Αν πιστεύουν κάποιοι πως το "Μη ρωτάς τι μπορεί να κάνει η χώρα σου για σένα,αλλά τι μπορείς να κάνεις εσύ για τη χώρα σου",που είχε συμπεριλάβει στην ομιλία του ο Τζων Κέννεντυ κατά την διάρκεια τής τελετής ορκωμοσίας του το 1960,έχει χάσει πια την δυναμική του και δεν εμπνέει όσο άλλοτε,θα μπορούσαμε κάλλιστα να το παραφράσουμε.

Του Γιώργου Διγενή

Αν πιστεύουν κάποιοι πως το "Μη ρωτάς τι μπορεί να κάνει η χώρα σου για σένα,αλλά τι μπορείς να κάνεις εσύ για τη χώρα σου",που είχε συμπεριλάβει στην ομιλία του ο Τζων Κέννεντυ κατά την διάρκεια τής τελετής ορκωμοσίας του το 1960,έχει χάσει πια την δυναμική του και δεν εμπνέει όσο άλλοτε,θα μπορούσαμε κάλλιστα να το παραφράσουμε.

"Μη ρωτάς" λοιπόν "τι μπορεί να κάνει η χώρα σου για σένα,αλλά τι μπορείς να κάνεις εσύ για…..τον εαυτό σου,ώστε να βοηθήσεις και την χώρα σου". Πως σας φαίνεται ;

Δεδομένου ότι οι πολιτικοί,και ειδικά οι αμερικάνοι,δεν αφήνουν και δε λένε τίποτα στην τύχη, ο Τζων Κέννεντυ χρησιμοποιώντας τότε εκείνες τις λέξεις,ήθελε να αγγίξει συγκεκριμένες χορδές στον ψυχισμό τού λαού του που τον εξέλεξε πρόεδρο,να τους περάσει το μήνυμα πως οι πολίτες είναι που κάνουν Μεγάλη μια χώρα,και πως αυτό που ήταν τότε αλλά και αυτό που θα γινόταν η Αμερική,το όφειλε σε αυτούς. Ίσως,καθώς διαβάζετε αυτές τις γραμμές,να σας έρθει στο νου η ρήση τού Samuel Johnson πως "ο πατριωτισμός είναι το τελευταίο καταφύγιο των παλιανθρώπων",όμως,το δίχως άλλο,τούτη η ευφυής επίκληση στον πατριωτισμό των αμερικάνων από τον τότε πρόεδρό τους,έπιασε,που λέμε στην καθομιλουμένη.

Αντί να τους μιλήσει μόνο για δικαιώματα,να τους καλοπιάσει,να τους χαϊδέψει τ΄αφτιά,τους θύμισε,μ΄έναν πρωτότυπο,έξυπνο,απλό-γι΄αυτό και αποτελεσματικό-τρόπο,τις υποχρεώσεις τους απέναντι στην χώρα τους. Και αυτοί έκαναν εκείνον τον πρόεδρο,"τον πρόεδρο τής καρδιάς τους". Δεν ξέρω κατά πόσο θα μπορούσαμε να προσδώσουμε αξιωματική διάσταση σε κάποιους όρους ή κριτήρια,με βάση τα οποία μία κυβέρνηση είναι, ή όχι,άξια τής εμπιστοσύνης μας,αλλά σε γενικές γραμμές νομίζω πως αυτό κρίνεται κατά περίπτωση,αναλόγως των συνθηκών κάθε εποχής,του τρόπου με τον οποίο τις αντιλαμβάνεται,τις χειρίζεται και τις αξιοποιεί.

Ο Mark Twain-"Πίστη στην πατρίδα πάντα. Πίστη στην κυβέρνηση όταν το αξίζει"-νομίζω ότι το αποδίδει πολύ εύστοχα. Από την άλλη,για την αξία και την αξιοπιστία μιας κυβέρνησης,ένα μέρος τού λαού αποφαίνεται,τελείως υποκειμενικά και ιδιοτελώς,με βάση τις ιδεολογικές και προσωπικές του καταβολές και το προσωπικό του συμφέρον. Σ΄αυτή την περίπτωση υπερισχύει πάντοτε το " Μόνο αν έρθει το κόμμα μου στην εξουσία,θα κυβερνηθεί σωστά η χώρα", (άρα εξ αντικειμένου όλοι οι άλλοι είναι ανάξιοι και αναξιόπιστοι) και στα χείλη τους βρίσκονται συνεχώς τα λόγια-"Είναι καθήκον ενός πατριώτη,να προστατέψει την χώρα του από την κυβέρνησή της"- τού Thomas Paine,κι αυτό επειδή …..κυβερνάνε οι άλλοι.

Από το ΄60 μέχρι σήμερα άλλαξαν πάρα πολλά πράγματα στον κόσμο. Κομμουνιστικά καθεστώτα κατέρρευσαν,τείχη έπεσαν,νέες αγορές άνοιξαν και νέες συμμαχίες μεταξύ κρατών αναδύθηκαν. Μοιραία η εμπιστοσύνη τού κόσμου στις κυβερνήσεις του δοκιμάστηκε ουκ ολίγες φορές. Σε ορισμένες περιπτώσεις σφυρηλατήθηκε,σε άλλες αμβλύνθηκε και σε κάποιες άλλες εξανεμίστηκε,με αποτέλεσμα ένας ηγέτης,όσο χαρισματικός κι αν είναι,να μη μπορεί σήμερα να θυμήσει με πειστικότητα στους πολίτες τής χώρας του,τις υποχρεώσεις τους απέναντι της. Και το ερώτημα είναι "Που οδηγείται ;" αυτός ο κόσμος που αισθάνεται προδομένος. Σε τι πιστεύει πια ; Που έχει εναποθέσει τις ελπίδες του ; Όσοι διάβαζαν τότε,πίσω από τις γραμμές και αναζητούσαν το πραγματικό νόημα των πολιτικών εξαγγελιών,σίγουρα δε θα περίμεναν την τωρινή οικονομική κρίση για να "απογοητευτούν" και να "αγανακτήσουν". Δε θα περίμεναν να φτάσουν στο 2013 για να αναρωτηθούν "τι έκαναν οι ίδιοι για τον εαυτό τους". Αν τον εξέλιξαν,αν αξιοποίησαν τις δυνατότητες και τα ταλέντα που είχαν,αν έζησαν μια ζωή αναζητώντας το καινούργιο,το διαφορετικό ή αν επαναπαύθηκαν και τα περίμεναν όλα από την εκάστοτε κυβέρνηση.

Όσοι διάβαζαν τότε πίσω από τις γραμμές δε χρειάστηκε να περιμένουν ως 2013 για να παραφράσουν το απόφθεγμα τού Κέννεντυ. Το παρέφρασαν αμέσως μόλις εκείνος έβαλε τελεία. "…….τι μπορώ να κάνω εγώ για τον εαυτό μου,ώστε να βοηθήσω και την χώρα μου ;"σκέφτηκαν. Ο καθένας το ταίριαξε στα μέτρα του,το έκανε δικό του. Ό,τι μας περιβάλλει,και διορθώστε με αν κάνω λάθος,είναι δημιουργήματα ανθρώπων και όχι κρατών ή κυβερνήσεων.

Πίσω από το αυτοκίνητο δε βρίσκεται η Γερμανία. Πίσω από το μηχανάκι όσο και να ψάξει κάποιος,δε θα βρει την Ιαπωνία,ούτε και πίσω από το κινητό την Αμερική. Την τηλεόραση,το σπίτι που μένουμε,τα έπιπλα,το ψυγείο,το τραπέζι,τους πίνακες ζωγραφικής που στολίζουν τους τοίχους κλπ. τα έχουν δημιουργήσει άνθρωποι,όχι κράτη και κυβερνήσεις. Υπάρχει το όραμα κάποιων ανθρώπων σε ό,τι μας περιβάλλει. Ανθρώπων που δεν περίμεναν από καμία κυβέρνηση και κανέναν πολιτικό να τους λύσει τα προβλήματα.

Σκέφθηκαν,προβληματίστηκαν,οργανώθηκαν,οραματίστηκαν και εφάρμοσαν,το μικρό ή μεγάλο σχεδιό του ο καθένας. Δεν "δικαίωσαν" την ζωή τους,ζητώντας από την εκάστοτε κυβέρνηση επιδόματα και παροχές που δεν δικαιούντο, δε στοιβάζονταν σε γραφεία βουλευτών για ρουσφέτια,δεν κουνούσαν κομματικές σημαίες σε προεκλογικές συγκεντρώσεις,δεν περίμεναν να μπουν στο δημόσιο. Σας θυμίζουν κάτι όλα αυτά ; Στην Ελλάδα τού 2013,κάποιος που καθώς περπατά κοιτάζει γύρω του καθετί μικρό ή μεγάλο,και λέει με σιγουριά "μπορώ κι εγώ να το κάνω αυτό,ίσως και καλύτερα",και οργανώνει την σκέψη του,στερείται πράγματα,οραματίζεται,παλεύει να δώσει σάρκα και οστά στο όνειρό του,υπολείπεται σε κοινωνική αποδοχή και εκτίμηση ενός που γνωρίζει τον τάδε ή τον δείνα βουλευτή,ο οποίος τού έχει υποσχεθεί να τον βολέψει κάπου στο δημόσιο.

Ακόμη και σήμερα,οχυρώνονται πίσω από το "Είναι καθήκον ενός πατριώτη,να προστατέψει την χώρα του από την κυβέρνησή της"- τού Thomas Paine,επειδή στην κυβέρνηση είναι άλλο κόμμα αντί αυτού που υποστηρίζουν. Και "αγανακτούν" και αναπολούν και νοσταλγούν το παρελθόν και ελπίζουν σε κάποιας μορφής νεκρανάστασή του. Αν τους ρωτήσεις ; "Φυσικά" θα σου απαντήσουν "αγαπάμε την Ελλάδα". Περίεργο.

(Τα κείμενα των "Ρεπόρτερ στο δρόμο" δεν υφίστανται επεξεργασία και εκφράζουν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους)