και το παλληκάρι», έχει περάσει άπειρες ώρες σε παραλίες. Τσαχπίνα, συνήθως κακομαθημένη, αλλά καλό κορίτσι (εκτός από την εποχή που ο Αλεξανδράκης και ο Ηλιόπουλος την παρέσυραν στη Ρόδο για να γίνει «Το δόλωμα» για πλουσίους), ταυτίστηκε με πολλά καλοκαίρια. Ακόμα και με κοντινές εκδρομές, αφού στην επαναστατική φάση της («Η κόρη μου η σοσιαλίστρια») τη θυμόμαστε να τραγουδά κοντά στα αρμυρίκια της Αττικής συντροφιά με το προλεταριάτο το «Είναι το στρώμα μου μονό».

Το στρώμα δεν παραμένει μονό για πολύ στις ελληνικές ταινίες. Ακόμα και η Μαργαρίτα η Μαργαρώ, που η μάνα της ήταν τρελή και την κλείδωνε μοναχή, βρίσκει το ταίρι της, το 1961, στην ταινία «Ποια είναι η Μαργαρίτα», όπου ακούγεται και το τραγούδι του Μίκη Θεοδωράκη. Πρωταγωνίστρια η Τζένη Καρέζη, η οποία επίσης έχει κάψει πολλές καρδιές κάτω από αρκετούς φλογερούς ήλιους, δίνοντας «Ραντεβού στην Κέρκυρα» με τον Αλέκο Αλεξανδράκη, για να θυμηθούμε μία απ΄ τις ταινίες της.

 

«You are beautiful, I love you»

«Κορίτσι για φίλημα» κι αυτή, όπως και η Ζωή Λάσκαρη, η Χλόη Λιάσκου, η Μάρθα Καραγιάννη και η Ρένα Βλαχοπούλου, οι οποίες το 1965 πάνε διακοπές στη Ρόδο με τον Κώστα Βουτσά. Η ίδια σχεδόν παρέα, αλλά και ο νεότατος Τόλης Βοσκόπουλος και ο επίσης λάτρης των διακοπών, στο σινεμά τουλάχιστον, Χρόνης Εξαρχάκος, λίγα χρόνια νωρίτερα με σορτσάκια, καπελάκια και ψαράδικα παντελόνια, διασχίζουν τη μισή Ελλάδα για να βρουν «Κάτι να καίει».

Από τα μέσα του 1960, άλλωστε, οι κινηματογραφικές παρέες αρχίζουν να προτι­μούν πιο μακρινούς προορισμούς από τα Καμένα Βούρλα του Κωνσταντάρα ή το Ζούμπερι του «Φίλου μου του Λευτεράκη». Ρόδος, Κέρκυρα, Ύδρα, Κρήτη γίνονται οι αγαπημένοι τους τόποι παραθερισμού. Η κοινωνία έχει αλλάξει από την εποχή που ο Ορέστης Μακρής έπαιρνε τα κορίτσια του και τη «Θεία από το Σικάγο» για να πάνε με το λεωφορείο της γραμμής μακριά από τα μπεν μιξ, κι από τότε ο Δημήτρης Χορν γνώριζε στις διακοπές την Έλλη Λαμπέτη, το μοναχικό «Κορίτσι με τα μαύρα». Τώρα η θεία παριστάνει τη χίπισσα για να σώσει την κόρη της από διάφορους «μαλλιάδες» με παρδαλά ρούχα που κουνιούνται ακατάπαυστα σε άγνωστους ρυθμούς και, κατά τ΄ άλλα, δουλεύει σε ξενοδοχείο, αφού έχει αρχίσει η προσπάθεια για την τουριστική αξιοποίηση της χώρας.

Η μαντάμ Πελαζί, η Παριζιάνα μοδίστρα, καταφτάνει στη Μύκονο. Με ένα κασετοφωνάκι στο χέρι ο Κώστας Καρράς τριγυρνάει στις κοσμικές πλαζ βάζοντας σε όποια έμοιαζε με Σουηδή την κασέτα που έλεγε «You are beautiful, I love you» (για να εισπράξει στα ελληνικότατα, μαγνητοφωνημένη επίσης, την απάντηση «Είσαι βλάκας»). Τις βαρκάδες αντικαθιστούν οι κρουαζιέρες σαν αυτή της Γκιζέλας Ντάλι προς τα «Σκάνδαλα» στο νησί του έρωτα και ο Κώστας Βουτσάς γίνεται ταυτόχρονα «Ο εμίρης και ο κακομοίρης». Τα καλοκαιρινά φλερτ εξελίσσονται σε love story με την Έλενα Ναθαναήλ να χάνεται «Εκείνο καλοκαίρι» στη θάλασσα. Μαζί της αρχίζουν να χάνονται και πολλά θερινά σινεμά.

Οι παλιές ταινίες, όμως, δεν χάνονται ποτέ. Τις ξαναβρίσκουμε, τις βλέπουμε στην τηλεόραση, τις συζητάμε. «Μ’ αγιόκλημα και γιασεμιά» το καλοκαίρι μάς προκαλεί να πάμε διακοπές, να «ξετσιτσιδωθούμε», που έλεγε και η αείμνηστη Βασιλειάδου, και να γελάσουμε ακόμα μια φορά με τη θύμηση του μεγάλου Θανάση Βέγγου να απαγ­γέλλει απ’ το νησιώτικο μπαλκόνι του: «Ήσυχο ήσυχο το ποταμάκι / αργοκυλάει το γαλάζιο του νεράκι / και τραγουδάει την αγάπη τη χρυσή / τώρα που ήρθες αγαπούλα μου εσύ» («Τύφλα να ’χει ο Μάρλον Μπράντο», 1963).