Όσοι άκουγαν τον Κωστή Χατζηδάκη να υπόσχεται πως το… περασμένο Πάσχα θα έβαζαν μπροστά οι μπουλντόζες στα εργοτάξια των μεγάλων αυτοκινητοδρόμων, σίγουρα θα αναρωτιούνταν πού θα έβρισκε τα λεφτά.

Όσοι άκουγαν τον Κωστή Χατζηδάκη να υπόσχεται πως το… περασμένο Πάσχα θα έβαζαν μπροστά οι μπουλντόζες στα εργοτάξια των μεγάλων αυτοκινητοδρόμων, σίγουρα θα αναρωτιούνταν πού θα έβρισκε τα λεφτά. Η προπαγάνδα της τρικομματικής (τότε) κυβέρνησης έλεγε ότι οι ξένες εταιρείες που μετέχουν στις κοινοπραξίες των δρόμων θα διασφάλιζαν ένα σημαντικό τμήμα της χρηματοδότησης. Βέβαια, κάτι τέτοιο αποδείχτηκε περίτρανα πως δεν μπορεί να γίνει.

Τώρα τα έργα προστίθενται ως άλλη μια αποτυχία για τη δικομματική πλέον κυβέρνηση, η οποία δεν μπορεί να διασφαλίσει για τους… υπηκόους της ούτε τον βασικό μισθό στα εργοτάξια, που θα χαλάρωνε για μερικές χιλιάδες εργάτες τον βραχνά της ανεργίας. Έστω για μερικούς μήνες.

Το Πάσχα έγινε… καλοκαίρι. Το καλοκαίρι έγινε φθινόπωρο (οπότε θα γινόταν η κατάθεση των νέων συμβάσεων παραχώρησης των αυτοκινητοδρόμων στη Βουλή), αλλά ήδη από τον Αύγουστο φαίνεται πως θα έλθει κι άλλη παράταση. Ο λόγος απλός: δεν υπάρχει χρήμα.

Γι’ αυτό η κυβέρνηση έβγαλε τον νέο υπουργό Υποδομών Μιχάλη Χρυσοχοΐδη να αρχίσει… ελέγχους στις κοινοπραξίες, για να διαπιστωθεί αν τα κονδύλια (αυτά που δόθηκαν κι αυτά που θα δοθούν) πήγαν εκεί όπου έπρεπε να πάνε. «Δει δη χρημάτων» που έλεγε και ο αρχαίος ημών πρόγονος Δημοσθένης, μια και οι ηγεσίες, όταν το ταμείο είναι άδειο, πάντοτε σκαρφίζονται… εναλλακτικές επικοινωνιακές μεθόδους. Σωστοί λοιπόν οι έλεγχοι, αλλά… ποιος έδινε τόσα χρόνια τα λεφτά για τα έργα;

Εκεί ακριβώς βρίσκεται και το ζουμί. Η κυβέρνηση έχει δώσει και θα συνεχίσει να δίνει αρκετά εκατομμύρια ευρώ στους εργολάβους για ρήτρες καθυστερήσεων (και ας φωνάζουν αυτοί ότι ζορίζονται χοντρά από την αναστολή των εργασιών) και η έρευνα του Χρυσοχοΐδη αποσκοπεί ακριβώς στο να δείξει ότι «κάτι κάνουμε» για τα έργα που δεν προχωρούν, ενώ ο κοσμάκης συνεχίζει να πληρώνει διόδια στις καρμανιόλες της Πελοποννήσου.

Η διαπραγμάτευση του 2012

Ας δούμε όμως και το παρελθόν… Το 2012 η κυβέρνηση Σαμαρά κάλεσε τους εργολάβους των κοινοπραξιών να ξαναδούν το θέμα των μεγάλων δρόμων. Τα κοινοπρακτικά σχήματα είναι:

1Ολυμπία Οδός (Ελευσίνα – Κόρινθος – Πάτρα – Πύργος – Τσακώνα): Vinci 29,9%, Hochtief 17%, J&P Άβαξ 17%, Άκτωρ 17%, ΓΕΚ-Τέρνα 17%, Αθηνά 2,1%.
2Νέα Οδός (Ιονία Οδός και τμήμα ΠΑΘΕ Μεταμόρφωση – Σκάρφεια): ΓΕΚ Τέρνα 33,33%, Cintra 33,33%, ACS 33,33%.
3Κεντρική Οδός (Ιονία και Ε 65): ΓΕΚ-Τέρνα 33,33%, Cintra 33,33%, Dragados 33,33%.

4Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου (Μαλιακός – Κλειδί): Hochtief 35%, Άκτωρ 20%, J&P Άβαξ 16,25%, Vinci 13,75%, ΑΕΓΕΚ 10%, Αθηνά 5%.

Στις διαπραγματεύσεις του 2012 συμφωνήθηκαν οι περικοπές:

♦ Η Ολυμπία Οδός να φτάσει προς το παρόν μέχρι την Πάτρα, ενώ το υπόλοιπο 20% του έργου (Πάτρα – Πύργος – Τσακώνα) θα αναβληθεί.

♦ Ανάλογη απόφαση ελήφθη και για τον Ε 65, όπου το τμήμα Τρίκαλα – Γρεβενά θα μετατεθεί επίσης για περίπου τρία χρόνια.

Στα μεγάλα οδικά έργα πρέπει πάντως να προστεθεί και ο αυτοκινητόδρομος Μορέας (με αντικείμενο τον άξονα Κόρινθος – Τρίπολη – Καλαμάτα και Λεύκτρα – Σπάρτη, και αναδόχους τον Άκτωρα με 86,67% και την Intrakat με 13,33%). Ο άξονας αυτός, που είχε ξεκινήσει έναν χρόνο νωρίτερα από τους άλλους (το 2007), έχει σχεδόν ολοκληρωθεί καθώς στο κλείσιμο του 2012 παραδόθηκε το τελευταίο τμήμα Παραδείσια – Τσακώνα. Ωστόσο, η κοινοπραξία στοχεύει στην ολοκλήρωση τόσο του Περιμετρικού Καλαμάτας όσο και του κλάδου Λεύκτρα – Σπάρτη, που θα χρειαστούν περαιτέρω χρηματοδότηση.

Τι σημαίνουν όλα αυτά για τους κατασκευαστές;

1) Η Ολυμπία Οδός είναι μια πραγματικά διεθνής οδός: των Γάλλων της Γέφυρας (Vinci), των Γερμανοϊσπανών του Αεροδρομίου της Αθήνας (Hochtief) και των τριών μεγάλων ελληνικών οικογενειών των κατασκευών: J&P Άβαξ, Άκτωρα και ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ. Η περικοπή του τελευταίου τμήματος της οδού έδειξε σε όλους ότι τα πάντα είναι ανοιχτά, ώστε να αποφευχθούν οι γκρίνιες από τους υπόλοιπους.

2) Άλλη μια «σολομώντεια» λύση ήταν και η περικοπή του Ε 65 με επίκεντρο τη ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ. Με τη Νέα και την Κεντρική Οδό να διαμορφώνονται πάνω – κάτω από τις ίδιες κοινοπραξίες – στις οποίες κεντρικό ρόλο έχει η ελληνική εταιρεία –, η περικοπή που έγινε υπέρ της Ιονίας Οδού θεωρήθηκε στην κυβέρνηση ένας… συμβιβασμός με προοπτική. Έτσι στάθηκε δυνατόν να μείνει αλώβητος ο Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου, στον οποίο μετέχουν (σχεδόν) όλοι της Ολυμπίας Οδού.
«Βιώσιμα» έργα

Μετά τις διαπραγματεύσεις του 2012, λοιπόν, όπου κόπηκαν επιμέρους τμήματα των δρόμων για να είναι βιώσιμα συνολικά τα έργα, οι νέες συμβάσεις είχε προγραμματιστεί να μπουν σε ενιαίο θερινό νομοσχέδιο, ώστε να αρχίσει η χρηματοδότηση των έργων από τις τράπεζες. Έτσι η δημόσια χρηματοδότηση έδειχνε λίγο πιο «άνετη» ύστερα από το δάνειο των 650 εκατ. ευρώ από την ΕΤΕπ, που εγκρίθηκε λίγο πριν από το τέλος του 2012 για την ολοκλήρωση των αυτοκινητοδρόμων.

Αυτό που δεν είχαν προβλέψει στην κυβέρνηση ήταν ότι η ΕΤΕΠ ζήτησε σοβαρές εγγυήσεις για να χορηγήσει το δάνειο, ενώ και σε εσωτερικό επίπεδο οι αρμόδιοι φορείς φάνηκαν απροετοίμαστοι να βρουν από πού θα κόψουν άλλα κονδύλια του ΕΣΠΑ για να καλυφθεί το χρηματοδοτικό κενό στους τέσσερις μεγάλους δρόμους.
Έτσι, πριν από μερικές ημέρες, ο επίτροπος περιφερειακής ανάπτυξης Γ. Χαν είπε ότι, «για να γίνουν οι αυτοκινητόδρομοι, κάποια άλλα έργα θα αναβληθούν». Την παγωμάρα έκανε εντονότερη η δήλωση του ίδιου πως στα τέσσερα μεγάλα έργα υπάρχουν και θέματα κρατικών ενισχύσεων στους αυτοκινητοδρόμους, τα οποία θα εξετάσει η Κομισιόν… Η μάχη λοιπόν αρχίζει με τα εξής δεδομένα:

♦  Άσχετα με τις όποιες καθυστερήσεις, η παρουσία μεγάλων ξένων στις κοινοπραξίες φωνάζει πως τα έργα θα προχωρήσουν.

♦  Ο Χαν μπορεί να έριξε το μπαλάκι στην κυβέρνηση, αλλά επιβεβαίωσε τη βιωσιμότητα των οδικών αξόνων, με βάση τις αναθεωρημένες προβλέψεις και την τεράστια κρατική ενίσχυση. Μόνο που η κυβέρνηση θα πρέπει να βρει τα χρήματα για την ενίσχυση που υποσχέθηκε.

♦ Άρα θα αρχίσει και το παζάρι με τους εργολάβους, για να μαζευτεί το κόστος και να μη φανεί ότι η κυβέρνηση πληρώνει τα λύτρα των καθυστερήσεων. Άλλωστε το πλαίσιο των διαπραγματεύσεων με όλα τα μέρη (Κομισιόν και τράπεζες) παραμένει ανοιχτό.

♦ Γι’ αυτό ο Χρυσοχοΐδης «στοχοποιεί» ήδη κάποια έργα στις συνάξεις που κάνει με δημοσιογράφους…

Άντε και… καλά ξεμπερδέματα.