Ήταν σπαραξικάρδια, γενναιόδωρη, αλησμόνητη. Η φωνή της τσάκιζε κόκαλα επειδή ήταν κι αυτή τσακισμένη. Έκλεινε μες στο λαρύγγι της ολόκληρη την ιστορία της τζαζ, των καπνισμένων καταγωγίων του Μπρούκλιν και των μπορντέλων της μαύρης Αμερικής. Και όλο το παράπονο μιας ζωής χτυπημένης από τη βία, τη φτώχεια, τον ρατσισμό, την εκμετάλλευση, τους θυελλώδεις έρωτες, τις φυλακίσεις, τα ναρκωτικά.

Ήταν σπαραξικάρδια, γενναιόδωρη, αλησμόνητη. Η φωνή της τσάκιζε κόκαλα επειδή ήταν κι αυτή τσακισμένη. Έκλεινε μες στο λαρύγγι της ολόκληρη την ιστορία της τζαζ, των καπνισμένων καταγωγίων του Μπρούκλιν και των μπορντέλων της μαύρης Αμερικής. Και όλο το παράπονο μιας ζωής χτυπημένης από τη βία, τη φτώχεια, τον ρατσισμό, την εκμετάλλευση, τους θυελλώδεις έρωτες, τις φυλακίσεις, τα ναρκωτικά.

Αφορμή να ξαναθυμηθούμε την Μπίλι Χόλιντεϊ είναι οι σπάνιες φωτογραφίες της, που δημοσιεύτηκαν στο site της «Lifo», η επανέκδοση της συγκλονιστικής αυτοβιογραφίας της (Lady sings the blues) και η συμπλήρωση πριν από λίγες μέρες σχεδόν εκατό χρόνων από τη γέννησή της (7 Απριλίου 1915).
 
Η Μπίλι Χόλιντεϊ έγραφε όπως τραγουδούσε. Με όλη τη δύναμη της ψυχής της. Χωρίς φτιασίδια και ωραιοποιήσεις, με τόλμη και ευγένεια, ειλικρίνεια και απέραντο παράπονο. Η Lady Day, δηλαδή η Κυρία της Ημέρας, όπως τη βάφτισε ο τζαζίστας Λέστερ Γιανγκ, ήταν κόρη αγνώστου πατρός. Στα έξι χρόνια της σφουγγάριζε βρόμικα πατώματα στα μπορντέλα, στα δέκα της βιάστηκε και στα δεκατρία πουλούσε το κορμί της, ώσπου δεν άντεξε και τα παράτησε. Κι όμως. Πάνω στα λερωμένα σεντόνια των οίκων ανοχής άκουσε για πρώτη φορά τους γρατζουνιστούς ήχους του σουίνγκ και μαγεύτηκε από το λυπημένο σαξόφωνο και τα βραχνά ξεσπάσματα των ταλαντούχων της γενιάς της. Κι όταν η καριέρα της ως χορεύτριας σε ξενυχτάδικα έληξε άδοξα («ήμουν χάλια στον χορό», παραδέχεται), η φωνή της αντήχησε για πρώτη φορά σχεδόν τυχαία ερμηνεύοντας το «Trav’ lin all alone». Εκείνη την παρθενική φορά το ακροατήριο έμεινε σιωπηλό. «Και είδα μερικούς να χύνουν δάκρυα μες στην μπίρα τους», θυμάται.
 
Η φωνής της ήταν γεμάτη ρυτίδες. Και ένα τεράστιο «γιατί». Για τις φυλετικές διακρίσεις και τα λιντσαρίσματα των μαύρων («Strange Fruit»), για τον σύζυγό της που γύριζε με κραγιόν στο πουκάμισο από την ερωμένη του («Don’t Explain»), για τον άντρα της ζωής της που ήταν στη φυλακή («My Man»). Όλα συγκλονιστικά ερμηνευμένα, με εκείνο τον αλλόκοτο τρόπο της Μπίλι που σου θυμίζει κάτι μακρινό και οικείο ταυτόχρονα, κάτι που αγαπάς αλλά σε καίει, κάτι που χάθηκε αλλά είναι εδώ.
 
Η Μπίλι δεν ήξερε να ζει. Ήξερε μόνο να ερμηνεύει τη ζωή της φορώντας πάντα γαρδένιες στα μαλλιά, ασορτί με την άσπρη σκόνη στα καμαρίνια. Γιατί όλα όσα έζησε και κλόνισαν έναν ήδη τραυματισμένο ψυχισμό τα έκανε τζαζ. Για να τα ξορκίσει, να τα καταλάβει, να τα αποδεχτεί.
 
Πάντα τη θυμόμαστε. Γιατί κανείς δεν τραγούδησε τις λέξεις «πείνα» και «αγάπη» όπως αυτή. Γιατί μερικά πράγματα γίνεσαι πιο φτωχός αν τα ξεχάσεις.

Ακολουθήστε το topontiki.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν.