Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ προσπάθησε σήμερα να προσφέρει παραχωρήσεις προς χώρες σε όλη την ΕΕ ανακοινώνοντας τα σχέδιά του για τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ και την οικονομική ανάκαμψη, με την ελπίδα να γεφυρώσει τις διαφορές μεταξύ των ηγετών των κρατών-μελών που συνεδριάζουν την επόμενη εβδομάδα.

The goals of our recovery strategy can be summarised in three words:

 Convergence
 Resilience
 Transformation

Concretely, this means:

 Repairing the damage caused by #COVID19
 Reforming our economies
 Remodelling our societies#recoveryplan #MFF pic.twitter.com/6e8XflLSAs

— Charles Michel (@eucopresident) July 10, 2020

Ο Μισέλ, που θα ηγηθεί της συνόδου των ηγετών της ΕΕ, της πρώτης με φυσική παρουσία μετά την άρση των lockdowns που επιβλήθηκαν λόγω του κορονοϊού, πρότεινε μικρότερο προϋπολογισμό για την περίοδο 2021-27 σε μια προσπάθεια να καταστεί το τεράστιο σχέδιο στήριξης της οικονομίας πιο αρεστό στις φειδωλές βόρειες χώρες.

Πρότεινε έναν μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό για την ΕΕ ύψους 1,074 τρισεκ. ευρώ –συγκριτικά με την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για 1,094 τρισεκ. ευρώ– και ένα ταμείο ανάκαμψης ύψους 750 δισεκ. ευρώ για τις οικονομίες που έχουν πληγεί από την πανδημία, με τα δύο τρία των χρημάτων να δίδονται με τη μορφή επιδοτήσεων και ένα τρίτο με τη μορφή δανείων.

«Η κρίση της COVID-19 φέρνει την Ευρώπη αντιμέτωπη με μια πρόκληση ιστορικών διαστάσεων», ανέφερε ο Μισέλ σε ανακοίνωση. «Βγαίνουμε αργά από αυτή τη σοβαρή υγειονομική κρίση. Αν και απαιτείται η μέγιστη επαγρύπνηση στο θέμα της υγειονομικής κατάστασης, η έμφαση τώρα μετατοπίζεται στην άμβλυνση της κοινωνικο-οικονομικής ζημιάς».

Ο Μισέλ πρότεινε επίσης ένα μέρος των κεφαλαίων από το ταμείο ανάκαμψης να διατεθεί με βάση την έκταση της ύφεσης που θα έχουν τα κράτη-μέλη λόγω της Covid-19, πράγμα που σημαίνει ότι χώρες στη Νότια Ευρώπη φαίνεται πως θα ωφεληθούν, καθώς επλήγησαν περισσότερο από την πανδημία.

Ο Μισέλ πρότεινε επίσης τη διατήρηση των λεγόμενων επιστροφών που οι πλουσιότερες χώρες λαμβάνουν για την συνεισφορά τους στον προϋπολογισμό της ΕΕ και, σε μια αναφορά προς την Πολωνία, την Ουγγαρία και άλλες χώρες, δήλωσε ότι η χρηματοδότηση θα εξαρτάται από τον σεβασμό στο κράτος δικαίου.

Διπλωμάτης της ΕΕ από ένα από τα μεγαλύτερα κράτη-μέλη χαρακτήρισε το σχέδιο «καλή βάση» για περαιτέρω διαπραγματεύσεις ενόψει της συνόδου, αλλά προειδοποίησε ότι «δεν θα συμφωνήσουν όλοι σε όλα».

Την Πέμπτη, μιλώντας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για το Σχέδιο Ανάκαμψης που έχει προτείνει η Κομισιόν, εξέφρασε την πεποίθηση ότι ακόμη «πρέπει να γίνει πολλή δουλειά».

«Η εκτίμησή μου μετά τις επαφές που είχα τις τελευταίες ημέρες είναι ότι δεν έχουμε ολοκληρώσει ακόμη τις διαπραγματεύσεις» ανέφερε ο Σαρλ Μισέλ προσθέτοντας ότι «μπορούμε να καταλήξουμε στο ότι ορισμένα κράτη-μέλη θέλουν να συνεργαστούν περισσότερο από άλλα».

Παράλληλα, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τόνισε τη σημασία που έχει η συνεργασία του ευρωπαϊκών θεσμών σ’ αυτή την «χωρίς προηγούμενο κρίση» και ανέφερε ότι «πρέπει όλοι να βοηθήσουμε ο ένας τον άλλον έτσι ώστε να πάμε μαζί μπροστά την Ευρώπη».

Αναφερόμενος στους στόχους της Κομισιόν, ο Σαρλ Μισέλ είπε κατά πρώτον, χρειάζεται διαβεβαίωση «ότι θα δουλέψουμε ακούραστα προς μια ευρωπαϊκή σύγκλιση που είναι η δύναμη του ευρωπαϊκού οικοδομήματος», δεύτερον «πρέπει να πάρουμε μαθήματα από το παρελθόν έτσι ώστε να αντιδράσουμε καλύτερα και να είμαστε πιο δυνατοί» και τρίτον πρέπει να έχουμε στο μυαλό την μετάβαση σε μια ψηφιακή εποχή, αλλά και στο κλίμα».

Σκληρό παζάρι στο παρασκήνιο

Μία εβδομάδα πριν από την κρίσιμη σύνοδο κορυφής της ΕΕ, στην οποία θα συζητηθεί το σχέδιο ανάκαμψης των 750 δισ. ευρώ, ηγέτες ευρωπαϊκών χωρών σπεύδουν να δουν τον άντρα που στέκεται στον δρόμο τους: τον Ολλανδό πρωθυπουργό Μαρκ Ρούτε.

Μετά τις επισκέψεις του Γάλλου προέδρου, Εμανουέλ Μακρόν και του επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ τις δύο περασμένες εβδομάδες, ο Ρούτε συναντήθηκε χθες στο Βερολίνο με τη Γερμανίδα καγκελάριο Άγκελα Μέρκελ. Ως άτυπος επικεφαλής της συμμαχίας των «τεσσάρων φειδωλών» χωρών της ΕΕ, ο Ρούτε είναι αυτός που οι άλλοι ηγέτες της Ευρώπης πρέπει να πείσουν για την αξία του πακέτου μέτρων με στόχο την αναζωογόνηση της ευρωπαϊκής οικονομίας. Οι πρωθυπουργοί της Ιταλίας Τζουζέπε Κόντε, της Ισπανίας Πέδρο Σάντσεθ και της Πορτογαλίας Αντόνιο Κόστα, θα πάνε επίσης στη Χάγη την επόμενη εβδομάδα για να προβάλουν τα επιχειρήματά τους στον Ολλανδό πρωθυπουργό.

Ο Ρούτε είναι ο τρίτος μακροβιότερος ηγέτης της ΕΕ και το διπλωματικό του εκτόπισμα έχει ενισχυθεί μετά το Brexit. Με την αποχώρηση της Βρετανίας, η Ολλανδία έγινε ο πιο διαπρύσιος κήρυκας της ΕΕ για τη μείωση του προϋπολογισμού της και την περαιτέρω απελευθέρωση της ενιαίας αγοράς. Ο Ολλανδός πρωθυπουργός και ο συντηρητικός υπουργός Οικονομικών του, ο Βόπκε Χούκστρα, ηγήθηκαν επίσης μίας ομάδας μικρών χωρών της «Χανσεατικής Λίγκας» – μίας συμμαχίας βόρειων δημοσιονομικών «γερακιών» – που εξουδετέρωσαν πέρυσι με επιτυχία τα σχέδια που προωθούσε η Γαλλία για έναν προϋπολογισμό της Ευρωζώνης.

Η Χάγη είναι τώρα αντίθετη στην πρόταση να δώσει η ΕΕ δισεκατομμύρια ευρώ με τη μορφή επιχορηγήσεων σε οικονομίες που επλήγησαν από την πανδημία – ένα σχέδιο που στηρίζεται από τη Γαλλία και τη Γερμανία. «Απλά το μισούμε αυτό», δήλωσε Ολλανδός διπλωμάτης. Ο Ρούτε και οι τέσσερις φειδωλές χώρες – Ολλανδία, Αυστρία, Σουηδία και Δανία – θέλουν να τροποποιηθεί η πρόταση της ΕΕ, ώστε να δοθούν μόνο δάνεια, τα οποία θα πρέπει να επιστραφούν, και όχι επιχορηγήσεις στις πληγείσες από την κρίση οικονομίες. Η Ολλανδία ζητά, επίσης, οι χώρες που θα πάρουν τα χρήματα να υλοποιήσουν οικονομικές μεταρρυθμίσεις στο φορολογικό, συνταξιοδοτικό και εργασιακό σύστημά τους για να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα των οικονομιών τους. Ο Ολλανδός πρωθυπουργός θέλει οι δόσεις των κεφαλαίων να εκταμιεύονται όταν οι κυβερνήσεις εκπληρώνουν τις μεταρρυθμιστικές δεσμεύσεις τους.

Τις ανησυχίες της Ολλανδίας σχετικά με τη διακυβέρνηση του ταμείου ανάκαμψης συμμερίζεται μία ευρύτερη ομάδα χωρών, η οποία θέλει τα κράτη – μέλη να έχουν συλλογικά λόγο στο πώς κάθε κυβέρνηση σχεδιάζει να δαπανήσει τα χρήματα, αλλά είναι ο Ρούτε που τράβηξε περισσότερο την προσοχή και τις αποδοκιμασίες κατά τις διαπραγματεύσεις. Κατά τη διάρκεια των διμερών συναντήσεων που είχε, ο Ρούτε παρουσίασε στους Ευρωπαίους ηγέτες μία σχέση ανταλλαγής: το τίμημα για μεγαλύτερη οικονομική αλληλεγγύη είναι η μεγαλύτερη εμπλοκή στις εθνικές σας υποθέσεις από την υπόλοιπη Ευρώπη.

Γρήγορο συμβιβασμό θέλει η Μέρκελ

Νωρίτερα, κατά την παρουσίαση των προτεραιοτήτων της γερμανικής προεδρίας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η Άγγελα Μέρκελ τόνισε την ανάγκη για συμφωνία αναφορικά με το Σχέδιο Ανάκαμψης της ΕΕ.

«Δεν μπορούμε να σπαταλήσουμε καθόλου χρόνο» ανέφερε η Γερμανίδα Καγκελάριος σημειώνοντας ότι «χρειαζόμαστε συμβιβασμούς. Χρειαζόμαστε την ευρωπαϊκή ενότητα».

Παράλληλα, αναφέρθηκε στην Γαλλο-Γερμανική πρόταση των 500 δισεκ. ευρώ στην οποία είχαν καταλήξει με τον Εμμανουέλ Μακρόν, τον περασμένο Μάιο και τόνισε ότι «δεν πρέπει να είμαστε αφελείς, σε πολλά κράτη μέλη, ευρωσκεπτικιστές περιμένουν να χρησιμοποιήσουν αυτή την κρίση».

Επιπροσθέτως, η Άγγελα Μέρκελ υπογράμμισε «ότι είναι σημαντικό για τις περιοχές που έχουν πληγεί περισσότερο από την πανδημία και τους πολίτες που ζουν σε αυτές να μπορούν να βασιστούν στην αλληλεγγύη μας».

Από την πλευρά της η Πρόεδρος της Κομισιόν υπογράμμισε τη σημασία της αλληλεγγύης, στην ομιλία της της.

«Αλληλεγγύη σημαίνει ότι εκείνοι που χρειάζονται λαμβάνουν περισσότερη στήριξη» είπε η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν προσθέτοντας πως «στο Next Generation EU η επένδυση έχει σχέση με μεταρρυθμίσεις που βασίζονται στις υπάρχουσες ειδικές για κάθε χώρα συστάσεις και κάθε κράτος μέλος έχει δουλειά να κάνει».

Επιπροσθέτως, η κ. Φον Ντερ Λάιεν τόνισε ότι «εάν θέλουμε να βγούμε πιο ισχυροί από την κρίση, πρέπει να αλλάξουμε όλοι προς το καλύτερο κι αυτό περιμένουν από εμάς οι Ευρωπαίοι», και σημείωσε ότι η οικονομική ανάκαμψη είναι αναπόσπαστο κομμάτι της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, της ψηφιοποίησης και της ανθεκτικότητας.