Συλλήψεις και ομολογίες, πάθη και «επώδυνες σχέσεις»  τραυματίζουν τη φήμη του διάσημου μπαλέτου. Ίντριγκες, επιθέσεις, σκάνδαλα στα παρασκήνια. Μια σκοτεινή ιστορία με φόντο τον γοητευτικό κόσμο του κλασικού χορού

Ήταν άλλο ένα λαμπερό βράδυ για το θρυλικό ρωσικό μπαλέτο. Οι κλασικές χορογραφίες εμπνευσμένες από τον Τσαϊκόφσκι και η ανυπέρβλητης ομορφιάς τεχνική τελειότητα των χορευτών του Μπολσόι μάγεψαν το κοινό. Τη στιγμή που ερμηνευτές και σολίστ υποκλίνονταν… μια κραυγή έσκισε τον αέρα. Το παρατεταμένο χειροκρότημα έμεινε μετέωρο. Ερμηνευτές και θεατές πάγωσαν στο θέαμα της ψόφιας γάτας, που κάποιος από τα πίσω καθίσματα πέταξε στη σκηνή. Το κακό είχε επιστρέψει στα Μπολσόι. Η επιτυχημένη πρεμιέρα του θρυλικού «Καρυοθραύστη» μετατράπηκε σε άλλη μια νύχτα ίντριγκας και εφιαλτικού παρασκηνίου.

Οι χορογραφίες που κόβουν την ανάσα, τα εντυπωσιακά άλματα, η λυρική εκφραστικότητα των πειθαρχημένων χορευτών είναι η φωτεινή πλευρά του φημισμένου μπαλέτου. Μόλις τα φώτα σβήσουν, ντελικάτες μπαλαρίνες μεταμορφώνονται σε μαύρους κύκνους και τυραννικοί διευθυντές μπλέκονται σε σκάνδαλα και αντιζηλίες. Η τέχνη ως «υπέρτατη αξία», στον βωμό της οποίας θυσιάζονται συναισθήματα και ανεκπλήρωτοι πόθοι. Η ατομική ιστορία ξεπηδάει μέσα από τον συλλογικό μύθο, ξεσκεπάζοντας την άσχημη αλήθεια πίσω από την όμορφη μάσκα. Η οριστική απώλεια της αθωότητας έχει χαθεί πίσω από τις κουίντες.

Ο «μαύρος κύκνος» της επίθεσης

Το βράδυ της 18ης Ιανουαρίου ήταν μοιραίο για Σεργκέι Φιλίν, καλλιτεχνικό διευθυντή των μπαλέτων Μπολσόι. Ο 42χρονος Σεργκέι, ο επονομαζόμενος «πρίγκιπας του ρωσικού μπαλέτου», με πλούσια καριέρα και διεθνή βραβεία, είχε γίνει στόχος απειλών τον τελευταίο χρόνο. Λίγο μετά τα μεσάνυχτα, ένας μασκοφόρος άντρας πλησίασε τον Φιλίν που επέστρεφε στο σπίτι του και του έριξε οξύ στο πρόσωπο. Η είδηση προκάλεσε σοκ και θύμισε τις ιστορίες εκδίκησης που διαδραματίστηκαν για περισσότερο από δύο αιώνες πίσω από τους επιβλητικούς τοίχους των Μπολσόι. Οξύθυμος, παθιασμένος αλλά και αμετανόητα σαρκαστικός, ο μαύρος κύκνος, Πάβελ Ντμιτριτσένκο, ομολόγησε ότι ήταν ο εντολέας της επίθεσης. Με μικρή, αλλά ιδιαίτερα επιτυχημένη καριέρα, ο 29χρονος σολίστ γνώριζε τόσο καλά τις απαιτήσεις όσο και τους σκληρούς συμβιβασμούς της σχολής μπαλέτου της Μόσχας. Ο Πάβελ Ντμιτριτσένκο δεν δίσταζε να διαμαρτύρεται συχνά για τους μισθούς των χορευτών, τους οποίους θεωρούσε τόσο χαμηλούς, ώστε, όπως έλεγε χαρακτηριστικά, «ούτε μετανάστες δεν θα συμφωνούσαν να εργαστούν σε εργοτάξιο για τόσο λίγα χρήματα».

Η περίπτωση του Πάβελ αποτελεί την άλλη όψη του νομίσματος: χορευτές και χορεύτριες που ζουν μέσα στην ένταση, που περπατούν σε τεντωμένο σκοινί.
Πρόσφατα, η 33χρονη Σβετλάνα Λουνκίνα, η διάσημη σολίστ των Μπολσόι, η οποία αναμενόταν να εμφανιστεί στο έργο του χορογράφου Γουέιν ΜακΓκρέκορ, εγκατέλειψε τη Ρωσία. Όπως δήλωσε η Λουνκίνα στην εφημερίδα «Ισβέστια», οι απειλές που εκτοξεύτηκαν εναντίον της έχουν σχέση με τα σχέδια του παραγωγού συζύγου της Βλαντισλάβ Μοσκάλεφ να γυρίσει μια ταινία για μια μπαλαρίνα της εποχής των τσάρων.

Απειλές από το σοβιετικό καθεστώς

Σκηνές με τριμμένα γυαλιά στις πουέντ, καρφίτσες μπηγμένες στο λευκό τούλι, σκάνδαλα για σεξουαλική παρενόχληση, απειλές και εκβιασμοί έρχονται επανειλημμένως στο φως, παρόλο που διαψεύδονται από την Ακαδημία.
Η Μάγια Πλισέτσκαγια, η απόλυτη πρίμα μπαλαρίνα, που πήρε το χρίσμα της πρώτης χορεύτριας το 1943, αποκάλυψε στην αυτοβιογραφία της τις ανελέητες ίντριγκες στα παρασκήνια των Μπολσόι και τις απειλές που δέχτηκε από το σοβιετικό καθεστώς. Το 1961 οι Σοβιετικοί τής έδωσαν άδεια και εμφανίστηκε ως καλεσμένη μπαλαρίνα της Όπερας του Παρισιού για να ερμηνεύσει το «Άρρωστο ρόδο» του Ρολάν Πετί, εμπνευσμένο από την αυτοκτονία του απαγορευμένου ποιητή Βλαντίμιρ Μαγιακόφσκι. Η σοβιετική μυστική υπηρεσία παρακολουθεί κάθε βήμα της και δεν διστάζει να εκτοξεύσει απειλές σε περίπτωση που κάποιο αστέρι της αυτομολήσει στη Δύση. Στη δεύτερη περιοδεία της στο εξωτερικό, το 1962, η Μάγια θα εντυπωσιάσει το κοινό και θα λάβει μια πανέμορφη ανθοδέσμη από ανώνυμο θαυμαστή της. Ένας πράκτορας θα την επισκεφτεί στο καμαρίνι της. «Καθώς μύριζε τα τριαντάφυλλα της ανθοδέσμης, με ρώτησε τι θα έκανα αν μου έστελνε λουλούδια ο Νουρέγιεφ που ακουγόταν ότι βρισκόταν στη Νέα Υόρκη. Ένας έντονος φόβος άρχισε να με διακατέχει» γράφει η Μάγια, η οποία προτίμησε να υπομένει την πείνα και να ζει με τα πέντε δολάρια την ημέρα που πλήρωνε το Μπολσόι για τα εκτός έδρας στους καλλιτέχνες που περιόδευαν στο εξωτερικό.

Η θρυλική Ακαδημία Μπαλέτου Μπολσόι ιδρύθηκε στη Μόσχα το 1776 και αποτελούσε για χρόνια το σύμβολο της τσαρικής χλιδής. Οι Μπολσεβίκοι σκέφτηκαν να την ανατινάξουν μετά την Επανάσταση του 1917. Στην πορεία όμως άλλαξαν γνώμη και κράτησαν το θέατρο ανοιχτό ως σύμβολο της σοβιετικής εξουσίας. Μετά το 1930, η σοβιετική Ρωσία ρίχνει το βάρος της στο Μπολσόι, αξιολογώντας το ως το σημαντικότερο θέατρο. Τα αποτελέσματα δεν θα αργήσουν να φανούν. Λίγο μετά τον πόλεμο αποφοιτούν διάσημοι χορευτές, όπως η Μάγια Πλισέτσκαγια, η Εκατερίνα Μαξίμοβα, ο Βλαντίμιρ Βασίλιεφ. Σύντομα όλη η Δύση θα υποκλιθεί στο ρωσικό στυλ αλλά ταυτόχρονα θα σοκαριστεί από τις φήμες και τα σκάνδαλα.
Πίσω από τις βαριές βελούδινες κουρτίνες, ντελικάτες μπαλαρίνες βάζουν τις πουέντ και μεταμορφώνονται σε μαύρους κύκνους. Διάφανες ηρωίδες με ματωμένα δάχτυλα χορεύουν την πιο σκοτεινή εκδοχή των «Κόκκινων παπουτσιών». Μόνο που στο κινηματογραφικό αριστούργημα του διδύμου Πάουελ – Πρεσμπέργκερ, τα κόκκινα παπούτσια που θα φορέσει η μπαλαρίνα θα την οδηγήσουν στην καταστροφή. Θα συντριβεί από την πίεση του τυραννικού ιμπρεσάριου… θα χορέψει μέχρι τελικής πτώσης.