Η Λατινική Αμερική γενικά υπήρξε τόπος έμπνευσης για τους εδώ θεωρητικούς των προοδευτικών εναλλακτικών πολιτικών, όταν στις χώρες αυτές με το έντονο και απάνθρωπο αποικιοκρατικό παρελθόν σημειώνονταν εγέρσεις ή ανατροπές απεχθών στρατιωτικών δικτατοριών

Η Λατινική Αμερική γενικά υπήρξε τόπος έμπνευσης για τους εδώ θεωρητικούς των προοδευτικών εναλλακτικών πολιτικών, όταν στις χώρες αυτές με το έντονο και απάνθρωπο αποικιοκρατικό παρελθόν σημειώνονταν εγέρσεις ή ανατροπές απεχθών στρατιωτικών δικτατοριών
Δεν γνωρίζω κατά πόσο έχει εμπεδωθεί επαρκώς στη χώρα μας η στοιχειώδης δημοκρατική αρχή του δικαιώματος της διαφορετικής γνώμης. Συχνά, η διαφορετική γνώμη στον πολιτικό μας πολιτισμό είναι η συνηθέστερη αιτία για να συκοφαντηθεί κάποιος αγρίως, να παρερμηνευτεί και γενικότερα να τύχει ευρύτερης κακοποίησης. Δυστυχώς, ακόμα δεν έχουμε στοιχειωδώς εμπεδώσει τη διαδικασία του διαλόγου. Είμαστε οπαδοί των μακροσκελών ιδεολογικών μονολόγων, της μιας και μόνης σωτήριας – για το σύνολο της ανθρωπότητας – άποψης και της ποινικοποίησης της διαφορετικότητας. Το δε απεχθέστερο όλων: οι θιασώτες αυτών των πρακτικών είναι όλοι όσοι διατείνονται το ακριβώς αντίθετο. Στην Ελλάδα η ιδεολογία, πριν απ’ όλα, αποκλείει το προφανές. Αρκεί να είναι κανείς ιδεολογικός σου αντίπαλος για να θεωρείς προδοτικό και μειοδοτικό να συμφωνήσεις μαζί του στο προφανές: στο ότι η μέρα είναι ηλιόλουστη, στο ότι το φεγγάρι φέγγει ή στο ότι το μερόνυχτο έχει είκοσι τέσσερις ώρες. Πόσο μάλλον να πρέπει κανείς να αναλύσει τα αίτια της κρίσης!
Η Λατινική Αμερική γοήτευε ανέκαθεν τους ιθαγενείς μας προοδευτικούς. Το παράδειγμα της Κούβας ενέπνευσε γενεές ολόκληρες ανθρώπων, οι οποίες ερμήνευαν ρομαντικά την επανάσταση και παρέβλεπαν οφθαλμοφανείς στρεβλώσεις. Η Λατινική Αμερική γενικά υπήρξε τόπος έμπνευσης για τους εδώ θεωρητικούς των προοδευτικών εναλλακτικών πολιτικών, όταν στις χώρες αυτές με το έντονο και απάνθρωπο αποικιοκρατικό παρελθόν σημειώνονταν εξεγέρσεις ή ανατροπές απεχθών στρατιωτικών δικτατοριών. Μια άλλη παράμετρος που γεννούσε την έντονη συμπάθεια ήταν ο σφοδρός και εντελώς δικαιολογημένος αντιαμερικανισμός με τον οποίο πολιτεύονταν διάφορες επαναστατικές κυβερνήσεις. Γενικά, από τη μεταπολίτευση και δώθε, η Λατινική Αμερική αποτελούσε μια αστείρευτη πηγή έμπνευσης και πολλές φορές δικαίωσης πολιτικών ιδεολογιών για ένα σημαντικό κομμάτι της λεγόμενης ανανεωτικής Αριστεράς, δίχως ωστόσο να λαμβάνονται υπ’ όψιν οι έντονες πολιτισμικές ιδιαιτερότητες αυτών των περιοχών, όπως και η διαφορετική πολιτική κοσμοθεωρία.
Προφανώς, αλλιώς εννοεί τον σοσιαλιστικό μετασχηματισμό μια κοινωνία της σκανδιναβικής χερσονήσου, για παράδειγμα, από μια αντίστοιχη της Λατινικής Αμερικής, όπως διαφορετικά αντιλαμβάνεται το δίκαιο ένας πολίτης της κεντρικής Ευρώπης από έναν αντίστοιχο Λατίνο. Η εξιδανικευμένη εικόνα των επιτευγμάτων της κουβανικής επανάστασης, αν το σκεφτεί κανείς καλά, επλήγη όταν η τουριστική ανάπτυξη και η ευκολία των ταξιδιών αναψυχής έφερε σε επαφή πλήθος απλών πολιτών με την πραγματικότητα της χώρας. Εκεί, ο απλός τουρίστας επισκέπτης – κι όχι ο εμπνευσμένος και υψιπετής εγχώριος ιδεολόγος – είχε μια πρώτης τάξεως εμπειρία τού πόσο μπορούσε να «δοκιμαστεί» η σοσιαλιστική συνείδηση των γηγενών απέναντι στη θέα ενός – ιμπεριαλιστικού – αμερικανικού δολαρίου… Όταν στην Ελλάδα τα επιχειρήματα περί των μοναδικών επιτευγμάτων της σοσιαλιστικής κοινωνίας είχαν την τιμητική τους και κάθε υποψία αντιλόγου θεωρείτο έγκλημα καθοσιώσεως, ο ταξιδιώτης στην εξωτική Κούβα ερχόταν αντιμέτωπος με μια (στα όρια του τραγικού) κοινωνική πραγματικότητα που καμιά σχέση δεν είχε με την εξιδανικευμένη κοινωνία των θεωρητικών βεβαιοτήτων. Ακόμα και πρόσφατα, ιδιαίτερα στα χρόνια της μεγάλης χρεοκοπίας των αξιών μας, της οικονομίας μας, των ψυχικών ισορροπιών μας, των βεβαιοτήτων μας και των αντιλήψεών μας, η ελληνική ανθρωπιστική καταστροφή απέχει παρασάγγας από την αντίστοιχη καθημερινότητα πολλών χωρών τις οποίες εξακολουθούν ακατανόητα να μας παρουσιάζουν ως μοντέλα διακυβέρνησης. Αυτή η επικριτική ευκολία απέναντι σε μια κοινωνία που γνώρισε και καλύτερες μέρες, που επέτυχε σπουδαίες κατακτήσεις, και η αντίστοιχη ωραιοποίηση έντονα αμφισβητούμενων κοινωνικών μοντέλων, αποτελεί φαινόμενο πολιτικο-ιδεολογικής διαταραχής και εν τέλει ανωριμότητας.
Τελευταία, η Βενεζουέλα είχε αποσπάσει την προσοχή και το ενδιαφέρον όλου του κόσμου χάρη σ’ έναν χαρισματικό, το δίχως άλλο, ηγέτη. Ο Ούγκο Τσάβες υπήρξε ο ηγέτης που έδωσε υπόσταση στους ξεχασμένους πολίτες της χώρας του, τους φτωχούς και τους κατατρεγμένους ανθρώπους μιας κοινωνίας έντονων ανισοτήτων. Αυτό από μόνο του είναι αρκετό και σημαντικό επίτευγμα για να κριθεί θετικά το σύνολο του έργου του. Γενικότερα, η παρακαταθήκη που άφησε έπειτα από 14 χρόνια εξουσίας θα κριθεί στο μέλλον – ωστόσο θα παραμείνει ένας ηγέτης που πάλεψε με όλες του τις δυνάμεις για τον λαό του. Το προφανές είναι σπάνιο για την πολιτική. Θα σταθώ όμως σε μια μελαγχολική λεπτομέρεια. Πόσο προοδευτική, σύγχρονη και με μέλλον μπορεί να αποδειχτεί μια κοινωνία η οποία ταριχεύει έναν πολιτικό της ηγέτη;…

Ακολουθήστε το topontiki.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν.