«Νιέτ», δεν θα πάρουμε, τώρα, ίσως αργότερα, είπαμε στη Μόσχα για τα Τεθωρακισμένα Οχήματα Μάχης BMP 3, για τα οποία πάντως ο Καραμανλής μάς έχει «δεσμεύσει» με υπογραφή διακρατικής συμφωνίας. Τη δύσκολη, είναι αλήθεια, αποστολή να μεταφέρει την αδυναμία της Αθήνας να ολοκληρώσει άμεσα τις διαδικασίες της προμήθειας ανέλαβε ο υπουργός Άμυνας Βαγγέλης Βενιζέλος, έχοντας ως «πάτημα» την αύξηση του κόστους της αγοράς.

«Νιέτ», δεν θα πάρουμε, τώρα, ίσως αργότερα, είπαμε στη Μόσχα για τα Τεθωρακισμένα Οχήματα Μάχης BMP 3, για τα οποία πάντως ο Καραμανλής μάς έχει «δεσμεύσει» με υπογραφή διακρατικής συμφωνίας. Τη δύσκολη, είναι αλήθεια, αποστολή να μεταφέρει την αδυναμία της Αθήνας να ολοκληρώσει άμεσα τις διαδικασίες της προμήθειας ανέλαβε ο υπουργός Άμυνας Βαγγέλης Βενιζέλος, έχοντας ως «πάτημα» την αύξηση του κόστους της αγοράς. Το ζήτημα όμως παραμένει ανοιχτό για την Αθήνα, η οποία δεν θέλει να πάρει αποφάσεις που θα μαζέψουν κι άλλα σύννεφα στις σχέσεις της με τη Μόσχα.

Ο Βενιζέλος έφθασε στη Μόσχα τη Δευτέρα, λίγες ώρες πριν από το μακελειό στο μετρό της ρωσικής πρωτεύουσας, κάτι που επιβάρυνε εκ των πραγμάτων το κλίμα. Ο Μπένι προετοιμαζόταν πολλές ημέρες πριν για το ταξίδι του στη Μόσχα συγκαλώντας συσκέψεις που είχαν να κάνουν με την αγορά των BMP 3, με την παρουσία και του παραμένοντα από την εποχή Ν.Δ. γενικού διευθυντή Εξοπλισμών Βαγγέλη Βασιλάκου, ο οποίος σε μεγάλο βαθμό ευθύνεται για την «κληρονομιά» άλλης μίας καυτής πατάτας για τον Μπένι. Η πρώτη ήταν τα υποβρύχια του Π.Ν. και τώρα τα ρωσικά τεθωρακισμένα. Ο Βενιζέλος δεν χρειάστηκε πολύ χρόνο για να καταλάβει ότι η διαμάχη μεταξύ των υπέρμαχων της αγοράς και των πολέμιών της ήταν ιδιαίτερα σφοδρή.

Η συμφωνία Καραμανλή – Πούτιν προέβλεπε την προμήθεια 420 Τεθωρακισμένων Οχημάτων Μάχης BMP 3, με εκτιμώμενο κόστος 1,2 δισ. ευρώ. Αυτά πριν από δυο χρόνια και βάλε. Από τότε οι Ρώσοι και ο ίδιος ο Πούτιν προσωπικά πίεζαν ασφυκτικά για ολοκλήρωση της αγοράς. Μεγάλο εμπόδιο που επικαλούνταν η Αθήνα ήταν το μικρό ποσοστό συμμετοχής που έδιναν σε ελληνικές εταιρείες οι Ρώσοι. Το ποσοστό αυτό μόλις και μετά βίας άγγιξε το 17%, ύστερα από πολλές πιέσεις της Αθήνας αλλά και λόγω της πρόθεσης που είχε η Μόσχα να τελειώνει η υπόθεση πριν πέσει ο Καραμανλής. Οι Ρώσοι υποστήριζαν ότι δεν μπορούσαν να δώσουν μεγαλύτερο ποσοστό, όχι για κανέναν άλλο λόγο, αλλά επειδή πίστευαν ότι οι περισσότερες από τις ελληνικές εταιρείες που ενδιαφέρονταν για τη συμπαραγωγή διαφόρων κομματιών του ΤΟΜΑ δεν είχαν την τεχνολογική εμπειρία αλλά και τον εξοπλισμό για να είναι συνεπείς στα χρονοδιαγράμματα παραδόσεων.

Ο Καραμανλής έπεσε χωρίς να βάλει υπογραφή σε εμπορική συμφωνία και όταν ανέλαβαν οι ΠΑΣΟΚοι, εξέτασαν το ζήτημα των ρωσικών ΤΟΜΑ. Από την αρχή φάνηκε ότι η γραμμή αντιμετώπισης του θέματος δεν θα ήταν μία. Ο Βενιζέλος και σε ομιλίες του και σε συνεντεύξεις του φάνηκε ότι υποστήριζε τη «συνέχεια του κράτους» και στους εξοπλισμούς, όπως έγινε και στην περίπτωση των γαλλικών φρεγατών τύπου Fremm. Από την άλλη πλευρά, ο αναπληρωτής υπουργός Άμυνας Πάνος Μπεγλίτης ήταν πιο επιφυλακτικός και έθετε ως απαράβατο όρο για τη συνέχιση των συζητήσεων την αύξηση του ποσοστού ελληνικής συμμετοχής από 17% σε τουλάχιστον 40%, όσο είχαν δώσει και οι Γερμανοί για τα άρματα μάχης Leopard.

Οι καθυστερήσεις έφεραν στους διαδρόμους του Πενταγώνου και τον… ανταγωνισμό. Οι Γερμανοί με το «λόμπι» τους, παραμονές Πρωτοχρονιάς, έσκασαν μύτη με πρόταση πώλησης 422 μεταχειρισμένων ΤΟΜΑ Marder αντί του ποσού των 200 εκατομμυρίων ευρώ. Το ποσό είναι ασυγκρίτως χαμηλότερο από αυτό των Ρώσων, αλλά δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι πρόκειται για μεταχειρισμένο υλικό και επίσης ότι η πρόταση αποτελεί το «τυράκι» για το μελλοντικό ΤΟΜΑ που θα βγάλουν στην αγορά οι Γερμανοί μέσα στην επόμενη τριετία. Κοντά στους Γερμανούς εμφανίστηκαν και τα «Αμερικανάκια» με τα μεταχειρισμένα ΤΟΜΑ «Μπράντλεϋ» και την ίδια λογική: «Πάρτε τώρα τα μεταχειρισμένα και μόλις βγάλουμε καινούργιο, εδώ είμαστε».

Επειδή «και ο άγιος φοβέρα θέλει», η εμφάνιση ανταγωνισμού ανάγκασε τους Ρώσους να κάνουν πίσω και να δεσμευτούν για ποσοστό ελληνικής συμμετοχής που αν δεν είναι, πάντως αγγίζει το 40%. Παράλληλα όμως ανέβασαν την τιμή στα 1,7 δισ. ευρώ, αν και κατά τους ανταγωνιστές τους το ποσό θα φθάσει τα 2 δισ. ευρώ. Από την άλλη, οι στρατιωτικοί μάλλον έχουν μπερδέψει παρά έχουν διαφωτίσει τον υπουργό Άμυνας για το αν είναι υπέρ ή κατά της αγοράς ρωσικών ΤΟΜΑ για τον ελληνικό στρατό. Πριν από λίγους μήνες τάσσονταν αναφανδόν υπέρ, αλλά μόλις υπήρξαν νέες προτάσεις που έσπειραν αμφιβολίες, άρχισαν να τα μασάνε. Βέβαια, όπως και να το δούμε, η συγκεκριμένη αγορά έχει περισσότερο πολιτικές παρά επιχειρησιακές διαστάσεις.

Πριν από μερικές εβδομάδες ο πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου επισκέφτηκε τη Μόσχα και είχε συναντήσεις με τον Πούτιν. Το ενδιαφέρον της Μόσχας για το κλείσιμο της αγοράς κάθε άλλο παρά είχε ατονήσει και ο Παπανδρέου, αφού επικαλέστηκε την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης, παρέπεμψε στην επίσκεψη Βενιζέλου, που είναι και ο αρμόδιος υπουργός.

Η συγκυρία για να διαπραγματευτεί η ελληνική πλευρά επικαλούμενη την οικονομική κρίση δεν ήταν και η πιο κατάλληλη: δεν έχουν περάσει και πολλές μέρες από την ανακοίνωση παραγγελίας δύο νέων υποβρυχίων, που θα μας κοστίσουν ούτε λίγο ούτε πολύ 1,3 δισ. Οι Ρώσοι μάλιστα φαίνεται ότι ακολουθούν τα χνάρια των Γερμανών και προτείνουν… διευκολύνσεις ακόμη και στην καταβολή της προκαταβολής όταν πέσουν υπογραφές σε εμπορική συμφωνία.

Η ρωσική πλευρά έχει προτείνει η καταβολή να γίνει σε τρεις ετήσιες δόσεις των 150 εκατομμυρίων η καθεμία. Για τα υπόλοιπα… γίνονται ευκολίες πληρωμής ακόμη και σε βάθος 10ετίας. Έχουμε και λέμε, λοιπόν, 300 τον χρόνο τα υποβρύχια και 150 τα ΤΟΜΑ, μαζευτήκανε αμέσως – αμέσως 450 εκατομμύρια τον χρόνο για… τους δοσάδες. Δικαιώνονται λοιπόν όσοι από την πρώτη στιγμή που ανέλαβε η νέα κυβέρνηση είχαν εισηγηθεί ότι πρέπει να διατυμπανίσουμε προς όλες τις κατευθύνσεις πως για την επόμενη διετία δεν αγοράζουμε ούτε… βίδα. Τώρα που άνοιξε ο κύκλος των παραγγελιών με τα υποβρύχια και τις φρεγάτες όλοι θέλουν να «κάνουν ντου» στην πίτα των ελληνικών εξοπλιστικών προγραμμάτων, που μπορεί να είναι μικρή, αλλά είναι και η μοναδική που προσφέρεται για φάγωμα.