Με αφορμή το Φεστιβάλ Καλτ Ελληνικού Κινηματογράφου, που έγινε πριν από λίγες μέρες στο Gagarin, ανοίξαμε τα κινηματογραφικά κιτάπια και ξεψαχνίσαμε τον όρο «καλτ».

Με αφορμή το Φεστιβάλ Καλτ Ελληνικού Κινηματογράφου, που έγινε
πριν από λίγες μέρες στο Gagarin, ανοίξαμε τα κινηματογραφικά κιτάπια και ξεψαχνίσαμε τον όρο «καλτ». Αλλά για να ορίσεις αυτό το είδος, πρέπει να ανοίξεις
και την καρδιά και το μυαλό. Γιατί αν δεν έχεις νιώσει μέσα σε μια σκοτεινή αίθουσα τον παλμό της καλτ ταινίας, τότε καλύτερα να… σωπάσεις

Ξεκινάς να μιλήσεις με πάθος γι’ αυτό, και οι σπαστικές ερωτήσεις αναχαιτίζουν τα κύματα του πάθους σου: Τι είναι καλτ; Πώς προσδιορίζεται; Είναι είδος; Είναι ποιοτική κατηγορία; Μήπως μιλάμε για το σινεμά του χαβαλέ, αποθεώνοντας τα κάθε λογής σκουπίδια ως μετα-μοντέρνα αισθητική ιδεολογία; Έτσι είναι, αν έτσι νομίζεις, αγαπητέ μου κινηματογραφικέ λεξικογράφε. Ευτυχώς για μας που ούτε η ζωή ούτε η γνώση είναι αθροίσματα λημμάτων σε ένα παχύ βιβλίο, κι επίσης ευτυχώς που μερικά ανθρώπινα όντα δεν χρειάζεται να αναρωτιούνται αν η απόλαυση η γνήσια, που εκρέει από κάθε κύτταρό τους, είναι «ελαφριά» και «ταπεινή» ή «σοβαρή» και «υψηλή».

Οι αγκαλιές του καλτ είναι ανοιχτές για όλους τους σκηνοθέτες
Αν έχεις ξεμπερδέψει στη ζωή σου με αυτούς τους άχρηστους διαχωρισμούς, κανείς δεν χρειάζεται να σου εξηγήσει τι εστί καλτ. Το βλέπεις ξεκάθαρα ή μάλλον το θυμάσαι από τα βάθη των χρόνων σου επειδή συνόδευσε τις πρώτες σου αντιδράσεις απέναντι στις κινούμενες εικόνες. Εάν ρωτάς εμένα, το έμαθα ζητωκραυγάζοντας κάθε φορά που ο Μπρους Λι έδειχνε σε μια ντουζίνα κακούς τη μέθοδο του Δράκου, κι ελπίζοντας ο Στάθης Ψάλτης να τα φτιάξει με την Καίτη Φίνου σε μια από τις αμέτρητες κινηματογραφικές μεταμορφώσεις τους. Το έμαθα από το χαοτικό «Αλαλούμ» του Χάρρυ Κλυνν, από τον Μουστάκα που υπνοβατούσε στον «Ροζ Γάτο» και λίγο αργότερα από τα ηλεκτρισμένα μαλλιά του πρωταγωνιστή με το βρέφος – τέρας στο «Eraserhead». Από τίτλους – έργα τέχνης, όπως «Ροκάκιας την ημέρα, το βράδυ καμαριέρα», «Η μεγάλη απόφραξη» και «Χόμπυ μου ο βιασμός». Από αφίσες που έλαμπαν σαν περήφανες λατέρνες, με κραυγαλέα σχόλια τύπου «Ένα φιλμ – καταγγελία», «Μια κωμωδία που θα σας καραφλιάσει». Από τον Πουλικάκο που ερμηνεύει τη συνταρακτική ροκ εκδοχή του «Υπάρχω», τις ατάκες του μεγάλου Γκουσγκούνη, την εμβληματική φιγούρα του αείμνηστου Σουγκλάκου, τις ταινίες του Τζον Γουότερς.
Ίσως να υπάρχουν κάποιοι που και πάλι δεν κατάλαβαν. Καλά όλα αυτά, θα πούνε, αλλά πώς μπορεί να χωρέσει εκεί μέσα ένας Βούλγαρης, ένας Νικολαΐδης, καλλιτέχνες επιφανείς και καταξιωμένοι; Χωράνε και παραχωράνε, αγαπητοί μου, όπως οι αγκαλιές του διεθνούς καλτ είναι ορθάνοιχτες για σκηνοθέτες όπως ο Ντέιβιντ Λιντς και ο Αλεχάντρο Γιοντορόφσκι. Αρνείστε να καταλάβετε λόγω σοβαροφάνειας; Ή μήπως ως τυπικοί Έλληνες έχετε την ευλογία να ανακατεύετε τις αξίες και να αψηφάτε τις ιεραρχίες, άρα το καλτ είναι τόσο μέσα στο αίμα σας που δεν σας λέει τίποτα ως λέξη;
Ας ανοίξουμε τα ρημάδια τα λεξικά: «cult» σημαίνει «αίρεση, σέκτα», κάτι τέτοιο τέλος πάντων, και με τα πολλά έφτασε να στεγάζει αντικείμενα λατρείας που ασφυκτιούν μέσα σε πάσης φύσεως επίσημα δόγματα. Όποιος θέλησε να πεταχτεί από την καρέκλα του σινεμά για να φωνάξει «Όλε!» και «Φάτον τον πούστη!», όποιος σφύριξε πονηρά από τη γαλαρία ή πέταξε την καίρια ατάκα που έκανε την αίθουσα να ξελιγωθεί απ’ τα γέλια, θα καταλάβει αμέσως. Το καλτ απεχθάνεται τις σάλες με τα υπερ-σύγχρονα συστήματα ήχου και εικόνας, όπως δεν έχει καμία σχέση με τα κόκκινα χαλιά. Το καλτ είναι μια συνωμοσία που γίνεται σε χώρους όπου επιτρέπεται το κάπνισμα, η γιούχα κι άλλα απρόσμενα που ευνοούν τις ζυμώσεις.

Το κάλτ σε δέχεται όπως είσαι
Τι άλλο αγαπά και μισεί το καλτ; Αγαπά τα φτηνά εφέ, το εμφανώς ψεύτικό αίμα και τα γελοία κοστούμια. Τα λάγνα βλέμματα, τις μεγάλες αλήθειες («Η αλήθεια βρίσκεται στους Sex Pistols»), τη διαστροφή και τη βία σα θεαματικά παιχνίδια που κανείς δεν μπορεί να πάρει στα σοβαρά. Μισεί τις άρτιες αλλά άψυχες παραγωγές, τα χειροκροτήματα μετά χασμουρητών, την απεικόνιση ιστοριών πιο μπανάλ κι απ’ την πιο βαρετή καθημερινότητα, τα αστεράκια των κριτικών και τις αναλύσεις των θεωρητικών. Αγαπά τις πόρνες, τα τέρατα, τους παραστρατημένους, τους κομάντο μηχανόβιους, τους αμίλητους εκδικητές και τους σκληρούς αισθηματίες, τους νίντζα, τους δράκουλες και τους δαιμονισμένους. Τους άσους της μεταμφίεσης, τους νυχτόβιους και τους σεξομανείς, τους μερακλήδες και αμαρτωλούς, τους φανατικούς οπαδούς της ζωής και του λάθους. Με λίγα λόγια, η εκκλησία του καλτ αγαπά τα κουσούρια, τις εμμονές και τα λαμέ ρούχα στην ντουλάπα σου. Σε δέχεται όπως είσαι. Αλλά σε διώχνει αν έχεις σταματήσει να σκέφτεσαι με την καρδιά.

Οι μεγάλες στιγμές του φετινού Φεστιβάλ κάλτ Κινηματογράφου

◆Η απόλυτη ρετροσπεκτίβα στον ηθοποιό Διονύση Ξανθό, πρωταγωνιστή των ταινιών «Ο Σαλονικιός», «Ο ζιγκολό της Αθήνας» και «Ο γύρος του θανάτου».
◆Η διπλή προβολή του θρυλικού «Βιετνάμ» από το σπονδυλωτό «Όλα είναι δρόμος» του Παντελή Βούλγαρη και του «Βιετνάμ-Όλα είναι δρόμος Remake» του Αντώνη Μπεσλεμέ.
◆«Η Πόλη ποτέ δεν κοιμάται» του Ανδρέα Τσιλιφώνη ή αλλιώς η αισθητική των 80s στην απόλυτη αποθέωσή της.
◆Το απερίγραπτο, εξωφρενικό «Rocco VS Cleopatra», για το οποίο κάθε σχόλιο μοιάζει φτωχό