Με τον πενιχρό απολογισμό της αποκρατικοποίησης του ΟΠΑΠ στο χέρι και την εξαιρετικά φτωχή συγκομιδή από τις πωλήσεις κρατικής περιουσίας, η κυβέρνηση ανάβει στο φουλ τις μηχανές της επιχείρησης «Ξεπούλημα»

Με τον πενιχρό απολογισμό της αποκρατικοποίησης του ΟΠΑΠ στο χέρι και την εξαιρετικά φτωχή συγκομιδή από τις πωλήσεις κρατικής περιουσίας, η κυβέρνηση ανάβει στο φουλ τις μηχανές της επιχείρησης «Ξεπούλημα», με μόνο (και καθαρά πολιτικό) στόχο να αποφύγει τα νέα μέτρα που θα φέρει τυχόν αδυναμία επίτευξης των στόχων που έχει βάλει η τρόικα για το 2013.
Όπως είναι απόλυτα σαφές μετά την περίπτωση του ΟΠΑΠ, το θέμα δεν είναι πια το πώς θα «πιάσουμε» ένα καλό τίμημα, αλλά το πώς θα φύγει γρήγορα η πραμάτεια. Τι μας δίδαξε λοιπόν ο ΟΠΑΠ:
1 Τα «ασημικά» μας δεν είναι τόσο λαμπερά όσο… νομίζουμε. Το πλέον «πολύφερνο» στοιχείο της κρατικής περιουσίας κατάφερε να συγκεντρώσει μόλις μία προσφορά (η άκυρη δεύτερη έγινε για το θεαθήναι και μόνο για να προσδώσει νομιμότητα στην τελική κατακύρωση), και αυτή με μεγάλη εμπλοκή ελληνικών συμφερόντων.
2 Η προσφορά ήταν η χαμηλότερη δυνατή από αυτές που είχαν «παίξει» τους προηγούμενους μήνες. Με αρχική προσφορά στα 620 εκατ. (ανεξάρτητα από το πώς διαμορφώθηκε στη συνέχεια) βρίσκεται στο κάτω άκρο της ψαλίδας της χρηματιστηριακής αξίας και δεν περιλαμβάνει κανένα στοιχείο της υπεραξίας του Οργανισμού.
3 Ακόμη και οι σύμβουλοι της συγκεκριμένης αποκρατικοποίησης (Deutsche Bank – Εθνική Τράπεζα) είχαν δώσει αποτίμηση με έναρξη στα 610 εκατ. ευρώ, ενώ και ο ανεξάρτητος αποτιμητής (Duff & Phelps – Aegis) έδωσε κατώφλι αποτίμησης στα 650 εκατ. ευρώ, αντικατοπτρίζοντας μια πραγματικότητα: ότι το συστηματικό κουτσούρεμα της αξίας του Οργανισμού (το «Π» αναλυτικά έχει αναφερθεί) διαμόρφωσε ένα περιβάλλον αβεβαιότητας που έδιωξε πολλούς υποψήφιους και μείωσε τη δυνητική αξία.
Τα διδάγματα αυτά, όμως, δύσκολα θα βελτιώσουν τους όρους του παιχνιδιού, αφού στην κυβέρνηση και το ΤΑΙΠΕΔ όχι μόνο δεν μπορούν να διαχειριστούν τα προγράμματα προς όφελος των εισπράξεων του Ταμείου, αλλά αντίθετα έχουν μπροστά τους και έναν δρόμο στρωμένο με… νάρκες. Και μάλιστα νάρκες δύο τύπων. Ο πρώτος αφορά τα δυσεπίλυτα προβλήματα στις αποκρατικοποιήσεις που είναι μπροστά και ο δεύτερος την έλλειψη σοβαρού ενδιαφέροντος.
Άλλωστε, όπως έδειξε και ο ΟΠΑΠ, μπορεί οι ξένοι να πλησιάζουν για να δουν τι έχει το ελληνικό καλάθι, αλλά σπάνια μένουν. Και αν μείνουν, προσφέρουν ψίχουλα.

Από εμπλοκή σε εμπλοκή
Κάτι τέτοιο δείχνουν και τα διαρκή βραχυκυκλώματα στην υπόθεση της αποκρατικοποίησης της ΔΕΠΑ και του ΔΕΣΦΑ. Η διαδικασία αυτή ήταν ο δεύτερος (μετά τον ΟΠΑΠ) διαγωνισμός – βιτρίνα για τη χώρα. Απ’ αυτόν θα κριθεί εν πολλοίς η ελληνική τεχνογνωσία στους διεθνείς διαγωνισμούς, αλλά αναμένονται και τα περισσότερα έσοδα για να πιαστεί ο φετινός στόχος των 3,2 δισ. Τα πράγματα όμως πάνε από το κακό στο χειρότερο.
Η βιαστική προκήρυξη οδήγησε, όπως έγραψαν παλαιότερα και οι «Financial Times», σε υποψηφιότητες αμφίβολης δυναμικής, ενώ οι μόνες κοινοτικές προτάσεις προήλθαν επίσης από το… εγχώριο επιχειρηματικό στρατόπεδο. Κυρίως, όμως, η απρονοησία και η πλημμελής προετοιμασία μετέτρεψαν τον διαγωνισμό σε πεδίο αντιπαράθεσης μεταξύ της Ρωσίας, των ΗΠΑ και της Ε.Ε. σε συνάρτηση με τις διεθνείς ενεργειακές εξελίξεις.
Οι πολυδιαφημισμένες (από το σύστημα) επισκέψεις του Σαμαρά σε Ουάσιγκτον και Μόσχα, που θα έλυναν κρίσιμες παραμέτρους, τελικά δεν πραγματοποιήθηκαν μέχρι τώρα (η Ουάσιγκτον συζητείται για Ιούνιο), ενώ, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, ίσως… καλύτερα που δεν έγιναν, μια και το πιθανότερο είναι να περιέπλεκαν την τεταμένη κατάσταση.
Στο επίκεντρο της εμπλοκής βρίσκονται οι Ρώσοι. Όπως είναι γνωστό, στην πρώτη φάση του διαγωνισμού οι δύο ρωσικοί όμιλοι Gazprom και Sintez υπέβαλαν μακράν τις υψηλότερες προσφορές. Όμως, Ουάσιγκτον και Βρυξέλλες δεν επιθυμούν να περάσει ο έλεγχος των ελληνικών υποδομών αερίου σε ρωσικό έλεγχο. Η προοπτική ενός δυτικού «στοπ» οδήγησε τον ισχυρό άνδρα της Gazprom Αλεξέι Μίλερ δύο φορές στην Αθήνα προκειμένου να αλλάξουν οι όροι του διαγωνισμού για τη ΔΕΠΑ στο σημείο που αφορά τις εγγυητικές επιστολές.
Οι Ρώσοι φοβούνται ότι, αν η υποψηφιότητα και προσφορά τους περάσει (αναδειχτούν δηλαδή ως πλειοδότες), αλλά στη συνέχεια η Κομισιόν δεν εγκρίνει την εξαγορά, θα χάσουν τα ποσά της εγγυητικής που ανέρχονται στο 20% της πρότασης. Και δεν έχουν άδικο, αφού η υποψηφιότητά τους «ταλαιπωρείται» από το γεγονός ότι η Gazprom είναι ταυτόχρονα προμηθευτής και παραγωγός, ενώ στις Βρυξέλλες έχει ξεκινήσει έρευνα σε βάρος του ρωσικού ομίλου.
Η πρώτη παράταση που δόθηκε για τις δεσμευτικές προσφορές συνοδεύθηκε από την ελπίδα ότι κάποια μεγάλη ευρωπαϊκή εταιρεία (όπως η ΕΝΙ) θα προσδεθεί στο άρμα κάποιας από τις υφιστάμενες υποψηφιότητες και θα δώσει λύση. Κάτι τέτοιο όμως δεν έγινε και δόθηκε νέα παράταση έως τις 10 Μαΐου, προκειμένου να βρεθεί μια συμβιβαστική λύση με τους Ρώσους. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι τα ποσά είναι μεγάλα.
Σε περίπτωση προσφοράς της τάξης των 900 εκατ. ευρώ, όπως φημολογείται για την Gazprom, μια εγγυητική στο 20% φτάνει τα 180 εκατ. ευρώ. Και βέβαια ακόμη και οι Ρώσοι μεγιστάνες δεν είναι διατεθειμένοι να χάσουν τόσο χρήμα…
Τελικά, παρά τις αλλαγές στους όρους της προκήρυξης, στο ΤΑΙΠΕΔ φοβούνται ακόμη για αδιέξοδο με πιθανή αποχώρηση του ενός από τους δύο ρωσικούς ομίλους, αν και στο κυβερνητικό στρατόπεδο διατυμπανίζουν ότι όλα θα προχωρήσουν κανονικά και στις 10 Μαΐου θα έχουμε τις τελικές δεσμευτικές προσφορές. Το ερώτημα όμως παραμένει: Ποιοι θα τις υποβάλουν και πόσο θα επηρεαστεί το τίμημα;
• Για την Gazprom οι επιφυλάξεις παραμένουν, τόσο ως προς τη συμμετοχή όσο και ως προς το τίμημα.
• Η Sintez θεωρείται ότι θα κατέβει, αλλά πλέον κανείς δεν μπορεί να είναι βέβαιος εάν θα προσφέρει το αστρονομικό τίμημα της αρχικής προσφοράς (1,8 δισ.), όπως και αν η προσφορά της θα αφορά τον έναν ή και τους δύο Οργανισμούς.
• Προσφορά θα υπάρχει σίγουρα από την ελληνική κοινοπραξία Μ&Μ των ομίλων Μυτιληναίου και Βαρδινογιάννη και τους Αζέρους της Socar που διεκδικούν τη ΔΕΠΑ, ενώ με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται και η στάση της κοινοπραξίας του τσεχικού fund PPF με τη ΓΕΚ/ΤΕΡΝΑ που χτυπούν τον ΔΕΣΦΑ, ιδιαίτερα μετά τις εξελίξεις στον ΟΠΑΠ, όπου το PPF συμμετείχε στην ανάδοχο κοινοπραξία.
Η αγορά, πάντως, που επιβεβαιώθηκε σε όλες τις εξελίξεις στο μέτωπο των αποκρατικοποιήσεων, δεν είναι τόσο βέβαιη για την καταληκτική ημερομηνία της 10ης Μαΐου. Παράγοντες που είναι βαθιά «μέσα» στα πράγματα επέμεναν τις τελευταίες ημέρες ότι τα προβλήματα δεν έχουν λυθεί και το πιθανότερο είναι να οδηγηθούμε σε άλλη μία αναβολή, για να αποφύγουμε ένα πολύ χαμηλό τίμημα (δηλαδή από τα προσδοκώμενα 800 – 900 εκατ. για τη ΔΕΠΑ, στην περιοχή των 500 – 550). Μια τέτοια αναβολή, έλεγαν, μπορεί να μας οδηγήσει μέχρι και τις γερμανικές εκλογές…

Κουτσούρεμα
Το ενδεχόμενο ενός «κουτσουρέματος» 400-600 εκατ. ευρώ στις προσδοκίες των εισπράξεων (200-300 από τα σπασμένα του ΟΠΑΠ και άλλα τόσα από τη διαφαινόμενη μείωση του τιμήματος για τη ΔΕΠΑ και τον ΔΕΣΦΑ) έχει προκαλέσει συναγερμό στο ΤΑΙΠΕΔ. Πόσο μάλλον αν επιβεβαιωθεί το σενάριο για μια μεγάλη αναβολή στη ΔΕΠΑ που θα επιδεινώσει σοβαρά το πρόβλημα.
Στο Ταμείο ετοιμάζονται ήδη να βγάλουν τον δίσκο με τα… ψιλικά για να παρουσιάσουν κάποια αποτελέσματα. Ο όρος «ψιλικά» δεν χρησιμοποιείται για να μειώσει τη σημασία των εταιρειών αλλά για να δηλώσει ότι τα κεφάλαια που θα συγκεντρώσουν δεν θα είναι μεγάλα. Τις επόμενες ημέρες αναμένονται:
• Αύριο (26.4): Η πρώτη φάση των προσφορών για το Ιπποδρομιακό Στοίχημα.
• 29.4: Η πρώτη φάση για την ΕΥΑΘ.
• 15.5: Η πρώτη φάση για τις τέσσερις μαρίνες (Αλίμου, Επιδαύρου, Ύδρας και Πόρου).
• 17.5: Η πρώτη φάση για τα περιφερειακά αεροδρόμια.
• 22.5: Οι τελικές προσφορές για το οικόπεδο της Αφάντου στη Ρόδο.
• Επίσης μέσα στον Μάιο θα ανοίξουν οι οικονομικές προσφορές για τα πέντε οικόπεδα στην περιοχή της Αττικής Οδού, το Ξενία στο Παλιούρι Χαλκιδικής κ.λπ.
• Ιππόδρομος, ΕΥΑΘ και αεροδρόμια αποτελούν πεδίο στο οποίο θα αποδειχθεί εάν πράγματι υπάρχει ενδιαφέρον για γαλλικές επενδύσεις στην Ελλάδα, όπως συχνά «παίζει» το τελευταίο διάστημα.
Για την ΕΥΑΘ φέρεται να ενδιαφέρεται η Suez που κατέχει ήδη το 5%, ενώ για το αποκλειστικό δικαίωμα διεξαγωγής ιπποδρομιών και του αντίστοιχου στοιχήματος ενδιαφέρεται ο γαλλικός όμιλος PMU, ο οποίος, όμως, θα έχει και εγχώρια υποψηφιότητα. Για τα αεροδρόμια η Vinci (η εταιρεία της Γέφυρας του Ρίου), η οποία, όπως είναι γνωστό, μετέχει και στα μεγάλα οδικά έργα που τελούν υπό επανεκκίνηση.
Οι Γάλλοι, στη θεωρία, ακόμη ενδιαφέρονται και για το πιο περίπλοκο στοίχημα της αποκρατικοποίησης των σιδηροδρόμων, που θα ακολουθήσει στο επόμενο τρίμηνο, όπως τουλάχιστον μετέφερε στην κυβέρνηση ο υπουργός Μεταφορών, Θάλασσας και Αλιείας της Γαλλίας Frederic Cuvillier. Για τα τρένα το ενδιαφέρον (που είχε εκδηλωθεί από την περίοδο της κυβέρνησης του ΓΑΠ) εκφράζεται από τους κολοσσούς των μεταφορών σταθερής τροχιάς SNCF και Alstom και αφορά τόσο την ΤΡΑΙΝΟΣΕ όσο και τη Rosco, την εταιρεία συντήρησης και επισκευής του τροχαίου υλικού του ΟΣΕ.
Καλό το ενδιαφέρον μέχρι να επιβεβαιωθεί. Το πρόβλημα, όμως, παραμένει ότι όλα αυτά τα προγράμματα αθροιστικά δεν καλύπτουν καν τις απώλειες από τους δύο μεγάλους Οργανισμούς. Πιθανότατα λοιπόν το ΤΑΙΠΕΔ να χρειαστεί να ξεσκονίσει την αριθμητική του…

Ο διαγωνισμός για τα 28 κτήρια
 Στο κυβερνητικό στρατόπεδο επιχειρούν να παίζουν ως επιτυχία και το ενδιαφέρον που εκδηλώθηκε για τα 28 κτήρια που στεγάζουν υπηρεσίες του Δημοσίου από τις προσφορές που υποβλήθηκαν την Παρασκευή.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες, στους εννέα υποψηφίους περιλαμβάνονται επτά ξένοι όμιλοι, μεταξύ των οποίων δύο αμερικανικοί, όπως και η βρετανική London & Regional Properties, που «παίζει» και στο Ελληνικό. Το κακό με το εν λόγω πρόγραμμα είναι ότι δεν προσδιορίζει τόσο το τι θα μας δώσουν οι αγοραστές, αλλά μάλλον τι θα δώσει το Δημόσιο.
Με βάση τους όρους του διαγωνισμού, για τα 28 κτήρια (που θα πουληθούν σε δύο ομάδες των 14) το Δημόσιο θα δεσμευτεί πως για τα επόμενα 20-25 χρόνια θα πληρώνει ενοίκια της τάξης των 30.000.000 ευρώ. Δηλαδή οι αγοραστές στον ορίζοντα των 25 ετών θα αποκομίσουν 750.000.000 ευρώ από ενοίκια. Μένει να δούμε τι θα δώσουν…