Μεγάλη έκπληξη προκάλεσε η δημοσίευση της ετήσιας οικονομικής έκθεσης για το έτος 2020 της γνωστής εταιρείας ηλεκτροκίνησης Tesla, της οποίας τα καθαρά κέρδη έφτασαν τα 721 εκατομμύρια δολάρια: τα στοιχεία δείχνουν ότι τα βασικά έσοδα της εταιρείας δεν προέρχονται από πωλήσεις ηλεκτρικών αυτοκινήτων στους πελάτες της. 

Μάλιστα η Tesla κατάφερε να πουλήσει περίπου 500.000 ηλεκτρικά αυτοκίνητα τον περασμένο χρόνο, αλλά, αν τα έσοδά της βασίζονταν αυστηρά στις πωλήσεις των αυτοκινήτων της, θα είχε σημειώσει ζημία άνω των 800 εκατομμυρίων δολαρίων για το 2020.

Το κόλπο με τις πιστώσεις
Στις ΗΠΑ έντεκα πολιτείες (Καλιφόρνια, Κολοράντο, Κονέκτικατ, Μέιν, Μέριλαντ, Μασαχουσέτη, Νέα Υόρκη, Νιου Τζέρσεϊ, Όρεγκον, Ρόουντ Άιλαντ και Βερμόντ) απαιτούν από όλες τις αυτοκινητοβιομηχανίες να πουλήσουν ένα συγκεκριμένο ποσοστό οχημάτων μηδενικών ρύπων έως το 2025. 
Εάν ο στόχος αυτός δεν είναι εφικτός, οι αυτοκινητοβιομηχανίες υποχρεούνται να αγοράσουν ρυθμιστικές πιστώσεις από άλλη αυτοκινητοβιομηχανία που πληροί αυτές τις προϋποθέσεις – όπως η Tesla, η οποία ασχολείται αποκλειστικά με την πώληση ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Οι πιστώσεις έχουν φέρει τρελά κέρδη στην Tesla, η οποία συγκέντρωσε 3,3 δισ. δολάρια από αυτή την ιστορία κατά τη διάρκεια των τελευταίων πέντε ετών. Μάλιστα το 2020 συγκέντρωσε σχεδόν τα μισά από αυτά. 

Τα 1,6 δισ. δολάρια από ρυθμιστικές πιστώσεις που έλαβε πέρυσι υπερβαίνουν κατά πολύ τα καθαρά κέρδη της Tesla ύψους 721 εκατομμυρίων δολαρίων, κάτι που δείχνει ότι σε διαφορετική περίπτωση η εταιρεία θα είχε σημειώσει καθαρή ζημία το 2020. Μόνο με τα 500.000 οχήματα που πούλησε, η Tesla θα είχε καταγράψει ζημία άνω των 800 εκατ. δολαρίων, εάν δεν υπήρχαν τα χρήματα που πληρώθηκαν από τις εταιρείες που δεν πρόλαβαν να αντιδράσουν στις αλλαγές της αγοράς.

Σχέδιο επιβίωσης;
Το ερώτημα είναι αν αυτό είναι ένα βιώσιμο επιχειρηματικό σχέδιο για την Tesla μακροπρόθεσμα. «Χάνουν χρήματα πουλώντας αυτοκίνητα. Κερδίζουν χρήματα από τις πιστώσεις. Και οι πιστώσεις θα εξαφανιστούν» δήλωσε ο Γκόρντον Τζόνσον της εταιρείας GLJ Research, η οποία κατέχει μεγάλο μερίδιο μετοχών της Tesla (TSLA). 
Τα ανώτερα στελέχη της Tesla παραδέχονται ότι η εταιρεία δεν μπορεί να βασιστεί σε αυτήν την πηγή μετρητών. «Αυτός είναι πάντα ένας τομέας που είναι εξαιρετικά δύσκολο να προβλέψουμε» δήλωσε στο αμερικανικό CNN ο Ζάκαρι Κέρκχορν, διευθύνων σύμβουλος της Tesla. 

«Μακροπρόθεσμα οι πωλήσεις ρυθμιστικών πιστώσεων δεν θα είναι ουσιαστικό μέρος της επιχείρησης και δεν σχεδιάζουμε η επιχείρηση να κινείται γύρω από αυτό. Είναι πιθανό για μερικά ακόμη τρίμηνα να παραμείνουν ισχυρές. Ωστόσο είναι πιθανό να συμβεί και το αντίθετο» πρόσθεσε.
Από την πλευρά του ο επικεφαλής της Tesla Ίλον Μασκ εκτίμησε σε μια ενημέρωση δημοσιογράφων στα τέλη Ιανουαρίου ότι το μέλλον φαίνεται ρόδινο για την Tesla, ιδιαίτερα λόγω της συνεχιζόμενης στροφής προς τα αυτοκινούμενα οχήματα, σύμφωνα με το περιοδικό «Fortune».

Επιπλέον έσοδα
Η Tesla αναφέρει άλλα μέτρα κερδοφορίας, όπως κάνουν και πολλές άλλες εταιρείες. Και με αυτά τα μέτρα τα κέρδη είναι αρκετά μεγάλα ώστε να μην εξαρτάται από τις πωλήσεις πιστώσεων. Η εταιρεία ανέφερε προσαρμοσμένα καθαρά κέρδη για το 2020 ύψους 2,5 δισ. δολαρίων, εξαιρουμένων στοιχείων όπως η αποζημίωση επενδυτών ύψους 1,7 δισ. 
Το μεικτό κέρδος της αυτοκινητοβιομηχανίας, το οποίο συγκρίνει τα συνολικά έσοδα από την αυτοκινητοβιομηχανία με τα έξοδα που σχετίζονται άμεσα με την κατασκευή των αυτοκινήτων, ήταν 5,4 δισ. δολάρια, χωρίς τα έσοδα από τις πωλήσεις των ρυθμιστικών πιστώσεων. Και η ελεύθερη ταμειακή ροή 2,8 δισ. δολαρίων αυξήθηκε κατά 158% σε σχέση με το 2019. 

Πάντως, η συζήτηση για τα κέρδη της Tesla δημιουργεί πλέον δύο «μέτωπα»:
● Οι υποστηρικτές της λένε ότι αυτά τα μέτρα δείχνουν πως η Tesla κερδίζει επιτέλους χρήματα, ύστερα από χρόνια οικονομικών απωλειών. Αυτή η κερδοφορία είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους η μετοχή της είχε τόσο καλή απόδοση για περισσότερο από έναν χρόνο. 
● Οι επικριτές της επικεντρώνονται στο ότι οι πιστώσεις εξακολουθούν να υπερβαίνουν τα καθαρά έσοδα. 
Ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας επιχειρηματικών κεφαλαίων που βασίζεται στην έρευνα Loup Ventures και κορυφαίος αναλυτής τεχνολογίας Τζιν Μίνστερ επισημαίνει ότι το περιθώριο μεικτού κέρδους της αυτοκινητοβιομηχανίας, εξαιρουμένων των πωλήσεων ρυθμιστικών πιστώσεων, είναι το καλύτερο βαρόμετρο για την οικονομική επιτυχία της. «Δεν υπάρχει πιθανότητα η General Motors και η Volkswagen να κερδίζουν χρήματα σε αυτή τη βάση από τα ηλεκτρικά αυτοκίνητά τους» είπε.

Το μέλλον 
Οι μετοχές της Tesla αυξήθηκαν κατά 743% το 2020, καθιστώντας την μία από τις πιο πολύτιμες αμερικανικές εταιρείες στον κόσμο, και αξίζουν τώρα περίπου όσο αυτές των 12 μεγαλύτερων αυτοκινητοβιομηχανιών που πωλούν πάνω από το 90% των αυτοκινήτων παγκοσμίως. Αυτό που έχει η Tesla και δεν έχουν οι άλλες αυτοκινητοβιομηχανίες είναι η ταχεία ανάπτυξη. 
Η εταιρεία προέβλεψε ετήσια αύξηση των πωλήσεών της κατά 50% τα επόμενα χρόνια και αναμένει να τα πάει ακόμη καλύτερα το 2021, καθώς άλλες αυτοκινητοβιομηχανίες αγωνίζονται να επιστρέψουν τα επίπεδα πωλήσεών τους εκεί που ήταν πριν από την πανδημία.

Επιπλέον, η εταιρεία επένδυσε 1,5 δισ. δολάρια στο ψηφιακό κρυπτονόμισμα Bitcoin, όπως έκανε γνωστό ο Ίλον Μασκ. «Το να έχει κάποιος στην κατοχή του Bitcoin είναι λιγότερο χαζό από το να έχει μετρητά και τόσο περιπετειώδες όσο το να έχει μετοχές μιας εταιρείας που τυγχάνει διαπραγμάτευσης στον χρηματιστηριακό δείκτη S&P 500» έγραψε ο Μασκ στο Twitter.
Η Tesla ανακοίνωσε πως σχεδιάζει να αρχίσει να αποδέχεται πληρωμές σε Bitcoin ως αντάλλαγμα για τα προϊόντα της. Η επένδυση αυτή αποτέλεσε αντικείμενο συζητήσεων σχετικά με τους κινδύνους και τα οφέλη από την προσθήκη κρυπτονομισμάτων στους εταιρικούς ισολογισμούς.