H πανδημία της Covid-19, την οποία βιώνει τους τελευταίους μήνες όλος ο πλανήτης, δεν έχει αφήσει κανέναν αλώβητο. Μετά την εμφάνιση του ιού στην περιοχή Χουμπέι της Κίνας και συγκεκριμένα στην πόλη Ουχάν, υπήρξε μεταφορά σε εύπορες και ιδιαίτερα ανεπτυγμένες περιοχές της Ευρώπης, όπως η βόρεια Ιταλία, αλλά και το Ισραήλ, στους τόπους λατρείας που δέχονται καθημερινά επισκέπτες από όλον τον πλανήτη.

 

Ωστόσο το δεύτερο – αν μπορούμε να το πούμε έτσι – κύμα της πανδημίας ακολουθεί ένα διαφορετικό μοτίβο. Πλήττει κυρίως υποβαθμισμένες περιοχές σε μεγαλουπόλεις όπως το Παρίσι και το Λονδίνο, αλλά και περιοχές των πολιτειών της Αμερικής.

 

Το δεδομένο αυτό ανοίγει μία συζήτηση για την πολιτική των κυβερνήσεων στην αντιμετώπιση της πανδημίας και κατά πόσο μπορούν να διασφαλίσουν ότι ακόμη και τα φτωχότερα μέρη της κοινωνίας έχουν πρόσβαση σε αξιοπρεπή στέγαση και επωφελούνται από την ασφάλεια της εργασίας.

 

Σύμφωνα με τον «Guardian», τα τοπικά lockdown που επιβλήθηκαν για παράδειγμα στη βόρεια Αγγλία αλλά και στο Λέστερ, περιοχή που χτυπήθηκε σοβαρά από τον ιό, μπορούν να πυροδοτήσουν φυλετικές διακρίσεις και να θέσουν υπό αμφισβήτηση την πολιτική της βρετανικής κυβέρνησης.

 

Συγκεκριμένα, η βρετανική κυβέρνηση επικρίνεται ότι έκλεισε τα αυτιά της στις προειδοποιήσεις των ειδικών ότι η ξαφνική επιβολή αυστηρών τοπικών lockdown στη βόρεια Αγγλία ενδεχομένως να έφερνε στην επιφάνεια τόσο φυλετικές όσο και κοινωνικές εντάσεις.

 

Ειδικότερα σε έγγραφα που είδαν το φως της δημοσιότητας τονιζόταν ότι σε περιοχές με ευάλωτες ή περιθωριοποιημένες κοινότητες τα τοπικά lockdown θα μπορούσαν να κάνουν τους ανθρώπους να αισθάνονται στιγματισμένοι, να βλάψουν την εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση και να οδηγήσουν σε κοινωνικές αναταραχές.

 

Το έγγραφο από μια ομάδα εμπειρογνωμόνων της επιστήμης της συμπεριφοράς, γνωστής ως SPI-B, με ημερομηνία 27 Ιουλίου, παραδόθηκε στην επιστημονική επιτροπή εν όψει της σύσκεψης της 30ής Ιουλίου, όταν αποφασίστηκε το πρώτο lockdown στη βόρεια Αγγλία.

 

Σε αυτό σημείωσαν οι εμπειρογνώμονες ότι «περιθωριοποιημένες ή / και κοινότητες εθνοτικών μειονοτήτων, που είναι ήδη πιο ευάλωτες στον κορωνοϊό λόγω ευρύτερων διαρθρωτικών ανισοτήτων, μπορεί επίσης να είναι περισσότερο ευάλωτες και σε άλλες επιπτώσεις, όπως φτώχεια, ανεργία και ανέχεια».

 

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπως γράφει αρθρογράφος του Bloomberg, καθώς η χώρα αναδύεται από το lockdown, το Λέστερ, πόλη στα ανατολικά Μίντλαντς, είχε για πολλές μέρες κλειστά καταστήματα προμήθειας βασικών ειδών και μερικά σχολεία έκλεισαν για εβδομάδες.

 

Σημειώνεται πως η πόλη του Λέστερ κατατάσσεται στο χαμηλότερο 10% όσον αφορά στο επίπεδο του εισοδήματος στην Αγγλία. Σύμφωνα με το δημοτικό συμβούλιο της πόλης, το 37% του πληθυσμού είναι ασιατικής καταγωγής, ενώ εκτιμάται ότι το 40% των ανθρώπων που ζουν εκεί γεννήθηκαν εκτός του Ηνωμένου Βασιλείου.

 

Τα επίσημα στοιχεία δείχνουν ότι ο κίνδυνος θανάτου από Covid-19 είναι υψηλότερος στις φτωχότερες περιοχές και στους πληθυσμούς μαύρων, Ασιατών και άλλων μειονοτήτων.

 

«Οι κυβερνήσεις της Ευρώπης πληρώνουν ένα απότομο τίμημα για χρόνια παραμέλησης αυτών των κοινοτήτων, οι οποίες συχνά παρέχουν μια πολύ φθηνή πηγή εργασίας» υπογραμμίζει ο αρθρογράφος του Bloomberg και τις καλεί να κινητοποιηθούν άμεσα για να προσφέρουν ίσες ευκαιρίες πρόσβασης σε στέγαση και υγειονομική περίθαλψη σε αυτές τις ομάδες, πριν να είναι αργά.

 

Αντίστοιχα, για τις ΗΠΑ, αρκετοί ερευνητές έχουν επισημάνει τη φτώχεια και τη φυλή ως παράγοντες για τη συχνότητα εμφάνισης της Covid-19 και παράλληλα έχουν σημειώσει σε ποιο βαθμό οι δυσμενείς παράγοντες υγείας αντικατοπτρίζουν τη φτώχεια. Τη στιγμή που δεν υπάρχουν φάρμακα ή εμβόλια η επιλογή της κοινωνικής αποστασιοποίησης (social distancing) είναι μία δίοδος που συνδέει τους κοινωνικοοικονομικούς παράγοντες με την εξάπλωση των λοιμώξεων.

 

Το ζήτημα αυτό εγείρει το ερώτημα εάν οι κυβερνήσεις κάνουν αρκετά για να διασφαλίσουν ότι όλοι οι πολίτες κατανοούν τις βασικές προφυλάξεις που πρέπει να λάβουν για να προστατευθούν καθώς και το πόσο ισχυρή είναι η εκάστοτε κυβερνητική πολιτική ώστε να παρέχει σε ευάλωτες ομάδες μέσα προστασίας από τον ιό αλλά και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.

 

Σύμφωνα με αναλυτές που παρατηρούν τα επιδημιολογικά στοιχεία κάθε περιοχής, ένα υψηλότερο μέσο εισόδημα τείνει να σχετίζεται με σημαντική βελτίωση στην τήρηση αποστάσεων και χαμηλότερα ποσοστά μόλυνσης. Ωστόσο αυτό συμβαίνει επειδή οι πολιτείες με υψηλότερο μέσο εισόδημα τείνουν να έχουν χαμηλότερο ποσοστό φτώχειας.

 

Επιπλέον στις ΗΠΑ τα στοιχεία φέρουν τις εθνικές μειονότητες να αντιπροσωπεύουν δυσανάλογα μεγάλο ποσοστό των θανάτων από την Covid-19 και τις κοινωνικές ομάδες χαμηλού εισοδήματος να δέχονται καίριο οικονομικό πλήγμα από την πανδημία.

 

Η δημοσιοποίηση αυτών των στοιχείων συνέπεσε χρονικά με το κύμα διαμαρτυρίας που σάρωσε την Αμερική μετά τον θάνατο του Αφροαμερικανού Τζορτζ Φλόιντ και λειτούργησε ως καταλύτης για να προκαλέσει την αντίδραση τραπεζικών και επιχειρηματικών κολοσσών στην κοινωνική πίεση.

 

Το μόνο σίγουρο είναι πως η πανδημία που έχει πλήξει κάθε μεριά του πλανήτη θα αφήσει επιπτώσεις οι οποίες θα χρειαστούν αρκετό καιρό να ξεπεραστούν και να θέσουν τις κοινωνίες σε νέα τροχιά ανάκαμψης… ή και όχι.