Για τα στρατιωτικά διδάγματα της τουρκικής εισβολής του 1974, τις επιχειρησιακές αδυναμίες τότε της Εθνικής Φρουράς (Ε.Φ.), αλλά και τις αδυναμίες των Τούρκων μίλησε στην Πρώτη Εκπομπή του Ράδιο Πρώτο ο Αντιστράτηγος ε/α Μάριος Μακρυγιάννης, με αφορμή την αποφράδα ημέρα της 20ης Ιουλίου.

Υπενθυμίζεται ότι ο κ. Μακρυγιάννης αποτελεί μέλος της Επιτροπής Σύνταξης Μελέτης του βιβλίου «Στρατιωτικά Διδάγματα των Επιχειρήσεων στην Κύπρο, 20 Ιουλίου – 17 Αυγούστου 1974». Το βιβλίο συνέταξαν επίσης ο συνταγματάρχης Σοφοκλής Παναγιώτου, ο Αντισυνταγματάρχης Ανδρέας Χαραλάμπους και ο Αντισυνταγματάρχης Άλκης Αλκιβιάδης, με συντονιστή τον τελευταίο και επιμέλεια της Διεύθυνσης Ιστορίας της Εθνικής Φρουράς του ΓΕΕΦ, που τυπώθηκε στο Τυπογραφείο της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Μπορούσε αυτή η Εθνική καταστροφή να αποφευχθεί; Τι προετοιμασίες είχε κάνει η ΕΦ για να είναι ικανή να αντιμετωπίσει μια ενδεχόμενη εισβολή;

Βεβαίως και μπορούσε. απλά αν επικρατούσε η λογική – και γινόταν εθνική συνεννόηση είναι σίγουρο ότι θα αποτρέπετο – Δυστυχώς σειρά παράλογων ενεργειών, που για κάποιους είχε νόημα, φτάσαμε στο άφρων πραξικόπημα και σήμερα είναι τα δεδομένα που βιώνουμε που γίνονται ολοένα και πιο δυσβάστακτα. να πω ότι στην δικτατορία του Παπαδοπούλου, μέσα στο 1973, αφού προηγήθηκαν τόσα θλιβερά, φαίνεται ότι έστω και την υστάτη έγινε προσπάθεια εθνικού συμβιβασμού με την αποκήρυξη της ΕΟΚΑ Β΄ – των 3 μητροπολιτών – την διακοπή της χρηματοδότησης των παράνομων οργανώσεων και άλλων, με αποτέλεσμα και ο πρόεδρος της Κύπρου Αρχιεπίσκοπος Μακάριος να επισκεφθεί την Αθήνα τον Νοέμβριο – όμως ως γνωστό ακολουθήσε το πραξικόπημα Ιωαννίδη και αρχίσαμε την ίδια καταστροφική πορεία.

Τώρα, τι προετοιμασίες έκανε η ΕΦ για να αντιμετωπίσει μια ενδεχόμενη εισβολή. Δυστυχώς η διχόνοια που επικράτησε από τις εκ διαμέτρου επιδιώξεις στην Ελληνική πλευρά και της χρησιμοποίησης και εμπλοκής της ΕΦ σε αυτό είχε ως αποτέλεσμα να μην ενισχύεται και να μην εξοπλίζεται όπως θα έπρεπε. Η έλλειψη εμπιστοσύνης είχε καταστροφικές συνέπειες για την άμυνα της χώρας.

Μερικά παραδείγματα:

• Οι έφεδροι δεν καλούντο για εκπαίδευση λόγο του φόβου που υπήρχε για πραξικόπημα.
• Η ανακοίνωση της μείωσης της θητείας στους 14 μήνες και αποχώρησής των Ελλαδιτών Αξκών.
• Η ανακοίνωση ότι οι αποθήκες οπλισμού της ΕΦ θα ετίθεντο υπό την φύλαξη της Αστυνομία, λόγο της έξαρσης κλοπών από παράνομα στοιχεία και της υποψίας ότι εμπλέκεται η ΕΦ
• Ο οπλισμός της ΕΦ ήταν του Β Παγκοσμίου Πολέμου. Στην διετία 1972 – 1974 καταβλήθηκε προσπάθεια αλλαγής του μέσω των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων και υποβλήθηκε παραγγελία για αγορά 2 Ταχύπλοων σκαφών από την Γαλλία. Την ίδια στιγμή η Κυπριακή Κυβέρνηση εν αγνοία της Ελλάδας και της ΕΦ αγόρασε μεγάλη ποσότητα όπλων για εξοπλισμό 3 Ταγμάτων και άλλων δυνάμεων.
• Η προμήθεια ρωσικών αεροσκαφών και άλλων οπλικών συστημάτων απορρίφθηκε από τον τότε Δκτή της ΑΣΔΑΚ.
• Δεν διατίθεντο πιστώσεις για τον εκσυγχρονισμό των αντιαρματικών, αντιαεροπορικών μέσων και την συντήρηση των αρμάτων και ΤΟΜΠ
• Η υπηρεσίες Πληροφοριών δεν συνεργάζονταν αρμονικά.
• Τα στελέχη και οι οπλίτες όχι μόνο δεν ήταν επαρκή άλλα είχαν χωρισθεί σε 2 στρατόπεδα.
• Η Αστυνομία τις νύχτες παρακολουθούσε τα στρατόπεδα λόγο του φόβου πραξικοπήματος.
• Η ΕΦ δεν αναγνώριζε ότι υπαγόταν στην Κυπριακή κυβέρνηση και δεν υλοποιούσε τις οδηγίες της.

Μπορούμε να πούμε πολλά. Πιστεύω ότι είναι αρκετά για να μας δώσουν την εικόνα της δυσπιστίας και διχόνοιας που επικρατούσε που όλα είχαν συνέπειες στην ικανότητα της χώρας να αντιμετωπίσει μια ενδεχόμενη Τουρκική εισβολή.

Γιατί η ΕΦ αιφνιδιάστηκε πλήρως; Δεν είχε πληροφορίες; Υπήρξε προειδοποίηση;

Βέβαια και υπήρχαν συγκεκριμένες πληροφορίες από τα αρμόδια όργανα αλλά και ξεκάθαρες ενδείξεις. Τόσο η ΚΥΠ όσο και η ΕΥΠ παρά το γεγονός ότι το επίπεδο συνεργασίας των ήταν ανύπαρκτο λόγο παντελούς έλλειψης εμπιστοσύνης είχαν προειδοποιήσει για την επικείμενη εισβολή, αλλά δυστυχώς δεν τις έλαβαν υπόψη. Η αναφορά το τότε Δκτή της ΕΥΠ στην Κερύνεια αλλά και του Αρχηγείου του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού, αποκαλύπτουν φοβερά πράγματα.

Το Τουρκικό ΓΕΕΘΑ είχε εκδώσει από τις 28 Μαΐου Προειδοποιητική Διαταγή για την εφαρμογή του Σχεδίου «YILTIZ – 7 ATMA – 4» που δεν ήταν άλλο από το Σχέδιο Επιχειρήσεων κατά της Κύπρου.

Η απόφαση για την εισβολή είχε ληφθεί στις 0300ω στις 16 Ιουλίου στο ΓΕΕΘΑ Τουρκίας και οι τότε πραξικοπηματικές κυβερνήσεις Ελλάδος – Κύπρου εκτιμούσαν ότι η αντίδραση της Άγκυρας ήταν χαλαρή. Οι κινητοποιήσεις των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων ήταν τεράστιες, έγιναν μετασταθμεύσεις αεροσκαφών, ελικοπτέρων, πλοίων, Μονάδων, ατελείωτες φάλαγγες οχημάτων, τεθωρακισμένων, πυροβόλων, πυρομαχικών, μεταφέρονταν στα λιμάνια και αυτό από τις 16 Ιουλίου. Μόνο αν το ήθελες δεν μπορούσες να το αντιληφθείς

Από τις 17 Ιουλίου η ΕΦ και το ΑΕΔ τύγχαναν συνεχούς και λεπτομερείς ενημέρωσης για τις ασυνήθιστες κινήσεις των Τούρκων, την επιστράτευση των Τ/Κ στους Θύλακες, την εκκένωση του Στρατοπέδου της ΤΟΥΡΔΥΚ και την μετακίνηση του εντός του Τ/Κ Θύλακα, την βελτίωση των αμυντικών θέσεων στις περιμέτρους των Τ/Κ Θυλάκων, την μετακίνηση των Τ/Κ από την Κερύνεια στον Θύλακα Λευκωσίας, την πτήση τουρκικών αεροσκαφών πάνω από την Καρπασία, την παρουσία Ε/Π στην Γαλάτεια και τόσα άλλα.

Τα ραντάρ της ΕΦ είχαν εντοπίσει έγκαιρα τον απόπλουν του αποβατικού στόλου στις 19 Ιουλίου και κάθε λεπτομέρεια των κινήσεων του, λεπτό προς λεπτό, μέχρι και την ώρα που έφταναν στις ακτές της Κερύνειας.

Μιλάμε για προειδοποίηση. Εδώ δεχόταν βομβαρδισμούς στρατηγικών στόχων, Μονάδων, παραβίαση των χωρικών υδάτων από τις 0400ω, απόβαση τμημάτων από τις 05:20, ρίψει αλεξιπτωτιστών από τις 05:40 και δεν αντέδρασε και ανέμενε οδηγίες. Ούτε για την αυτοάμυνα τους δεν απάντησαν. Τι να πω ντρέπομαι εκ μέρους των.

Μπορώ να σας λέω πληροφορίες και ενδείξεις επι ώρες. Τρείς είναι οι πιθανότητες να μην το είχαν αντιληφθεί, αν ήταν τυφλοί δεν θα έβλεπαν το κακό που ερχόταν ή αν είχαν διαβεβαιώσεις ότι επρόκειτο για απειλή που δεν θα υλοποιείτο που σημαίνει ότι τους ξεγέλασαν ή κάτι που δεν θέλω να πιστεύω, αν υπήρξε συνεννόηση.

Υπήρχαν Σχέδια για την αντιμετώπιση μιας εισβολής;

Βεβαίως και υπήρχαν. Τα βασικά Σχέδια ήταν δυο. Το Σχέδιο «ΑΦΡΟΦΙΤΗ» που αφορούσε την άμυνα της Κύπρου και το «ΗΦΑΙΣΤΟΣ» την εκκαθάριση των θυλάκων αντίστασης. Ιδίως το σχέδιο «ΑΦΡΟΔΙΤΗ» στην προσπάθεια του να καλύψει όλα τα πιθανά σενάρια ήταν τόσο λεπτομερή και πολύπλοκο που προκαλούσε σύγχυση. Η υπερεκτίμηση των δυνατοτήτων του εχθρού ότι ήταν σε θέση να ενεργήσει ταυτόχρονα δυο αποβατικές ενέργειες το έκαναν έτσι.

Αυτό που αξίζει να αναφερθεί και είναι και η ουσία ήταν οι προϋποθέσεις που τίθεντο για την εφαρμογή του. Δηλαδή εφόσον η Κύπρος δεχόταν επίθεση τότε:

-Η Αεροπορία θα διέθετε ενδεχομένως 18 Αεροσκάφη Διώξεως Βομβαρδισμού για εφάπαξ προσβολή της αποβατικής Δύναμης.

-Το Ναυτικό θα διέθετε 1 Υποβρύχιο για καταστροφή της αμφίβιας δύναμης.

-Η ΕΛΔΥΚ θα χρησιμοποιείτο ΜΟΝΟ ως μέρος της κύριας δύναμης αντεπιθέσεων για απόκρουση της αποβάσεως και για εκκαθάριση του Θύλακα Λευκωσίας – Αγύρτας μόνο μετά την τελική απόκρουση της αποβάσεως.

-Σε περίπτωση παραβίασης των χωρικών Υδάτων, εκτέλεση προειδοποιητικών βολών από το ΠΒ, και εφόσον δεν υπήρχε συμμόρφωση, εκτέλεση βολών καταστροφής.

-Ανάπτυξη ναρκοπεδίων και Α/Τ πυροβόλων στα παράκτια πυροβολεία.

-Εκτέλεση με απόλυτη προτεραιότητα άμεσης αντεπίθεσης για καταστροφή των αποβατικών δυνάμεων από την ΕΛΔΥΚ, την ΔΚΔ, τα άρματα συγκεντρωτικά.

Όπως γνωρίζεται τίποτε δεν τηρήθηκε, γι΄ αυτό είμαστε σήμερα σε αυτή την θέση.

Αυτό που θέλω να τονίσω που για τους στρατιωτικούς αποτελεί και αρχή είναι ότι, τα σχέδια υφίστανται για να πάρεις την καλύτερη δυνατή διάταξη, όμως με την έναρξη των επιχειρήσεων τότε ανάλογα με την κατάσταση προσαρμόζεσαι. Το σχέδιο προέβλεπε Κυρία Αμυντική προσπάθεια στον κόλπο Αμμοχώστου, όμως η απόβαση έγινε στην Κερύνεια, οπότε το ΓΕΕΦ όφειλε να προσαρμοσθεί με το δεδομένο αυτό.

Δυστυχώς, η τότε ηγεσία της ΕΦ, δεν κατάφερε να προσαρμοσθεί.

Πώς ενήργησε η ΕΦ από τις 19 Ιουλίου και με την έναρξη της εισβολής;

Στις 19 Ιουλίου το πραξικόπημα είχε επικρατήσει πλήρως, όμως παρά τις πληροφορίες για επικείμενη εισβολή οι Μονάδες δεν επέστρεψαν στις θέσεις των. Παρέμειναν δεξιά – αριστερά για τον φόβο αντίδρασης, παραβλέποντας την τουρκική απειλή Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση του 281 ΤΠ το οποίο ενώ είχε επιστρέψει τις απογευματινές ώρες από την Πάφο στην Λευκωσία και ενώ τα οχήματα του ΠΒ που χρησιμοποιούνταν για τις μετακινήσεις του επέστρεψαν στο στρατόπεδο τους στην περιοχή της Κερύνειας, όπου συστρατωνίζονταν, το Τάγμα που ήταν κύρια Μονάδα αντιμετώπισης της εισβολής παρέμεινε στην Αθαλάσσα. Με την έναρξη της εισβολής, όπως και το 286 ΜΤΠ, διατάχθηκε να μεταβεί στην Κερύνεια, προσβλήθηκε από την Τουρκική Αεροπορία και τα υπολείμματα τους έφτασαν στην Περιοχή Κερύνειας – Καραβά. Αυτό ήταν μια πάρα πολύ δυσμενείς εξέλιξη που θα είχε συνέπειες και συνέχεια.

Στις 19 Ιουλίου δεν έγινε επιστράτευση πλην εξαιρετικών περιπτώσεων, ούτε έξοδος των Μονάδων εκτός στρατοπέδων, πλην σε μερικές περιπτώσεις με πρωτοβουλία των Διοικητών τους. Εξ’ ου είχαμε και μεγάλες απώλειες από τον βομβαρδισμό των στρατοπέδων την επομένη ημέρα.

Την ίδια μέρα παρά την τεταμένη αντικαταστάθηκαν και οι παλαιοί στρατιώτες της ΕΛΔΥΚ οι οποίοι επέστρεφαν στην Ελλάδα. Είναι γνωστό ότι με την έναρξη της εισβολής βρίσκονταν δυτικά της Πάφου και διατάχθηκαν να επιστρέψουν στις Μονάδες των.

Την νύχτα ο αποβατικός στόλος με 16 πλοία που αναχώρησε από την Μερσίνα στις 13:00 ή κατά άλλους στις 17:30, όταν έφτασε στο ύψος του Αποστόλου Ανδρέα περί τα μεσάνυχτα, διαχωρίσθηκε σε δυο. 6 πλοία κινήθηκαν προς Κερύνεια και 10 προς κόλπο Αμμοχώστου προκειμένου να επιτύχουν την παραπλάνηση της ΕΦ, ως προς τις προθέσεις των. Στην συνέχεια επέστρεψαν πίσω και συνενώθηκαν με τον υπόλοιπο στόλο. Βέβαια η ενέργεια αυτή δεν πέτυχε αφού το ΓΕΕΦ κανένα μέτρο δεν έλαβε. Ο αποβατικός στόλος στις 02:00 στάθμευσε 25 μίλια από τις ακτές της Κερύνειας, στις 04:40 προωθήθηκε στα 10 μίλια και 3 Αντιτορπιλικά στα 3, χωρίς να υπάρξει αντίδραση. Στην συνέχεια προσέγγισαν στις ακτές και από τις 05:20 για το ΓΕΕΦ και 08:00 για τον Στρατηγό Ντεμιρέλ άρχισε η αποβίβαση, χωρίς καμία αντίδραση από την ΕΦ.

Στις 05:20 η Τουρκική Αεροπορία άρχισε τον βομβαρδισμό στρατηγικών στόχων, στρατοπέδων και Μονάδων, ενώ στις 05:40 άρχισε η ρίψης αλεξιπτωτιστών και αερομεταφερομένων Μονάδων στην περιοχή Λευκωσίας – Αγύρτας, χωρίς καμία αντίδραση της ΕΦ.

Η ΕΦ διατάσσει τα 281 ΤΠ και 286 ΜΤΠ να μεταβούν στην περιοχή Κερύνειας τα οποία και δέχονται αεροπορική επίθεση με τα γνωστά τραγικά αποτελέσματα.

Στις 05:45 ο πρέσβης της Ελλάδας στην Τουρκία ενημερώνεται για την εισβολή και με την σειρά του ενημερώνει την Αθήνα.

Μόλις στις 06:00 διέταξε μέσω ραδιοφώνου επιστράτευση με τρόπο που διέλυσε κυριολεκτικά τις Μονάδες, αφαιρώντας κάθε ελπίδα σωτηρίας. Αν είναι δυνατόν ζήτησε «την προσέλευση των εφέδρων στις πλησιέστερες Μονάδες» και όπως καταλαβαίνεται έγινε χαμός. Ναύτες πήγαν στο Πεζικό – Αεροπόροι στα ΤΘ, Πεζικό στο ΠΒ – άλλες Μονάδες είχαν 1.000 εφέδρους άλλες 100 –ως εκ τούτου άλλες δεν είχαν οπλισμό να χορηγήσουν– άλλες δεν ήξεραν τι θα τον έκαναν

Η αποτυχία της επιστράτευσης άρχισε από την αρχή. Η δύναμη της ΕΦ προέβλεπε 39.000 άντρες και ουδέποτε ξεπέρασε τις 26.000.

Αξίζει να ανοίξουμε μια παρένθεση και να πούμε ότι, οι έφεδροι πριν την εισβολή ουδέποτε καλούντο για εκπαίδευση και να φανταστείτε αποτελούσαν όπως και σήμερα το 80% της δύναμης και βέβαια θα φαντάζεστε πιο ήταν το επίπεδο εκπαίδευσης των.

Υπήρχαν επιστρατευόμενες Μονάδες που δεν είχαν διοικητή – που δεν συγκροτήθηκαν ποτέ ή ελλείψει οπλισμού παρέμειναν στην Λευκωσία αντί να πάνε στην Κερύνεια.

Με διαταγή του ΓΕΕΦ από τις 06:00 οι Μονάδες άρχισαν να κινούνται προς τους χώρους διασποράς όμως χωρίς τους εφέδρους των, τους οποίους αν καλούσαν από την προηγούμενη νύχτα θα ήταν σε πλήρη ετοιμότητα και στην θέση τους και τα πράγματα θα κυλούσαν διαφορετικά.

Μόλις στις 08:40 διατάσσει την εφαρμογή του Σχεδίου και υπενθυμίζει την εκκαθάριση των Τ/Κ θυλάκων και έτσι δεν φτάνει που οι Μονάδες που διέθετε ήταν ελάχιστες και με ελάχιστο ποσοστό επάνδρωσης σπαταλούνται σε ένα δευτερεύοντα αγώνα

Οι τορπιλάκατοι που σταθμεύουν στην Κερύνεια, διατάσσονται να βυθίσουν τα αποβατικά πλοία μέρα κάτω από την απόλυτη κυριαρχία της Τουρκικής Αεροπορίας και γίνονται χωρίς κανένα όφελος, θυσία στο βωμό της πατρίδας, χωρίς να ρίξουν μια τορπίλη.

Στην ακτή αποβάσεως το 251 ΤΠ και άλλοι προσπαθούν με τα ελάχιστα μέσα τους και αφού δέχθηκαν ανηλεείς βομβαρδισμούς από Αεροπορία και Ναυτικό, να αναχαιτίσουν 3.500 άντρες του εχθρού.

Το ΓΕΕΦ, αντί να προετοιμάσει την αντεπίθεση στην πηγή του κακού που ήταν η ακτή αποβάσεως, διατάσσει με ένα πραγματικά απίστευτο και κωμικοτραγικό τρόπο την πιο επίλεκτη Μονάδα της, την ΕΛΔΥΚ, να επιτεθεί στο Κιόνελι.

Πώς έγινε αυτό το απίστευτο; Απλά ακούστε την στιχομυθία μεταξύ Αρχηγού (Γεωργίτση) και Δκτη ΕΛΔΥΚ (Νικολαΐδη).
Αρχηγός: θα πρέπει να επιτεθείς στην απόβαση. Νικολαΐδης: όχι στο Κιόνελι – Αρχηγός: Μα έτσι προβλέπει το σχέδιο. Νικολαΐδης: έχει αλλάξει από το ΑΕΔ- Αρχηγός: καλά εσύ ήσουν Διευθυντής 3ο ΕΓ/ΓΕΕΦ και ξέρεις καλύτερα – συνεννοηθείτε με το ΑΕΔ και μου λες και μένα να ξέρω. Και βέβαια αντί να πάνε στην πηγή του κακού ρίχθηκε η επίλεκτη ΕΛΔΥΚ στο Κιόνελι. Τραγικό.

Το ευτύχημα ήταν ότι μέσα στην τραγικότητα ο Τούρκος Δκτής των αποβατικών Δυνάμεων ήταν κάτι ανάλογο με τον δικό μας Αρχηγό.

Οι Καταδρομείς εφαρμόζοντας το σχέδιο για αποκοπή των αποβατικών με τις αερομεταφερόμενες δυνάμεις με πολλές δυσκολίες αλλά με τον ηρωισμό των ανδρών τους καταλαμβάνουν τους στόχους τους, όμως δεν αντικαθίστανται από το πεζικό και έτσι δεν είναι διαθέσιμες να ενεργήσουν στο προγεφύρωμα.

Το ΠΒ ανταποκρίνεται πολύ ικανοποιητικά και υποστηρίζει τις Μονάδες παντού, όμως χωρίς δγές και συντονισμό από το ΓΕΕΦ, δεν επικεντρώνεται το βάρος στην ακτή αποβάσεως.

Το ΓΕΕΦ αντί να επικεντρωθεί στην συγκέντρωση ισχυρών δυνάμεων για εξάλειψη της απόβασης και να ηγηθεί της επίθεσης, αφενός μοιράζει τα 32 άρματα που διέθετε 2-3 δεξιά – αριστερά χάνοντας το ισχυρότερο μέσο του, αφετέρου διατάσσει την 3η ΑΣΔ να το πράξει, γνωρίζοντας ότι δεν ήταν εντός των δυνατοτήτων της.

Οι τουρκικές αποβατικές δυνάμεις κατά ένα παράξενο τρόπο παραμένουν αδρανείς στην ακτή απόβασης σε ένα βάθος 250 μέτρα μέχρι και τις 22 Ιουλίου 11:55, δηλαδή 2 και πλέον μέρες και το ΓΕΕΦ δεν κατάφερε να εκτοξεύσει μια ισχυρή επίθεση.

Η επόμενη μέρα, 21 Ιουλίου, το ΓΕΕΦ με την άτολμη στάση και την ασυντόνιστη δράση του, δεν καταφέρνει να ενεργήσει κατά του προγεφυρώματος.

Οι Μονάδες Καταδρομών συνεπεία της δράσης της Τουρκικής Αεροπορίας, της έλλειψης πυρομαχικών, της μη αντικατάστασης των από τμήματα πεζικού και των εχθρικών αντεπιθέσεων συμπτύσσονται από τις θέσεις των

Το πλοίο «ΡΕΘΥΜΝΟΣ» το οποίο μεταφέρει από την Ελλάδα ένα ΤΠ, μια Ίλη αρμάτων και 500 Ε/Κ εθελοντές διατάσσεται να σπεύσει στην Ρόδο με την ψευδή δικαιολογία ότι κινδυνεύει, ώστε να μην υπάρξουν αντιδράσεις. Βέβαια όταν φτάνουν στην Ρόδο, αποδείχθηκαν τα ψέματα.

Το ΑΕΔ αποφασίζει την αποστολή την Ν21 προς 22 μιας Μοίρας Καταδρομών από την Κρήτη προκειμένου να εξασφαλισθεί το Αεροδρόμιο Λευκωσίας. Η ενημέρωση από το ΚΕΠΙΧ του ΓΕΕΦ καίτοι το γνώριζε 2 ώρες πριν την άφιξη των NORATLAS δεν φτάνει έγκαιρα στις Α/Α μονάδες της περιοχής με αποτέλεσμα να καταρριφθεί ένα αεροσκάφος από φίλια πυρά και άλλα 3 να υποστούν σοβαρές ζημιές και να καταστραφούν στο έδαφος, και 33 λεβέντες να σκοτωθούν.

Στις 22 Ιουλίου η ώρα 10:00 φτάνουν οι νέες Τουρκικές ενισχύσεις στην ακτή αποβάσεως με 15 νέα άρματα, Λόχο πεζικού, τμήματα διαβιβάσεων και άλλα ειδικά στοιχεία. Η κατάσταση των αποβατικών δυνάμεων χωρίς να δεχθούν καμία σοβαρή επίθεση βρίσκονται στα όρια τους. Εν όψη και της εκεχειρίας που καθορίσθηκε από τον ΟΗΕ από τις 1600 αποφασίζεται η εκδήλωση επίθεσης την 11:55 προς κατάληψη της Κερύνειας και συνένωση με τα αερομεταφερόμενα τμήματα στην περιοχή Λευκωσίας.

Στις 11:07 η διαταγή που δίδεται για βομβαρδισμό των αποβατικών δυνάμεων από 12 Ελληνικά αεροσκάφη ακυρώνεται από το ΑΕΔ το οποίο επικαλέστηκε την απαγόρευση από τον Πρόεδρο Στρατηγό Γκιζίκη. Την ίδια τύχη έχει και η νέα δγη βομβαρδισμού στις 12:07.

Η επίθεση της ΔΚΔ στο προγεφύρωμα από την 33 ΜΚ υπό τις συνθήκες αυτές αποτυγχάνει και οι Μονάδες διαλύονται. Η γραμμή διασπάται στις 13:00 και έτσι στις 14:00 καταλαμβάνεται ο Αγ. Γεώργιος και περί της 15:30 η Κερύνεια.

Στις 17:30 συνενώνονται οι αποβατικές με τις αερομεταφερόμενες δυνάμεις.

Πριν να μας ενημερώσετε για την εκεχειρία που καθορίσθηκε από τα ΗΕ στις 4μμ της 22 Ιουλίου πως εξελίχθηκε η απόβαση από πλευράς των Τούρκων; Υπήρχε περίπτωση να αποκρούετο η απόβαση;

Να ξεκαθαρίσουμε από την αρχή ότι, πούμε, αυτό που μετρά είναι το αποτέλεσμα. Οι Τούρκοι κάνοντας τον δικό τους απολογισμό σίγουρα δεν πρέπει να αισθάνονται και ιδιαίτερα περήφανοι για τις Ένοπλες Δυνάμεις τους. Προετοιμάζονταν για χρόνια να αντιμετωπίζουν τον στρατό της μικρής Κύπρου, είχαν ένα από τους μεγαλύτερους στρατούς του ΝΑΤΟ και αν δεν τους βοηθούσε η δική μας διχόνοια και είχαμε ένα Αρχηγό έστω μέτριο, η ντροπή τους θα έμενε στους αιώνες.

-Η Τουρκία προετοιμαζόταν για χρόνια για μια τέτοια ενέργεια, οπότε φανταζόμαστε ότι θα τα έκανε όλα τέλεια.

-Όταν της δόθηκε η ευκαιρία οι στρατιωτικοί δήλωσαν έτοιμοι και η απόφαση για εισβολή λήφθηκε στις 03:30 της 16 Ιουλίου.

-Την ενέργεια αναλάμβανε το 6ο ΣΣ με την 39 Μεραρχία. Δκτής της αποβατικής Ταξιαρχίας ορίσθηκε ο Ταξίαρχος Σουλεϊμάν Τουντσέρ από λάθος λόγο απλής συνωνυμίας με άλλο Αξκό που είχε υπηρετήσει στην Κύπρο.

-Όσο και αν φαίνεται απίθανο η ακτή απόβασης αποφασίσθηκε το βραδύ της 18 Ιουλίου από τον Δκτή της 39 ΜΠ ο οποίος αναφέρει ότι «οι πληροφορίες που υπήρχαν ήταν αυτές που προκύπταν από ένα χάρτη». Η επιλεγείσα ακτή ήταν η πλέον ακατάλληλη – χωρούσε μόλις 2 αποβατικά να προσεγγίσουν κάθε φορά, δεν υπήρχαν βασικά υψώματα για την προστασία των αποβατικών δυνάμεων ούτε από ελαφρά όπλα πεζικού και ήταν μακριά του κυρίου στόχου τους.

-Πριν την εκκίνηση του στόλου από την Μερσίνα οι Δκτες ανέφεραν ότι τα υλικά τους δεν χωρούσαν στα αποβατικά. Τι διαπιστώθηκε; κουβαλούσαν μαζί τους -αν είναι δυνατόν- και αποχωρητήρια εκστρατείας.

-Επικρατούσε τέτοιος φόβος σε πολλούς Αξκούς που δεν καταλάβαιναν τις δγές που τους δίδονταν. Προσωπικό των αποβατικών δυνάμεων δεν έφερε τον βασικό εξοπλισμό του.

-Στις 05:20 και κατά τους τούρκους στις 08:00 αρχίσει η αποβίβαση των στρατευμάτων χωρίς καμία αντίδραση από την ΕΦ. όταν στις 0840 άρχισε η αντίδραση από την ΕΦ μετά τις πολλές απώλειες επικράτησε το χάος. Ο Στρατηγός Ντεμιρέλ ανέφερε ότι τα πυρά του εχθρικού ΠΒ ήταν αραιά, αλλά ακριβή.

-Μέχρι το μεσημέρι κατέβηκαν 3.500 στρατιώτες 15 άρματα και 12 πυροβόλα.

-Οι αποβατικές δυνάμεις παρέμειναν στο χώρο αυτό που δεν ξεπερνούσε σε βάθος τα 250μ από τις 20 μέχρι τις 22 Ιουλίου πάρα του ότι έναντι τους οι άνδρες της Ε.Φ. δεν ξεπερνούσαν τους 200-300. Σε αυτό το διάστημα σκοτώθηκαν ο Δκτής του 50 ΣΠ από τους ιδίους κατά λάθος – και ο Δκτής της ίλης ενώ τραυματίσθηκαν σοβαρά ο Υδκτής και ο Δκτής ΔΒ. μετά από αυτό επικράτησε το απόλυτο χάος.

-Οι πληροφορίες που έφταναν στην Τουρκία έλεγαν για μια δυσμενή εξέλιξη στο χώρο της απόβασης επικρατούσε πανικός στην ηγεσία των Ε.Δ και γι αυτό διέταξαν τον Στρατηγό Ντεμιρέλ όπως του είπαν χαρακτηριστικά «να πάρει ότι βρει και να πάει αμέσως στην Κύπρο».

-Κατά τον πλου των ενισχύσεων προς Κύπρο, λόγο της δυσμενούς κατάστασης που θεωρούσαν ότι είχε διαμορφωθεί, οι Αξκοί συζητούσαν αν υπήρχε σχέδιο εκκενώσεως της ακτής. Ο Στρατηγός Ντεμιρέλ πλησιάζοντας την ακτή βλέποντας την κατάσταση των αποβατικών δυνάμεων είπε «μου θυμίζει την Δουγκέρκη» καταλαβαίνεται τι εννοούσε. χάος – μπερδεμένες όλες οι μονάδες, σε μια στενή λωρίδα γης.

-Κατεβαίνοντας στην ακτή σκοτώνεται ο υπασπιστής του – διαπιστώνει το χάος που επικρατεί. Ο Ταξίαρχος Δκτής των αποβατικών δυνάμεων από τον φόβο του βλέπει απέναντι του χιλιάδες στρατιώτες της ΕΦ. Στις 1100 μαζεύει τους χαμένους , ταλαιπωρημένους και χωρίς ίχνος ηθικού Δκτες και τους λέει « στις 1600, δηλαδή σε 5 ώρες, έχει αποφασισθεί από τον ΟΗΕ κατάπαυση του πυρός αν μας βρει εδώ σημαίνει εθνική καταστροφή – πρέπει να προσπαθήσουμε»

-Στις 11:55 αρχίζει δειλά την απέλπιδα επίθεση την οποία ο Στρατηγός περιγράφει «τα άρματα κινούντο διστακτικά, το πεζικό δεν ακολουθούσε».

-Να σημειώσουμε ότι στις 22 Ιουλίου στις 11:07 και στις 12:07 απογειώθηκαν ελληνικά αεροσκάφη για να βομβαρδίσουν την ακτή αποβάσεως και η δγη ακυρώθηκε και τις 2 φορές και τα υποβρύχια ανακλήθηκαν κατ΄ επανάληψη. Απλά φανταστείτε να υλοποιείτο. Το ελάχιστο η εκεχειρία θα τους εύρισκε στο σημείο απόβασης των.

-Κατέλαβαν τον Αγ. Γεώργιο στις 14:00 και εισήλθαν στην Κερύνεια περί τις 15:00. Η φάλαγγα των αρμάτων τους μπλοκαρίστηκε στα στενά δρομάκια της Κερύνειας και αναζητούσανε τον δρόμο που οδηγούσε στην Λευκωσία. Τον βρήκαν βάζοντας το πιστόλι στον κρόταφο σε ένα αιχμάλωτο, αφού τον ανέβασαν στο άρμα.

-Συνενώθηκαν με τις αεραποβατικές δυνάμεις περί τις 17:30 δηλαδή μετά την έναρξη της εκεχειρίας

-Όπως αναφέρει ο Δκτής της 39 ΜΠ ο Δκτής του 6ου ΣΣ ήταν τόσο εξαντλημένος που δεν καταλάβαινε τι του έλεγαν και ούτε που ήταν η ακτή αποβάσεως ήξερε.

Γενικά να πούμε ότι:

-Δεν εκδήλωσαν σχεδόν καμία νυχτερινή ενέργεια. Την μόνη ενέργεια που έκαναν στο Υψ 1023 – Αγ. Παύλος απέτυχαν παταγωδώς και έχασαν τα άρματα και ΤΟΜΠ που χρησιμοποίησαν.

-Ενώ η ΕΦ υποχωρούσε ατάκτως δεν εκμεταλλεύονταν με τις ισχυρές ΤΘ δυνάμεις τους την κατάσταση και επέτρεπαν της ΕΦ να αναδιοργανώνεται.

-Για την πλήρη ασυντονισια ενεργειών Στρατού – Ναυτικού – Αεροπορίας – για την βύθιση δικών τους πλοίων.

-Η Αεράμυνα της Κύπρου όσο και αν ακούγεται απίστευτο με τα παλαιά της 4τράκαννα κατέρριψε 23 μαχητικά αεροσκάφη. Είναι εκπληκτικό.

Βέβαια οι Τούρκοι δεν θα πρέπει να ντρέπονται μόνο για τις ικανότητες του Στρατού τους, αλλά κύρια και πρώτιστα, θα πρέπει να ντρέπονται για τα εγκλήματα, τους φόνους αιχμαλώτων και άμαχου πληθυσμού, τις βιαιότητες, τους βιασμούς, τις λεηλασίες, αποδεικνύοντας την διαχρονική βαρβαρότητα τους κατά της ανθρωπότητας.

Στο ερώτημα αν είχαμε την πιθανότητα να καταγάγουμε ιστορική νίκη, θα απαντήσω ευθέως, βεβαίως. Αν ενεργούσαμε λογικά και από την πρώτη μέρα. Ακόμα και την τελευταία στιγμή στις 22 Ιουλίου – Σας περιέγραψα πως ενήργησε η αποβατική δύναμη. Αυτό που θα έφερνε την νίκη ήταν η εκτόξευση ισχυρής αντεπίθεσης αμέσως με το που πατούσαν το πόδι τους στην ακτή. Δυστυχώς δεν έκαναν τίποτε από αυτά που είχαν σχεδιασθεί.

Δυστυχώς για μας δεν εκμεταλλευθήκαμε την ανεπανάληπτη ευκαιρία ενός φοβισμένου, άβουλου και άτολμου Δκτή των αποβατικών Δυνάμεων, αφού μας έτυχε ο Αρχηγός μας να έχει τα ίδια χαρακτηριστικά μαζί του.

Στις 4μμ της 22 Ιουλίου όπως είπατε το Συμβούλιο Ασφαλείας επέβαλε εκεχειρία. Τι έγινε κατά την διάρκεια της; Τηρήθηκε;

Το Συμβούλιο Ασφαλείας, θεωρητικά καθόρισε εκεχειρία, όμως δεν ήταν σε θέση να την επιβάλει.

Για την υπογραφή των πρωτοκόλλων κατάπαυση του πυρός στις 22 Ιουλίου κλήθηκαν οι Αρχηγοί των αντιπάλων, ο Τούρκος δεν ήρθε.

Το Συμβούλιο Ασφάλειας στην 1η Φάση της Διάσκεψης της Γενεύης που πραγματοποιήθηκε από 25 μέχρι 30 Ιουλίου αποφάσισε:

-Σεβασμό της γραμμής αντιπαράθεσης που είχε στις 2200 της 30 Ιουλίου, αφού διαφοροποιήθηκε από αυτήν της 22 Ιουλίου λόγο των παραβιάσεων από τους Τούρκους.

-Την εκκένωση των Τ/Κ Θυλάκων και παράδοση των στην ΕΔ.

-Στην ανταλλαγή των αιχμαλώτων

-Στην ουσία εφαρμόσθηκε η υποτιθέμενη εκεχειρία μονόπλευρα.

Η Ε/Κ πλευρά παρέδωσε τους Τ/Κ Θύλακες στην ΕΔ τηρούσε πιστά την συμφωνία και προσπαθούσε να γίνει η καταγραφή των θέσεων των στρατευμάτων

Οι τουρκικές δυνάμεις την χρησιμοποίησαν για την μεταφορά χιλιάδων στρατιωτών – 225 αρμάτων μάχης – 200 ΤΟΜΠ – 120 πυροβόλων κλπ. και για την επέκταση του χώρου που κατείχαν και κωλυσιεργούσαν στην καταγραφή των θέσεων τους. Να πούμε ότι στην εκεχειρία συμπληρώθηκε πλήρως η 39ΜΠ και επιπλέον έφερε στην Κύπρο ολόκληρη την 28 Μεραρχία, μέρος της 5ης ΤΘΤ και άλλα τμήματα.

Η Επιτροπή για την καταγραφή των θέσεων ξεκίνησε στις 2 Αυγούστου με τους Τούρκους να θέλουν να παρουσιάσουν τα εδάφη που κατέλαβαν στις 31 Ιουλίου και 1 Αυγ ως καταληφθέντα στις 30 Ιουλίου. Αυτή την τακτική εφάρμοζαν συνεχώς

Είναι χαρακτηριστικό το πως κατά την διάρκεια της εκεχειρίας κατελήφθη η Λάπηθος και ο Καραβάς. Οι Τούρκοι επέμεναν στην Επιτροπή χάραξης της γραμμής ότι είχαν καταλάβει την Λάπηθο – Καραβά όμως δεν δέχονταν καμία επιθεώρηση αν αυτό ίσχυε ή όχι. Τελικά κατέλαβαν τις περιοχές αυτές στις 6 Αυγούστου.

23 μέρες υποτιθέμενης εκεχειρίας με την Δημοκρατία να αποκαθίσταται στην Ελλάδα στις 24 Ιουλίου και η ΕΦ αφεθεί στο έλεος του θεού – πάρα τις απέλπιδες αιτήσεις για ενίσχυση – μεταφέρθηκαν μόνο πυρομαχικά και υγειονομικό υλικό απόδειξη ότι μπορούσαν να μεταφερθούν και τμήματα

Τελικά την εκεχειρία την τηρούσαμε μόνη μας δεσμεύοντας ακόμα και το ΠΒ την στιγμή που η εισβολή συνεχίζετέ και έτσι ανατράπηκε κάθε ισορροπία και δημιουργήθηκαν τέτοιες συνθήκες που ήταν αδύνατη η προβολή οποιασδήποτε αντίστασης.

Νομίζω ότι αυτό πρέπει να το κρατήσουμε ως δίδαγμα.

Μετά την αποτυχημένη 2η Διάσκεψη στην Γενεύη έχουμε την 2η Φάση της Εισβολής. Πως αντιμετωπίσθηκε από την ΕΦ;

Ως γνωστό, η Διάσκεψη ναυάγησε από τις τελεσιγραφικές απαιτήσεις της Τουρκίας και η λύση θα έπρεπε να δοθεί επι του εδάφους.

Περιγράψαμε τι έγινε στην εκεχειρία. Οι Τούρκοι μετέφεραν τεράστιες δυνάμεις ενώ η ΕΦ αφέθηκε στο έλεος του θεού.

Οι Τούρκοι με 225 άρματα έναντι 11 και χωρίς Α/Τ σε αναπεπταμένο έδαφος, πλέον δεν μπορούσε ούτε να προβάλει αντίσταση. Ότι θα γινόταν θα ήταν για την τιμή των όπλων.

Οι Τούρκοι στις 6 Αυγούστου είχαν φέρει ειδική ομάδα για τον σχεδιασμό της 2ης εισβολής. Το σχέδιο τους προέβλεπε αρχικά την προώθηση μέχρι τις ακτές της Αμμοχώστου και Λάρνακας, όμως στο τελικό σχέδιο αφαιρέθηκε η Λάρνακα.

Στις 05:00 της 14ης Αυγ αρχίζει η εφαρμογή του σχεδίου και επιτίθεται με το σύνολο σχεδόν των αρμάτων στην περιοχή της Μιας Μηλιάς, όπου είχε οργανωθεί μια πρόχειρη, αραχνούφαντη γραμμή άμυνας, χωρίς άρματα με ελάχιστα Α/Τ. Εκεί χάσαμε και τον Τάσο Μάρκου και δεκάδες άλλους λεβέντες που αρνήθηκαν να εγκαταλείψουν τις προδομένες κυπριακές Θερμοπύλες. Στις 14 Αυγ έφτασαν στα μέσα της οδού Λευκωσίας – Αμμοχώστου, ενώ δεν κατάφεραν να καταλάβουν το στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ.

Στις 15 Αυγ οι Τουρκικές Δυνάμεις καταλαμβάνουν την περιοχή Αμμοχώστου και από το μεσημέρι επιτίθενται και στον Δυτικό τομέα. Το ΓΕΕΦ διατάσσει την σύμπτυξη των δυνάμεων του Ανατολικού τομέα προς Λάρνακα και την άμυνα στην σημερινή γραμμή. Οι δυνάμεις που βρίσκονταν στην Αμμόχωστο την εγκαταλείπουν αδικαιολόγητα και έτσι η πόλη καταλαμβάνεται αμαχητί. Η Αμμόχωστος θα διατηρείτο αν οι συμπτυσσόμενες Μονάδες αντί να μεταβούν στην Λάρνακα εισέρχοντο στην πόλη.

Στις 16 Αυγ οι Τουρκικές Δυνάμεις επιτίθενται Δυτικά προς Μόρφου, όπου επικεντρώνουν την προσοχή τους και φτάνουν ανατολικά του χωρίου Λιμνίτης. Το απόγευμα εκδηλώνουν ισχυρή επίθεση κατά του χ. Πυρόι χωρίς αποτέλεσμα.

Σύμφωνα με το ψήφισμα του ΣΑ η κατάπαυση του πυρός θα άρχιζε στις 17:55. Οι Τούρκοι όμως επειδή δεν είχαν φτάσει μέχρι το χωριό Λουρουτζίνα για το οποίο είχαν αναφέρει στην Τουρκία ότι είχε καταληφθεί, εφαρμόζοντας την συνήθη τακτική τους παραβιάζουν την εκεχειρία και συνεχίζουν τις λυσσαλέες επιθέσεις των στο χωριό Πυρόι το οποίο κατέλαβαν μετά από μια επική μάχη στις 18:15 της 17 Αυγ.

Τις επόμενες μέρες οι Τούρκοι προωθούνται για συμπλήρωση των σχεδιασμών τους.

Αυτό που είναι χαρακτηριστικό και θέλω να αναφέρω είναι ότι οι Τουρκικές Δυνάμεις μη σεβόμενες κανένα ψήφισμα, γράφοντας στα παλαιότερα των υποδημάτων τους συμφωνίες κατέλαβαν την Άχνα στις 31 Αυγούστου, την Γαληνή στις 04 Σεπ., την περιοχή Υψ. Πλατύ στην Πύλα στις 26 Σεπ, και ολοκλήρωσαν την προώθηση τους με την κατάληψη του χ. Στροβίλια τον Ιούνιο 2001.

Όλα τα λάθη, την ατολμία, την προδοσία, την πλήρωσε με βαρύ τίμημα ο λαός της Κύπρου. Από την ΕΦ και την ΕΛΔΥΚ είχαμε 834 νεκρούς, 518 εξακολουθούν να είναι αγνοούμενοι, 1352 τραυματίες, και μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί και 950 μέλη της ΕΦ αιχμάλωτοι. Και το δράμα συνεχίζεται.

Έχουμε ακούσει ότι το ΓΕΕΦ έχει εκδώσει Βιβλίο με τα Στρατιωτικά Διδάγματα από τις Επιχειρήσεις του 1974. Ποιος είναι ο σκοπός και τι περιλαμβάνει;

Πράγματι το 2019 το ΓΕΕΦ έχει εκδώσει αυτό το Βιβλίο. Περιγράφει μέσα σε 400 σελίδες με λεπτομέρεια όσα λίγα είπαμε σήμερα.

Μοναδικός σκοπός του βιβλίου και του όλου εγχειρήματος ήταν να εντοπισθούν με ειλικρίνεια, χωρίς προκαταλήψεις και αίσθημα ευθύνης όλα τα στρατιωτικά λάθη που μας οδήγησαν σε αυτή την ταπεινωτική για το έθνος ήττα– Αρχικά εκδόθηκε απόλυτα για τις Μονάδες και τις υπηρεσίες του κράτους και ήδη έχουν μοιρασθεί στο εσωτερικό της ΕΦ 1000 αντίτυπα και αναμένεται ότι θα αυξηθούν.

Το Βιβλίο αυτό έχει την ιδιαιτερότητα ότι γράφτηκε μόνο από όσα υφίστανται σε τεκμήρια. Τίποτα δεν γράφτηκε με εικασίες και προσωπικές απόψεις. Στην σύνταξη του αντιμετωπίσαμε διάφορα προβλήματα τα οποία εστιάζονται στο ότι- ορισμένα έγγραφα γράφτηκαν αμέσως μετά την εισβολή – κρίσιμες σελίδες είναι σχισμένες, δηλαδή λείπουν, ετοιμάσαμε χάρτες με βάση τα υπάρχοντα έγγραφα – πληροφορίες και ορισμένα έγγραφα είναι ακόμα στην Ελλάδα. – πηγές του Τουρκικού Στρατού είναι μη προσβάσιμες – ελάχιστα πράγματα βρήκαμε. Για να είσαι σίγουρος 100% ότι όλα είναι αληθινές πληροφορίες πρέπει να είναι διασταυρωμένες και επιβεβαιωμένες –Προσπαθήσαμε πολύ, το κάναμε στο μέγιστο βαθμό που ήταν εφικτό, και το βιβλίο θεωρήθηκε ως πρώτη έκδοση και βέβαια μπορεί να βελτιωθεί.

Το Βιβλίο περιέχει την συμμετοχή της ΕΦ στην περίοδο πριν και κατά το πραξικόπημα, την προπαρασκευή των Τούρκων και Τ/Κ καθώς και της ΕΦ πριν την Εισβολή, Ανάλυση μέρα με την μέρα την εξέλιξη της εισβολής, την αξιολόγηση των ενεργειών στις επιχειρήσεις των Τούρκων και τις δικές μας και τέλος τα διδάγματα από τα λάθη μας καθώς και τις ενέργειες που πρέπει να γίνουν για την μετεξέλιξη της ΕΦ σε ένα σύγχρονο στράτευμα που θα είναι σε θέση να αντιμετωπίσει με επιτυχία την Τουρκική επιθετικότητα.

Ακούσαμε ότι το βιβλίο για κάποιο λόγο αποσύρεται, είναι αλήθεια;

Και εγώ το άκουσα αυτό και μάλιστα έγραψα και ένα σχετικό άρθρο στην Σημερινή, εντούτοις δεν το πιστεύω, γιατί όπως σας είπα το βιβλίο περιέχει στοιχεία μόνο από επίσημα στοιχεία και καμία άποψη δεν εκφράζει, πλην των διδαγμάτων που προκύπτουν από τα λάθη μας. Δεν ξέρω αν έχει κάποιους που ενδεχομένως να θίγονται, εμάς ο μοναδικός σκοπός είναι η αλήθεια που προέρχεται από τεκμήρια και να μάθουμε από τα λάθη μας.

Το Βιβλίο αυτό, συντάχθηκε από Επιτροπή υψηλόβαθμων Αξιωματικών οι οποίοι εργάσθηκαν για μεγάλο χρονικό διάστημα και αφού εγκρίθηκε από τον τότε Αρχηγό της ΕΦ, Αντιστράτηγο Ηλία Λεοντάρη, έγινε λεπτομερής επεξεργασία από τον Ιστορικό καθηγητή και μέλος της Κυπριακής Επιτροπής Στρατιωτικής Ιστορίας, Δρ. κ. Κάρυο Αντρέα. Ο καθηγητής, αποτιμώντας το Βιβλίο, ανέφερε μεταξύ άλλων ότι, αποτελεί κόσμημα και σταθμό στην περαιτέρω μελλοντική αναζήτηση της ιστορικής αλήθειας για διερεύνηση της τραγωδίας του 1974. Μόνο αν κάποιος είναι προκατειλλειμένος μπορεί να το δει διαφορετικά.

Είναι αλήθεια ότι το Βιβλίο αυτό απεστάλη από το ΓΕΕΦ στο ΥΠΑΜ, αφενός για να το μελετήσει και να το βελτιώσει αν τυχόν είχε στην διάθεση του επιπρόσθετα ντοκουμέντα, αφετέρου για να ενεργήσει για την διόρθωση λαθών – παραλείψεων του επιπέδου του, να το αναλύσει και κοινοποιήσει σε όλους τους πολιτικούς φορείς που εμπλέκονταν.

Ενώ κάποιος θα ανέμενε ότι, μέσα σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα το ΥΠΑΜ, θα ολοκλήρωνε την μελέτη του, εντούτοις μέχρι και σήμερα, εδώ και ένα χρόνο, δηλαδή διπλάσιο από όσο χρειάσθηκε για να ετοιμασθεί, τηρεί μια παράξενη στάση, αφήνοντας στον καθένα να σκεφτεί διάφορα, ίσως για αυτό κυκλοφορεί αυτή η φήμη.

Και ο Αρχηγός προσπάθησε να μάθει για αυτή την σιωπή, Σε μια δική μου προσπάθεια, σαν ο πρόεδρος της Επιτροπής σύνταξης του Βιβλίου, να αναζητήσω τους λόγους αυτής της κατάστασης, επισκέφθηκα τον πρώην ΥΠΑΜ και νυν Βοηθό Γενικό Εισαγγελέα, ο οποίος αφού το συζητήσαμε, αποδέχθηκε την πρόταση μου να εξετασθούν τυχόν αμφιβολίες που ενδεχομένως να υπάρχουν, στην παρουσία και του καθηγητή κ. Κάρυου. Γνωρίζοντας τον πρώην ΥΠΑΜ, αφού είχα συνεργασθεί μαζί του για άλλα σοβαρά θέματα, είμαι βέβαιος ότι θα το έπραττε και το όλο ζήτημα θα τελείωνε, έχοντας αίσιο τέλος. Δυστυχώς αιφνιδίως αντικαταστάθηκε.

Δεν θέλω να πιστεύω, ούτε μπορώ να διανοηθώ ότι, υπάρχει οποιοσδήποτε Έλληνας Κύπριος, που αμφιβάλει για την ανεπίτρεπτη και καταστρεπτική πρωταγωνιστική εμπλοκή, της τότε ΕΦ στην όλη τραγωδία. Η ΕΦ, με την καθοδήγηση της Χούντας των Αθηνών, μετετράπη από όργανο άμυνας και ασφάλειας της Κυπριακής Δημοκρατίας, στο κύριο μέσο διατάραξης της εσωτερικής ενότητας, με τα όπλα ανέτρεψε την νόμιμη και εκλεγμένη κυβέρνηση της χώρας, κατέλυσε την Δημοκρατία και άνοιξε την πόρτα για την εισβολή των Τούρκων και η δράση της για απόκρουση της, γεμάτη αμφιβολίες και άσχημες σκέψεις και συνειρμούς. Αυτή είναι η πικρή αλήθεια και καταγράφηκε, όσο και αν δεν ευχαριστεί κανένα και τούτο έγινε για γνώση των επερχόμενων γενεών.

Το περιεχόμενο του βιβλίου αυτού, κατά την άποψη μου, επιβάλλεται να μελετηθεί από όλες τις Υπηρεσίες της Δημοκρατίας, και άλλους που αποφασίζουν για την τύχη αυτού του μαρτυρικού τόπου και να διδάσκεται στις Στρατιωτικές Σχολές ώστε μελλοντικά να αποφευχθούν τα ίδια και χειρότερα.

Πρέπει να μάθουμε από τα λάθη μας – τα στελέχη να μάθουν τι ακριβώς έγινε. – ξέρετε η γνώση της ιστορίας καταστά τους νέους με μαύρα μαλλιά εμπείρους με την γνώση των γέρων με άσπρα μαλλιά χωρίς να πληρωθεί τίμημα. Αυτό κάνουν τα σοβαρά έθνη.

Τώρα ακούγονται φωνές για απόσυρση του. Αν είναι δυνατόν να υπάρχει τέτοια σκέψη. Προσωπικά δεν μπορώ να το πιστέψω. Όμως αν ισχύει, τότε θα αποδειχθεί ότι με τίποτα δεν μαθαίνουμε από τα λάθη μας και βέβαια ότι πάθουμε θα είναι από το κεφάλι μας και ας αφήσουμε ότι για όλα φταίνε οι ξένοι.

Αν υπάρχει οποιοδήποτε θέμα είμαστε ανοιχτοί στον νέο Υπουργό και αν όντως υπάρχουν κάποιες αμφιβολίες ευχαρίστως να τις συζητήσουμε. Αν παρελπίδα το ΥΠΑΜ δεν ενδιαφερθεί τότε θα το εκδώσουμε όσοι ενδιαφερόμαστε και θα τεθεί στην κρίση της κοινής γνώμης, τα δε οποιαδήποτε έσοδα θα τα καταθέσουμε για την βελτίωση της Άμυνας της χώρας. Πιστεύω όμως ότι δεν θα χρειαστεί.

Πηγή: sigmalive.com