Της Κατερίνας Αγγελιδάκη 

Οι άλλοι σε βλέπουν όπως εσύ κάθε φορά βλέπεις τον εαυτό σου. Ισχυρό αν ξεχειλίζεις από αυτοπεποίθηση, αδύναμο αν περιμένεις να αποφασίσουν άλλοι για σένα. 

Της Κατερίνας Αγγελιδάκη 

Οι άλλοι σε βλέπουν όπως εσύ κάθε φορά βλέπεις τον εαυτό σου. Ισχυρό αν ξεχειλίζεις από αυτοπεποίθηση, αδύναμο αν περιμένεις να αποφασίσουν άλλοι για σένα. 

Η αμήχανη αναμονή του Γιώργου Λούκου έως ότου αποφασι­στεί αν θα παραμείνει στη θέση του, έδειξε ότι ο διευθυντής του Φεστιβάλ έχει χάσει μεγάλο μέρος της αλλοτινής ψυχραιμίας του. Πού είναι εκείνη η φοβερή και τρομερή επιδεξιότητα στη διαχείριση της δημόσιας εικόνας του, η ειρωνεία και το σήκωμα του φρυδιού στην παραμικρότερη ατάκα των φανερών ή δόλιων εχθρών του; Χάθηκαν την ώρα που η ανασφάλεια έπαιρνε τη θέση της παλιάς του μεγάλης αυτοπεποίθησης. 

Θα μου πείτε, τι θα έπρεπε να κάνει, παρά να περιμένει να αποφασιστεί θεσμικά η τύχη του; Πολλά. Μα κυρίως να αποφύγει διά ροπάλου ορισμένα. Η επιστολή υποστήριξης που έστειλαν επιφανείς άνθρωποι του πολιτισμού στον πρωθυπουργό ερμηνεύτηκε πολλαπλώς και κυρίως σε βάρος του. Όχι επειδή, όπως γράφτη κε ανοήτως, κάποιοι άξιοι άνθρωποι είχαν συμφέρον να παραμείνει στη θέση του για να κάνουν μαζί του δουλειές. Αλλά επειδή μια τόσο αγωνιώδης επιστολή φανέρωσε αυτό που δεν έπρεπε να φανεί: ότι ο κραταιός διευθυντής του Φεστιβάλ ήταν σε εξαιρετικά δύσκολη θέση, πράγμα που ο ίδιος δεν έκανε τίποτα για να αποτινάξει από πάνω του. Στον κανόνα των εντυπώσεων αυτό είναι ένα καίριο λάθος. 

Αναμένοντας στο…ακουστικό 

Σε δηλώσεις του που ακολούθησαν την επιστολή, ο Λούκος φρόντισε να τονίσει την αδυναμία του αυτή με κάθε τρόπο. Η εικόνα του να περιμένει στο… ακουστικό τον υπουργό Πολιτισμού να αποφανθεί περί του μεγέθους της «αξιοσύνης του» δεν είναι καθόλου αντάξια της ισχυρής 7ετίας του στο τιμόνι του Φεστιβάλ. 

Ο Λούκος, γνωρίζοντας ότι οι ανασφάλειες των πολιτικών είναι πιθανότατα μεγαλύτερες από τις δικές του, δεν θα έπρεπε να αφήσει τον εαυτό του έρμαιο στις ορέξεις τους και στους κομμα­τικούς υπολογισμούς τους. Ο ισχυρότερος άνθρωπος του πολιτισμού στη χώρα μας, τα τελευταία χρόνια, θα έπρεπε να τιμήσει τη φήμη του απαιτώντας από τους ιθύνοντες απάντηση εδώ και τώρα. Ήταν στο χέρι του να απορρίψει τα πολιτικάντικα μισόλογα και τις κομψές υπεκφυγές θέτοντας ευθέως το ερώτημα αν θα παραμείνει στη θέση του. Κι αν το «παιχνίδι» συνεχιζόταν στο ίδιο αβέβαιο μοτίβο, να θέσει πάραυτα μια σύντομη προθεσμία, μετά την οποία θα θεω­ρούσε το θέμα λήξαν. Κι άλλοι άνθρωποι του πολιτισμού, όχι λιγότερο αξιόλογοι από τον Γιώρ­γο Λούκο, έχουν βρεθεί στην ίδια θέση. Και οι περισσότεροι το μετάνιωσαν πικρά που άφησαν το όνομά τους να γίνει μπαλάκι της εξουσίας. 

Αλήθειες και υπερβολές

Αν ίσχυαν έστω και οι μισές από τις υπερβολές που έχουν γραφτεί κατά καιρούς για το πρόσω­πο του Λούκου, θα έπρεπε να είχε χειριστεί με άνεση το θέμα της παραμονής του στο τιμόνι του Φεστιβάλ χωρίς να διστάσει λεπτό. Ο άνθρωπος που «έχει στο τσεπάκι του όλα τα μεγάλα θέατρα της Ευρώπης», αυτός που «όλοι παρακαλάνε να τον εντάξουν στα διεθνή φεστιβάλ τους» είναι αδιανόητο να παραμένει επί τόσες βδομάδες σε μια κατάσταση ιδιότυπης ομηρείας μέχρι ο κάθε υπουργός να αποφασίσει αν τον χρειάζεται ή όχι. Γιατί ο Γιώργος Λούκος δεν είναι απλώς ένας άνθρωπος που βρέθηκε σε μια θέση και έκανε επιτυχίες. Ο διευθυντής του Φεστι­βάλ γεύτηκε επί χρόνια μια παροιμιώδη αναγνώριση από όλο το πολιτικό και μιντιακό σύστη­μα, μέχρι του σημείου να θεωρηθεί ο «Πάπας του πολιτισμού» και ο άνθρωπος στον οποίο, ούτε λίγο ούτε πολύ, χρωστάει η χώρα την πνευματική της αναγέννηση! Με μια τόσο μεγάλη «κάβα» απ’ το παρελθόν, κάπως αλλιώς περιμέναμε να διαχειριστεί ο διευθυντής το αβέβαιο μέλλον του. 

Όμως τα λάθη του Γιώργου Λούκου έχουν εξήγηση και είναι λάθη ψυχολογίας. Εύκολα νομίζει κανείς ότι είναι αναντικατάστατος έπειτα από χρόνια σπέσιαλ μεταχείρισης, εύκολα συγχέει το πρόσωπό του με τον θεσμό, εύκολα υποκύπτει σε κολακείες και ανόητους συμβουλάτορες, εύκολα εκνευρίζεται με την παραμικρή κριτική εναντίον του, εύκολα χάνει τον στόχο του. Μέ­χρι να γίνει στόχος ο ίδιος. 

Η επόμενη μέρα 

Αν παραμείνει ο Γιώργος Λούκος στη θέση του, θα πρέπει, εκτός από το να καταφέρει να κάνει «παπάδες» με πολύ λιγότερα χρήματα και χωρίς να χάνει την ψυχραιμία του σε κάθε καθυ­στέρηση της επόμενης δόσης, να αποτινάξει από πάνω του μύθους και υπερβολές. Δεν του χρειάζονται. Διότι, ως γνωστόν, όσο πιο πολύ σε υμνούν τόσο πιο εύκολα γίνεσαι θύμα για τους εχθρούς σου.