search
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 29.03.2024 16:22
MENU CLOSE

Θέατρο: Ο θυμός των αγαλμάτων

12.04.2010 04:54
Θέατρο: Ο θυμός των αγαλμάτων  - Media

Ο Μιχαήλ Μαρμαρινός παρουσιάζει τη νέα του παραγωγή «Ακρόπολις Reconstruction» και οδηγεί το κοινό σ’ ένα φαντασιακό σύμπαν που ζωντανεύει στις αίθουσες ενός μουσείου της Κρακοβίας

Ο Μιχαήλ Μαρμαρινός παρουσιάζει τη νέα του παραγωγή «Ακρόπολις Reconstruction» και οδηγεί το κοινό σ’ ένα φαντασιακό σύμπαν που ζωντανεύει στις αίθουσες ενός μουσείου της Κρακοβίας

Νύχτα της Ανάστασης στον καθεδρικό της Βαβέλ, στο κοιμητήριο των γενεών, όπου βρίσκονται θαμμένες εξέχουσες προσωπικότητες της πολωνικής ιστορίας. Στην Κρακοβία. Εικόνες και αγάλματα από τις περίτεχνες ταπισερί-εκθέματα του περίφημου ναού-μουσείου αφυπνίζονται για μία μόνο νύχτα κάθε χρόνο, τη νύχτα της Ανάστασης, και ζωντανεύουν. Τα «συναντάμε» στο Θέατρο Θησείον, με αφορμή το «Ακρόπολις Reconstruction», τη νέα παραγωγή του Μιχαήλ Μαρμαρινού, βασισμένη στο ομώνυμο έργο του Στανίσλαβ Βισπιάνσκι (και την παράσταση του Γιέρζι Γκροτόφσκι), το οποίο αναφέρεται σε μια μορφή μνήμης. Όλα τα αγάλματα και τα μνημεία που ζωντανεύουν είναι αναμνήσεις, μνήμες του καλλιτέχνη Βισπιάνσκι. Τα «άψυχα» εκθέματα του μουσείου αποκτούν σάρκα και οστά και το κοινό-επισκέπτες είναι μάρτυρες μιας μοναδικής γνωριμίας με έναν κόσμο φαντασιακό, μεταφυσικό. Βασικό στοιχείο αυτού του κόσμου το νερό. Γι’ αυτό και το πάτωμα της αίθουσας έχει υπερυψωθεί και στο κέντρο της σκηνής έχει σκαφτεί μια δεξαμενή, μια θερμή πηγή με υδρατμούς, μέσα και γύρω από την οποία λαμβάνει χώρα η δράση. Ψυχρός καπνός και νερό δημιουργούν την ατμόσφαιρα της παράστασης. Εκατέρωθεν αυτής της δεξαμενής κάθονται οι θεατές, οι οποίοι πολλές φορές σκεπάζονται από τους ατμούς. Οι επτά ηθοποιοί αναδύονται μέσα από το νερό, διολισθαίνουν από τις περίτεχνες ταπισερί, σαν άγγελοι, μνημεία, πρόσωπα της ιουδαϊκής ιστορίας, ήρωες της Τροίας, για να ζήσουν μια άλλη περιπέτεια. Και συχνά επιστρέφουν σε αυτό, που λειτουργεί σαν ένας ποταμός της Λήθης. Στην πρώτη πράξη, σαν ένα ξύπνημα στη ζωή, αφυπνισμένα αγάλματα αγγέλων ανιχνεύουν την ενέργεια και τη μαγεία της επιθυμίας. Έλκονται το ένα από το άλλο, αγγίζονται και αναγνωρίζουν τα σώματα μέσω συναισθημάτων και ενστίκτων, οι άγγελοι ως μια ιστορική και αλληγορική εμπειρία αυτού που είναι το πιο δύσκολο: η επαφή με τον Άλλον. Οι λέξεις «ξέχνα!», «λησμόνησε!», επανέρχονται στο έργο, ειδικά σε αυτή την πράξη, προσπαθώντας να βοηθήσουν τα μνημεία να ξεπεράσουν τον πόνο. Για τον Βισπιάνσκι είναι μια ενθάρρυνση και προς τον πολωνικό λαό, που ιστορικά υπέμεινε πολλούς κατακτητές και ειδικά την περίοδο εκείνη βρισκόταν υπό αυστριακή κατοχή. Στη δεύτερη πράξη, το «Ιουδαϊκό στάσιμο», με εικόνες από την Παλαιά Διαθήκη, οι ηθοποιοί αναβιώνουν στιγμιότυπα από ένα πραγματικό γεγονός, από το «ιστορικό μνημείο» της φημισμένης παράστασης «Ακρόπολις» (1962), σε σκηνοθεσία Γκροτόφσκι και συνομιλούν με το προβαλλόμενο αρχειακό υλικό της, ανασύροντας μνήμες από την ιδιαίτερη ματιά του πολωνού σκηνοθέτη του Άουσβιτς. Στην τρίτη πράξη, στη «Ραψωδία της Τροίας», η πολεμοχαρής μυθολογία της Ιλιάδας, ιδωμένη όμως από την πλευρά των έγκλειστων –πριν από το δικό τους «ολοκαύτωμα»– Τρώων και οι σαρκωμένες φιγούρες του Πρίαμου, της Εκάβης, του Έκτορα και της Ανδρομάχης, του Πάρη, της Ελένης και της Κασσάνδρας κυριαρχούνται συθέμελα από την ακατάλυτη δύναμη του τραγουδιού, που εγκαταλείπει τους θεατές –όλους εμάς, επισκέπτες αυτού του παράδοξου μουσείου– στην υπόσχεση μιας άνοιξης. Σημειώνουμε ότι το 1907 οι πρωσικές Αρχές απαγόρευσαν το ανέβασμα των έργων του Βισπιάνσκι σε κάποιες περιοχές της Πολωνίας. Θεωρήθηκε ότι υποκινούσαν τον πολωνικό λαό σε εξέγερση κατά του κατακτητή, με αφορμή κυρίως τα «πιστέψτε!», «ξυπνήστε!» που ακούμε στην τελευταία πράξη. «Ανοιχτό κείμενο» το χαρακτηρίζει η εκ των πρωταγωνιστριών Θεοδώρα Τζήμου. Πρόκειται για «ένα ξεδίπλωμα της ανθρωπότητας με τις πολεμοχαρείς και τις βουκολικές πτυχές της, όπου ωστόσο υπερισχύει η ακατάλυτη δύναμη του τραγουδιού», λέει δανειζόμενη τα λόγια του ηθοποιού του Γκροτόφσκι, Μόλικ. «Η αναζήτηση του άλλου, το θέμα του χρόνου, της αναμονής, του τι σημαίνει γραμμικός χρόνος και τι να τον καταργείς, η ύπαρξη με όλα της τα αισθητήρια όργανα σε εγρήγορση, η κατάργηση της φόρμας από τον ηθοποιό» είναι μερικά από τα θέματα που θίγονται στην παράσταση, σύμφωνα με την ίδια. Μεταξύ πρώτου και δεύτερου μέρους, λίγο πριν από το διάλειμμα, οι ηθοποιοί συζητούν μεταξύ τους περί του μνημείου της Ακρόπολης, ενώ ενδέχεται να συμμετέχουν στην κουβέντα και οι θεατές. Η φράση του Παναγιώτη Κανελλόπουλου, που ειπώθηκε το 1949: «Αυτή είναι η Ακρόπολις του νέου ελληνικού έθνους», εννοώντας τη Μακρόνησο, αποτελεί την αφετηρία. Οι ηθοποιοί ξεκινούν μια συζήτηση σχετικά με το τι σημαίνει η Ακρόπολη για τους Έλληνες σήμερα, αλλά και για τους ξένους· ψάχνουν στο χάρτη της Ελλάδας και της Ευρώπης να βρουν αντίστοιχα μνημεία ή τόπους, παλαιότερα ή σύγχρονα. Πρόθεση της συζήτησης είναι να επανατοποθετήσει το έργο στην αφετηρία του, στο όραμα δηλαδή του Βισπιάνσκι να ανακατασκευάσει αυτόν τον ναό-μνημείο με τρόπο που να σηματοδοτήσει αυτό που σηματοδοτεί η Ακρόπολη για τους Έλληνες, αλλά και για τους μη Έλληνες: έναν τόπο συλλογικής μνήμης και ιστορίας. Ο όρος «reconstruction», εκτός από μηχανισμός λειτουργίας της Μνήμης μέσω της ανα-σύστασης, συνδέεται με το όραμα του Βισπιάνσκι για την «ανα-κατασκευή» του καθεδρικού ναού της Βαβέλ. Το 1904, που ο αυστριακός στρατός εκκενώνει το κάστρο της Βαβέλ στην Κρακοβία, ο Βισπιάνσκι οραματίζεται τη μετατροπή του λόφου σε πολιτικό, θρησκευτικό και πολιτιστικό κέντρο και σε συνεργασία με τον αρχιτέκτονα Στανίσλαβ Εκιέλσκι ετοιμάζει την πιο ασυνήθιστη πρότασή του, την «Ακρόπολη – σχέδιο για την ανακατασκευή της Βαβέλ», ώστε να προσδώσει σε αυτόν μια χροιά ιστορικότητας, ανάλογη με αυτήν που σηματοδοτεί η Ακρόπολη για τους Έλληνες. Την ίδια χρονιά γράφει και το θεατρικό έργο «Ακρόπολις», το οποίο προκάλεσε αντιπαράθεση με το Θέατρο της Κρακοβίας και είχε ως αποτέλεσμα την απαγόρευση παρουσίασης των έργων του.

* «Ακρόπολις Reconstruction», βασισμένο στο έργο του Σ. Βισπιάνσκι και την παράσταση του Γ. Γκροτόφσκι. Μετάφραση: Δ. Χουλιαράκης. Δραματουργική επεξεργασία – σκηνοθεσία: Μ. Μαρμαρινός. Μουσική: Δ. Καμαρωτός. Σκηνικά: Α. Δαγκλίδης. Κοστούμια: Ντόρα Λελούδα. Παίζουν: Θ. Τζήμου, Κ. Αβαρικιώτης, Αγγ. Δημητρακοπούλου, Λ. Φιλίππου, Τ. Πίττα, Γ. Κριθάρας, Γ. Χριστοδούλου. Θησείον – Ένα Θέατρο για τις Τέχνες. Προγραμματισμένη πρεμιέρα 8 Απριλίου.

Χαρά Αργυρίου

google_news_icon

Ακολουθήστε το topontiki.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν.

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

Το topontiki.gr σέβεται όλες τις απόψεις, αλλά διατηρεί το δικαίωμά του να μην αναρτά υβριστικά σχόλια και διαφημίσεις. Οι χρήστες που παραβιάζουν τους κανόνες συμπεριφοράς θα αποκλείονται. Τα σχόλια απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των αναγνωστών.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 29.03.2024 16:21