Για το ενδεχόμενο υπογραφής συμφωνία ΑΟΖ Τουρκίας – Ισραήλ στην ανατολική Μεσόγειο μίλησε σε συνέντευξή του στο περιοδικό Dogu Akdeniz Politik ο Ισραηλινός επιτετραμμένος στην Τουρκία Roey Gilad.

Στη διάρκεια, της συνέντευξης απέρριψε το ενδεχόμενο υπογραφής μιας τέτοιας συμφωνίας και επισήμανε ότι το Ισραήλ δε πρόκειται να εγκαταλείψει την συμφωνία που έχει υπογραφεί με την Κύπρο.

Αναλυτικά, απόσπασμα της συνέντευξης:

Έχουμε ακούσει μερικές φωνές εδώ σχετικά με μια πιθανή συμφωνία θαλάσσιων συνόρων Τουρκίας-Ισραήλ. Υπό ποιες συνθήκες θα ήταν δυνατή αυτή η συμφωνία;

Διότι, εάν το Ισραήλ και η Τουρκία υπογράψουν μια τέτοια συμφωνία και οι δύο πλευρές θα αποκτήσουν περισσότερο χώρο από ό,τι διαθέτουν τώρα. Για παράδειγμα, η τρέχουσα συμφωνία μεταξύ Ισραήλ και ‘Ε/Κ Διοίκησης Νότιας Κύπρου’ θα σας κάνει να χάσετε 4.600 τετραγωνικά μίλια. Αλλά εάν υπογράψετε με την Τουρκία, θα αποκτήσετε περισσότερο από 14.000 χλμ2 θαλάσσιου χώρου στην ανατολική Μεσόγειο.

Roey Gilad: «Φυσικά, ο υπουργός Εξωτερικών κ. Çavuşoğlu επανέλαβε σε συνέντευξή του στο CNN Türk στις 18 Ιουνίου ότι το Ισραήλ θα πρέπει να παραιτηθεί από τη συμφωνία που υπεγράφη με την ‘Ε/Κ Διοίκησης Νότιας Κύπρου’ το 2010 εάν το Ισραήλ έχει αίτημα να υπογράψει μια τέτοια συμφωνία. Σας ευχαριστώ για την ερώτηση, γιατί μας βοηθά να διευκρινίσουμε την κατάσταση. Προς το παρόν, με την πολιτική ένταση μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ, το Ισραήλ δεν έχει καμία πρόθεση να εγκαταλείψει τη συμφωνία που έχει υπογραφεί με την Κύπρο ή να υπογράψει οποιαδήποτε συμφωνία με την Τουρκία. Έτσι απλά, αυτό δεν αποτελεί αξιοσημείωτο ζήτημα για εμάς».

Υπό ποιες συνθήκες μπορούν να αλλάξουν αυτές οι δηλώσεις;

Roey Gilad: «Με την αλλαγή της τρέχουσας πολιτικής ατμόσφαιρας. Νομίζω ότι το σοβαρό εμπόδιο σε όλα τα κοινά ενεργειακά έργα, όπως είναι ο αγωγός EastMed, η συμφωνία για τα θαλάσσια σύνορα ή ο Λεβιάθαν-Μερσίνη-Ceyhan, είναι τα πολιτικά εμπόδια. Στο σημερινό πολιτικό πλαίσιο, ελάχιστα μπορούν να επιτύχουν από κοινού το Ισραήλ και η Τουρκία».

Πώς αξιολογεί λοιπόν το Ισραήλ τις δραστηριότητες γεώτρησης της Τουρκίας στη Μεσόγειο και τις κατηγορίες της Τουρκίας ότι έχει μετατραπεί σε αντι-τουρκική οργάνωση που έφτασε σε μια τέτοια συμφωνία όπως το έργο EastMed;

Roey Gilad: «Δυστυχώς, οι τρέχουσες ενέργειες και τα βήματα της Τουρκίας εκλαμβάνονται από το Ισραήλ, την Ιερουσαλήμ – και όχι μόνο από το Ισραήλ – ως προκλητικές ενέργειες. Φερειπείν, η συμφωνία μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης είναι αμφίβολη από διεθνή άποψη, διότι το κοινοβούλιο της Λιβύης δεν την έχει υπογράψει ακόμη – και, επομένως, νομίζω ότι το καθεστώς της Λιβύης, ως προς τη συμφωνία, δεν έχει αποσαφηνιστεί νομικά. Το τουρκικό κοινοβούλιο το ενέκρινε, αλλά η Λιβύη δεν το ενέκρινε, ωστόσο έχει παραπεμφθεί στον ΟΗΕ. Παρόλα αυτά, πιστεύω ότι ο κύριος σκοπός της συμφωνίας είναι να αποτρέψει την πιθανότητα του έργου, το οποίο θα επεκταθεί από τον Λεβιάθαν στην Κύπρο, την Ελλάδα και από εκεί στην Ιταλία, και το οποίο είναι γνωστό ως αγωγός EastMed.

Τα Ηνωμένα Έθνη καθιστούν πολύ σαφές ότι κράτη που βρίσκονται στην ήπειρο και χωρίς υφαλοκρηπίδα δεν μπορούν να εμποδίσουν άλλα κράτη από το να χρησιμοποιούν τη θάλασσα για την κατασκευή αγωγών. Δεν έχουν δικαίωμα να ασκήσουν βέτο. Ο καθορισμός του αγωγού πρέπει να συμφωνηθεί με τη συναίνεση των ηπειρωτικών κρατών, αλλά το γεγονός της ύπαρξης του αγωγού δεν εξαρτάται από την Τουρκία ή τη Λιβύη».

Όμως η Τουρκία δεν είναι μεταξύ των κρατών που υπέγραψαν το Δίκαιο της Θάλασσας του ΟΗΕ.

Roey Gilad: «Όχι, αυτό που λέω είναι ότι υπάρχουν πολλοί άνθρωποι στην Τουρκία που πιστεύουν ότι η λεγόμενη συμφωνία μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης, που χωρίζει τη Μεσόγειο, αποτρέπει όλες τις δυνατότητες τοποθέτησης του αγωγού, που θα μεταφέρει μέσω Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ το φυσικό αέριο από τον Λεβιάθαν στην Αφροδίτη, και από εκεί στην Ευρώπη. Σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, αυτό είναι απολύτως απαράδεκτο».