Η υποτιθέμενη «διαπραγμάτευση» μεταξύ της κυβέρνησης και της τρόικας για τα νέα μέτρα (εντελώς νέα, όσο και αν η κυβέρνηση επιχειρεί να το κρύψει) θα ολοκληρωθεί με κάποιον τρόπο τα επόμενα 24ωρα στο σύνολό της.

Η υποτιθέμενη «διαπραγμάτευση» μεταξύ της κυβέρνησης και της τρόικας για τα νέα μέτρα (εντελώς νέα, όσο και αν η κυβέρνηση επιχειρεί να το κρύψει) θα ολοκληρωθεί με κάποιον τρόπο τα επόμενα 24ωρα στο σύνολό της. Άλλωστε περιθώρια να μην συμβεί αυτό δεν υπάρχουν. Ήδη οι δανειστές τονίζουν ποικιλοτρόπως τη σκληρή πραγματικότητα:

* Από το ένα σκέλος της τρόικας, την Κομισιόν, ξεκαθαρίστηκε ότι όλα θα πρέπει να έχουν τελειώσει πριν από το Eurogroup της Δευτέρας, όπου θα αποφασιστεί ο τρόπος καταβολής της επόμενης δόσης – κατά πάσα πιθανότητα με το γνωστό και ήδη καθιερωμένο «σταγονόμετρο», ώστε να βεβαιώνονται οι δανειστές ότι η κυβέρνηση τηρεί στο ακέραιο τις δεσμεύσεις της.

• Από την άλλη, χθες, σε έκτακτη σύσκεψη στο υπουργείο Οικονομικών, με αντικείμενο την «κινητικότητα» και τις απολύσεις στο Δημόσιο, παρών ήταν ο επικεφαλής της αποστολής του ΔΝΤ στην Ελλάδα Μπομπ Τράα, αφού ήταν μάλλον… δύσκολο να υπάρξει συγκερασμός μεταξύ των πολιτικών συμφερόντων Γιάννη Στουρνάρα και Κυριάκου Μητσοτάκη.

• Στο τραπέζι, εκτός από τις απολύσεις στο Δημόσιο και τη μέθοδο με την οποία θα γίνουν, το «μενού» της συνολικής συμφωνίας περιλαμβάνει και τη σχετική απελευθέρωση των απολύσεων στον ιδιωτικό τομέα – έτσι, για να μην ακούμε κάθε φορά την μπούρδα ότι στο Δημόσιο απολύουν για να σωθούν θέσεις εργασίας στην «αγορά».

• Το απολύτως ξεκάθαρο, πάντως, είναι το νέο φορολογικό, το οποίο ήδη δόθηκε προς διαβούλευση και περιλαμβάνει νέες μεγάλες επιβαρύνσεις για όλους: μικρομεσαίους επιχειρηματίες, μισθωτούς, συνταξιούχους, «μπλοκάκια», καταναλωτές, ιδιοκτήτες, ασθενείς, ακόμη και ανέργους, αφού φορολογείται και το επίδομα ανεργίας. Ακόμη και τα ετήσια εισοδήματα των 5.000 ευρώ τσακίζονται με τη φάμπρικα των τεκμηρίων.

Κάπως έτσι, μπορεί η κυβέρνηση –ψευδόμενη ασυστόλως, καθ’ έξιν και κατά συρροή, όπως άλλωστε συνηθίζει– να ισχυρίζεται ότι «δεν θα πάρει νέα μέτρα», μπορεί ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς να… «εύχεται» εντελώς υποκριτικά ότι «ελπίζει» πως δεν θα ληφθούν νέα μέτρα, όμως αυτά είναι ήδη εδώ. Ένα νέο «μίνι μνημόνιο» θα περάσει από τη Βουλή, με θύματα τα «συνήθη υποζύγια», όπως χαρακτηρίζει τους φτωχότερους και τις πιο ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού η τετριμμένη δημοσιογραφική κοινοτοπία.

Φρούδες ελπίδες

Βεβαίως, η κυβέρνηση αγωνιά. Όχι για το αν θα περάσουν και αυτά τα μέτρα, αλλά για το τι θα γίνει από Σεπτέμβριο και Οκτώβριο, όταν θα έρθει η επόμενη αξιολόγηση της τρόικας, όταν τα ήδη μεγάλα κενά θα έχουν διευρυνθεί και ένα ακόμη μεγάλο πακέτο μέτρων θα πρέπει να συμφωνηθεί. Τότε μάλιστα θα έχουν ήδη γίνει οι γερμανικές εκλογές και πλέον η Γερμανία, απελευθερωμένη από τα εσωτερικά της πολιτικά βάρη, θα μπορεί να περάσει στην επόμενη φάση διαχείρισης των προβλημάτων της ευρωζώνης.

Κάπου εκεί, αν πάρουμε στα σοβαρά τα όσα λέγονται από τους παράγοντες της ελληνικής κυβέρνησης, η Ελλάδα ελπίζει ότι αυτή η «απελευθερωμένη» από την εκλογική πίεση γερμανική κυβέρνηση θα μπορεί, επιτέλους, να κάνει ένα «δώρο» στήριξης προς τον Σαμαρά και την κυβέρνησή του. Βεβαίως η απάντηση της Μέρκελ, του Σόιμπλε και όποιου άλλου μιλάει γερμανικά είναι σταθερά η ίδια, ακόμη και στις λέξεις που χρησιμοποιούν: «Μην καλλιεργείτε φρούδες ελπίδες, διότι αυτό δημιουργεί λάθος προσδοκίες στις αγορές».

Θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι αυτή η στερεότυπη άρνηση είναι μια «διπλωματική» τακτική, λόγω των εκλογών στη Γερμανία. Όμως, όλα δείχνουν ότι δεν είναι έτσι.

Η Ελλάδα είναι πράγματι μια ιδιαίτερα προβληματική περίπτωση. Όμως το ίδιο συμβαίνει και σε μια σειρά άλλες χώρες:

• Η Ιρλανδία, το ένα «πρότυπο» μνημονιακής συνέπειας, επέστρεψε επισήμως στην ύφεση, χωρίς να έχει βρει δραστική λύση σε κανένα από τα μεγάλα προβλήματά της.
• Η Πορτογαλία, το άλλο «πρότυπο» μνημονιακής συνέπειας, μετά τις παραιτήσεις των υπουργών Οικονομικών και Εξωτερικών (περίπτωση Πορτογάλου… Βενιζέλου), ίσως και άλλες που θα ακολουθήσουν, αντιμετωπίζει μεγάλο πρόβλημα κυβερνητικής σταθερότητας και βάζει φωτιά στις αγορές ομολόγων.
• Το Βέλγιο μπήκε ήδη στον «κουβά» και αναγκάζεται να πάρει μέτρα 3 δισ. ευρώ για να συμμαζέψει τα δημοσιονομικά του.
• Η Ιταλία αντιμετωπίζει πρόβλημα πολιτικής σταθερότητας παρά την παράταση στην περίοδο προσαρμογής.
• Η Ισπανία διατηρείται, παρά την ίδια διευκόλυνση, στο «κόκκινο» με την τεράστια ανεργία της και τη συσσώρευση τεράστιας εκρηκτικής ύλης στα θεμέλια του τραπεζικού της συστήματος.
• Η Γαλλία αναμένεται ότι το φθινόπωρο θα αποτελέσει κεντρικό στόχο των αγορών, με κίνδυνο να βάλει φωτιά σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ.

Όποιος πιστεύει στην Ελλάδα ότι η Γερμανία θα βάλει προτεραιότητα τους καημούς του Σαμαρά, του Βενιζέλου και του Στουρνάρα μάλλον κάνει λάθος. Όπως ξεκαθαρίζεται από πολλούς παράγοντες στη Γερμανία, ακόμη και αν ληφθούν κάποια μέτρα για το ελληνικό χρέος, αυτό θα γίνει με τη μέθοδο του «σταγονόμετρου» και με μεθόδους που θα οδηγούν σε μέτρα προσωρινής ελάφρυνσης των δανειακών βαρών και όχι με απευθείας μεγάλη μείωση του χρέους.

Νέα… καθήκοντα

Όλα τα παραπάνω θα μπορούσαν να ανατραπούν μόνο με μια μεγάλης έκτασης αναταραχή είτε σε κάποια από τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες είτε στην Ελλάδα. Σε αυτό το κλίμα η κυβέρνηση Σαμαρά σκέπτεται μονάχα πώς θα τη βγάλει όσο περισσότερο μπορεί, αλλά και πώς θα μπορούσε να «ανασυσκευαστεί» αν καταρρεύσει υπό την παρούσα μορφή της.

Η δε αξιωματική αντιπολίτευση του ΣΥΡΙΖΑ οφείλει προφανώς από τώρα να προετοιμάζεται για το ενδεχόμενο να βρεθεί σε θέση διακυβέρνησης σύντομα. Πολύ περισσότερο όμως πρέπει να προετοιμάζει ένα σχέδιο διακυβέρνησης και διαχείρισης της κρίσης με μακροχρόνιο ορίζοντα. Αλλιώς δεν θα σταθεί…