Eίκοσι τρεις αιώνες τώρα, η μορφή του κυριαρχεί σε έργα ιστορικών, σε κείμενα, σε έπη, σε άλλα ποιήματα, σε πίνακες και γλυπτά, στους θρύλους, στις παραδόσεις και τις τέχνες των λαών και των πολιτισμών της Ανατολής και της Δύσης.

Eίκοσι τρεις αιώνες τώρα, η μορφή του κυριαρχεί σε έργα ιστορικών, σε κείμενα, σε έπη, σε άλλα ποιήματα, σε πίνακες και γλυπτά, στους θρύλους, στις παραδόσεις και τις τέχνες των λαών και των πολιτισμών της Ανατολής και της Δύσης. Μια έρευνα στο Διαδίκτυο με το όνομά του δείχνει περίπου 400 εκατομμύρια αναφορές. Ο Μέγας Αλέξανδρος εξακολουθεί να βγαίνει νικητής, όπως πάντοτε. Στην περίπτωσή μας, στην αναμέτρησή του με την Ιστορία.

Μια αρχαιολόγος που ασχολείται σε όλη της την επιστημονική καριέρα με τον Μεγάλο Αλέξανδρο και την οικογένειά του, τους Τημενίδες, η Αγγελική Κοτταρίδη, μαθήτρια του Μανόλη Ανδρόνικου, έφορος αρχαιοτήτων Ημαθίας – Πέλλας, ετοιμάζει εδώ και χρόνια ένα πρόγραμμα ρηξικέλευθο, πρωτοπόρο και σημαντικό. Πρόκειται για ένα εικονικό μουσείο, το οποίο θα λειτουργήσει μέσα στο 2015 στο οικουμενικό μέσο της εποχής μας, στον παγκόσμιο ηλεκτρονικό ιστό. Με έναν υπολογιστή, ο κάθε κάτοικος του πλανήτη, όσο μακριά και απομονωμένος κι αν είναι, θα μπορεί να «επισκέπτεται» τις αίθουσες του μουσείου αυτού, να θαυμάζει έργα αφιερωμένα στον στρατηλάτη, να αποκτά γνώσεις ή και να συμμετέχει στους διαλόγους που θα γίνονται. Όσο για τα παιδιά, θα μπορούν να συμμετέχουν σε διαδικτυακά παιχνίδια.

Ο… αχώρετος στο διαδραστικό σύμπαν
«Είναι άχαρο να κάνεις μια πραγματική έκθεση για τον Αλέξανδρο, αφού δεν μπορούσες να πιάσεις παρά ελάχιστα πράγματα για αυτόν. Ο αχώρετος δεν χωράει σε κανένα αρχαιολογικό μουσείο» σημειώνει η κ. Κοτταρίδη, η οποία έχει κάνει θαυμάσιες εκθέσεις για τον Μακεδόνα βασιλιά, με πιο πρόσφατη τη μεγάλη και πολύ επιτυχημένη έκθεση της Οξφόρδης.
Η Γενική Γραμματεία Πολιτισμού και η ΙΖ’ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων – στη διοικητική και επιστημονική αρμοδιότητα της οποίας υπάγονται οι Αιγές, πατρογονική εστία και αφετηρία της μεγαλειώδους πορείας του Μεγάλου Αλεξάνδρου – ανέπτυξαν την ιδέα και εργάζονται δυναμικά ώστε να υλοποιηθεί το έργο. Τίτλος του, «Εικονικό Μουσείο Μέγας Αλέξανδρος: από τις Αιγές στην Οικουμένη».
«Το ενταγμένο στο ΕΣΠΑ και χρηματοδοτούμενο με 1,4 εκατ. ευρώ από το επιχειρησιακό πρόγραμμα ‘‘Ψηφιακή Σύγκλιση’’ μεγαλόπνοο και πολυσύνθετο ψηφιακό έργο φιλοδοξεί να καταστήσει ελεύθερα προσβάσιμη μέσω του Διαδικτύου τη συσσωρευμένη γνώση γύρω από τον Αλέξανδρο και τον ελληνιστικό κόσμο, προσφέροντας μια ολοκληρωμένη επιμορφωτική και ψυχαγωγική εμπειρία», λέει η γενική γραμματέας Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη. «Εμπειρία, η οποία θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες και τις δυνατότητες τόσο της επιστημονικής κοινότητας όσο και του ευρύτερου ελληνικού και διεθνούς κοινού ποικίλης μορφωτικής, ηλικιακής και κοινωνικής προέλευσης. Η εξειδικευμένη πλατφόρμα ψηφιακών εφαρμογών που θα δημιουργηθεί δεν θα αποσκοπεί σε μια απλή παράθεση του – ούτως ή άλλως τεράστιου – υλικού, αλλά στη δημιουργία ενός ευρέος και πολυεπίπεδου διαδραστικού περιβάλλοντος, ενός ψηφιακού μικρόκοσμου, όπου ο επισκέπτης – περιηγητής θα έρχεται επιπλέον σε επαφή με τα κατάλληλα ερεθίσματα και το απαραίτητο ερμηνευτικό πλαίσιο, που θα προσδίδει στο υλικό αυτό ιστορική συνάφεια και αληθινή πολιτιστική αξία».

Από τις Αιγές στην οικουμένη
Παρότι το μουσείο θα είναι ψηφιακό, περιοδικές εκθέσεις και ειδικά αφιερώματα, που θα ανανεώνονται, θα κρατούν αμείωτο το ενδιαφέρον των επισκεπτών και θα ενθαρρύνουν την επιστροφή τους για νέες επισκέψεις στο μέλλον. Ταυτόχρονα, όσοι εργάζονται γι’ αυτό στοχεύουν στο να δημιουργηθεί ένα έντονα βιωματικό μουσείο, ένας χώρος αλληλεπίδρασης και επικοινωνίας. Οι επισκέπτες του δεν θα αποτελούν απλούς παθητικούς αναγνώστες προεπιλεγμένων λημμάτων και περιγραφικών κειμένων. Θα είναι μέτοχοι μιας ζωντανής και διαδραστικής αφήγησης διανθισμένης από φωτογραφίες, βίντεο και ήχους, που θα συνιστά μια ολοκληρωμένη οπτικοακουστική μαθησιακή και ψυχαγωγική εμπειρία. Επιπλέον, θα αποτελεί και μια σημαντική γνωσιακή πύλη.
Η δρ Αγγελική Κοτταρίδη αναφέρει ότι το μουσείο θα αρθρώνεται σε επτά ενότητες. «Η περιήγηση θα ξεκινά από τη Μακεδονία και τις ρίζες του Αλεξάνδρου, θα συνεχίζει με την παρουσίαση της προσωπικότητας, του έργου και του οράματος του Φιλίππου Β’ και θα προχωράει στον ίδιο τον Αλέξανδρο», λέει. «Η γέννηση, η εκπαίδευσή του από τον μεγάλο φιλόσοφο Αριστοτέλη, τα πρώτα του κατορθώματα και η άνοδος στον θρόνο, μετά τη δολοφονία του πατέρα του, θα ακολουθούνται από την παρουσίαση της εντυπωσιακής εκστρατείας του στην Ανατολή, που ξεκίνησε από τις Αιγές και έμελλε να αλλάξει τον κόσμο για πάντα. Η στρατηγική του μεγαλοφυΐα, η πολιτική του διορατικότητα, το όραμα της οικουμένης, αλλά και οι αντιδράσεις που αντιμετώπισε θα αποτελέσουν αντικείμενο της πέμπτης ενότητας, ενώ η έκτη ενότητα θα είναι αφιερωμένη στην εκτενή παρουσίαση της ελληνιστικής εποχής, με την ελληνιστική ‘‘κοινή’’ γλώσσα, την άνθηση των επιστημών και των τεχνών στις Βιβλιοθήκες και στο Μουσείο της Αλεξάνδρειας, τα τεχνολογικά επιτεύγματα, τις θρησκευτικές αναζητήσεις και τον τρόπο ζωής που ομοιάζει τόσο με τον σημερινό, και επηρέασε την εξέλιξη της ανθρώπινης σκέψης».
Η τελευταία ενότητα του μουσείου θα είναι αφιερωμένη στον μύθο του ήρωα, που ο πρόωρος θάνατός του δεν ήταν το τέλος του: ο Μέγας Αλέξανδρος γίνεται θεός, περνάει στον θρύλο και πάνω του στηρίζεται ένας ολόκληρος κόσμος. Μια νέα εποχή αρχίζει. Η μορφή του δεν θα επηρεάσει μόνο την ελληνιστική εποχή και τα κράτη των διαδόχων του, αλλά και τους Ρωμαίους αυτοκράτορες, το Βυζάντιο, τους Άραβες, τη Δύση, το Ισλάμ και ολόκληρη τη νεότερη εποχή. «Σήμερα εξακολουθεί να αποτελεί αντικείμενο επιστημονικής έρευνας και καλλιτεχνικής έμπνευσης», καταλήγει η αρχαιολόγος, η οποία εργάζεται ακούραστα, παράλληλα με τα λοιπά καθήκοντά της.
Επιστήμονες από την Ελλάδα και όλο τον κόσμο, που έχουν ασχοληθεί με την προσωπικότητα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ανάμεσα στους οποίους είναι και ο τ. υπουργός Πολιτισμού του Αφγανιστάν Ομάρ Σουλτάν, ο καθηγητής της Οξφόρδης Ρόμπιν Λέιν Φοξ κ.ά., έχουν δηλώσει την προθυμία τους να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα αυτό.