Το Μουσείο Ακρόπολης σβήνει σήμερα τέσσερα κεριά. Συγκέντρωσε στην 4ετία έξι εκατ. επισκέπτες, όσους έχουν όλα τα μουσεία μαζί. Όμως, για να συνεχίσει με την ίδια δυναμική, πρέπει να κάνει τομές, ιδίως μέσα στην κρίση.

Δεν είναι ούτε το Λούβρο, ούτε το Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέα Υόρκης. Είναι όμως ένα μεγάλο μουσείο, αντάξιό τους. Το Μουσείο Ακρόπολης γιορτάζει σήμερα τα τέταρτα γενέθλιά του, έχοντας κερδίσει το στοίχημα: την αγάπη του κοινού και μια μεγάλη επισκεψιμότητα, που μεταφράζεται σε περισσότερους από έξι εκατομμύρια επισκέπτες (περίπου 1,5 κατ’ έτος). Το Μουσείο Ακρόπολης έχει σπάσει κάθε ρεκόρ: έχει μόνο του όση επισκεψιμότητα έχουν όλα τα άλλα μουσεία μαζί.

Το «brand name» της Ακρόπολης, όπως και η καλή δουλειά που έχει γίνει, έδωσαν από την αρχή στο μουσείο την ώθηση που χρειαζόταν, ώστε να γίνει αγαπητό. Ταυτοχρόνως, έχει στηθεί με τρόπο που το καθιστά φιλικό προς τον επισκέπτη. Ακόμη και η κρίση δεν άφησε ευδιάκριτο αποτύπωμα. Οι επισκέπτες του μειώθηκαν λίγο. Όσο πάντως είναι αναμενόμενο και οδηγεί στη σκέψη ότι το μουσείο, τέσσερα χρόνια μετά την έναρξη λειτουργίας του, πρέπει να κάνει τομές, αν θέλει να συνεχίζει με την ίδια ή και μεγαλύτερη δυναμική.

Προίκα του ένα Προεδρικό Διάταγμα

Η πολιτεία, συνήθως αδιάφορη για τέτοια θέματα, φρόντισε να το «προικίσει» με ένα Προεδρικό Διάταγμα – Οργανισμό που μπορεί να το βοηθήσει. Το Π.Δ. δημοσιεύθηκε πρόσφατα και συνάντησε, αντίθετα με ό,τι θα ανέμενε κανείς, τη διαφωνία κάποιων κομμάτων και φορέων. Στην πραγματικότητα, αν το κοιτάξουμε ψύχραιμα, θα διαπιστώσουμε πως αυτός ο Οργανισμός, που παραπέμπει σε δομή και λειτουργία μεγάλων μουσείων του εξωτερικού, ήταν κάτι παραπάνω από αναγκαίος. Και άργησε.

Το μουσείο, στα τέταρτα γενέθλιά του, διοικείται ακόμη από τον ΟΑΝΜΑ (Οργανισμός Ανεγέρσεως Νέου Μουσείου Ακροπόλεως), που θα έπρεπε να έχει κλείσει με την ολοκλήρωση του έργου. Τότε όμως θα έμενε ακέφαλο. Έτσι, η Γενική Γραμματεία Πολιτισμού αναγκάστηκε να περιμένει την ολοκλήρωση του Π.Δ. πριν τον καταργήσει. Ευτυχώς που, τέσσερα χρόνια μετά τα εγκαίνια, ήρθε το πλήρωμα του χρόνου…

Θα είχε τελειώσει πολύ πριν, αν το Π.Δ. που καταρτίστηκε επί Αντώνη Σαμαρά δεν είχε θεωρηθεί, το 2010, μαξιμαλιστικό από την τότε ηγεσία του υπουργείου Πολιτισμού – και δεν είχε ζητηθεί η περικοπή θέσεων. Οι περίπου 400 που προβλέπονταν θεωρήθηκε ότι δεν χρειάζονταν. Και σωστά, όπως φαίνεται. Την επόμενη χρονιά, το Συμβούλιο της Επικρατείας θεώρησε μαξιμαλιστικό και επέστρεψε και το νέο σχέδιο Π.Δ., ζητώντας κι άλλες περικοπές. Εν τέλει έπειτα από πολλές «βόλτες» το Π.Δ. ολοκληρώθηκε και δημοσιεύθηκε. Αυτό δεν σημαίνει πως θα εφαρμοστεί στο σύνολό του αμέσως. Θα απαιτηθούν μέχρι και 10 χρόνια για να υλοποιηθούν κάποιες προβλέψεις του. Αν σήμερα μερικά νούμερα φαίνονται τεράστια, ας σκεφτούμε πως η κατάσταση δεν θα μείνει έτσι. Ένας Οργανισμός πρέπει να βλέπει σε βάθος χρόνου.

Τέρμα η «ενός ανδρός αρχή»

Τι προβλέπει; Κατ’ αρχάς τον διορισμό γενικού διευθυντή με τριετή θητεία, ύστερα από προκήρυξη της θέσης. Αυτό σημαίνει πως το μουσείο δεν θα ακολουθεί την «ενός ανδρός αρχή», όπως τώρα, που στην ουσία αποφασίζει ο πρόεδρος του Δ.Σ. Η προσφορά του Δημήτρη Παντερμαλή είναι αδιαμφισβήτητη, όμως πρέπει να υπάρχουν πάντοτε οι βασικές ασφαλιστικές δικλίδες κάθε μεγάλου μουσείου: διευθυντής, διευθύνσεις, τμήματα, αυτοτελή γραφεία.

Προβλέπει επίσης 233 οργανικές θέσεις (εκ των οποίων οι 197 θέσεις μονίμου προσωπικού). Ίσως φαίνονται πάρα πολλές, όμως δεν είναι. Σύμφωνα με πρόσφατη δήλωση του διευθυντή αναπληρωτή του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου (με 250.000 επισκέπτες ετησίως), το προσωπικό που απαιτείται ώστε να λειτουργεί εύρυθμα το μουσείο σε διπλή βάρδια (08:00 – 20:00) είναι ιδιαίτερα πολυάριθμο (περίπου 173 άτομα). Το Μουσείο Ακρόπολης λειτουργεί σε διπλή βάρδια όλο τον χρόνο.

Όλα για τα έσοδα

Το Μουσείο Ακροπόλεως θα παίρνει κατ’ έτος 5,2 εκατ. ευρώ – όσο περίπου είναι οι εισπράξεις του. Θα τις κρατά, δηλαδή, όπως γίνεται μέχρι σήμερα, και με αυτές θα λειτουργεί. Αυτό δεν αποτελεί πρόβλημα για κάθε μεγάλο κρατικό μουσείο. Γιατί αν στηρίζεται στην αυτοχρηματοδότησή του, το πιθανότερο είναι πως κάνει ό,τι μπορεί ώστε να έχει έσοδα.

Σήμερα, η είσοδος θα κοστίζει τρία ευρώ και το μουσείο θα είναι ανοιχτό από τις 8 το πρωί έως τα μεσάνυχτα. Οι επισκέπτες θα ανακαλύψουν μαζί με τους αρχαιολόγους – φροντιστές κρυφές ιστορίες των σωζόμενων λίθων της ζωφόρου, με τη βοήθεια τρισδιάστατων παρουσιάσεων σε ειδικές οθόνες, στην αίθουσα του Παρθενώνα.

Στις 21.00 ξεκινά η συναυλία της Φιλαρμονικής Ορχήστρας Πνευστών του Δήμου Αθηναίων στο προαύλιο, ενώ στα πωλητήρια του μουσείου ξεκινά η διάθεση δύο επετειακών γλυπτών. Πρόκειται για αντίγραφα της κεφαλής του Ποσειδώνα και της Άρτεμης από την ανατολική ζωφόρο του Παρθενώνα.

ΥΓ.: Μέρα που είναι σήμερα, ας θυμηθούμε και τις διαρκείς αναφορές ότι η πλειονότητα των εργαζομένων που προσλήφθηκε επί υπουργίας Αντώνη Σαμαρά είναι από την Καλαμάτα. Όπως είπαμε στην αρχή: ε, δεν το λες και Λούβρο…