Ο «Django: Ο τιμωρός» ήταν η πρώτη ταινία του Ταραντίνο που είχε πάρει το «πράσινο φως» να προβληθεί στην Κίνα.

Ο «Django: Ο τιμωρός» ήταν η πρώτη ταινία του Ταραντίνο που είχε πάρει το «πράσινο φως» να προβληθεί στην Κίνα. Το γεγονός είχε διαφημιστεί δεόντως γιατί η εταιρεία παραγωγής, η Sony Pictures, πόνταρε στην κινεζική αγορά, που έχει εξελιχθεί στη δεύτερη μεγαλύτερη του κόσμου. Ο ανατρεπτικός σκηνοθέτης, μάλιστα, είχε συμφωνήσει να «διορθώσει» μερικές σκηνές, ώστε η ταινία να αρμόζει στα κινεζικά ήθη. Ξαφνικά, η πολυαναμενόμενη πρεμιέρα του Απριλίου ματαιώθηκε για «τεχνικούς λόγους». Μπροστά στα μάτια των έκπληκτων θεατών, ο «Django: Ο τιμωρός» σταμάτησε να προβάλλεται. Η οθόνη έγινε μαύρη. Μια αδιάφορη, ψυχρή φωνή από τα μεγάφωνα είπε στους θεατές να εγκαταλείψουν την αίθουσα. Οι φήμες οργίασαν στο Διαδίκτυο για την αιφνιδιαστική απόφαση της επιτροπής λογοκρισίας να ματαιώσει την προγραμματισμένη πρεμιέρα. «Αφού την παρακολουθήσαμε για ένα λεπτό, σταμάτησε!» έγραψε ο μπλόγκερ Σούε Γι Ντάο, που ήταν στην αίθουσα. Στους αγανακτισμένους θεατές, που ζήτησαν εξηγήσεις, οι υπεύθυνοι του κινηματογράφου αποκάλυψαν το τηλεφώνημα που δέχτηκαν από τις κινεζικές αρχές. Προφανώς, κάτι είχε ξεφύγει από το αυστηρό μάτι των λογοκριτών.

Σεξ, αίμα και πολιτική στο στόχαστρο της Επιτροπής
Έναν μήνα μετά το «κατέβασμα» του «Django», η ταινία του Ταραντίνο προβάλλεται κατά ένα λεπτό «κομμένη». Φαίνεται ότι η αρχική προσαρμογή δεν ικανοποίησε τους λογοκριτές. Ίσως ο Ταραντίνο δεν κατάφερε να αλλάξει δραστικά το χρώμα του αίματος (που δεν πρέπει να φαίνεται κόκκινο, αλλά σκούρο) ή να ρετουσάρει τους διαλόγους, που συνήθως ενοχλούν τα «ευαίσθητα» αυτιά των λογοκριτών. Η επιτροπή Κρατικής Διοίκησης Ραδιοφώνου, Κινηματογράφου και Τηλεόρασης έχει μακρά παράδοση και μεγάλη δύναμη. Για να προβληθεί μια ταινία στην Κίνα, θα πρέπει να πάρει την έγκριση της επιτροπής. Σεξ, βία και πολιτική απαγορεύονται στην Κίνα. Η κινεζική ηγεσία θεωρεί τη λογοκρισία ως ένα εργαλείο με το οποίο έμαθε να ζει εδώ και χρόνια. Οι ταινίες πετσοκόβονται στο όνομα του κόμματος και του συμφέροντος της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας.
Η περιπέτεια λογοκρισίας της ταινίας του Ταραντίνο έρχεται να προστεθεί σε μια σειρά από περιστατικά λογοκρισίας που γίνονται γνωστά κυρίως μέσα από το Διαδίκτυο. Είναι αλήθεια ότι η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, περνώντας από το σοσιαλιστικό μοντέλο στην ελεύθερη αγορά, δεν κατάφερε να εξαλείψει τα κατάλοιπα του παρελθόντος. Ύστερα από εξήντα χρόνια εγκαθίδρυσης του κομμουνισμού και μιας μεταρρύθμισης, το φάντασμα της λογοκρισίας εξακολουθεί και στοιχειώνει την τέχνη.
Πριν από λίγο καιρό, το κρατικό τηλεοπτικό δίκτυο CCTV σόκαρε το κοινό του μεταδίδοντας το τολμηρό φιλμ «V for Vendetta», στο οποίο ο αντι-ήρωας πρωταγωνιστής φοράει τη μάσκα του Guy Fawkes, του Άγγλου επαναστάτη του 17ου αιώνα που ήθελε να ανατινάξει το Κοινοβούλιο. Έχει άραγε χαλαρώσει η κινεζική λογοκρισία ή πρόκειται για ένα τυχαίο περιστατικό; Στις 7 Ιανουαρίου του 2013 μια σπάνια για τα δεδομένα της Κίνας απεργία έκανε τον γύρο του κόσμου. Περίπου 100 δημοσιογράφοι της μεγάλης εφημερίδας «Southern Weekly» κατέβηκαν σε απεργία, διαμαρτυρόμενοι για τη λογοκρισία των άρθρων τους και ζητώντας την παραίτηση του «υπεύθυνου προπαγάνδας».

On-line λογοκρισία
Από την αρχή του χρόνου η Κίνα εφαρμόζει αυστηρότερους νόμους ελέγχου του Διαδικτύου, νομιμοποιώντας τη διαγραφή των ιστοσελίδων που κρίνουν οι αρχές ότι εμπεριέχουν «παράνομες πληροφορίες». Οι κινεζικές αρχές παρακολουθούν στενά το Διαδίκτυο και λογοκρίνουν on-line το περιεχόμενό του. Οι χρήστες θα πρέπει πλέον να παρέχουν τα πλήρη στοιχεία τους προκειμένου να αποκτήσουν πρόσβαση στο Internet.
«Αν χάσεις τον λαό, χάνεις το βασίλειο» είναι τα σοφά λόγια του μεγάλου φιλοσόφου της Κίνας, του Κομφούκιου. Ο έλεγχος της κυβέρνησης στις διακινούμενες πληροφορίες έχει πίσω του μια ιστορία αιώνων. Η ηγεσία του Πεκίνου εδώ και δεκαετίες θεωρεί ότι η λογοκρισία συμβάλλει στην κοινωνική σταθερότητα και την πολιτική τάξη της χώρας.
«Είναι πραγματικά απογοητευτικό» ήταν τα λόγια της Αμερικανίδας κινηματογραφίστριας Άντι Γουατσόφσκι, μετά την πρεμιέρα της «πετσοκομμένης» κόπιας της ταινίας της «Cloud Atlas» στους κινηματογράφους του Πεκίνου. Το γερμανο-αμερικανικό επικό όραμα των Τίκβερ – Γουατσόφσκι ενόχλησε τους λογοκριτές, με αποτέλεσμα να «κόψουν» το 1/4 της διάρκειας της ταινίας.

Πετσοκομμένος Τζέιμς Μποντ
Τα επικριτικά δημοσιεύματα στον Τύπο και τα αιχμηρά σχόλια στο Διαδίκτυο δεν φαίνεται να σταματούν τις αδιαφανείς διαδικασίες της πανίσχυρης επιτροπής Διεύθυνσης Ραδιοφώνου, Κινηματογράφου και Τηλεόρασης. Είναι σχεδόν αδύνατο να ξεφύγει κάποια ταινία από τον ασφυκτικό έλεγχο της επιτροπής λογοκρισίας. Ακόμη και ο Τζέιμς Μποντ «χτυπήθηκε» από την κινεζική λογοκρισία. Το φιλόδοξο «Skyfall», που σάρωσε τα ταμεία στην κινεζική αγορά δεν γλίτωσε το «ψαλίδι». Το «μαγικό μοντάζ» των λογοκριτών εξαφάνισε τη σκηνή που δείχνει να πυροβολούν έναν Κινέζο φρουρό, και οι αιχμηροί διάλογοι του Ντάνιελ Κρεγκ με την Μπερενίς Μαρλό… χάθηκαν στη μετάφραση.
«Αποστολή μας είναι να ικανοποιήσουμε την επιθυμία του λαού μας για μια χαρούμενη ζωή» είχε δηλώσει σε ομιλία του ο νέος πρόεδρος της Κίνας Σι Τζινπίνγκ. Παρ’ όλα αυτά, επισημαίνει σε άρθρο του το περιοδικό «Economist», «το κινεζικό όνειρο του Σι Τζινπίνγκ απειλείται από δυο βασικούς κινδύνους. Ο ένας είναι ο εθνικισμός και ο άλλος αφορά την τάση συγκέντρωσης περισσότερης δύναμης και εξουσίας στο κόμμα παρά στον λαό. Πρόσφατο παράδειγμα, σύμφωνα με το περιοδικό, ήταν η λογοκρισία σε άρθρο εφημερίδας το οποίο επισήμαινε ότι η Κίνα «θα γίνει μια ελεύθερη και ισχυρή χώρα, όταν το Σύνταγμα θα υπερισχύει του κόμματος».
Στην Κίνα τον τελευταίο καιρό ξεφυτρώνουν μικρά μπλογκ που λειτουργούν ως ένας φορέας καταγγελιών για τις καταχρήσεις της εξουσίας, τους διεφθαρμένους αξιωματούχους του κόμματος, την επιβολή λογοκρισίας σε κάθε αντίθετη φωνή. Ο δρόμος για το «κινεζικό όνειρο» δεν είναι στρωμένος με μετάξι. Οι ανθρώπινες πράξεις τού σήμερα επηρεάζουν το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον.