Κάποιες μέρες έχει μόνο ένα δεκάλεπτο για να «βγει» από την Κριστίν Μάνον και να μπει στο πετσί της Έιρεν – όσο χρόνο, δηλαδή, απέχει το Εθνικό Θέατρο της Αγίου Κωνσταντίνου από το «Επί Κολωνώ».

Κάποιες μέρες έχει μόνο ένα δεκάλεπτο για να «βγει» από την Κριστίν Μάνον και να μπει στο πετσί της Έιρεν – όσο χρόνο, δηλαδή, απέχει το Εθνικό Θέατρο της Αγίου Κωνσταντίνου από το «Επί Κολωνώ».
Η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, ηθοποιός χρόνια τώρα πολλών ταχυτήτων, φέτος πρωταγωνιστεί σε δύο παραστάσεις. Στο έργο «Το πένθος ταιριάζει στην Ηλέκτρα» του Ευγένιου Ο’ Νηλ, που σκηνοθετεί
ο Γιάννης Χουβαρδάς, και στο «Κίεβο» του Σέρχιο Μπλάνκο, που σκηνοθετεί η Ελένη Σκότη.
Από τη μία, σε θέατρο πρώτης γραμμής και, από την άλλη, σε έναν «περιφερειακό» χώρο, μέλος μιας ομάδας. Αυτό όμως δεν αποτελεί αντίφαση για τη σπουδαία ηθοποιό. Το βλέπει ως «μια υπέροχη περιπέτεια, άσκηση πειθαρχίας, ακόνισμα εκφραστικών μέσων». Νιώθει κουρασμένη;
Μάλλον το αντίθετο. Να χάνει τον προσανατολισμό της; Ούτε κατά διάνοια. Απογοητευμένη ίσως; Όχι από την τέχνη της. Αλλά από τη ζωή μας σήμερα και τα λάθη που μας έφεραν εδώ.

Θα μας συστήσετε την ηρωίδα του έργου «Το πένθος ταιριάζει στην Ηλέκτρα»,  την Κριστίν Μάνον;
Ο συγγραφέας παρουσιάζει την Κριστίν σαν μια πολύ όμορφη γυναίκα, γύρω στα 40, που έχει ωραία κορμοστασιά και κινείται με χάρη αιλουροειδούς. Στέκεται πολύ στα μαλλιά της, λέει ότι είναι πολύ ιδιαίτερα. Η Κριστίν νέα ήταν ένα πλάσμα γεμάτο από τη χαρά της ζωής, από αθωότητα, με μεγάλη ανάγκη για έρωτα και αγάπη. Ερωτεύτηκε τον Έζρα, αλλά απογοητεύτηκε γρήγορα από τον γάμο της. Και αυτό γιατί η οικογένεια ήταν ποτισμένη από την πουριτανική αντίληψη γύρω από τη ζωή. Η ελευθερία που έχει αυτό το πλάσμα, η σεξουαλικότητα, ο έντονος ερωτισμός, όλα αυτά συγκρούονται με την αυστηρότητα και τον πουριτανισμό που λέει ότι ο άνθρωπος γεννήθηκε για να αμαρτήσει και να τιμωρηθεί. Ο Ο’ Νηλ επιτίθεται στην πουριτανική θρησκεία και στη γενικότερη αντίληψη μιας κοινωνίας η οποία έχει στηρίξει τις δομές της σε κώδικες υποκριτικούς που δεν συνάδουν με την ανθρώπινη φύση. Το έργο είναι εμπνευσμένο και από τον μύθο του Οιδίποδα γιατί η Κριστίν είναι ερωτευμένη με τον γιο της. Οι καταστάσεις την ωθούν να σκοτώσει τον άντρα της για να χαρεί τη ζωή.

Η Κριστίν είναι μια μάνα ερωτευμένη με τον γιο της και η Έιρεν, που υποδύεστε στο «Κίεβο», μια μάνα – τέρας.
Η Έιρεν έχει φοβερές νευρώσεις. Έχει χάσει ένα παιδί και τον άντρα της, το άλλο είναι ανάπηρο, έχει άσχημο παρελθόν. Ο Ουρουγουανός συγγραφέας Μπλάνκο ήθελε να μιλήσει για το πώς η ανερχόμενη αστική τάξη, προκειμένου να δημιουργήσει οικονομικά προνόμια για τον εαυτό της, δημιούργησε ένα σύστημα που έφτασε σε σημεία να χρηματοδοτήσει δικτατορίες, να υποθάλψει βασανιστήρια και να στηρίξει δολοφονίες. Και όλα αυτά με σιωπή, ανοχή και άρα συνενοχή ολόκληρων κοινωνιών. Τέτοια είναι και η οικογένεια του έργου. Το σπίτι της οικογένειας είχε χρησιμοποιηθεί για βασανιστήρια. Ο αδερφός της Έιρεν είχε συμμετάσχει σε αυτά. Η σιωπή της την καθιστά συνένοχη. Το κακό, όμως, τελικά μεταβιβάζεται πάντα στον πιο αδύναμο. Η νέα γενιά είναι αυτή που πλήττεται περισσότερο.

Σήμερα είμαστε ελεύθεροι;
Παρόλο που έχουμε μια επίπλαστη αίσθηση ελευθερίας, τα χρόνια της κρίσης μάς προσγείωσαν σε μια πολύ σκληρή πραγματικότητα. Αντιληφθήκαμε πόσο δέσμιοι είμαστε ενός ολόκληρου συστήματος που δεν έχει καμία υπερφυσική διάσταση, αλλά εντελώς πραγματική. Κάποιοι άνθρωποι δούλεψαν μια ζωή ολόκληρη και πλήρωσαν για να έχουν ασφάλεια. Έφτασαν στα γηρατειά τους, αλλά δεν έχουν ούτε ασφάλιση ούτε περίθαλψη.

Εσείς νιώθετε ανασφάλεια; Έχετε σταματήσει και την τηλεόραση, που υπήρξε για κάποιους ηθοποιούς οικονομικό «αποκούμπι».
Θα ήταν ανόητο να μη νιώθω ανασφάλεια. Πού να βασίσω τη σιγουριά; Η τελευταία φορά που έκανα τηλεόραση ήταν το 2007 («Η τελευταία παράσταση»). Έτσι κι αλλιώς, είχα πάντα μια επιλεκτική στάση απέναντι στην τηλεόραση. Το αυστηρό μου κριτήριο με οδηγούσε σε παραγωγές που είχαν υψηλές εγγυήσεις ποιότητας, κι αυτό το εισέπραττε ο κόσμος. Δεν αισθάνομαι ότι μου λείπει η τηλεόραση ή ότι λείπω εγώ από την τηλεόραση. Τις εποχές της μεγάλης σαπουνόφουσκας, τόνιζα στις συνεντεύξεις μου ότι είναι κρίμα να δημιουργεί η τηλεόραση σειρές που υποτιμούν τη νοημοσύνη του κοινού και μόνο κακό κάνουν στον κόσμο που τις παρακολουθεί. Αλλά αυτό ήταν ένα φαινόμενο που είχε να κάνει με όλη αυτήν τη Λερναία Ύδρα της καταστροφής του κοινωνικού ιστού, που ήταν η επικέντρωση στο χρήμα, στο life style και σε ένα φαίνεσθαι που δεν είχε καμία σχέση με την ουσία των πραγμάτων.

Εσείς πώς καταφέρατε να μείνετε έξω από αυτό; Κρατούσατε πάντοτε μια απόσταση.
Είχα πολύ ισχυρές προσωπικές αρχές από την οικογένειά μου. Κατάγομαι από οικογένεια αγροτών, από ένα χωριό του Έβρου, τη Δόξα Διδυμοτείχου. Η παιδική μου ηλικία είχε να κάνει με μια απλή ζωή μέσα στη φύση, ανάμεσα σε ανθρώπους που ήταν από καλή πάστα, ήταν κοντά στη γη, είχαν έντονη την αίσθηση της αλληλεγγύης, της καλοσύνης και της ευγένειας. Μπορεί να ήταν άνθρωποι αγράμματοι, αλλά το νοιάξιμο για τον άλλο ήταν πολύ έντονο. Οι δικοί μου ήταν άνθρωποι που δεν φοβόντουσαν τη δουλειά. Δούλευαν πολύ σκληρά τη γη, με τα ζώα. Αυτό μου έδωσε δύναμη και ενέργεια. Είμαι άνθρωπος που εργάζεται πολύ. Το κληρονόμησα από… γενιές αγροτών. Δεν πτοούμαι εύκολα.

Τι μπορεί να σας κάνει να σπάσετε; Φαίνεστε δυναμική και τσαμπουκάς.
Δεν είμαι όμως επιθετική. Πριν μίλησα για αρχές λόγω καταγωγής. Από εκεί και ύστερα, υπήρξαν οι πνευματικοί δάσκαλοι που συνάντησα στον δρόμο μου ως ηθοποιός. Μιλώ για τους Μάγια Λυμπεροπούλου, Γιώργο Μιχαηλίδη, Μίνωα Βολανάκη, Γιώργο Σεβαστίκογλου. Ήμουν ξεκάθαρη ως προς το τι σημαίνει για μένα το θέατρο, η τέχνη και πώς θέλω να είμαι εγώ μέσα σε αυτόν τον χώρο. Το έβλεπα σαν ένα μέσο, όχι μόνο πνευματικής ανάπτυξης και ψυχικής βελτίωσης, αλλά σαν έναν τόπο προσφοράς και επικοινωνίας στους άλλους. Τα χρήματα ή η διασημότητα, η ικανοποίηση του ναρκισσισμού ή η ματαιοδοξία δεν είχαν ουσιαστική σημασία.

Δεν ξέρω αν συμφωνείτε, αλλά νομίζω ότι πολλοί συνάδελφοί σας υποτιμούν το κοινό, το οποίο με έναν μυστήριο τρόπο καταλαβαίνει πότε το προδίδουν.
Αισθάνομαι πολλές φορές ότι και οι ίδιοι οι ηθοποιοί πέφτουν θύματα ενός συστήματος. Συχνά είναι αναγκασμένοι για λόγους επιβίωσης να κάνουν επιλογές που δεν θα έκαναν διαφορετικά. Δεν θέλω να κρίνω κανέναν. Νεότερη επέκρινα λίγο πιο εύκολα, αλλά η ζωή με δίδαξε ότι πολλές φορές αναγκάζεσαι να σκύψεις το κεφάλι και να φας χαστούκια.

Εκτός από σήμερα, που είναι δύσκολοι οι καιροί για τους περισσότερους, έχετε ξαναβρεθεί σε φάση ανασφάλειας; Γνωρίζω ότι στα πρώτα σας βήματα έχετε κάνει πολλές άλλες δουλειές.
Έχω δουλέψει σε μπαρ στη Θεσσαλονίκη, έκανα την babysitter, παρέδιδα μαθήματα Μαθηματικών λόγω του ότι ήμουν φοιτήτρια στη Σχολή Πολιτικών Μηχανικών και με άριστα στα Μαθηματικά. Ακόμα και στα γραφεία πώλησης μιας εφημερίδας στη Θεσσαλονίκη δούλεψα για τα προς το ζην. Συμμετείχα τότε σε μια ομάδα, στην Πειραματική Σκηνή της Τέχνης που ιδρύσαμε ως απόφοιτοι του ΚΘΒΕ, αλλά δύο χρόνια δεν πήρα ποτέ μια δραχμή. Η δουλειά στηριζόταν καθαρά στον νεανικό μας ενθουσιασμό και ιδεαλισμό. Είχα αρνηθεί να ενταχθώ στον θίασο του ΚΘΒΕ γιατί τότε φάνταζε στα μάτια μας σαν ένα συντηρητικό θέατρο. Και αργότερα ήμουν σε ομάδες, όπως το Θεατρικό Εργαστήρι Θεσσαλονίκης, στην Αθήνα το Αεικίνητο, το Ανοιχτό Θέατρο του Γιώργου Μιχαηλίδη. Δεν βγάζαμε χρήματα. Θυμάμαι να τηλεφωνώ σε φίλη και να της λέω «έλα πάρε με από το θέατρο γιατί δεν έχω λεφτά να γυρίσω σπίτι». Ακόμα κι αν ξανάρχιζα τώρα τη ζωή μου, τις ίδιες επιλογές θα έκανα. Και σήμερα οι νέοι άνθρωποι αυτό κάνουν.

Σας λείπει κάτι από την Καρυοφυλλιά του τότε;
Μου λείπει η τότε εποχή. Ήταν μια κοινωνία που είχε ελπίδες και όραμα. Εμείς που το Πολυτεχνείο και η Μεταπολίτευση μας βρήκε στην εφηβεία μας, ξεκινούσαμε τη ζωή μας με τον ενθουσιασμό μιας γενιάς που θα αλλάξει τα πράγματα, θα δημιουργήσει έναν καλύτερο κόσμο, θα κάνει την επανάσταση. Αυτό μου λείπει βλέποντας τη σημερινή κατάσταση, τις διαψευσμένες ελπίδες, την καταστροφή που έχει συμβεί στη χώρα και τις ζωές μας, το ζοφερό μέλλον των νέων αλλά και το δικό μας, όσων έχει αρχίσει το κατέβασμα της σκάλας.

Τι εννοείτε «το κατέβασμα της σκάλας»;
Θυμάμαι στο καφενείο του πατέρα μου κρεμόταν αυτή η εικόνα της απεικόνισης της ζωής του ανθρώπου. Μια σκάλα που έφτανε σε ένα κεφαλόσκαλο και μετά κατέβαινε. Ο άνθρωπος ξεκινούσε παιδί και κατέληγε γέρος με μπαστουνάκι. Θέλω να πω ότι είμαστε σε ηλικία ακμής ακόμα, αλλά τα νεανικά μας χρόνια είναι πίσω.

Μου δίνετε αφορμή για την κλισέ ερώτηση: Πώς τα πάτε με τον χρόνο ως γυναίκα;
Κακά τα ψέματα, είναι μεγάλο θέμα. Αλλά δεν θα το περιορίσω στο φύλο μας. Το πέρασμα του χρόνου φέρνει έναν τεράστιο υπαρξιακό τρόμο, τον φόβο του θανάτου και του γήρατος που συνδέεται με τη σωματική αδυναμία και την απώλεια της αξιοπρέπειας. Όσο περνούν τα χρόνια, δεν με φοβίζει η απώλεια της ομορφιάς, γιατί πιστεύω ότι δεν είναι εξωτερικό γνώρισμα, αλλά πηγάζει μέσα από την ψυχή, το πνεύμα. Βλέπουμε ωραία κορίτσια που χάνουν τη γοητεία τους μέσα στο πρώτο λεπτό που τα γνωρίζεις. Αντίθετα, μια γυναίκα που γερνάει όμορφα είναι πάντα ωραία. Περισσότερο με φοβίζει μήπως ο χρόνος φέρει ασθένεια, αδυναμία και απώλεια φυσικής δύναμης, ώστε να μην μπορώ να διαχειριστώ το σώμα μου. Γι’ αυτό προσπαθώ να ενισχύσω τον οργανισμό μου με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι καλύτερα προετοιμασμένος: προσέχω τη διατροφή μου, ασκούμαι, δουλεύω, ακονίζω το μυαλό μου. Δεν μπορούμε να πάμε κόντρα στον χρόνο γιατί το πορτρέτο του Ντόριαν Γκρέι έχει ολέθριες συνέπειες.

Είστε από τις γυναίκες που θα καταφεύγατε σε πλαστικές, σε ενέσεις νεότητας, μπότοξ κ.λπ.;
Δεν είναι τυχαίο το ότι ο Σκορσέζε και ο Κόπολα έκαναν έκκληση στις σταρ του Χόλιγουντ να σταματήσουν τα μπότοξ γιατί πια δεν υπήρχαν ηθοποιοί να παίξουν ρόλους λόγω της αδυναμίας έκφρασης. Θαυμάζω γυναίκες σαν τη Βανέσα Ρεντγκρέιβ και τη Μέριλ Στριπ, που συμβιβάζονται όμορφα με την ηλικία τους. Έβλεπα τη Ρεντγκρέιβ πρόσφατα στην ταινία «Κοριολανός» και γοητεύτηκα τόσο πολύ. Βλέπεις ένα πρόσωπο γεμάτο ρυτίδες, αλλά τα μάτια της είναι τόσο όμορφα και έντονα, που επισκιάζουν οτιδήποτε άλλο όμορφο κινείται γύρω της.