Η «Καμεράτα-Ορχήστρα των Φίλων της Μουσικής» επανέρχεται στο «Φεστιβάλ Αθηνών» με μια νέα παραγωγή της αριστουργηματικής όπερας του Claudio Monteverdi, «Η επιστροφή του Οδυσσέα στην πατρίδα».

Στο πόντιουμ ο Γιώργος Πέτρου, ένας από τους κορυφαίους Έλληνες μαέστρους με λαμπρή διεθνή παρουσία, ενώ την σκηνοθεσία υπογράφει η διακεκριμένη σκηνοθέτiς και διευθύντρια του Θεάτρου Τέχνης, Μαριάννα Κάλμπαρη.

Συμμετέχουν 11 κορυφαίοι Έλληνες σολίστ, με επικεφαλής τον βαρύτονο Τάση Χριστογιανόπουλο και τη μεσόφωνο Μαίρη Ελεν Νέζη, οι οποίοι έχουν διαπρέψει στους ομώνυμους ρόλους σε μεγάλα θέατρα στο εξωτερικό.

Πάντα δραστήρια και πολυσχιδής, η πολυαγαπημένη «Καμεράτα-Ορχήστρα των Φίλων της Μουσικής», φροντίζει για ένα μαγευτικό ηχητικό περιβάλλον, μέσα από τους εξωτικούς ήχους των μουσικών οργάνων της εποχής του πρώιμου Μπαρόκ.

Mε αφορμή την παράσταση λοιπόν, «Η επιστροφή του Οδυσσέα στην Πατρίδα» του Claudio Monteverdi, ο βαρύτονος Τάσης Χριστογιαννόπουλος μίλησε στο topontiki.gr και τον δημοσιογράφο Πάνο Κατσαχνιά, με αφορμή την παράσταση, που θα παρουσιαστεί την Τρίτη 4/8 και την Τετάρτη 5/8 στο Ηρώδειο.

Τι το καινούργιο φέρνει μαζί της η νέα παραγωγή της όπερας του Claudio Monteverdi, «Η επιστροφή του Οδυσσέα στην Πατρίδα»

Την επανασύνδεση με τους ανθρώπους που αγαπούν την όπερα μετά τους μήνες της αναγκαστικής σιωπής λόγω κορωνοϊού. Το ζητούμενο εδώ, δεν είναι τόσο να προτείνουμε μια νέα ή διαφορετική ανάγνωση του έργου, αλλά να προσκαλέσουμε τους ανθρώπους σε επαφή μέσω αυτού. Να ξαναμιλήσουμε για το ταξίδι της ζωής, τους κινδύνους του, τις δυσκολίες του, τις παρηγοριές του, τις συναντήσεις του, τις ελπίδες του, τις αρρώστιες του, την αντιμετώπισή τους, για τη δύναμη της πίστης, της εμπιστοσύνης, της υπομονής και της αγάπης.

Ένα έργο που πρωτοπαρουσιάστηκε το 1640 στην Ιταλία τι απήχηση μπορεί να έχει στο σημερινό κοινό;

Ένα μεγάλο έργο δεν έχει ηλικία. Είναι πέρα από τον χρόνο και τον τόπο. Γεννήθηκε στην Ιταλία το 1640, αλλά μιλά διαρκώς στους ανθρώπους, διότι μιλά στην καρδιά τους. Μιλά με την μουσική του, μιλά με την ιστορία του. Ακόμη σήμερα οι άνθρωποι ερωτεύονται, ονειρεύονται, παιδεύονται, τραγουδούν, ταξιδεύουν, επιστρέφουν, πολεμούν, εμπιστεύονται, ελπίζουν. Ακόμη σήμερα συγκινούνται από την μουσική, από την εικόνα, από μια συναρπαστική ιστορία και σήμερα ακόμη είναι βαθιά ανάγκη η συνάντηση, η σχέση.

Η αρχετυπική ομηρική ιστορία του «περιπλανώμενου ήρωα» στην προσπάθειά του να βρει την εστία του, εκτιμάτε ότι συνεχίζει να αγγίζει τους ανθρώπους και γιατί;

Φυσικά και συνεχίζει και θα συνεχίζει, γιατί είναι η ιστορία του ανθρώπου. Η προσπάθειά του να επιστρέψει στον Παράδεισο από όπου ξεκίνησε το ταξίδι της ύπαρξης.

Τι είναι τελικά πατρίδα σήμερα;

Αυτό που ήταν πάντα. Ο Θεός που αγαπάμε και μας αγαπά, οι άνθρωποι που αγαπάμε, η γλώσσα που μιλάμε, το τραγούδι που τραγουδάμε, τα ποιήματα που γράφουμε, οι ιστορίες που ακούμε, τα όνειρα μας, το βλέμμα που ακουμπάμε, το χέρι που χαϊδεύουμε, οι συναντήσεις μας, όλα όσα μας συναρπάζουν και όλα όσα μας ησυχάζουν. Ό,τι ερωτευόμαστε. Ό,τι φοβόμαστε.

«Όλα πατρίδα μας! Κι αυτά κι εκείνα! Και κάτι που ‘χουμε μες την καρδιά!»

Όντας βαρύτονος με πολλές συμμετοχές σε παραστάσεις/όπερες στο ενεργητικό σας τόσο στην Ελλάδα, όσο και το εξωτερικό, ποια είναι η «πρόκληση» που αντιμετωπίζετε με τη συγκεκριμένη παράσταση;

Πρόκληση καμία! Πρόσκληση σε σχέση ναι! Σε σχέση με τον Μύθο, με τον Ήρωα, με τον Οδυσσέα, με τον Όμηρο, με τον Μοντεβέρντι, με τους άλλους τραγουδιστές, με όλους τους συντελεστές της παράστασης, με το Ηρώδειο, με την Ακρόπολη, με την Αθήνα του σήμερα, με τους ανθρώπους που θα έρθουν να μας δουν. Να μας δουν να είμαστε εκεί, παρόντες, αληθινοί, ειλικρινείς, ζωντανοί να τραγουδάμε. Ενάντια σε κάθε φόβο και σε κάθε αρρώστια.

Ως καλλιτέχνης ποιες κρίνετε ότι είναι οι σημαντικότερες αλλαγές που επέφερε ο κορωνοϊός τόσο στον καλλιτεχνικό χώρο όσο και στην καθημερινότητα σας;

Σε όλους τους καλλιτέχνες αναποδογύρισε την πραγματικότητά τους. Τους στέρησε και την έκφραση και την εργασία και τα προς το ζειν. Πρόσφερε ταυτόχρονα με αυτήν την υποχρεωτική παύση και σιωπή μια δυνατότητα αναστοχασμού για τα καίρια και τα σημαντικά. Τους προκάλεσε και τους προκαλεί σε ανακάλυψη και δημιουργία νέων συνθηκών και νέων τρόπων επικοινωνίας. Εύχομαι και ελπίζω οι δυσκολίες να περάσουν σύντομα και να επιστρέψουμε ως σύγχρονοι Οδυσσείς στην Ιθάκη μας και στην Πηνελόπη μας, ό,τι σημαίνουν για τον καθένα μας.

Υπάρχει δυνατότητα σωστής διαχείρισής της;

Πολύ δύσκολη και πολύ προσωπική ερώτηση για να απαντηθεί εδώ. Χρειάζεται πραγματική γνώση των συνθηκών και των δυνατοτήτων. Γνώση των αναγκών και των προσωπικών και των κοινωνικών. Σε κάθε περίπτωση όμως φυσικά και υπάρχει δυνατότητα σωστής διαχείρισης, όπως φυσικά μπορεί να γίνονται και λάθη.

Info:

Το έργο

Ο «Οδυσσέας» του Claudio Monteverdi (1567-1643) παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στη Βενετία το 1640, με μεγάλη επιτυχία. Μετά από μια σειρά αναβιώσεων, το έργο χάθηκε έως τις αρχές του 20ου αιώνα όπου το χειρόγραφο εκδόθηκε για πρώτη φορά. Φυσικά, οι μουσικολογική γνώση των αρχών του 20ου αιώνα δεν επέτρεψε να αποκωδικοποιηθεί η αριστουργηματική, αλλά στενογραφική παρτιτούρα του έργου με αποτέλεσμα η όπερα να θεωρηθεί ημιτελής.

Ωστόσο, η πολύτιμη γνώση της ιστορικής ερμηνευτικής που άνθισε στο τέλος του περασμένου αιώνα έως και σήμερα πια αποτελεί σύγχρονη κατάκτηση, που επέτρεψε να αποδοθεί στο έργο η πραγματική του αξία, καθιστώντας το ως ένα από τα πλέον πρωτοποριακά και μεγαλειώδη έργα του οπερατικού ρεπερτορίου και τοποθετώντας τον Monteverdi στο βάθρο των σημαντικότερων μουσικών δραματουργών όλων των εποχών.

Ο μεγάλος Ιταλός συνθέτης, επηρεασμένος από του αρχαίο θέατρο, μελοποιεί με συγκλονιστικό τρόπο την αρχετυπική ομηρική ιστορία του “ταξιδιού του ήρωα”, ζωντανεύοντας αριστοτεχνικά τα αιώνια σύμβολα του Ομήρου.

Οι συντελεστές

Μουσική διεύθυνση: Γιώργος Πέτρου

Σκηνοθεσία: Μαριάννα Κάλμπαρη

Σκηνικά/κοστούμια: Γιωργίνα Γερμανού

Φωτισμοί: Στέλλα Κάλτσου

Μουσική προετοιμασία/βοηθός μαέστρος: Μάρκελλος Χρυσικόπουλος

Βοηθός σκηνοθέτη A’: Κωνσταντίνα Ψωμά

Βοηθός σκηνοθέτη Β’/μετάφραση υπερτίτλων: Ναταλία Μποζίκα

Οδυσσέας: Τάσης Χριστογιαννόπουλος

Πηνελόπη: Μαίρη ΄Ελεν Νέζη

Αθηνά/Έρωτας: Μίνα Πολυχρόνου

Μελανθώ/Τύχη: Ελένη Βουδουράκη

Τηλέμαχος/Ευρύμαχος: Βασίλης Καβάγιας

Ίρος: Δημήτρης Ναλμπάντης

Εύμαιος: Χαράλαμπος Βελισσάριος

Ευρύκλεια/Εύθραυστη ανθρώπινη φύση: Έλενα Μαραγκού

Αντίνοος/Χρόνος: Μάριος Σαραντίδης

Αμφίνομος: Νικόλας Μαραζιώτης

Πίσανδρος: Ιάσων Μαρμαράς