Κώστας Καραμανλής: Τσάρκα με το σπάρο στη Ραφήνα

Κώστας Καραμανλής: Τσάρκα με το σπάρο στη Ραφήνα

Από τα παιχνίδια στρατηγικής προτιμούσε την μπάλα. Κι αντί να είναι στοχοπροσηλωμένος, είχε επιλέξει τη χρυσή μποεμία: τα νυχτερινά κολωνακιώτικα στέκια είχαν να λένε για τον άνθρωπο που πήγαινε κόντρα σε κάθε τυποποιημένη εικόνα πολιτικού

Αν δεν είχε μεσολαβήσει η ιστορία με τον Γραμματέα του Υπουργείου Πολιτισμού Χρήστο Ζαχόπουλο και, κυρίως, το απονενοημένο άλμα του από την ταράτσα, ελάχιστοι θα θυμούνταν ότι ο Κώστας Καραμανλής, πρωθυπουργός ως τον περασμένο Οκτώβριο και σήμερα απλός βουλευτής της ΝΔ, στις αρχές της διακυβέρνησής του εκτελούσε χρέη και υπουργού Πολιτισμού. Ήταν, υποτίθεται, μια συμβολική επιλογή, διότι, σύμφωνα με τη διαδεδομένη ρητορική του τότε πρωθυπουργού, το κεφάλαιο της χώρας είναι «πολιτισμός και παιδεία». Για την παιδεία του Κώστα Καραμανλή δεν αμφέβαλλε κανείς. Από τα χρόνια του 1960, λένε οι μαρτυρίες, έλαβε την ανατροφή που αρμόζει σε έναν μετέπειτα πρωθυπουργό. Από παιδί στη Ραφήνα, η μάθηση ήταν για εκείνον υποχρεωτική. Ακολούθησαν το Πειραματικό, η Νομική, αργότερα κι η Σχολή Διπλωματίας Φλέτσερ του Tufts της Βοστώνης. Ο μικρός πρίγκιπας της πολιτικής συνειδητοποιούσε ότι και οι νάνοι ξεκίνησαν μικροί. Εκείνος, όμως, θα μεγάλωνε. Θα γινόταν πρωθυπουργός – και μάλιστα όχι με ιδιαίτερα σκληρή προσπάθεια. Για να είμαστε ειλικρινείς, ο στόχος της πρωθυπουργίας του συχνά αντέβαινε στον τρόπο ζωής του. Από τα παιχνίδια στρατηγικής προτιμούσε την μπάλα. Κι αντί να είναι στοχοπροσηλωμένος, είχε επιλέξει τη χρυσή μποεμία: τα νυχτερινά κολωνακιώτικα στέκια είχαν να λένε για τον άνθρωπο που πήγαινε κόντρα σε κάθε τυποποιημένη εικόνα πολιτικού. Στις συντροφιές, μάλιστα, μιλούσαν για ατομικό ενδυματολογικό στυλ Καραμανλή, στο οποίο κυριαρχούσε το καφέ κοτλέ παντελόνι με λεπτή ρίγα. Ένα στυλ εμφάνισης που άλλαξε μόνο όταν, τον Μάρτιο του 1997, εξελέγη πρόεδρος στη ΝΔ. Και το μεν κοτλέ παντελόνι μπήκε στο ντουλάπι. Αλλά το ελαφρολαϊκό στυλ (που καμιά φορά γινόταν βαρύ κι ασήκωτο) ήταν πολύ δύσκολο να κρυφτεί. Όσοι τον ήξεραν εκείνα τα χρόνια ορκίζονται ότι ο Καραμανλής ήξερε όλον τον Καζαντζίδη απ’ έξω. Και μόνο μετά το γάμο του με τη Νατάσα Παζαΐτη έβαλε νερό στο κρασί του κι άρχισε να ανέχεται μερικές εκδοχές του λεγόμενου έντεχνου, το οποίο εν προκειμένω εκπροσωπούσε ο αγαπημένος τροβαδούρος της συζύγου του που ακούει στο όνομα Λουδοβίκος των Ανωγείων. Ήταν δυνατόν να του αρέσει ένα ιδίωμα που ανακαλούσε το υλικό του από παραδοσιακά μοιρολόγια; Δύσκολο. Αλλά ο Καραμανλής ήταν ένας άνθρωπος που είχε μάθει να εμπιστεύεται και να ανέχεται. Κάπως έτσι, άλλωστε, είχε εμπιστευτεί και τον Γιώργο Λούκο, που τον φώναξε ο ίδιος στην Ελλάδα να αναλάβει την αναμόρφωση του παρακμασμένου έως τότε Ελληνικού Φεστιβάλ. Ήταν η μόνη επιλογή που του βγήκε. Και παρότι θα μπορούσε να κερδίσει πόντους αν την υπενθύμιζε, αν έστω για τα μάτια, βρε αδερφέ, πήγαινε μια Επίδαυρο ή μια Πειραιώς 260, στην πραγματικότητα άφησε το Φεστιβάλ στην τύχη του. Είχε μεν άνεση κινήσεων ο διευθυντής του, ίσως και προϋπολογισμό, αλλά δεν του επιτράπηκε να συνδέσει τη θητεία του με τις αναγκαίες υποδομές: η οδός Πειραιώς, π.χ., τέσσερα χρόνια πριν που θεωρούνταν ότι σύντομα θα ανήκει στο Φεστιβάλ, όσο περνάει ο καιρός, αδιόρατα, όλο και απομακρύνεται απ’ αυτό. Κάπως έτσι, αδιόρατα, αποσύρθηκε κι ο Καραμανλής από την εξουσία. Όσο κυβερνούσε του άρεσαν οι αποδράσεις. Δεν πήγαινε μακριά, αγαπημένος του προορισμός ήταν οι ταβέρνες στη Ραφήνα. Στο τζουκ μποξ μιας απ’ αυτές ακόμα «λιώνει» το παλιό λαϊκό τραγουδάκι με «τον σπάρο στη Ραφήνα».

* Ο Ρένος Ξίππας ήταν ένας ονειροπόλος φιλότεχνος, που έκανε την αγάπη του δουλειά. Λάτρης του κέντρου της πρωτεύουσας, θεώρησε ότι είναι ο φυσικός χώρος μιας γκαλερί. Έτσι γίνεται σε όλες τις χώρες του κόσμου, γιατί όχι και στην Ελλάδα; Την άνοιξε λοιπόν στο κέντρο και το μετάνιωσε πικρά. Διότι διαπίστωσε ότι έπρεπε να συνυπάρχει με τη φρικτή βρώμα, την απόλυτη κυκλοφοριακή αναρχία και την τεράστια δυστυχία ανθρώπων, που εγκαταλελειμμένοι, ανέστιοι, απλώς επιβεβαιώνουν την ύπαρξη ενός κράτους ανελέητου, μιας κοινωνίας υστερόβουλα εγωκεντρικής και αδιάφορης για όλα. Αυτό που τον σόκαρε πιο πολύ, λέει στη Φωτεινή Μπάρκα της «Ελευθεροτυπίας», είναι που όταν χρειάστηκε ο χώρος για τηλεοπτική βιτρίνα, στη δημοτική αρχή παρίσταναν τους φιλάνθρωπους. Για να ξαναγίνουν κανονικοί όταν οι κάμερες έφυγαν. Κι ύστερα κουράστηκε ο Ξίππας κι έφυγε κι αυτός από το κέντρο. Κι άφησε ξωπίσω του μια τρύπα. Μαύρη κι άραχλη, σαν τη ζωή στη ζοφερή πρωτεύουσα.

* Πάσχα στην επαρχία, η συζήτηση είναι μία: δεν είναι το ύψος των spread, είναι η Τζούλια και το περίφημο βίντεο. Το έχουν δει όλοι, ακόμα κι όσοι παριστάνουν τους σεμνότυφους, ακόμα κι εκείνες που φρικιούν στην πιθανότητα να παραδεχτούν ότι είδαν ένα πορνογράφημα. Η Ελλάδα της υποκρισίας, της σεμνοτυφίας και της κατάπνιξης της σεξουαλικότητας, άραγε, σε ζητήματα ηθών, προσαρμόζεται στον τρόπο που σκέπτεται η πολιτισμένη Δύση; Αν ναι, θα το χρωστά σε μια εγχώρια πορνοστάρ, στην πιο σταρ εν πάση περιπτώσει της εγχώριας βιοτεχνίας του πορνό, που μόλις έπαψε να είναι φολκλορισμός. Ίσως όχι, θα πείτε, ίσως απλώς επιβεβαιώνονται τα κόμπλεξ μιας ήδη κομπλεξικής κοινωνίας στο γυμνό κορμί της υπερεκτεθειμένης Τζούλιας. Ό,τι και να συμβαίνει δεν έχει πολλή σημασία. Στο τέλος όλοι θα αναγκαστούμε να κοιτάξουμε κατάματα την πραγματικότητα, αρχίζοντας από τα spread. Δυστυχώς.

Λία Παραλία