Βαθιά ανάσα. Το πρώτο ντιμπέιτ για τις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου αποτελεί ιστορία. Ιστορία δραματική, ως συνέχεια ενός trash πολιτικού ριάλιτι, το οποίο σκηνοθετεί εδώ και σχεδόν μια δεκαετία η διεθνής των λαϊκιστών με την υποστήριξη όσων θέλουν να αποσαθρώσουν κάθε ψήγμα αξιοπρέπειας, ήθους και αξιών του δυτικού πολιτικού συστήματος.

Ο Πρόεδρος Τραμπ μετέτρεψε το ντιμπέιτ σε μια «πισίνα λάσπης» για να μπορέσει να κυλιστεί με όλους όσοι συνδιαλέγονται μαζί του. Ο Δημοκρατικός υποψήφιος προσπάθησε να παίξει σε αυτή την «πίστα» με αξιοπρέπεια, χάνοντας την ψυχραιμία του, αλλά, όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις, κερδίζοντας τις εντυπώσεις.

Δεν είναι μόνο όσα ελέχθησαν. Περισσότερο είναι όσα συμβολίζουν αυτά που ειπώθηκαν, το στυλ, η ατμόσφαιρα τοξικού «μπούλινγκ» που απηχούσε η εγωπαθής προσωπικότητα ενός ανθρώπου που λέει ψέματα ως τρόπο επιβίωσης και που, ως ο Πρόεδρος της χώρας, λέει χωρίς ντροπή «δεν θέλω να πληρώνω φόρους».

Είναι ο ίδιος άνθρωπος που θα ήθελε για αντιπρόεδρο την κόρη και ενδεχομένως – ιδέα λέμε – στο υπόλοιπο υπουργικό συμβούλιο τους γιους του, τις συζύγους του και γενικά όλη την οικογένεια.

Είσαι κλόουν, θα σκάσεις ρε φίλε;

Το ντιμπέιτ, όπως αναμένονταν, ήταν εκρηκτικό. Από την αρχή άρχισαν οι έντονες προσωπικές επιθέσεις ανάμεσα στους δύο ανθυποψηφίους με τον Τραμπ να χαρακτηρίζει τον Μπάιντεν «ριζοσπάστη σοσιαλιστή» και τον Μπάιντεν να χαρακτηρίζει τον Τραμπ «ψεύτη και κλόουν».

Αν και η εικόνα ξεγελάει, ο Μπάιντεν, σύμφωνα με τους αναλυτές, μίλησε περισσότερο και κέρδισε τις εντυπώσεις από τον Τραμπ, ο οποίος διέκοπτε συνεχώς καταφεύγοντας σε προσβολές, νταηλίκια και επιθέσεις, όπως αναμενόταν, κατά της ευφυΐας του Μπάιντεν. Και μπορεί αυτό να ικανοποίησε τους σκληροπυρηνικούς οπαδούς του, αλλά οι τελευταίοι σίγουρα δεν χρειάζονταν κάτι τέτοιο για να πάνε να τον ψηφίσουν, σχολιάζει ο πολιτικός αναλυτής του CNN Chris Cillizza.

Ριάλιτι με ολίγη από κατς

Γι’ αυτόν τον λόγο το ντιμπέιτ έμοιαζε με αγώνα πυγμαχίας – με χτυπήματα κάτω από τη ζώνη – και θεατρική παράσταση, όπου οι πρωταγωνιστές, αντί να ακολουθήσουν τις οδηγίες του σκηνοθέτη, έπαιξαν έναν συγκεκριμένο ρόλο ο καθένας για το δικό του ακροατήριο.

Οι δύο προεδρικοί υποψήφιοι επιτέθηκαν με μανία ο ένας στον άλλο στη διάρκεια της τηλεμαχίας. Αμφότεροι αποχώρησαν ικανοποιημένοι, αφού έπαιξαν τέλεια τους ρόλους τους. Το θέμα όμως είναι αν το κοινό ένιωσε ότι ενημερώθηκε κι έγινε σοφότερο. Οι δημοσκοπήσεις λοιπόν λένε ότι το κοινό απογοητεύτηκε και αποξενώθηκε περαιτέρω από την πολιτική διαδικασία.

Ο Αμερικανός Πρόεδρος επιτέθηκε πολλές φορές φραστικά στον πολιτικό του αντίπαλο καθώς υπολείπεται στις δημοσκοπήσεις, αν και η ψαλίδα κλείνει. Μόλις ένας μήνας απομένει μέχρι την κρίσιμη αναμέτρηση και, αν δεν θέλει να χάσει, θα πρέπει να τρέξει. Τα τρία ντιμπέιτ παίζουν ως εκ τούτου αποφασιστικό ρόλο στη στρατηγική του, αφού μπορεί επιτέλους να αναμετρηθεί πρόσωπο με πρόσωπο με τον Μπάιντεν και να τον ρίξει νοκ άουτ, όπως ελπίζει.

Ο Τραμπ αποκάλεσε τον Μπάιντεν «σοσιαλιστή», «αποτυχημένο», έναν πολιτικό που δεν έχει καταφέρει τίποτε σε τόσα χρόνια καριέρας. Τον διέκοπτε συνεχώς, τον προκαλούσε, τον εκνεύριζε. Ο Τραμπ απλώς ήταν ο εαυτός του.

Φιλικός και σχεδόν γκρι αντίπαλος

Ο Μπάιντεν ήταν αυτό που έχουμε συνηθίσει στα σχεδόν 50 χρόνια πολιτικής του καριέρας: ήρεμος, λογικός, με επιχειρήματα παρά με προσβολές – αν και δεν τις απέφυγε. Δεν έλειψαν τα συχνά φραστικά του ολισθήματα, αλλά δεν ήταν δραματικά. Κάποιες φορές έδειχνε στριμωγμένος από την επιθετικότητα του Τραμπ. Στις προκλήσεις απαντούσε με χαμόγελα, νοήματα και έλεγε εκνευρισμένος «αυτό δεν ισχύει». Έχασε και τον έλεγχο όταν κάλεσε τον Τραμπ «να το βουλώσει», κάτι στο οποίο, βέβαια, ο Τραμπ δεν πειθάρχησε.

Ο ταλαίπωρος συντονιστής

Ο συντονιστής του ντιμπέιτ κατάλαβε τα δύσκολα από την αρχή. Θύμιζε τα θέματα και έβαζε τα όρια: «Μιλάμε τώρα για την πανδημία της Covid-19. Ας προσπαθήσουμε να μιλήσουμε σοβαρά, τουλάχιστον γι’ αυτό το θέμα» είπε.

Οι δύο αντίπαλοι – και κυρίως ο Τραμπ – δεν ενδιαφέρονταν και τόσο για μια σοβαρή συζήτηση. Ο ένοικος του Λευκού Οίκου ήθελε πάνω απ’ όλα να πετάξει τα διχαστικά συνθήματα που ηχούν ευχάριστα στα αυτιά των ψηφοφόρων του: «Νόμος και Τάξη», «Οι ΗΠΑ είναι η καλύτερη οικονομία του κόσμου», «Διόρισα 300 ομοσπονδιακούς δικαστές και τρεις στο Ανώτατο Δικαστήριο», «Οι αριστεροί, σοσιαλιστές Δημοκράτες».

Ξέχασε τα 200.000 θύματα του κορωνοϊού στις ΗΠΑ – γι’ αυτό φταίει η Κίνα, υποστήριξε πάλι –, χώρια που «αν ήταν ο Μπάιντεν Πρόεδρος, τα θύματα θα ήταν δύο εκατομμύρια», αλλά δεν καταδίκασε την Ακροδεξιά, καθώς τον υποστηρίζει ως ευθεία γραμμή του Tea Party.

Τοξικότητα και… οικογενειοκρατία

Δεν συμβαίνει μόνο στην Ευρώπη και στην Ελλάδα, αλλά και στις ΗΠΑ. H διεθνής των λαϊκιστών, που λειτουργεί ως «κολυμβήθρα του Σιλωάμ» και συγκλίνει αριστερά και δεξιά, όπως και ο φασισμός, επικροτεί και ενθαρρύνει και την οικογενειοκρατία.

Ο Τραμπ θα ήθελε για αντιπρόεδρο την κόρη του και πολύ περισσότερο να μείνει στην οικογένεια η επιχείρηση που λέγεται «Λευκός Οίκος». Είναι συγκλονιστικό αν αναλογιστεί κάποιος ότι οι λαϊκιστές ηγέτες, που καταγγέλλουν π.χ. το καθεστώς της Βορείου Κορέας, δεν έχουν καμία αντίρρηση να κάνουν τις χώρες που κυβερνούν… «Βόρεια Κορέα» και να κληροδοτήσουν την εξουσία στα τέκνα τους περισσότερο απ’ ό,τι συνέβαινε μέχρι τώρα.

Μετά την ιδιωτικοποίηση και μετατροπή της δημοκρατίας σε Α.Ε., τώρα έρχεται και η ιδέα της κληρονομικής δημοκρατίας. Και οι πολίτες δεν είναι άμοιροι ευθυνών για αυτές τις εξελίξεις.