Η νέα έξαρση της πανδημίας από τον Αύγουστο και μετά, οδήγησε στην αναβολή του συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ και στη μετάθεσή του για το 2021 με την ελπίδα ότι η πανδημία θα έχει αντιμετωπιστεί έως τότε. Στόχος της διεξαγωγής του συνεδρίου είναι η επικύρωση και η σηματοδότηση της διεύρυνσης του ΣΥΡΙΖΑ προς το κοινωνικό και πολιτικό κέντρο. 
Στη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής Ανασυγκρότησης στα τέλη Ιουνίου έγινε ένα καθοριστικό βήμα σε αυτή την κατεύθυνση, καθώς εκεί αποφασίστηκε η χρήση του ονόματος ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία.
Για να μην εκπέμψει σήμα παγώματος της διαδικασίας ανασυγκρότησης, μετασχηματισμού και διεύρυνσης του ΣΥΡΙΖΑ, ο Αλέξης Τσίπρας επέλεξε να προχωρήσει σε κάποιες άμεσες αλλαγές, που φυσικά άνευ συνεδρίου δεν θα μπορούσαν να είναι εκτεταμένες, δείχνουν όμως να είναι κομβικές.
Οι αλλαγές που έκανε στις θέσεις – κλειδιά στο κόμμα σε αυτή τη μεταβατική φάση δείχνουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ παραμένει το ισχυρό κέντρο του διευρυμένου ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία.

Απόπειρα στεγανοποίησης
Όλο το προηγούμενο διάστημα, από τις εκλογές και μετά, οι πρωτοβουλίες και η ρητορική της ηγεσίας και η ανακίνηση ζητημάτων οργανωτικού χαρακτήρα – όπως η εκλογή προέδρου από τη βάση – μαρτυρούσαν έναν σχεδιασμό «πασοκοποίησης» του ΣΥΡΙΖΑ, όπως κατεγράφη στη δημόσια συζήτηση, με την έννοια της μετατροπής του σε μια μεγάλη κεντρώα παράταξη με χαρακτηριστικά αρχηγικού κόμματος.
Ο σχεδιασμός αυτός προς το παρόν φαίνεται, αν όχι να αποσύρεται, τουλάχιστον να παγώνει ή να τροποποιείται. Εξ άλλου η μέθοδος συμβολισμού της διεύρυνσης με προσέλκυση στελεχών από το «κέντρο» φαίνεται να έχει πιάσει ταβάνι.
Σε αυτή τη φάση η προσπάθεια ισχυροποίησης της θέσης του Αλέξη Τσίπρα φαίνεται να περνά από άλλο πλαίσιο, που περιλαμβάνει έναν σχετικό «συμβιβασμό» με την εσωκομματική αντιπολίτευση («βελούδινη» απομάκρυνση Σκουρλέτη από τη θέση του γραμματέα, συμπεφωνημένη αναδιοργάνωση του κόμματος) και τη λήψη αποστάσεων, είτε φαινομενικά είτε επί της ουσίας, από τους «προεδρικούς» και τον Νίκο Παππά.

Η τοποθέτηση του Δημήτρη Τζανακόπουλου στη θέση του γραμματέα της Κ.Ε. και του Νάσου Ηλιόπουλου στη θέση του εκπροσώπου Τύπου θα μπορούσαμε να πούμε ότι μάλλον σηματοδοτεί μια «επιστροφή στον ΣΥΡΙΖΑ» κατά την οποία τα στοιχεία της μέχρι σήμερα διεύρυνσης, τουλάχιστον σε στελεχικό επίπεδο, ενσωματώνονται σταδιακά.
Δεν αλλάζει, σε καμία περίπτωση, ο στόχος για ένα κόμμα που θα καλύπτει πολιτικά τον χώρο του κέντρου και όπως φαίνεται θα συνεχίσει η προσπάθεια και για οργανωτική διεύρυνση με εγγραφή νέων μελών, παρόλο που δεν φαίνεται να υπάρχουν μεγάλες προσδοκίες. Από την άλλη, η ανανέωση φέρνει πιο κοντά το λεγόμενο «κόμμα Τσίπρα» – υπενθυμίζεται ότι ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ στη συνέντευξή του στην Όλγα Τρέμη είχε αναφέρει πως σε ένα – δύο χρόνια από σήμερα, η ανθρωπογεωγραφία στον ΣΥΡΙΖΑ θα έχει αναδιαταχθεί πλήρως, στέλνοντας μηνύματα προς το εσωτερικό του κόμματος ότι η ανανέωση θα τελεί υπό τους δικούς του όρους.

Ειδικότερα, αποκωδικοποιώντας την επιλογή του διδύμου Τζανακόπουλου – Ηλιόπουλου (και οι δύο έχουν διατελέσει γραμματείς της Νεολαίας Συνασπισμού) μπορούμε να πούμε τα εξής:
● Πρόκειται για πρόσωπα που προέρχονται από τη νέα γενιά ή αλλιώς τη γενιά Τσίπρα, που ανήκουν στον φιλικό κύκλο του προέδρου και τους εμπιστεύεται στον βαθμό κατά τον οποίο πέρα από ικανότητες διαθέτουν και χαρακτηριστικά «στρατιώτη».
● Αν και είναι πρόσωπα της νέας γενιάς, έχουν ήδη αρχίσει να χτίζουν εμπειρία στον πολιτικό στίβο, ειδικά ο Δημήτρης Τζανακόπουλος, που από το 2016 έως τις εκλογές διετέλεσε κυβερνητικός εκπρόσωπος. Έχουν επομένως αρχίσει να έρχονται σε επαφή με αυτό που αποκαλείται «πολιτικός ρεαλισμός».
● Παράλληλα εκπέμπουν το «αριστερό – ριζοσπαστικό» στίγμα του ΣΥΡΙΖΑ όπως τον έχουμε γνωρίσει μέχρι σήμερα.
Κατά συνέπεια συμβολίζουν την ανανέωση μεν (της οποίας η άλλη όψη είναι η σταδιακή αντικατάσταση και «απόσυρση» της παλαιάς κομματικής φρουράς), αλλά χωρίς να απειλούνται τα ιδεολογικά χαρακτηριστικά του ΣΥΡΙΖΑ. Επομένως έχουν ευρεία αποδοχή ή έστω είναι επιλογές στις οποίες ήταν δύσκολο να αντιπαρατεθεί κανείς, εκμαίευσαν δε τη συναίνεση της αντιπολίτευσης. 
Ως εκ τούτου προορίζονται να αποτελέσουν στοιχείο σύνθεσης και φαίνεται πως έχουν την αποστολή να στεγανοποιήσουν και να μπετονάρουν το κόμμα απορροφώντας τους κραδασμούς των εσωτερικών αντιπαραθέσεων (που πάντως δεν είναι εύκολο να αντιμετωπιστούν εξ ολοκλήρου, πάντα θα υπάρχουν, πολλώ δε μάλλον που υπάρχουν και προσωπικές κόντρες).

Παραμένει η καχυποψία
Ήδη, στο εσωτερικό η εσωκομματική αντιπολίτευση ακόμη κι αν διατηρεί επιφυλάξεις και παραμένει ένας βαθμός καχυποψίας, δεν βλέπει πλέον τον κίνδυνο διάχυσης του ΣΥΡΙΖΑ σε μια ευρεία και ακαθόριστη «δημοκρατική παράταξη». Σαφώς διαφωνίες και ανησυχίες παραμένουν.
Εν τέλει η τοποθέτηση Τζανακόπουλου – Ηλιόπουλου απηχεί την προσπάθεια Τσίπρα να ανανεώσει αλλά και να «μαζέψει» το κόμμα, έστω και αν δεν ικανοποιεί απόλυτα τις διάφορες πλευρές.
1. Οι προεδρικοί στην επιλογή Τζανακόπουλου δεν αντιπαρατίθενται ανοιχτά βεβαίως, βλέπουν ωστόσο μια διάθεση «παραμερισμού» τους με τη διαμόρφωση ενός νέου προεδρικού πόλου. Κάποιοι μάλιστα θεωρούν ότι στην Κεντρική Επιτροπή ο πρόεδρος έριξε «μονόπλευρα» γέφυρες προς την εσωκομματική αντιπολίτευση, που κατά τους προεδρικούς «είναι κατά της διεύρυνσης» (άλλη μία ένδειξη ότι ο προηγούμενος σχεδιασμός δεν είναι πλέον σε ισχύ). 
Είδαν δε με δυσαρέσκεια την απόρριψη από τον Τσίπρα της άποψης που επικρατεί στους κόλπους τους, ότι το μαξιλάρι δεν έπρεπε να είναι τόσο μεγάλο και έπρεπε ένα κομμάτι του να πάει σε μεγαλύτερες παροχές προεκλογικά.
2. Οι «53» και οι υπόλοιποι κομματικοί που απαρτίζουν την ευρεία αντιπολιτευτική «ομπρέλα» σημειώνουν ότι δεν διαφωνούν με την τοποθέτηση Τζανακόπουλου, συνεχίζουν ωστόσο να εγείρουν ζήτημα δημοκρατικής λειτουργίας στο κόμμα (με την έννοια ότι η γραμμή εξακολουθεί να καθορίζεται σε στενό κύκλο της ηγεσίας και τα όργανα καλούνται εκ των υστέρων να επικυρώσουν) και εκδηλώνουν δυσαρέσκεια για το ότι, όπως λένε, δεν γίνεται πολιτική συζήτηση για τα κρίσιμα θέματα.
3. Οι σύμμαχοι, εκ της Προοδευτικής Συμμαχίας, είναι υποχρεωμένοι να συμπλεύσουν με τις επιθυμίες του προέδρου και να αρκεστούν στις μέχρι σήμερα προσπάθειες συμπερίληψης και ενσωμάτωσής τους: τη λειτουργία άτυπων οργάνων όπως το Πολιτικό Συμβούλιο και η ΚΕΑ, την παρουσία ορισμένων εξ αυτών στο άτυπο, στενό όργανο του «πρωινού καφέ» (Ξενογιαννακοπούλου, Ραγκούσης, Μπίστης) και την προσθήκη του ονόματος «Προοδευτική Συμμαχία» στον τίτλο του ΣΥΡΙΖΑ.
Από εκεί και πέρα θα συνεχίσουν τη ζύμωση και την ώσμωση με τον κομματικό ΣΥΡΙΖΑ – ήδη είναι εμφανής η ιδιαίτερη προσέγγιση μεταξύ της εσωκομματικής αντιπολίτευσης και των συμμάχων εκσυγχρονιστικών αντιλήψεων, καθώς τα δικαιώματα και η θεώρηση για τα «εθνικά» αποτελούν στέρεο κοινό παρονομαστή.

Ευρεία απεύθυνση

Στον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξη Τσίπρα απομένει το δύσκολο έργο της ισορροπίας μεταξύ του πολιτικού ρεαλισμού και της ενσωμάτωσης συστημικών στοιχείων από τη μία και από την άλλη της «λαϊκότητας» ή έστω της προσέγγισης του ευρύτερου δυνατού ακροατηρίου, συμπεριλαμβανομένου κι ενός ακροατηρίου με πιο λαϊκά χαρακτηριστικά. Κάτι στο οποίο γενικώς πάσχει ο ΣΥΡΙΖΑ κι ενδεχομένως, σε επίπεδο τάσεων, εκπροσωπείται περισσότερο (και με τον τρόπο που εκπροσωπείται) από στελέχη όπως ο Παύλος Πολάκης.
Σε κάθε περίπτωση, ο Αλέξης Τσίπρας, στοχεύοντας στην εδραίωση του ΣΥΡΙΖΑ ως κόμματος εξουσίας, θα συνεχίσει να απευθύνεται στο ευρύτερο δυνατό ακροατήριο και άρα σε διαφορετικά επιμέρους ακροατήρια, από τα λαϊκά και χαμηλά εισοδηματικά στρώματα ώς τη μεσαία τάξη, από τα προοδευτικά ώς και πιο συντηρητικά ακροατήρια, από τα πιο συστημικά ακροατήρια ώς την Αριστερά κ.λπ., με ό,τι αντιφάσεις συνεπάγεται αυτό.

Ο καυγάς για το «μαξιλάρι»

Η αναφορά του από το βήμα της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ στο «μαξιλάρι» δεν ήταν τυχαία, αντιθέτως ήρθε να υπενθυμίσει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ συνεχίζει να βαδίζει στο πλαίσιο του πολιτικού ρεαλισμού και να αποτελεί μια υπεύθυνη πολιτική δύναμη που διαχωρίζει τη θέση της από τον «λαϊκισμό». 
Ειδικότερα ο Αλέξης Τσίπρας, αναφερόμενος στο «μαξιλάρι» των 37 δισ. ευρώ, σημείωσε πως «είναι αυτά ακριβώς τα χρήματα που μέχρι στιγμής έχουν αποτρέψει την κατεδάφιση και την πλήρη χρεοκοπία, για άλλη μια φορά, της ελληνικής οικονομίας», την «οποία θα πλήρωναν πρώτοι και πιο ακριβά οι εργαζόμενοι και οι μικρομεσαίοι». 
Απευθυνόμενος προς την πλευρά των «προεδρικών» ανέφερε πως «αν υπάρχει η άποψη ότι έπρεπε ένα μέρος από αυτά να τα έχουμε αξιοποιήσει, όχι με όρους προεκλογικών παροχών, αλλά με όρους στήριξης της οικονομίας, της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας, των εργαζομένων και της αγοράς, να το συζητήσουμε». 

Και συνέχισε: «Αλλά για το ‘‘μαξιλάρι’’, δείγμα και αποτέλεσμα της εντιμότητας, της νοικοκυροσύνης, του σεβασμού στα λεφτά του λαού και της πρόνοιας για το σήμερα και το αύριο της χώρας, μόνο υπερήφανοι μπορούμε να είμαστε. Γιατί καμία κυβέρνηση, από τη μεταπολίτευση και μετά, δεν συμπεριφέρθηκε με το αίσθημα της εθνικής και κοινωνικής ευθύνης που εμείς επιδείξαμε. Αγνοώντας το κομματικό κόστος και τους εκλογικούς σχεδιασμούς».
Οι «προεδρικοί», στους κόλπους των οποίων σοβεί η κόντρα με τον Ευκλείδη Τσακαλώτο (στον οποίο αποδίδεται η στρατηγική για το «μαξιλάρι»), είδαν με δυσαρέσκεια αυτή τη δήλωση, ενώ απέναντι τάχθηκε και ο Νίκος Φίλης.
Ωστόσο, με αυτή τη δήλωση ο Αλέξης Τσίπρας με τον πιο ηχηρό από κάθε άλλη φορά τρόπο, «υιοθετεί» ή αλλιώς παίρνει πάνω του το «μαξιλάρι» και τη στρατηγική πίσω απ’ αυτό, στέλνοντας μήνυμα προς κάθε κατεύθυνση (Βερολίνο, αλλά και εγχώρια οικονομικά κέντρα), ότι παραμένει στη λογική της συνετής και νοικοκυρεμένης διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών και έχει ο ίδιος την ευθύνη και τον έλεγχο της χάραξης της οικονομικής στρατηγικής του κόμματος.
Εν τέλει, παρά τις αντιπολιτευτικές αρρυθμίες και δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο ΣΥΡΙΖΑ αυτή τη στιγμή, ο Αλέξης Τσίπρας επιχειρεί με τον τρόπο του να δηλώσει «παρών» στη διεκδίκηση της εξουσίας.