«Ιδεατά», το Ισραήλ επιδιώκει έναν… πόλεμο περιορισμένης έκτασης. Σήμερα όμως όσο ποτέ, το Τελ Αβίβ αντιμετωπίζει τον κίνδυνο τα ολέθρια (για τους άλλους) «κολπάκια» να του γυρίσουν… μπούμερανγκ.

«Ιδεατά», το Ισραήλ επιδιώκει έναν… πόλεμο περιορισμένης έκτασης. Σήμερα όμως όσο ποτέ, το Τελ Αβίβ αντιμετωπίζει τον κίνδυνο τα ολέθρια (για τους άλλους) «κολπάκια» να του γυρίσουν… μπούμερανγκ.

Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Βενιαμίν Νετανιάχου επιθυμεί να «κλείσει κάποια στόματα» και να επιβεβαιώσει δυναμικά τη στρατιωτική ετοιμότητα της χώρας λίγο πριν από τις εκλογές. Ακόμη όμως πιο σημαντικό για το Τελ Αβίβ είναι να ανακόψει την… πορεία της Χαμάς προς τη διεθνή νομιμοποίηση.

Όμως, δεδομένων των νέων συνθηκών που διαμορφώνονται στην περιοχή, η ισραηλινή επιθετικότητα μπορεί να έχει το αντίθετο ακριβώς αποτέλεσμα από αυτό που επιδιώκει… να επιταχύνει, δηλαδή τη διεθνή αναγνώριση της Χαμάς, επισφραγίζοντας ταυτόχρονα το ξεκαθάρισμα λογαριασμών στο εσωτερικό της οργάνωσης και επιφέροντας άλλο ένα πλήγμα στην ήδη αποδυναμωμένη Παλαιστινιακή Αρχή, μια εξέλιξη που τελικά μπορεί να μετατρέψει την ισλαμιστική οργάνωση της Γάζας στον μοναδικό εκφραστή του παλαιστινιακού απελευθερωτικού αγώνα.

Την ίδια ώρα… ο Παλαιστίνιος πρόεδρος Μαχμούντ Αμπάς ετοιμάζεται να παίξει τα ρέστα του στον ΟΗΕ, όπου θα τεθεί προς ψήφιση στα τέλη του μήνα το αίτημα αναγνώρισης του παλαιστινιακού κράτους. Είναι αβέβαιο πώς θα επηρεάσει την ψηφοφορία μια νέα σύγκρουση στη Γάζα, αλλά δεν αποκλείεται κάποιες «αναποφάσιστες» χώρες να ταχθούν τελικά υπέρ της αναγνώρισης. Έτσι, παρά την απαξίωση της Φατάχ στα μάτια των Παλαιστινίων, τίποτα δεν αποκλείει η Παλαιστινιακή Αρχή να επιστρέψει στο παιχνίδι κρατώντας πλέον έναν νέο άσο στο μανίκι της, τόσο έναντι της Χαμάς, αλλά κυρίως… έναντι του Ισραήλ.

Ησυχία τέλος

Η δολοφονία του αρχηγού της στρατιωτικής πτέρυγας της Χαμάς Αχμέντ αλ Τζαμπάρι σηματοδότησε και επίσημα το τέλος μιας φαινομενικά ήσυχης περιόδου στη Γάζα. Στην πραγματικότητα, όμως, υπήρξε μια σταδιακή κλιμάκωση της βίας τους τελευταίους μήνες. Το Τελ Αβίβ δεν δίσταζε να απαντήσει με σφοδρούς αεροπορικούς βομβαρδισμούς σε κάθε ρίψη αυτοσχέδιας ρουκέτας.

Η Χαμάς, η οποία από το τέλος της επιχείρησης «Συμπαγές Μολύβι» (Δεκέμβριος 2008 – Ιανουάριος 2009) έκανε ό,τι περνούσε από το χέρι της για να αποτρέψει τη ρίψη ρουκετών, φέρεται να χαλάρωσε τους ελέγχους. Τι είχε συμβεί;
Σε ό,τι αφορά τη Χαμάς, δεν θα πρέπει να υποτιμήσουμε το εσωτερικό μπρα ντε φερ γύρω από το ποιος κρατάει τα ηνία του κινήματος. Παραδοσιακά, οι ηγέτες της οργάνωσης βρίσκονταν στην εξορία σε γειτονικές χώρες. Οι τελευταίοι ήταν και η αιτία για τις στενές σχέσεις της Χαμάς με το Ιράν και τη Συρία. Ωστόσο, οι δεσμοί του Politburo με τη Δαμασκό διερράγησαν όταν ορισμένα στελέχη του τάχθηκαν κατά του Μπασάρ αλ Άσαντ, με αποτέλεσμα να χρειαστεί να εγκαταλείψουν τη συριακή πρωτεύουσα και να διασκορπιστούν στις γύρω χώρες.

Η εξέλιξη αυτή επηρέασε αρνητικά και τις σχέσεις της Χαμάς με την Τεχεράνη, η οποία μείωσε αισθητά τη χρηματοδότηση. Η αποδυνάμωση των εξόριστων άνοιξε την όρεξη στα ηγετικά στελέχη της Χαμάς στη Γάζα, που πλέον αντιμετωπίζουν την όποια σύγκρουση με το Ισραήλ ως «ευκαιρία» για την εδραίωση της δικής τους ηγεμονίας. Εξάλλου, τους περασμένους μήνες μέλη της Χαμάς στη Γάζα επαναλάμβαναν ότι το Politburo της Δαμασκού «δεν είναι το ανώτατο όργανο της οργάνωσης, αλλά η διπλωματική της πτέρυγα», η οποία έχει ως πρωταρχικό σκοπό την εξεύρεση πόρων, ενώ η πραγματική ηγεσία είναι αυτή που βρίσκεται στην πρώτη γραμμή σύγκρουσης με το Ισραήλ. Η μάχη για τη μετάβαση της εξουσίας από τους «εξόριστους» στους «εγκλωβισμένους» καταγράφηκε ξεκάθαρα τον Σεπτέμβρη, όταν ο επίσημος αρχηγός της Χαμάς Χαλέντ Μεσάαλ ανακοίνωσε ότι δεν θα διεκδικήσει εκ νέου την ηγεσία. Οι δυο υποψήφιοι διάδοχοι είναι ο Ισμαήλ Χανιγιε – ντε φάκτο ηγέτης της Χαμάς στη Γάζα – και ο υπ’ αριθμ. 2 του Politburo Μουσά Αμπού Μαρζούκ, που βρίσκεται στο Κάιρο.

Τα πολιτικά παιχνίδια, βέβαια, πρωταγωνιστούν όσο πουθενά αλλού στο ισραηλινό στρατόπεδο. Τον Ιανουάριο ο Νετανιάχου θα αντιμετωπίσει τις κάλπες. Η επανάληψη ρίψης αυτοσχέδιων ρουκετών από τη Γάζα (σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται για τον «καταιγισμό» που επικαλείται το Ισραήλ) αποτέλεσε την ιδανική αφορμή για να υπενθυμίσει η κυβέρνηση τη «δυναμικότητά» της… Την ίδια ώρα, η πρόσφατη επίσκεψη του εμίρη του Κατάρ στη Γάζα και η πρόθεση του Τούρκου πρωθυπουργού Ταγίπ Ερντογάν να προχωρήσει σε παρόμοια κίνηση είχαν ανάψει φωτιές.

 Έπεσαν έξω

Η Χαμάς βρισκόταν πιο κοντά από ποτέ στη διεθνή νομιμοποίηση και αυτό έπρεπε να ανακοπεί. Ωστόσο, λίγο μετά τα πρώτα σφυροκοπήματα της Λωρίδας της Γάζας ο νέος Αιγύπτιος πρόεδρος αιφνιδίασε το Τελ Αβίβ στέλνοντας στη Γάζα τον πρωθυπουργό του, ενώ η Άγκυρα ανακοίνωσε ότι στην περιοχή μεταβαίνει και ο Τούρκος υπ. Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου. Όπως τονίζουν αναλυτές, οι νέες ισορροπίες στην ευρύτερη περιοχή υποδηλώνουν ότι το Τελ Αβίβ ενδέχεται να μην έχει υπολογίσει σωστά τις επιπτώσεις μιας νέας σύγκρουσης στη Γάζα…