Η συρρίκνωση του πολιτισμού συνεχίζεται. Με το νέο οργανόγραμμα της Γενικής Γραμματείας, ο πολιτισμός χάνει τη διοικητική και οικονομική αυτοτέλειά του.

Η συρρίκνωση του πολιτισμού συνεχίζεται. Με το νέο οργανόγραμμα της Γενικής Γραμματείας, ο πολιτισμός χάνει τη διοικητική και οικονομική αυτοτέλειά του.  Οι εργαζόμενοι δίνουν αγώνα για να αποτρέψουν τα χειρότερα, την ώρα που το κράτος θυσιάζει το υπουργείο  για το τίποτα

«Το υπουργείο Πολιτισμού πρέπει να δημιουργηθεί ξανά. Να αυτονομηθεί από το υπουργείο Παιδείας, να μείνει μόνο του, εφόσον δέχονται ότι ο πολιτισμός αποτελεί για την Ελλάδα βαριά βιομηχανία». Ο Γιώργος Αλβανός, από την Εκτελεστική Γραμματεία της Ομοσπονδίας των Εργαζομένων για τον Πολιτισμό και τον Ενιαίο Σύλλογο Μονίμων Υπαλλήλων του ΥΠΠΟ, είναι κατηγορηματικός: ο αγώνας που «σηκώνει» στις πλάτες του ο Σύλλογος εναντίον του νέου οργανογράμματος, πρώτα και κύρια γίνεται για την αυτονόμηση του υπουργείου Πολιτισμού. Ακολουθεί η εξασφάλιση των εργασιακών θέσεων για όλους τους εργαζομένους, χωρίς καμία απολύτως εξαίρεση.
«Μερικά χρόνια πριν, το 2009, ο πολιτισμός συνενώθηκε με τον τουρισμό» υπενθυμίζει ο Στάθης Γκότσης, μέλος της απεργιακής επιτροπής του Ενιαίου Συλλόγου. «Τον περασμένο Ιούνιο, τους χώρισαν. Ο πολιτισμός όμως στάλθηκε στο υπουργείο Παιδείας. Και στις δύο περιπτώσεις, αποδεικνύεται πως ήταν αυτός που “περίσσευε”, ο φτωχός συγγενής». Υπάρχει και κάτι άλλο, που οι εργαζόμενοι στον πολιτισμό δεν θέλουν ούτε να σκέφτονται: αν σε κάποιον ανασχηματισμό δεν οριστεί υπουργός αναπληρωτής, ο πολιτισμός θα μείνει μια απλή Γενική Γραμματεία…
«Η Ιφιγένεια θυσιάστηκε για να φυσήξει ούριος άνεμος ώστε τα πλοία να πλεύσουν από την Αυλίδα στην Τροία. Το υπουργείο θυσιάστηκε για το τίποτα» μας λέει παλαιό, έμπειρο στέλεχος του υπουργείου, που κρατά την ανωνυμία του «για να μη λένε ότι ανακατεύομαι» – έχει πλέον συνταξιοδοτηθεί. «Στον βωμό δεν εμφανίστηκε ελάφι, οι θυσίες επαναλαμβάνονται και με άλλα μέλη της οικογένειας – π.χ. Γενική Γραμματεία Αθλητισμού που διαλύθηκε ήδη – και η κατάσταση γίνεται ολοένα πιο δραματική. Τι άλλο χρειάζεται για να δούμε ότι δεν μας θέλουν»;

Συγχωνεύσεις φορέων, περικοπές, υποχρηματοδότηση
Το πρόβλημα με το νέο οργανόγραμμα της Γενικής Γραμματείας Πολιτισμού ξεκινά από το «άλφα». «Για ποιο οργανόγραμμα μιλάμε;» αναρωτιέται ο Στάθης Γκότσης. «Για εκείνο που έστειλε το υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης ή για αυτό που πρότεινε η πολιτική ηγεσία μας»; Το πρώτο είναι χειρότερο από το επίσης προβληματικό δεύτερο. Και ακολουθεί επόμενος γύρος, με συγχωνεύσεις φορέων. Εκεί αναμένονται κι άλλες περικοπές.
Τι προβλέπει το περιβόητο οργανόγραμμα; Κατά βάση, υπαγωγή των Διευθύνσεων Προσωπικού και Οικονομικών στο υπουργείο Παιδείας και συνένωση των Εφοριών Αρχαιοτήτων σε μία ανά νομό (με εξαίρεση την Αττική και τη Θεσσαλονίκη, που είναι περισσότερες). Αντί δηλαδή να υπάρχει μία Εφορία Προϊστορικών – Κλασικών και μία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, ο πολίτης θα πρέπει να απευθύνεται σε μία ενιαία υπηρεσία, που, μοιραία, θα καθυστερεί να τον εξυπηρετήσει.
«Η συνένωση των υπηρεσιών είναι επιβεβλημένη από το μνημόνιο» παρατηρεί ο Γιώργος Αλβανός. «Ωστόσο, το σημαντικό είναι να υπάρχει ειδικός κωδικός στον προϋπολογισμό για τον πολιτισμό. Σε αυτό, επιμένουμε». Ο Στάθης Γκότσης είναι κατηγορηματικός: «Με αυτόν τον τρόπο, ο πολιτισμός χάνει την οικονομική και διοικητική του αυτοτέλεια. Θα έχει λιγότερα προγράμματα, και λιγότερες και χειρότερες υπηρεσίες για τον πολίτη. Ήδη, υποχρηματοδοτείται και κινείται με τα κοινοτικά πλαίσια στήριξης. Τι θα γίνει στο μέλλον;».

Αναπάντητα ερωτήματα
Στο μέλλον τα πράγματα κινδυνεύουν να γίνουν δραματικά, επιμένει το παλαιό στέλεχος του ΥΠΠΟ. «Δεν αναφέρω την περίπτωση που εντοπίζονται αρχαία σε οικόπεδο ιδιώτη και πρέπει να πείσεις τις οικονομικές υπηρεσίες ενός άλλου – στην ουσία – υπουργείου ότι πρέπει να χρηματοδοτηθεί η ανασκαφή, όπως είσαι υποχρεωμένος από τον νόμο. Λέω κάτι πολύ πιο απλό. Αν ένα βράδυ γίνει απόπειρα διάρρηξης σε αρχαιολογική αποθήκη και καταστραφεί ο συναγερμός, είναι απόλυτη ανάγκη να αντικατασταθεί την άλλη μέρα. Αλλά αυτό θα πρέπει να το αντιληφθεί ένας τρίτος, ένας υπάλληλος που μπορεί να μην έχει καμία σχέση με όλα αυτά. Αν δεν το κατανοήσει, τι θα γίνει;».
Μπροστά στα κεντρικά ζητήματα που εγείρονται, μοιάζουν δευτερεύοντα άλλα, που ωστόσο είναι κι αυτά σημαντικά: τι γίνονται τα εκπαιδευτικά προγράμματα των μουσείων; Τι θα γίνει με διάφορες υπηρεσίες, όπως μουσεία ή Εφορίες Εναλίων Αρχαιοτήτων; Τι θα γίνει με τον σύγχρονο πολιτισμό όπου διαφαίνεται, ταυτοχρόνως, πως οι επιχορηγήσεις θα περικοπούν δραστικά, αν δεν κοπούν συνολικά;
Ουδείς γνωρίζει. Ίσως οι εργαζόμενοι στο πρώην υπουργείο Πολιτισμού να άργησαν να αντιδράσουν. Έπρεπε να το έχουν κάνει τον Ιούνιο του 2012, με τη «θυσία της Ιφιγένειας – ΥΠΠΟ». Ακόμα και τώρα, όμως, ίσως δεν είναι αργά. Διάθεση για αγώνες υπάρχει. Η Ενωτική Αγωνιστική Κίνηση (παράταξη αρχαιολόγων στο υπουργείο Πολιτισμού) σημειώνει σε ανοιχτή επιστολή της.

Μας χρειάζεστε!
«Σας φτιάχνουμε Μουσεία, σας φέρνουμε στο φως πολύτιμες αρχαιότητες, αγάλματα, χρυσά, επιγραφές, νομίσματα, ολόκληρους αρχαιολογικούς χώρους από τα βάθη των αιώνων! Μας θέλετε για να σας ξεναγούμε, να βοηθάμε τις ξένες αρχαιολογικές σχολές και τα Πανεπιστήμια στο έργο τους, μας χρειάζεστε για να έχετε κάτι να δείξετε στους ξένους καλεσμένους σας. Εμείς όμως, όλοι μαζί, τεχνίτες, εργάτες, αρχιτέκτονες, συντηρητές, χημικοί, μηχανικοί και αρχαιολόγοι, μουσειολόγοι που υπηρετούμε τον πολιτισμό σας λέμε ότι, όταν πρόκειται για την προστασία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, γινόμαστε γροθιά, ένα μεγάλο ορμητικό ποτάμι που συνεχίζει να αγωνίζεται για την προστασία των θησαυρών του τόπου μας, για την ανάδειξή τους, όπως τόσο πολύ σας αρέσει να λέτε, από τότε που άρχισαν τα μεγάλα έργα, τα μεγάλα προγράμματα, και τώρα τα ΕΣΠΑ που ετοιμάζεστε να τα χαρίσετε στους ιδιώτες μαζί με την ανεκτίμητη υπεραξία της δουλειάς μας».