Τις τελευταίες ημέρες σημειώνονται αντιδράσεις από γονείς που διαμαρτύρονται για την υποχρεωτική χρήση μάσκας στα σχολεία.

Υπερβολικά πορώδεις για να συγκρατήσουν τον ιό ή αντίθετα ύποπτες ότι πιθανόν να προκαλέσουν ασφυξία σ’ αυτόν που τις φοράει, είναι κάποια από τα επιχειρήματα που έχουν ακουστεί από όσους εναντιώνονται στη χρήση μάσκας, ενώ αρκετές πληροφορίες που κυκλοφορουν είναι ψευδείς.

Επιστήμονες από ολόκληρο τον κόσμο, όπως μεταδίδει το ΑΜΠΕ, εξηγούν γιατί δεν ισχύουν και είναι λάθος τα όσα διατυπώνονται:

Έλλειψη οξυγόνου και υπερβολικό CO2: Λάθος

Η λανθασμένη ιδέα ότι υπάρχει κίνδυνος «υποξίας» -όταν υπάρχει έλλειψη οξυγόνου σε επικίνδυνο βαθμό- ο οποίος προκαλείται από τις μάσκες είναι μία από τις πιο διαδεδομένες. Ορισμένοι έχουν αναρτήσει μάλιστα δημοσιεύσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στις οποίες ισχυρίζονται ότι οι μάσκες μπορούν ακόμη και να σκοτώσουν. 

Η μάσκα δεν προκαλεί ανεπάρκεια οξυγόνου, εξήγησαν ωστόσο πολυάριθμοι γιατροί στο Γαλλικό Πρακτορείο.

«Η μάσκα δεν είναι κλειστό κύκλωμα, αφήνει το οξυγόνο να περνάει» υπογραμμίζει, για παράδειγμα, ο καθηγητής Ιβ Κοπιετέ, γιατρός επιδημιολόγος και καθηγητής δημόσιας υγείας στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο των Βρυξελλών (ULB).

Μπορεί αντιθέτως να υπάρξει «μια αίσθηση δυσφορίας η οποία προκαλεί μια εντύπωση ασφυξίας, όμως αυτό είναι ψυχολογικό. Στην περίπτωση ενός υγιούς ανθρώπους, η μάσκα δεν εμποδίζει στο παραμικρό κάποιον να κάνει τις καθημερινές δραστηριότητές του φυσιολογικά» προσθέτει.

Η εξίσου εσφαλμένη ιδέα ότι με τη μάσκα διατρέχουμε κίνδυνο επειδή αναπνέουμε το CO2 που οι ίδιοι εκπνέουμε είναι επίσης πολύ δημοφιλής. Όμως, όπως είδαμε, η μάσκα δεν κλείνει ερμητικά και αφήνει να κυκλοφορεί ο αέρας. 

«Μια μάσκα δεν είναι ένα κλειστό κύκλωμα. Σχεδόν όλος ο αέρας που εκπνέεται διαφεύγει από τη μάσκα, συνεπώς δεν αναπνέετε το δικό σας CO2» εξηγεί έτσι ο Σέιν Σαμπέρα, διευθυντής του προγράμματος για τα πνευμονικά νοσήματα του δημόσιου νοσοκομείου του Τορόντο (Καναδάς).

«Φωλιές» για βακτήρια, μύκητες, μούχλα…: Λάθος

«Οι σοβαρές μυκητιασικές λοιμώξεις (που συνδέονται με τους μύκητες) είναι σπάνιες» εξηγεί η Φρανσουάζ Ντρομέ, υπεύθυνη της μονάδας Μοριακής Μυκητολογίας και του Εθνικού Κέντρου Αναφοράς Διεισδυτικών Μυκητιάσεων του Ινστιτούτου Παστέρ. «Στις συνιστώμενες συνθήκες χρήσης, δεν υπάρχει κανένας τρόπος να αναπτυχθούν μύκητες στο εσωτερικό μιας μάσκας» διαβεβαιώνει.

«Για να μουχλιάσει μια μάσκα, θα πρέπει να την αφήσεις, για παράδειγμα, υγρή μέσα σε ένα δωμάτιο γεμάτο μούχλα ή μέσα σε κοπρόχωμα για εβδομάδες» προσθέτει υπενθυμίζοντας πως πρέπει να αλλάζουμε μια μάσκα κάθε τέσσερις ώρες.

Καθώς «οι άνθρωποι έχουν φυσιολογικά βακτήρια στο στόμα τους και στις ρινικές κοιλότητες», «όταν μιλάμε, αποβάλλουμε σταγονίδια σάλιου. Μπορεί να υπάρχουν εκεί μύκητες ή βακτήρια που παραμένουν στη μάσκα» εξηγεί επίσης ο Ντάνιελ Πάουα, καθηγητής δημόσιας υγείας στο Εθνικό Αυτόνομο Πανεπιστήμιο του Μεξικού (UNAM).

Όμως «οι περισσότεροι από τους παράγοντες αυτούς δεν προκαλούν ασθένεια, επειδή είναι βακτήρια τα οποία έχουμε μέσα στο στόμα» προσθέτει.

Αφήνουν τον ιό να περάσει: Λάθος

Η θεωρία σύμφωνα με την οποία οι μάσκες αφήνουν τον ιό να περάσει είναι κι αυτή πολύ δημοφιλής και συχνά λέγεται πως τα κενά στις μάσκες είναι μεγαλύτερα από τον ιό.

Από τη μια πλευρά, «το μέγεθος του ιικού σωματιδίου δεν έχει σημασία. Αυτό που μετράει είναι το μέγεθος των σταγονιδίων που περιέχουν τον ιό», σταγονίδια που σε μεγάλο βαθμό φιλτράρονται από τη μάσκα, εξηγεί ο δρ Τζούλιαν Λίμποβιτς, καθηγητής μικροβιακής ανοσολογίας στο A&M University του Τέξας.

Από την άλλη πλευρά, η χειρουργική μάσκα δεν λειτουργεί σαν σουρωτήρι, αλλά σαν φίλτρο σύμφωνα και με άλλες φυσικές αρχές (αδράνεια και ηλεκτροστατική έλξη…) ούτως ώστε να εμποδίζει όσο το δυνατόν περισσότερα σταγονίδια, ακόμη και μικρά, να περάσουν, σύμφωνα με τον Ζαν-Μισέλ Κουρτί, καθηγητή Φυσικής στη Σορβόννη και ερευνητή στο εργαστήριο Kastler Brossel.

Σύμφωνα με τις προδιαγραφές του Υπουργείου Υγείας, οι μάσκες που πωλούνται στο ευρύ κοινό πρέπει να φιλτράρουν τουλάχιστον το 70% των σωματιδίων – όλων των μεγεθών.

Και «οι μάσκες δεν είναι ανάγκη να είναι 100% αποτελεσματικές για να έχουν σημαντικό ρόλο στην επιβράδυνση της επιδημίας» υπογραμμίζει ο ιολόγος Μπέντζαμιν Νόιμαν του A&M University του Τέξας.

Ο ΠΟΥ θεωρεί τη χρήση μάσκας αποτελεσματικό μέτρο για να περιορισθεί η διάδοση του ιού, επιπλέον της φυσικής αποστασιοποίησης και του πλυσίματος των χεριών. Είναι ακόμη πιο αποτελεσματικό αν ένας πληθυσμός φοράει μαζικά μάσκες, διότι έτσι αυτοί που τις φορούν προστατεύουν ο ένας τον άλλον.