Η επανάληψη της ζωντανής αναμετάδοσης του «Γυάλινου κόσμου» από το Εθνικό Θέατρο πραγματοποιήθηκε πριν από λίγες μέρες, μετά την επιτυχία της πρεμιέρας της.

 

«Στη μνήμη όλα μοιάζει να γίνονται μουσική»

Τενεσί Ουίλιαμς

Η επανάληψη της ζωντανής αναμετάδοσης του «Γυάλινου κόσμου» από το Εθνικό Θέατρο πραγματοποιήθηκε πριν από λίγες μέρες, μετά την επιτυχία της πρεμιέρας της.

Παρότι δεν είναι δυνατό να ασκήσει κανείς κριτική σε μία διαδικτυακή μετάδοση θεατρικού έργου, ο Γιώργος Νανούρης, φλερτάροντας με τον κινηματογράφο και δημιουργώντας μία προσωπική καλλιτεχνική φόρμα, κατάφερε να φωτίσει το ευαίσθητο όσο και σκληρό κείμενο του Τενεσί Ουίλιαμς και να το παραδώσει με ουσιαστικό τρόπο στους θεατές, που το παρακολούθησαν από τον καναπέ του σαλονιού τους. Ένα κείμενο για τη χαμένη αναπόληση της νιότης, την αυταπάτη και των διαψευμένων ονείρων.

Ίσως, μάλιστα, να εμπνεύστηκε από τις σημειώσεις τού συγγραφέα, που οραματιζόταν ένα νέο είδος θεάτρου, εμπλουτίζοντάς το με εμβόλιμες πολλαπλές προβολές, οι οποίες στόχο είχαν να υπογραμμίσουν τις υπαινικτικές αναφορές των ηρώων του.

Η βάση για τον «Γυάλινο κόσμο» του Τενεσί Ουίλιαμς προέκυψε από προηγούμενες απόπειρές του με το ίδιο θέμα, όπως το διήγημα «Portrait of a girl in glass», το μονόπρακτο «The long goodbuy» και το σενάριο «The gentleman caller», το οποίο έγραψε για τη «Μέτρο Γκόλντουιν Μάγερ». Ωστόσο και ταινίες ακολούθησαν τη σκηνική του επιτυχία, όπως αυτή που σκηνοθέτησε ο Ίρβινγκ Ράπερ το 1950 και ο Πολ Νιούμαν το 1987.

Πρόκειται για το πιο αυτοβιογραφικό του πόνημα, που αναφέρεται στη δυσλειτουργική οικογένειά του. Μια οικογένεια του Νότου με μία μητέρα – πρώην καλλονή, δυναμική, καταπιεστική, αλλά αποκομμένη από την πραγματικότητα (Αμάντα), έναν απόντα πατέρα και μια ανάπηρη αδελφή (Λώρα) που κουτσαίνει ελαφρώς (στην αληθινή ζωή της έπασχε από σχιζοφρένεια και είχε υποστεί εγχείρηση λοβοτομής), η οποία, απομονωμένη στον κόσμο της, καταφεύγει στη συλλογή της από μικροσκοπικά γυάλινα ομοιώματα ζώων. Και ανάμεσά τους ο αδελφός της, ο Τομ (δηλαδή ο ίδιος με το πραγματικό του όνομα), ένας νέος που δουλεύει σε υποδηματοποιείο, γράφει ποιήματα και κάθε βράδυ πνίγει την απογοήτευσή του σε μια αίθουσα κινηματογράφου.

Σ’ αυτό το ταξίδι της μνήμης, η σκηνοθεσία του Νανούρη με τη φόρμα της τηλε-μετάδοσης ανέδειξε τη συναισθηματική φόρτιση των προσώπων, αλλά δεν κράτησε τη στερεοτυπική αντιμετώπιση των ρόλων τους. Κινήθηκε στο όριο του ονείρου, εμβολίασε την παράστασή του με εξπρεσιονιστικές πινελιές, κατήργησε τον ρεαλισμό χρησιμοποιώντας τις κάμερες και τους φωτισμούς ως όπλο για τη δημιουργία εξαιρετικής ατμόσφαιρας, αντικατέστησε ευφυώς τα γυάλινα ζωάκια με πλήθος από λαμπτήρες, ενώ ταυτόχρονα έσμιξε έξοχα τον καθημερινό με τον ποιητικό λόγο.

Όσο για τους ηθοποιούς, απέσπασε πολύ καλές ερμηνείες από την Άννα Μάσχα (μητέρα), τον Κωνσταντίνο Μπιμπή (Τομ) και τον Αναστάση Ροΐλο (Τζιμ). Η έκπληξη ήρθε από τη Λένα Παπαληγούρα που, ακολουθώντας τις υποδείξεις τού σκηνοθέτη, μας έδωσε με καίριες συναισθηματικές εναλλαγές – όπως η συγκινητική κραυγή της όταν σπάει ένα από τα πολύτιμα ζωάκια της – μια διαφορετική εικόνα της Λώρας. Μια Λώρα που εν τέλει επιλέγει να γίνει έκθεμα και αυτή στον γυάλινο κόσμο της.

Υπάρχει άλλωστε άλλη διέξοδος;

Ειδική μνεία στα κοστούμια των Γρηγόρη Τριανταφύλλου και Δημήτρη Αλεξάκη και στη μουσική του Θοδωρή Οικονόμου.