Μία από τις μεγαλύτερες κλοπές βιβλίων κράτησε ολόκληρες δεκαετίες και έγινε στη Lambeth Palace Library του Λονδίνου από έναν πρώην χαμηλόμισθο βιβλιοθηκονόμο.

Μία από τις μεγαλύτερες κλοπές βιβλίων κράτησε ολόκληρες δεκαετίες και έγινε στη Lambeth Palace Library του Λονδίνου από έναν πρώην χαμηλόμισθο βιβλιοθηκονόμο. Τα ανεκτίμητα βιβλία απουσίαζαν από τα ράφια της ιστορικής βιβλιοθήκης για περισσότερο από τρεις δεκαετίες

Το ταλέντο του θα το ζήλευαν πολλοί. Από μικροαπατεώνες και πορτοφολάδες μέχρι ληστές τραπεζών και καζίνο. Θα μπορούσε να είναι και ήρωας χολιγουντιανής ταινίας. Υπεράνω πάσης υποψίας, ένας Βρετανός χαμηλόμισθος υπάλληλος έκλεβε επί δεκαετίες σπάνια και ανεκτίμητα βιβλία, ξεγελώντας τους υπευθύνους μιας από τις ιστορικότερες βιβλιοθήκες της Βρετανίας, της Lambeth Palace Library, που ήταν κάποτε η κατοικία του αρχιεπισκόπου του Canterbury Richard Bancroft.

Ένα γράμμα τους έστειλε… αδιάβαστους
Ένα βροχερό πρωινό του Φεβρουαρίου, ένα σφραγισμένο γράμμα πέρασε τις πύλες της βιβλιοθήκης. Το γράμμα είχε σταλεί εκ μέρους του πρώην υπαλλήλου της βιβλιοθήκης από τον δικηγόρο του, αμέσως μετά τον θάνατό του. Σ’ αυτό αποκάλυπτε την τοποθεσία που βρίσκονταν μερικά από τα πιο πολύτιμα βιβλία της βιβλιοθήκης, η τύχη των οποίων αγνοούνταν από τα μέσα της δεκαετίας του ’70. Βρίσκονταν μέσα σε σκονισμένα κουτιά, στη σοφίτα του σπιτιού του. Έτσι, άνθρωποι από την Εκκλησία της Αγγλίας επισκέφτηκαν το σπίτι για να τα μεταφέρουν πίσω στη θέση τους. Και ενώ περίμεναν να επιστρέψουν με 60 έως 90 βιβλία, τελικά έπρεπε να καλέσουν φορτηγό, για να χωρέσουν οι 1.000 τόμοι και οι 1.400 δημοσιεύσεις που στριμώχνονταν μόλις σε λίγα τετραγωνικά μέτρα της σοφίτας.

Μια σοφίτα γεμάτη θησαυρούς
Μερικά από τα βιβλία χρονολογούνται τον 17ο αιώνα. Ήταν οι συλλογές τριών αρχιεπισκόπων του Canterbury, του John Whitgift, του Richard Bancroft και του George Abbot. Ανάμεσά τους και 10 τόμοι από τα άριστα εικονογραφημένα βιβλία «America» του χρυσοχόου και εκδότη Theodor de Bry, τα οποία εξιστορούν τις πρώτες αποστολές προς τον Νέο Κόσμο, αλλά και σπάνια ιατρικά βιβλία, όπως το «Τhe French Chirurgerye» του Jacques Guillemeau, το οποίο περιγράφει με σχέδια χαρακτικής τις μεθόδους που χρησιμοποιούσαν οι χειρουργοί τον 16ο αιώνα. Από τα κλοπιμαία του δεξιοτέχνη κλέφτη δεν θα μπορούσε να λείπει και ένας Σαίξπηρ. Να λοιπόν γιατί η πρώιμη έκδοση του «Henry IV, Part Two» απουσίαζε από τα ράφια της βιβλιοθήκης για τρεις δεκαετίες.
Πώς, όμως, ένας μόνιμος υπάλληλος δεν αποκαλύφθηκε ποτέ και έδρασε ανενόχλητος κάτω από τη μύτη των συναδέλφων του κουβαλώντας ογκώδη βιβλία; Οι αρχές εξέτασαν το προσωπικό μόνο δύο φορές, το 1975 και το 2011. Την πρώτη φορά όταν υποψιάστηκαν την απουσία μερικών βιβλίων και τη δεύτερη όταν ο ταχυδρόμος τούς χτύπησε την πόρτα με το γράμμα του πεθαμένου πλέον υπαλλήλου. Οι δικαιολογίες των υπευθύνων ήταν πολλές. Τη δεκαετία του ’70 δεν υπήρχαν ανιχνευτές βιβλίων στη συγκεκριμένη βιβλιοθήκη. Ο καθένας θα μπορούσε να περπατήσει προς την έξοδο με ένα βιβλίο αγκαλιά. Για άλλους, έφταιγε η βόμβα που κατέστρεψε περισσότερα από 10.000 βιβλία κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Όποιο βιβλίο έλειπε, θεωρούσαν ότι κάηκε τότε.

Έριξε την αξία τους
Ο κλέφτης, πάντως, δεν άφησε τα βιβλία στην… ησυχία τους. Χρησιμοποίησε χημικά για να αφαιρέσει το οικόσημο των αρχιεπισκόπων από το εξώφυλλο, με αποτέλεσμα να πέσει η πραγματική αξία τους μέχρι και 90%. Αν σήμερα τα βιβλία ήταν ακέραια, η αξία τους θα ξεκινούσε από 50.000 μέχρι και 500.000 λίρες.
Τα πραγματικά κίνητρα του βιβλιοθηκονόμου δεν θα τα μάθουμε ποτέ. Θάφτηκαν κι αυτά μαζί του στο χώμα. Οι κάρτες ευρετηρίου που βρέθηκαν στη σοφίτα, όμως, δεν αντιστοιχήθηκαν με όλα τα βιβλία που τελικά βρέθηκαν. Προφανώς κάποια τα είχε πουλήσει.

Διαβόητοι κλέφτες βιβλίων
• Ολόκληρος διευθυντής και έκλεβε βιβλία! Σε εφτά χρόνια φυλάκισης καταδικάστηκε ο πρώην διευθυντής της Βιβλιοθήκης Girolamini στη Νάπολη, Marino Massimo De Caro, τον Μάρτιο του 2013 επειδή «βούτηξε» εκατοντάδες σπάνια βιβλία που άνηκαν στη βιβλιοθήκη.
• Τα media τον αποκαλούσαν Tome Raider. Ο κατά συρροή κλέφτης βιβλίων William Jacques πέρασε δύο φορές τα κάγκελα της φυλακής επειδή έκλεψε πολύτιμα βιβλία αξίας 1.000.000 λιρών από βιβλιοθήκες του Ηνωμένου Βασιλείου. Την πρώτη φορά (2002) έμεινε για τέσσερα χρόνια. Είχε κλέψει από το Πανεπιστήμιο του Cambridge τα σπάνια αντίγραφα του «Principia Mathematica» του Νεύτωνα. Τη δεύτερη φορά (2012) μεταμφιέστηκε, άλλαξε το όνομά του σε David Fletcher και ξάφρισε βιβλία από τη Lindley Library της Royal Horticultural Society.
• Πλούσιος, συλλέκτης σπάνιων βιβλίων και πρώην διευθυντής του Ιρανικού Ιδρύματος Πολιτιστικής Κληρονομιάς στην Αγγλία. Κι όμως, ο Farhad Hakimzadeh, σημερινός διευθυντής μιας εταιρείας που εκδίδει βιβλία για τη Μέση Ανατολή, έκλεψε πολύτιμες σελίδες από σπάνια βιβλία της Βρετανικής Βιβλιοθήκης. Το πλήρωσε με δύο χρόνια φυλάκιση (2009-2011).
• Παρέστη στο δικαστήριο ντυμένος Τσε Γκεβάρα, έλουσε τους δημοσιογράφους με σαμπάνια και αποκάλυψε ότι στην ιδιοκτησία του έχει παράνομα μια κίτρινη Ferrari. Ο εκκεντρικός έμπορος παλιών και σπάνιων βιβλίων Raymond Scott οδηγήθηκε στη φυλακή το 2010 για οκτώ χρόνια επειδή έκλεψε από την Durham University Library τα πρώτα έργα του Σαίξπηρ (1623) και τα κράτησε στο σπίτι του για παραπάνω από μία δεκαετία. Βρέθηκε νεκρός στο κελί του μια Τετάρτη, υπό ανεξήγητες συνθήκες.