Ποίηση, μια λέξη φορτισμένη με έντονο συναισθηματικό περιεχόμενο η οποία κατέχει την δικιά της ιδιαίτερη βαρύτητα στο εποικοδόμημα της σύγχρονης ελληνικής κουλτούρας.

Toυ Γεώργιου Κουκοβασίλη

Ποίηση, μια λέξη φορτισμένη με έντονο συναισθηματικό περιεχόμενο η οποία κατέχει την δικιά της ιδιαίτερη βαρύτητα στο εποικοδόμημα της σύγχρονης ελληνικής κουλτούρας. Ένα φαινόμενο το οποίο παρουσιάζει τεράστια απήχηση στην κοινωνία του ελλαδικού χώρου χαρίζοντας του τον δίκαιο τίτλο του ‘’στυλοβάτη’’ του ευρωπαϊκού ποιητικού πολιτισμού και το οποίο ανέκαθεν προκαλούσε σοβαρές διαμάχες σε πολλαπλά ιδεολογικά, καλλιτεχνικά και πολιτικά επίπεδα. Είναι απαραίτητο αρχικά να τονιστεί η δυσκολία και η σχετικότητα που επικρατεί ως προς την συγκεκριμενοποίηση επιμέρους ζητημάτων μιας τόσο πολυποίκιλης έννοιας όπως αυτής της ποίησης.

Όμως εξίσου αναγκαία είναι η συνειδητή προσπάθεια προκειμένου να ερμηνευτεί η ουσία του εν λόγω φαινομένου και να τεθούν σαφείς κόκκινες γραμμές ως προς την προσέγγιση και αντιμετώπιση του. Διαφορετικά η φυσιογνωμία της ίδιας της ποίησης απειλείται να αλλοιωθεί με αποτέλεσμα να υποβαθμιστεί και να ακυρωθεί η διαχρονική της προσφορά στον τόπο και τους πολίτες του. Πρόσφατα δημιουργήθηκε μεγάλος σάλος στους ευρύτερους καλλιτεχνικούς και πολιτικούς κύκλους σχετικά με τις αμφιλεγόμενες δηλώσεις της Κικής Δημουλά περί μεταναστών και παγκακίων.Πέρα από το ατυχές σκέλος της εν λόγω διατύπωσης η οποία ίσως να μην ήταν αναμενόμενη από ένα διακεκριμένο άτομο του χώρου της διανόησης και της τέχνης, αξιοσημείωτη υπήρξε η ολική κατακεραύνωση της ποιήτριας από τους απανταχού επίδοξους επικριτές της.Η καλλιτέχνιδα εκτός από ρατσίστρια, ή ξεμωραμένη είδαμε να χαρακτηρίζεται επίσης και ως ατάλαντη ,υπερτιμημένη και διανοουμενίστικο παρακλάδι του συστήματος .Αυτή η άμεση ηθική και καλλιτεχνική εκμηδένιση που υπέστη η Κική Δημουλά μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα αναδεικνύει χαρακτηριστικά τον τρόπο με τον οποίο πολλοί συμπολίτες μας αντιλαμβάνονται την ιδέα της ποίησης και την φύση της ποιητικής ιδιότητας.

Το συγκεκριμένο περιστατικό εκφράζει δηλαδή μια διάχυτη εντύπωση περί διχοτόμησης της ποίησης σε ακαδημαϊκή-κρατική και περιθωριακή- αντιεξουσιαστική κατά την οποία οι δημιουργοί οφείλουν να δρουν με πλήρη ιδεολογική συνέπεια σύμφωνα με τα πλαίσια που οι ίδιοι έχουν θέσει στο έργο του{ή τους έχουν τεθεί} αλλιώς προκαλούνε την νέμεση του καθισταμένου πολιτισμικού χάρτη. Πόσο όμως δόκιμη είναι η εμμονική συνταύτιση του φυσικού προσώπου του καλλιτέχνη με το έργο του και η αξιολόγηση της ποιότητας του από τις απόψεις που εμφορείται ή που δεν αποδέχεται πλέον? Πρέπει να κατανοήσουμε πως η ανεξαρτησία της αισθητικής συνιστά ένα από τα τελευταία ισχυρά δημοκρατικά κεκτημένα. Το δικαίωμα του ποιητή { ή του καλλιτέχνη γενικότερα} στην καταφυγή ενός προσωπικού χωροχρόνου και η κατάθεση των βαθύτερων λογοτεχνικών εκφάνσεων της ψυχής του αποτέλεσε τη διαχρονική σπίθα που τροφοδότησε οποιαδήποτε αξιοσημείωτη πνευματική κίνηση. Τρανταχτό παράδειγμα για τα δικά μας βιώματα είναι το πολιτισμικό θαύμα της μεταπολίτευσης το οποίο συγκαταλέγεται σε μια από τις ουσιαστικότερες νίκες της. Όλοι οι σημαίνοντες ποιητές μπήκανε στο στόμα των πιο απλών ανθρώπων μέσω των τραγουδιών, των κρατικά χρηματοδοτούμενων φεστιβάλ και της απρόσκοπτης έκδοσης βιβλίων.Μια κατάσταση η οποία παράλληλα με την σειρά αποδείχθηκε ευεργετική για την δημοκρατική και πολιτική εγρήγορση των πολιτών. Αιτία για την πραγμάτωση του συγκεκριμένου γεγονότος υπήρξε η αποδοχή της ποίησης ως μια ζωντανής οντότητας η οποία αντιδρούσε διαλεκτικά με το περιβάλλον της εποχής της και εξέφραζε με τον δικό της τρόπο τις υπάρχουσες κοινωνικές και πνευματικές ανησυχίες.

Η ποίηση αυτών των χρόνων είναι μοναδική όχι επειδή ήταν στρατευμένη ούτε επειδή πληρούσε άψογα φιλολογικά κριτήρια αλλά διότι προερχόταν από τον άνθρωπο με προορισμό τον άνθρωπο. Προφανώς είναι αυτονόητο πως η τέχνη της ποίησης δεν συνιστά κάτι το ξέχωρο από το κοινωνικό γίγνεσθαι .Ο ποιητής έχει καθήκον να μιλάει και να λέει αβίαστα την δικιά του αλήθεια έχοντας την ισόβια ιδιότητα του πολιτικού όντος αλλά επίσης έχουν καθήκον και οι υπόλοιποι άνθρωποι να την σεβαστούνε κρίνοντας το άτομο που την ξεστόμισε{κατόπιν ώριμης σκέψεως} και όχι το έργο του. Διαφορετικά οδηγούμαστε σε ένα κυνήγι μαγισσών που καταργεί στην πράξη την ελευθερία και προστασία της καλλιτεχνικής έκφρασης.Μια κατάσταση καταστροφική ιδίως για τις δύσκολες εποχές που ζούμε, όπου χρειαζόμαστε περισσότερο από ποτέ τα ηθικά εφόδια τα οποία μπορούν να μας προσφέρουν πνευματικοί πυλώνες όπως αυτός της ποίησης. Ανάγκη που μας την παραδίδει εξαίσια μέσα από τους στίχους της και η ίδια η ‘’δικαζόμενη’’ ποιήτρια. ‘’ Σκύβοντας πάνω ἀπ᾿ τῆς ψυχῆς μου τὴ συσκότιση στίχους ἰσχνοὺς θὰ ἐπιδείξω ἀποκλεισμένους ἀπὸ ἀπρόσμενη κακοκαιρία ποῦ πλήγωσε θανάσιμα κάποιο δειλό μου λυκαυγές.’’

(Τα κείμενα των "Ρεπόρτερ στο δρόμο" δεν υφίστανται επεξεργασία και εκφράζουν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους)