Περίπου δεκατρία χιλιόμετρα από τις Βρυξέλλες βρίσκεται το μέρος όπου διεξήχθη μια από τις πιο αποφασιστικές και διάσημες μάχες που καταγράφηκαν στην Ιστορία.

Περίπου δεκατρία χιλιόμετρα από τις Βρυξέλλες βρίσκεται το μέρος όπου διεξήχθη μια από τις πιο αποφασιστικές και διάσημες μάχες που καταγράφηκαν στην Ιστορία. Λίγα χιλιόμετρα από την πόλη του Βατερλό, στο πεδίο της περίφημης μάχης υψώνεται σήμερα ένα μεγάλο μνημείο, ο Λόφος του Λιονταριού, προς ανάμνηση των όσων συνέβησαν εκεί την Κυριακή 18 Ιουνίου 1815.

Τα γεγονότα που οδήγησαν σε αυτή τη μάχη ξεκίνησαν με την επιστροφή του Ναπολέοντα στην εξουσία τον Μάρτιο του 1815. Είχε προηγηθεί η παραίτηση και η εξορία του στο νησί Έλβα, ανοικτά των ακτών της Ιταλίας. Από εκεί δραπέτευσε και, συγκεντρώνοντας στρατό, επέστρεψε στο Παρίσι, όπου και ανέλαβε τον έλεγχο της κυβέρνησης στις 20 Μαρτίου. Μέχρι την περίφημη μάχη, η περίοδος της βασιλείας του Ναπολέοντα το 1815 έγινε γνωστή ως Εκατό Ημέρες, αν και στην πραγματικότητα διήρκεσε 110.
Οι εξελίξεις αυτές είχαν ως συνέπεια να κινητοποιηθούν πολλοί στρατοί από τα αντίπαλα κράτη, δημιουργώντας τον Έβδομο Συνασπισμό. Μεταξύ τους κυριαρχούσαν δυο μεγάλες δυνάμεις της εποχής, η Αγγλία και η Πρωσία, στρατεύματα των οποίων βρίσκονταν τότε στα βορειοανατολικά σύνορα της Γαλλίας κάτω από τις διαταγές του Ουέλινγκτον και του Μπλίχερ αντίστοιχα. Ο Ναπολέων θεώρησε σωστό να επιτεθεί πρώτος στις δυνάμεις αυτές – με την ελπίδα να τις καταστρέψει πριν προλάβουν να ενωθούν με τις άλλες δυνάμεις του Συνασπισμού. Έτσι, αντί να περιμένει να δεχτεί μια γενικευμένη εισβολή στη Γαλλία, προτίμησε τη σύγκρουση στο Βατερλό.
Ο Ουέλινγκτον, προκειμένου να αποφύγει την περικύκλωση της συμμαχικής δύναμης, επέλεξε να κινηθεί μέσω Μονς νοτιοδυτικά των Βρυξελλών. Αυτή η επιλογή θα τον απέκοπτε μεν από τη βάση του ανεφοδιασμού του στην Οστάνδη, αλλά θα τον έφερνε πιο κοντά στα πρωσικά στρατεύματα του Μπλίχερ. Από τη μεριά του, ο Ναπολέων χώρισε τον στρατό του στα τρία τοποθετώντας στην αριστερή πτέρυγα τον στρατάρχη Νεΐ, στη δεξιά τον στρατάρχη Γκρουσί, ενώ ένα εφεδρικό στράτευμα ήταν υπό την προσωπική του διοίκηση. Και τα τρία στρατιωτικά σώματα βρίσκονταν σε κοντινή απόσταση προκειμένου να αλληλοκαλύπτονται. Την αυγή της 15ης Ιουνίου, οι Γάλλοι διέσχισαν τα σύνορα καταλαμβάνοντας τα προκεχωρημένα φυλάκια του Συνασπισμού και εδραιώνοντας μια θέση μεταξύ Ουέλινγκτον και Μπλίχερ.
Το μεσημέρι της 18ης Ιουνίου, ο Ναπολέων εξαπέλυσε πρώτος επίθεση, αφού περίμενε πρώτα να στεγνώσει το έδαφος από την έντονη βροχόπτωση της προηγούμενης μέρας, έτσι ώστε να μπορούν να μετακινηθούν τα πυροβόλα δίχως να κινδυνεύουν να κολλήσουν στη λάσπη. Ένα τμήμα του στρατού του, περί τους 33 χιλιάδες άντρες υπό τον Γρουσί, είχε αποσπαστεί προκειμένου να επιτηρεί τους Πρώσους που βρίσκονταν σε αρκετά μεγάλη απόσταση. Ο στρατός του Ουέλινγκτον, που ήταν τοποθετημένος στον δρόμο των Βρυξελλών, στο Ύψωμα του Αγίου Ιωάννη, προέβαλε σθεναρή αντίσταση στις επανειλημμένες γαλλικές επιθέσεις μέχρι το απόγευμα. Τότε ο Μπλίχερ κατάφερε να ξεφύγει από την επιτήρηση του Γκρουσί, ο οποίος δεν ακολούθησε «τον ήχο των κανονιών»…
Έτσι οι Γάλλοι του Γκρουσί παρέμειναν καθηλωμένοι στις θέσεις τους – όπως είχαν διαταχθεί – την ίδια στιγμή που ο Πρώσος Μπλίχερ βρέθηκε αιφνιδιαστικά στη δεξιά πτέρυγα του γαλλικού στρατού, την οποία και υπερφαλάγγισε. Τότε, οι Άγγλοι και οι υπόλοιποι σύμμαχοι αντεπιτέθηκαν και υποχρέωσαν τους Γάλλους σε φυγή. Μετά τη μάχη, οι νικήτριες δυνάμεις του Συνασπισμού εισέβαλαν στη Γαλλία και επανέφεραν τον Λουδοβίκο ΙΗ’. Παράλληλα, ο Ναπολέων παραδόθηκε στους Άγγλους και ακολούθησε τον δρόμο της εξορίας στην Αγία Ελένη, όπου και πέθανε λίγα χρόνια αργότερα, το 1821.

Οι αντιμαχόμενοι στρατοί
Ο γαλλικός στρατός αριθμούσε 69.000 άνδρες. Αποτελούνταν από 48.000 πεζούς, 14.000 ιππείς, 7.000 πυροβολητές και 250 πυροβόλα. Αντίθετα με τις προηγούμενες εκστρατείες του, ο Ναπολέων δεν είχε κηρύξει επιστράτευση και όλο του το στράτευμα αποτελούνταν από βετεράνους που προσέτρεξαν ως επί το πλείστον εθελοντικά. Ιδιαίτερα το ιππικό ήταν πολυπληθές και τρομερό. Αποτελούνταν από 14 συντάγματα βαρέως ιππικού (θωρακοφόρων) και επτά συντάγματα εξαιρετικά επιδέξιων λογχοφόρων.
Ο Ουέλινγκτον ισχυρίστηκε ότι είχε «έναν αισχρό στρατό, πολύ αδύναμο και κακά εξοπλισμένο, και ένα επιτελείο χωρίς καθόλου εμπειρία». Το στράτευμά του αριθμούσε 67.000 άνδρες: 50.000 πεζούς, 11.000 ιππείς, 6.000 πυροβολητές και 150 πυροβόλα. Από αυτούς, οι 25.000 ήταν Βρετανοί και 6.000 ανήκαν στη Γερμανική Λεγεώνα του Βασιλιά (της Αγγλίας). Όλα τα στρατεύματα του βρετανικού στρατού ήταν τακτικοί στρατιώτες, αλλά μόνο 7.000 από αυτούς ήταν βετεράνοι του πολέμου της Ιβηρικής χερσονήσου. Υπήρχαν επίσης 17.000 Βέλγοι και Ολλανδοί, 11.000 από το Ανόβερο, 6.000 από το Μπράουνσβαϊγκ και 3.000 από το Νασάου.
Η εκστρατεία του 1815 αποκαλέστηκε από τους Άγγλους «η μάχη του Βατερλό», από τους Πρώσους η μάχη της «Μπελ Αλιάνς» και από τον Ναπολέοντα η μάχη του «Αγίου Ιωάννη». Παρά το γεγονός ότι έγινε λίγα χιλιόμετρα από το Βατερλό, επικράτησε η αγγλική ονομασία της μάχης, η οποία σήμανε το τέλος της Ναπολεόντειας κυριαρχίας στην Ευρώπη αλλά και των αδιάκοπων προσπαθειών για την επικράτησή του. Στο πεδίο της μάχης, οι απώλειες ήταν σημαντικές σε ανθρώπινες ζωές, αφού οι Γάλλοι έχασαν περί τους 40.000 άντρες, ενώ οι Βρετανοί 15.000 και οι Πρώσοι 7.000.
Στις 22 Ιουνίου 1815 ο Ναπολέων υπέγραφε την παραίτησή του για μια ακόμα φορά, έχοντας την πεποίθηση ότι «δεν με καθαιρεί η ελευθερία. Με καθαιρεί το Βατερλό και ο φόβος, ένας φόβος που οι εχθροί σας θα τον εκμεταλλευτούν κατάλληλα». Στη διακήρυξη της δεύτερης παραίτησής του έγραφε: «Προσφέρω τον εαυτό μου ως θυσία εις το μίσος των εχθρών της Γαλλίας. Είθε, δε, να είναι ειλικρινείς στις διακηρύξεις τους και πραγματικά να καταφέρονται μόνο κατά του προσώπου μου. Ο πολιτικός μου βίος τελείωσε πλέον και ανακηρύσσω τον γιο μου με το όνομα Ναπολέοντας Β’, αυτοκράτορα των Γάλλων».
Φυσικά, όπως γίνεται φανερό, ο Ναπολέων δεν είχε εκτιμήσει σωστά τις προθέσεις των αντιπάλων του εντός και εκτός Γαλλίας, οι οποίοι ήθελαν να εξαλείψουν κάθε ίχνος της δυναστείας του. Στις 28 Ιουνίου, ο Λουδοβίκος ΙΗ’ ανέκτησε τον θρόνο του και ο Ναπολέων οδηγήθηκε από τους Άγγλους στην εξορία. Εκεί, στα απομνημονεύματά του έγραψε: Ημέρα ακατανόητη… ανήκουστη συρροή κακοτυχιών. Γκρουσί, Νεΐ! Ήταν προδοσία ή απλώς το πεπρωμένο. Άτυχη Γαλλία! Μεγάλη εκστρατεία… Κι όμως, είχα τα πάντα προβλέψει. Θα είχα κατατροπώσει σε κάθε περίπτωση τους εχθρούς μου στο Βατερλό αν καθένας εκπλήρωνε το χρέος του, αν οι διαταγές μου εκτελούνταν πιστά».
Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι μετά τη μάχη του Βατερλό η αμυντική τακτική έως και την έναρξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου επικράτησε ως στρατηγική του επιθετικού πολέμου.

Ακολουθήστε το topontiki.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν.