Καθημαγμένο αναλαμβάνει τον ευαίσθητο χώρο της Δικαιοσύνης το ΠΑΣΟΚ, με τους πολίτες να έχουν απολέσει εν πολλοίς την εμπιστοσύνη τους στον θεσμό. Ο νέος πρωθυπουργός εμφανίζεται αποφασισμένος να παρέμβει στο θέμα, αρχής γενομένης με τη δημιουργία ενός υπερ-υπουργείου, που κατά τις εξαγγελίες του θα ασχοληθεί στα σοβαρά με θέματα που όχι μόνο σχετίζονται άμεσα με τις διαδικασίες απονομής δικαίου, αλλά επιπλέον με τη διαφάνεια στη δημόσια ζωή και τα ατομικά δικαιώματα, τα οποία ειδικά τα τελευταία χρόνια βάλλονται πανταχόθεν.

Καθημαγμένο αναλαμβάνει τον ευαίσθητο χώρο της Δικαιοσύνης το ΠΑΣΟΚ, με τους πολίτες να έχουν απολέσει εν πολλοίς την εμπιστοσύνη τους στον θεσμό. Ο νέος πρωθυπουργός εμφανίζεται αποφασισμένος να παρέμβει στο θέμα, αρχής γενομένης με τη δημιουργία ενός υπερ-υπουργείου, που κατά τις εξαγγελίες του θα ασχοληθεί στα σοβαρά με θέματα που όχι μόνο σχετίζονται άμεσα με τις διαδικασίες απονομής δικαίου, αλλά επιπλέον με τη διαφάνεια στη δημόσια ζωή και τα ατομικά δικαιώματα, τα οποία ειδικά τα τελευταία χρόνια βάλλονται πανταχόθεν.

Εν αναμονή των προγραμματικών δηλώσεων της νέας κυβέρνησης, που θα ξεκαθαρίσουν και το στίγμα των μελλοντικών προθέσεων και ενεργειών της, χρήσιμη είναι μια καταγραφή των ζητημάτων που καλείται να αντιμετωπίσει άμεσα.

Έτσι λοιπόν έχουμε και λέμε:

1Επιτάχυνση της απονομής της δικαιοσύνης. Οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ, δηλαδή δικαστές, δικηγόροι και φυσικά χιλιάδες πολίτες, γνωρίζουν ότι το πιο σύντομο ανέκδοτο τα τελευταία χρόνια είναι η «σύντομη δίκη». Οι δικαστικές αίθουσες στενάζουν κάτω από το βάρος χιλιάδων υποθέσεων που για να εκδικαστούν και να τελεσιδικήσουν απαιτούνται τρία, πέντε, ακόμα και οκτώ χρόνια! Την ίδια στιγμή η απουσία της μηχανοργάνωσης και η μη κάλυψη κενών οργανικών θέσεων δημιουργούν συνθήκες τριτοκοσμικές στα ελληνικά δικαστήρια με αποτέλεσμα να φτάνουμε πολλές φορές στα όρια της αρνησιδικίας ή της κακοδικίας.

2Ασφάλεια – Τρομοκρατία. Τα θέματα ασφαλείας είναι πολύ ψηλά στη διεθνή ατζέντα. Το ΠΑΣΟΚ, παρά τις μεγαλόστομες εξαγγελίες του, δεν δείχνει να απέχει πολύ από το διεθνές μοντέλο που επιβάλλει ασφυκτικούς ελέγχους και περιορισμούς στο όνομα μιας αμφιλεγόμενης ασφάλειας. Το απέδειξε άλλωστε και στο παρελθόν (επί κυβερνήσεων Σημίτη) όταν υπέγραφε τη μία μετά την άλλη τερατώδεις συμφωνίες με τους Eυρωπαίους εταίρους και τους υπερατλαντικούς συμμάχους, κυρίως σε θέματα δικαστικής συνδρομής και έκδοσης προσώπων. Το θέμα είναι αν τώρα ως κυβέρνηση θα τείνει ευήκοον ους στις προτροπές της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα για ελευθερία με ασφάλεια και όχι ασφάλεια με ελευθερία…

3Αποσυμφόρηση των φυλακών. Σχεδόν έναν χρόνο μετά τις πανηγυρικές δηλώσεις του πρώην υπουργού Δικαιοσύνης Σωτήρη Χατζηγάκη για την αποσυμφόρηση των φυλακών (σ.σ.: ο ίδιος κόμπαζε ότι με το νομοθέτημα που έφερε και ψήφισε η Βουλή θα αποφυλακίζονταν  άμεσα σχεδόν οι μισοί κρατούμενοι!), τα κατ’ όνομα μόνο σωφρονιστικά ιδρύματα εξακολουθούν να στενάζουν. Χιλιάδες ψυχές στοιβάζονται σε χώρους που ούτε ζώα δεν μπορούν να μείνουν, η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη τις περισσότερες φορές είναι ανύπαρκτη, ενώ οι ίδιες οι φυλακές είναι εργαστήρια παρανομίας και πανεπιστήμια εγκληματιών. Εξάλλου, η σκιά του ελικοπτέρου που δύο φορές απομάκρυνε τον Β. Παλαιοκώστα μέσα από τον Κορυδαλλό εξακολουθεί να πέφτει πολύ βαριά στο υπουργείο Δικαιοσύνης…

4Αυτοδιοίκητο των δικαστηρίων. Ένα από τα μέτρα της γαλάζιας διακυβέρνησης που ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων από την πλευρά της αντιπολίτευσης ήταν η κατάργηση του αυτοδιοίκητου των δικαστηρίων, του τρόπου δηλαδή με τον οποίο μέχρι τώρα οι ίδιοι οι δικαστές επέλεγαν τους συναδέλφους τους που θα τους διοικήσουν. Για πρώτη φορά από το 1994, οπότε και καθιερώθηκε ο θεσμός, οι δικαστές δεν εκλέγουν πλέον τους προϊσταμένους των μεγάλων δικαστηρίων και εισαγγελιών της χώρας. Αντιθέτως, η επιλογή θα γίνεται από το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο είτε του Αρείου Πάγου, αν πρόκειται για πολιτικά δικαστήρια, είτε του ΣτΕ, αν πρόκειται για διοικητικά. Τα παραπάνω, σε συνδυασμό με την εξέλιξη κρίσιμων δικαστικών υποθέσεων – σκανδάλων όπως το Βατοπέδι και η Siemens έδωσαν αφορμές (και όχι μόνο) για καταγγελίες περί σφιχταγκαλιάσματος ανάμεσα σε κυβέρνηση και τα υψηλά κλιμάκια της δικαιοσύνης προκειμένου να ελεγχθεί η δικαστική διερεύνηση.

5Ανεξαρτησία των θεσμών. Η γαλάζια διακυβέρνηση κυριολεκτικά εκτέλεσε τις συνταγματικά κατοχυρωμένες ανεξάρτητες αρχές, είτε με το να τις καταργεί (βλέπε Αρχή καταπολέμησης βρόμικου χρήματος) είτε να τις αγνοεί, όπως επανειλημμένα έκανε με την Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων. Η νέα κυβέρνηση καλείται να λύσει πλέον αποτελεσματικά το ζήτημα και να μας ξεκαθαρίσει πώς αντιλαμβάνεται τις ανεξάρτητες αρχές. Η επιφόρτιση στο υπουργείο Δικαιοσύνης και με θέματα που άπτονται της διαφάνειας δίνει βέβαια ένα στίγμα, αλλά ως γνωστόν ο δρόμος για την αποτυχία είναι πάντα στρωμένος με καλές προθέσεις…

6Ναρκωτικά. Αρκετοί ίσως θυμούνται ότι στο (μακρινό είναι αλήθεια) παρελθόν ο νέος μας πρωθυπουργός και τότε υπουργός Εξωτερικών, ο οποίος έχει διατελέσει και υπουργός Παιδείας, είχε εκφράσει την άποψη ότι θα πρέπει να δοθεί στους χρήστες κάνναβης η δυνατότητα να καλλιεργούν στο σπίτι τους (σ.σ.: «στο μπαλκόνι τους» είχε πει χαρακτηριστικά)   μια μικρή ποσότητα χασίς για προσωπική τους και μόνο χρήση. Ο Γ. Παπανδρέου, που είχε εμφανιστεί ως… υπέρμαχος της κηπουρικής της παπαρούνας, αλλά και ο νέος υπουργός καλούνται πλέον να εξειδικεύσουν την πολιτική τους στο ζήτημα των ναρκωτικών που «καίει» χιλιάδες οικογένειες σε όλη την Ελλάδα. Επιπλέον, η αλλαγή του νομοθετικού πλαισίου και η ποινική μεταχείριση των απλών χρηστών που κάνουν «μεταπτυχιακά» στην πρέζα εντός των φυλακών, την ίδια στιγμή που οι μεγαλέμποροι αλωνίζουν, είναι ένα ακόμα στοίχημα της νέας κυβέρνησης με την ίδια την κοινωνία.

Δεν είναι λίγοι εκείνοι που ισχυρίζονται ότι οι πολιτικές του ΠΑΣΟΚ και της Ν.Δ. δεν είναι τίποτ’ άλλο από τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Ο χώρος της Δικαιοσύνης ωστόσο θα μπορούσε να αποτελέσει προνομιακό πεδίο για τη νέα κυβέρνηση που επιμένει να προβάλλει το κοινωνικό της πρόσωπο. Θα τα καταφέρει; Εδώ είμαστε, και θα τα ξαναπούμε…