Και τώρα τι θα κάνουμε χωρίς το Κατάρ; Τρία και πλέον χρόνια μετά τη μάλλον… υπερβατική διασύνδεση του πάμπλουτου Εμιράτου με τη στρατηγική προσέλκυσης επενδύσεων στην Ελλάδα, αποδεικνύεται ότι οι ελπίδες ήταν απλώς φρούδες.

Και τώρα τι θα κάνουμε χωρίς το Κατάρ; Τρία και πλέον χρόνια μετά τη μάλλον… υπερβατική διασύνδεση του πάμπλουτου Εμιράτου με τη στρατηγική προσέλκυσης επενδύσεων στην Ελλάδα, αποδεικνύεται ότι οι ελπίδες ήταν απλώς φρούδες. Τα αραβικά δισεκατομμύρια δεν ήρθαν στην Ελλάδα (για λόγους που το «Π» έχει εξηγήσει έγκαιρα) και τώρα οι πωλητές της εθνικής περιουσίας αναζητούν έναν φρέσκο πελάτη για να του δώσουν αυτό που οι υπόλοιποι μάλλον δεν θέλουν να ψωνίσουν.

Το κακό είναι ότι η ελληνική… λιγούρα, σε συνδυασμό με την ολοένα και αυξανόμενη πίεση των δανειστών για αποτελέσματα στις αποκρατικοποιήσεις, θα έχει δύο αποτελέσματα: Πρώτον, να φέρει τους δανειστές όλο και πιο κοντά στον μηχανισμό λήψης αποφάσεων (δηλαδή, να αποφασίσουν εκείνοι τι θα πουληθεί σε ποιον, όπως είπε λίγο πολύ το ΔΝΤ) και, δεύτερον, να ανοίξει την πόρτα στην Τουρκία, επιτρέποντάς της να επιχειρήσει να βάλει χέρι σε αυτά που ούτε θα μπορούσε κι ούτε θα τολμούσε.
Θέλει πραγματικό ταλέντο να φέρει κάποιος τα πράγματα στο σημείο που έχει καταφέρει να τα φέρει το επιχειρηματικό… δαιμόνιο της κυβέρνησης. Ή, για την ακρίβεια, η παντελής απουσία του. Η ανικανότητα της κυβέρνησης και του ΤΑΙΠΕΔ να φέρουν έστω και το ελάχιστο αποτέλεσμα στις αποκρατικοποιήσεις έδωσε ένα πάτημα σε «όποιον θέλει» να δηλώνει ενδιαφέρον για τα ελληνικά… ασημικά. Και σήμερα, μετά την καταδρομική επιχείρηση απόκτησης του ελέγχου σε πολλές ελληνικές μαρίνες και λιμάνια, οι Τούρκοι… ξανάρχονται.
Το κακό είναι ότι οι προσφορές από την Τουρκία θα συνεχιστούν, έστω και για το θεαθήναι, μια και σε ορισμένες περιπτώσεις σκοπεύουν να δείξουν στο δικό τους κοινό ότι θέλουν να αντικαταστήσουν ακόμη και τα πετροδολάρια των Αράβων. Είτε πρόκειται για μια πρόθεση να δημιουργήσουν εντυπώσεις χωρίς να πληρώσουν ούτε… λίρα, είτε για κάτι σοβαρότερο, ο «τουρκικός φόβος» επανέρχεται δριμύτερος και απ’ ό,τι φαίνεται θα μας απασχολήσει για καιρό. Και το δυσάρεστο είναι ότι τους φωνάξαμε εμείς…

Έχει ο καιρός γυρίσματα…
Για να πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά τους:
1 Η ραγδαία ανάπτυξη της τουρκικής οικονομίας (η οποία βέβαια πρέπει να σημειωθεί πως συντελείται μόνο σε αριθμούς και εκτός οιασδήποτε «επαφής» με τις προδιαγραφές ενός νομίσματος όπως το ευρώ και το κοινωνικό μοντέλο της Ευρώπης) διαμορφώνει σε ολόκληρο τον κόσμο μια θετική αντίληψη προς το οικονομικό «φαινόμενο Τουρκία». Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και στην Ελλάδα, μια και καταγράφεται μια στροφή προς το «μοντέλο» που οι ίδιοι οι Τούρκοι είδαν να ανθεί την προηγούμενη δεκαετία, όντας οι ίδιοι φτωχοί. Κι όπως εκείνοι «αναγκάστηκαν» να δουν Έλληνες επενδυτές να μπαίνουν στη χώρα τους πριν από μερικά χρόνια (με κορωνίδα την απόκτηση της Finansbank από την ΕΤΕ), τώρα και οι ίδιοι θεωρούν ότι μπορούν και δικαιούνται ως αριθμητικά μεγαλύτερη οικονομία να παίξουν σε ένα αντίστοιχο ταμπλό.
2 Η ελληνική κυβέρνηση ήταν αυτή που πρωτοστάτησε στις προσκλήσεις προς τους Τούρκους. Ο υφυπουργός Εξωτερικών Δημήτρης Κούρκουλας τον περασμένο Δεκέμβριο μίλησε στην τουρκική τηλεόραση (δίκτυο ATV) και κάλεσε o ίδιος τους Τούρκους επιχειρηματίες να βρουν τις ευκαιρίες και να επενδύσουν στην Ελλάδα. Μίλησε ειδικότερα για την απόφαση της Ε.Ε. να παράσχει βοήθεια στην Ελλάδα και να πάρει σημαντικά μέτρα για να καταστήσει βιώσιμο το ελληνικό χρέος, σχολιάζοντας: «Νομίζω πως πρόκειται για μια ιστορική απόφαση, γιατί θέτει την ελληνική οικονομία και πάλι πάνω στις σωστές ράγες». Για να προσθέσει: «Θεωρούμε ότι τώρα μπορούν να αρχίσουν και πάλι οι επενδύσεις στην ελληνική οικονομία, τώρα που η ανταγωνιστικότητα έχει αποκατασταθεί. Αυτό που είχε χαθεί τα τελευταία δέκα χρόνια έχει σχεδόν κατά 70%, ήδη, αποκατασταθεί. Βλέπουμε, ήδη, τα αποτελέσματα με πολύ μεγάλη αύξηση των εξαγωγών μας, αύξηση των εισοδημάτων από τον τουρισμό και περιμένουμε να υποδεχθούμε και πολλούς Τούρκους τουρίστες, που είναι πολύ καλοί τουρίστες». Το καλύτερο το άφησε για το τέλος: «Η Ελλάδα είναι μια σταθερή χώρα, όπου και οι ξένοι μπορούν να επενδύσουν, και οι Τούρκοι επενδυτές είναι περισσότερο από ευπρόσδεκτοι». Επομένως η ελληνική κυβέρνηση καλεί η ίδια τους Τούρκους να δουν τι τους βολεύει. Είτε για να δημιουργήσουν εντυπώσεις είτε για να εντυπωσιάσουν με τις κινήσεις τους.
3 Η τελευταία κίνηση έγινε πριν από μερικές ημέρες με την από πολλούς αναμενόμενη κίνηση του τουρκικού ομίλου Dogus, που ήρθε σε συμφωνία με τον ελληνικό όμιλο Κυριακούλη για την εξαγορά του 51% της εταιρείας MedMarinas, η οποία διαχειρίζεται γνωστές μαρίνες στην Ελλάδα, όπως των Γουβιών στην Κέρκυρα, της Λευκάδας, ενώ διαθέτει ποσοστό και στη μαρίνα της Ζέας. Με την εξαγορά αυτή ο τουρκικός όμιλος αυξάνει το δυναμικό από 5.143 θέσεις σε 8.489 θέσεις σε μαρίνες σε Τουρκία, Κροατία και Ελλάδα, και γίνεται μεγάλος παίκτης στην περιοχή που προσελκύσει σημαντικό τουρισμό.
Επιπρόσθετα, ο όμιλος Dogus ανακοίνωσε και την ίδρυση κοινής εταιρείας με τη Lamda Development (του ομίλου Λάτση) με στόχο τις επενδύσεις στον τουρισμό ενόψει των ιδιωτικοποιήσεων αρκετών μαρινών του ελληνικού Δημοσίου. Στην κοινή εταιρεία έχει «μπει» το 50% της μαρίνας Φλοίσβου που διαχειρίζεται η Lamda, ενώ αργότερα στην κοινή εταιρεία θα μπει και το 51% της MedMarinas.
Σημειώνεται ότι ο όμιλος εταιρειών Dogus (DOGUS), που ιδρύθηκε το 1951, είναι μία από τις μεγαλύτερες τουρκικές εταιρείες συμμετοχών. Δραστηριοποιείται σε μια ευρεία κλίμακα επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, η οποία συμπεριλαμβάνει τους τομείς τουρισμού και υπηρεσιών και ανάπτυξης ακινήτων, παροχής χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, αυτοκινήτων, κατασκευών, ΜΜΕ και ενέργειας. Αποτελείται από 150 εταιρείες, ανθρώπινο δυναμικό που υπερβαίνει τους 30.000 εργαζομένους και επιδιώκει να μεγιστοποιήσει την αξία των εμπορικών του σημάτων όχι μόνο στην Τουρκία, αλλά και σε περιφερειακό και σε παγκόσμιο επίπεδο. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε πως από τον περασμένο Μάιο η τουρκική Setur Servis Turistik ανέλαβε από κοινού με τη Folli Follie τη λειτουργία της τουριστικής μαρίνας της Μυτιλήνης. Η σύμβαση προβλέπει ότι η ελληνοτουρκική κοινοπραξία θα διαχειρίζεται τη μαρίνα για 40 χρόνια, με το ετήσιο μίσθωμα να φθάνει τις 250.000 ευρώ.
4 Όμως τουρκικό ενδιαφέρον υπάρχει και για τις 23 μαρίνες που θα βγουν στο σφυρί στο πλαίσιο των αποκρατικοποιήσεων. Οι τουρκικές εφημερίδες ήδη πανηγυρίζουν για «επίθεση στα ελληνικά νησιά», ενώ οι ενδιαφερόμενοι Τούρκοι επιχειρηματίες, όπως ο Αντνάν Νας της Global Yatirim, δεν διστάζουν να προεξοφλήσουν πως δεν θα υπάρχει κάποια αντίδραση στην τουρκική παρουσία, μια και οι Έλληνες, όπως επισήμαίνουν, αντιδρούν πιο πολύ στους Ευρωπαίους…

«Έφοδος» στο ψαχνό
5 Ύστερα από πέντε χρόνια ύφεσης οι αξίες των ελληνικών επιχειρήσεων, υποδομών και ακινήτων έχουν πέσει σχεδόν όσο και οι αντοχές των εγχώριων επιχειρηματιών να τις συντηρήσουν. Στο επίκεντρο των Τούρκων, εκτός από τις μαρίνες, βρίσκονται και οι τραπεζικές εργασίες, ενώ ενδιαφέρον υπάρχει για τις ίδιες τις αποκρατικοποιήσεις με επίκεντρο παραδοσιακές βιομηχανίες με χαρακτηριστικότερη την περίπτωση της ΣΕΚΑΠ. Για την απόκτησή της «φαβορί» είναι η τουρκική Seba Dis Ticaret Ve Nakliyat A.S., που θεωρείται και ο μοναδικός υποψήφιος στον διαγωνισμό πώλησης της καπνοβιομηχανίας. Η ΣΕΚΑΠ και η Seba Dis Ticaret Ve Nakliyat A.S. είναι γνώριμες από παλιά, καθώς η δεύτερη απορροφά πάνω από το 50% των εξαγωγών της πρώτης και γνωρίζει από «πρώτο χέρι» τα πλεονεκτήματα – μειονεκτήματα της ελληνικής βιομηχανίας.
6 Επίσης, όπως έγραψε πρόσφατα και η εφημερίδα «Hurriyet», η τουρκική κρατική τράπεζα Ziraat εκδήλωσε ενδιαφέρον για τη χορήγηση δανείων σε Έλληνες αγρότες και επιχειρηματίες. Σύμφωνα με τον τουρκικό Τύπο, η Ziraat έχει ήδη υποβάλει αίτημα στην Αθήνα να προσφέρει δάνεια συνολικά 40-50 εκατ. ευρώ. Μάλιστα, η σχετική πρόταση φέρεται να κατατέθηκε προφορικώς και γραπτώς από τον πρεσβευτή της Τουρκίας στην Αθήνα. Σύμφωνα με τουρκικό δημοσίευμα, οι πρώτες αντιδράσεις είναι θετικές, αν και αρμόδια τραπεζικά στελέχη αποκλείουν να υπάρχει η σχετική έγκριση από την ΤτΕ. Άλλωστε η πρόταση της τουρκικής τράπεζας έχει προκαλέσει εύλογα ερωτήματα. Η παρουσία της επί ελληνικού εδάφους αφορά περιοχές με έντονο το μουσουλμανικό στοιχείο. Κάτι εύλογο για τους Τούρκους, μια και, όπως παραδέχτηκε η εφημερίδα, «ως πολιτική περιοχή έχει επιλεγεί η Δυτική Θράκη, όπου θα γίνουν δεκτές οι αιτήσεις δανείων για αγρότες και επιχειρηματίες δίχως διακρίσεις». Σύμφωνα με το τουρκικό σχέδιο, τα δάνεια θα δίνονται μέσω του γραφείου του Αναπτυξιακού Προγράμματος του ΟΗΕ στην Αθήνα. Μάλιστα, αν υπάρξει έγκριση από την τουρκική κυβέρνηση, τότε θα μπορούν να χορηγηθούν δάνεια και με προνομιακά επιτόκια. Το όχημα βρέθηκε – είναι το γραφείο του ΟΗΕ –, όπως βρέθηκε και το πρόσχημα, που είναι η αξιοποίηση του προγράμματος ανάπτυξης, που κατήρτισαν τα Η.Ε. για περιοχές που αντιμετωπίζουν εμπόδια στην οικονομική τους ανέλιξη. Σημειώνεται πως η Zirrat διαθέτει υποκαταστήματα σε Αθήνα, Ξάνθη, Κομοτηνή και Ρόδο…
7 Επόμενο βήμα των Τούρκων θεωρείται βέβαιο πως είναι η συμμετοχή σε μια από τις πολλές προτάσεις που θα υποβληθούν για το τουριστικό φιλέτο του Αστέρα Βουλιαγμένης. Οι κύκλοι που μεταφέρουν την πληροφορία αυτή, προεξοφλούν ότι το ενδιαφέρον θα είναι θεωρητικό (θα αφορά μόνο τον πρώτο και διερευνητικό γύρο), πλην όμως θα καταγραφεί, ώστε να σηματοδοτήσει την ύψωση μιας ακόμη τουρκικής σημαίας σε ελληνικό χώρο, μια και όπως φαίνεται αυτός είναι και ο απώτερος στόχος των Τούρκων: όπως και στην περίπτωση των μαρίνων, να μπορούν να πανηγυρίσουν ότι πήραν τις ελληνικές «σημαίες».
8 Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι παλιότερα μια τουρκική εταιρεία, συμμετείχε σε πρόταση που έχει κατατεθεί στο Invest in Greece για την υλοποίηση σύνθετης τουριστικής επένδυσης στη Χίο. Μεταξύ των έργων που περιλάμβανε η πρόταση ήταν και η δημιουργία καζίνο με στόχο την προσέλκυση Τούρκων παικτών, που στη χώρα τους δεν επιτρέπεται να παίζουν τυχερά παιχνίδια…
9 Οι Τούρκοι αξιοποιούν με κάθε αφορμή και τον εκατέρωθεν τουρισμό, για να εξασφαλίσουν όποιες διευκολύνσεις και προσβάσεις μπορούν. Δεν θα πρέπει να διαφεύγει την προσοχή και η πρόσφατη επίσκεψη της αντιπροσωπείας του συνδέσμου των ταξιδιωτικών πρακτόρων της Τουρκίας (TURSAB). Ο πρόεδρος του συνδέσμου Μπουλέντ Ουλοσόι, που μίλησε με την Όλγα Κεφαλογιάννη, τόνισε ότι πέρυσι επισκέφθηκαν την Ελλάδα 500.000 Τούρκοι, εκ των οποίων οι 80.000 κάνουν θαλάσσιο τουρισμό. Αυτό που δεν είπε είναι ότι στη μεγάλη άνοδο των Τούρκων τουριστών συνέβαλαν και οι διευκολύνσεις που δόθηκαν από την Ελλάδα για τη Visa Σένγκεν, μέσω πιλοτικού προγράμματος που εφαρμόστηκε σε Μυτιλήνη, Χίο, Ρόδο, Σάμο και Κω…