Ενόσω οι Ευρωπαίοι ηγέτες προωθούν μια απολύτως στρεβλωμένη «ευρωπαϊκή ολοκλήρωση», οι πολίτες της Γηραιάς Ηπείρου απειλούν με διάλυση εκ των έσω.

Ενόσω οι Ευρωπαίοι ηγέτες προωθούν μια απολύτως στρεβλωμένη «ευρωπαϊκή ολοκλήρωση», οι πολίτες της Γηραιάς Ηπείρου απειλούν με διάλυση εκ των έσω. Η οικονομική κρίση, φυσικά, αποτελεί τον κοινό παρονομαστή των απανταχού απογοητευμένων, ωστόσο η… οπτική γωνία με την οποία την ερμηνεύουν οι λαοί της Ευρώπης είναι κάθε άλλο παρά «κοινή».

Την ώρα που ο Νότος φωνάζει για «περισσότερη αλληλεγγύη» και κατηγορεί τη Γερμανία για ηγεμονικές φιλοδοξίες, ο Βορράς αγανακτεί με τη λεγόμενη «περιφέρεια» και οι πολίτες του ζητούν να κοπεί ο «ομφάλιος λώρος» που τους τροφοδοτεί. Χαρακτηριστικότερο ίσως παράδειγμα αποτελεί η Ολλανδία, η οποία, παρά το γεγονός ότι βρίσκεται στην τετράδα που διατηρεί το «τριπλό Α» μαζί με τη Γερμανία, σε αντίθεση με την τελευταία, νιώθει την καυτή ανάσα της οικονομικής κρίσης στον σβέρκο της.
Κάπως έτσι, την ίδια στιγμή που σιγοντάρουν το Βερολίνο σε όποια απόφαση κι αν πάρει ως προς τα προγράμματα «συνετισμού» του Νότου, τα δύο τρίτα των Ολλανδών διαμηνύουν ότι, σε περίπτωση που ζητηθούν νέες αλλαγές στις ευρωπαϊκές συνθήκες προκειμένου να παραχωρηθεί περαιτέρω κυριαρχία στις Βρυξέλλες, το ζήτημα θα πρέπει να τεθεί σε δημοψήφισμα.
Μια ακροδεξιά πρωτοβουλία πολιτών μάλιστα (το Φόρουμ των Πολιτών) κατάφερε προ ολίγων ημερών να συλλέξει τις απαραίτητες υπογραφές προκειμένου να φέρει προς συζήτηση στο Κοινοβούλιο πρόταση για δημοψήφισμα, με το οποίο θα ζητείται ο «επαναπροσδιορισμός» των σχέσεων της χώρας με την Ε.Ε. (α λα βρετανικά).
Παρά το γεγονός ότι τα περισσότερα ΜΜΕ προβλέπουν ότι το αίτημα δεν θα περάσει από τη σημερινή Ολομέλεια, προειδοποιούν ότι είναι πολύ πιθανό το Φόρουμ των Πολιτών να καταφέρει να συγκεντρώσει τις 300.000 υπογραφές που απαιτούνται ώστε να «παρακαμφθεί» η Βουλή και να τεθεί το ερώτημα σε «μη δεσμευτικό» δημοψήφισμα, κάτι που θα ασκήσει τεράστιες πιέσεις στην κυβέρνηση.

Ο σκύλος και η πίτα
Τι θέλουν οι Ολλανδοί; Η απάντηση είναι απλή (και κοινή, τελικά, για όλους): Θέλουν και την πίτα γερή και τον σκύλο χορτάτο. Από την αρχή της κρίσης η Ολλανδία τάσσεται σθεναρά στο πλευρό της Γερμανίας και, συχνά, ζητάει ακόμη αυστηρότερα μέτρα για τις χώρες του Νότου, με το επιχείρημα – πάντα – ότι δεν μπορεί οι φορολογούμενοί τους να πληρώνουν για να κάνουν οι άλλοι… ηλιοθεραπεία.
Όμως, από πέρσι κιόλας, η κρίση έφτασε και στις Κάτω Χώρες, των οποίων η οικονομία βρίσκεται πλέον σε ύφεση, ενώ η ανεργία του 6,2% μπορεί να μοιάζει εξαιρετικά χαμηλή σε σχέση με τη δραματική διάσταση που έχει λάβει αλλού, αποτελεί ωστόσο ρεκόρ της τελευταίας 15ετίας για την Ολλανδία. Σε αυτό το κλίμα η υποχρέωση της χώρας να φέρει το έλλειμμα κάτω από το 3% την έφερε αντιμέτωπη με το πικρό φάρμακο που χορηγούσε μέχρι πρότινος στους «άτακτους» Νότιους: τη λιτότητα.
Αποτέλεσμα ήταν η παρατεταμένη πολιτική αποσταθεροποίηση, η αποτυχία εκπλήρωσης των δημοσιονομικών στόχων και τελικά… η επιστροφή του (παραδοσιακού ολλανδικού) ευρωσκεπτικισμού στην καρδιά της δημόσιας συζήτησης.

Εγκλωβισμένη

Η τροπή που παίρνουν οι εξελίξεις στις Βρυξέλλες και η προοπτική παραχώρησης επιπλέον – δημοσιονομικών τουλάχιστον – εξουσιών στην τελευταία προκαλούν αναταράξεις. Η Ολλανδία – στην ουσία – βρίσκεται εγκλωβισμένη σε μια διαχρονική στρατηγική διατήρησης «ευαίσθητων ισορροπιών» εξ αιτίας του μικρού της μεγέθους, της γεωγραφικής της θέσης και του οικονομικού της μοντέλου.
Πρόκειται για μια χώρα της οποίας η οικονομία επωφελείται (περισσότερο και από τη Γερμανία) από την ευρωζώνη, όχι μόνο επειδή εξαρτάται από τις εξαγωγές, αλλά και επειδή έχει καταστεί διακομιστικό κέντρο ολόκληρης της Ε.Ε. Για τον λόγο αυτόν ακόμη και το Φόρουμ των Πολιτών δεν ζητάει… πλήρη διάλυση της Ένωσης, αλλά τον περιορισμό της στην «ενιαία αγορά».
Επιπλέον, είναι προς το συμφέρον της Ολλανδίας (γραμμή που επικρατεί από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά) η Γαλλία και η Γερμανία να παραμείνουν «δεμένες» με ισχυρές συνθήκες (κάτι που εξασφαλίζεται μέσω Ε.Ε. και ευρωζώνης) καθώς η μικρή χώρα είναι «παγιδευμένη» ανάμεσα στα δύο «θηρία» και έχει βιώσει ουκ ολίγες φορές στο πετσί της τις συνέπειες των γαλλογερμανικών διενέξεων.
Ωστόσο, την ίδια ώρα και για τον ίδιο λόγο, η Ολλανδία ήταν πάντα επιφυλακτική ως προς την «ενοποίηση» και την ολοκλήρωση, αφού κάτι τέτοιο θα σήμαινε απώλεια των κυριαρχικών της δικαιωμάτων και άρα μεγαλύτερο κίνδυνο να μετατραπεί σε «δορυφόρο» του Βερολίνου.