Ένα από τα επαγγέλματα που κινδυνεύουν να εξαφανιστούν είναι αυτό του μπάρμαν, του αυτοσχέδιου εξομολόγου και ευήκοου ώτος, ενός ανθρώπου-ρόλου τόσο πολύτιμου για την πνευματική μας ισορροπία και την ψυχική μας υγεία.

του Γιώργου – Ίκαρου Μπαμπασάκη

Ένα από τα επαγγέλματα που κινδυνεύουν να εξαφανιστούν είναι αυτό του μπάρμαν, του αυτοσχέδιου εξομολόγου και ευήκοου ώτος, ενός ανθρώπου-ρόλου τόσο πολύτιμου για την πνευματική μας ισορροπία και την ψυχική μας υγεία. Είναι γνωστό, αν και το ξεχνάμε στην αλλόκοτη εποχή μας: το να πίνεις χωρίς να μιλάς με κάποιον χαμογελαστό  και σοφό άνθρωπο είναι ολέθριο. Βγαίνουν μαχαίρια και ανοίγουν κεφάλια όταν το πιώμα δεν συνοδεύεται από μεζέ και κουβέντα βασισμένη στην εμπιστοσύνη  και σε μιαν απροϋπόθετη κατανόηση που αγγίζει τα όρια της αβρής φιλίας.

Στη συνταξιοδοτήσιμη πλέον θητεία μου στα «μοντέρνα τεμένη», όπως βάφτισε τα ξενύχτικα μπαρ ο ποιητής Νίκος Καρούζος, έχω ξεχωρίσει και έχω φτάσει να ευγνωμονώ εκείνους τους φύλακες της μπάρας και της ψυχής μας που έχουν σταθεί – δίχως να το ξέρουν, να το δείχνουν και να το κάνουν θέμα – στις ζόρικες στιγμές μας, στα πένθη μας  και στις χαρές μας. Ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του 1970, το Aurevoir της Πατησίων, ο Λώρας της Πλατείας Μαβίλη, και το Galaxy της Σταδίου προσφέρουν ζεστασιά σε ανήσυχους νεαρούς της Μεταπολίτευσης, σε πολύπλαγκτους μποέμ από τα χρόνια του ασπρόμαυρου σινεμά και του βερμούτ, σε συγγραφείς, ποιητές, ηθοποιούς, μουσικούς, αρχιτέκτονες, παραγωγούς του ραδιοφώνου, και εν γένει πολυπράγμονες τύπους.

Ο κυρ-Νίκος του Λώρα, βραχνός, ετοιμόλογος

Στον Λώρα σύχναζαν και πολλοί γιατροί, στα διαλείμματά τους από εγχειρήσεις, συνήθως με μπλε καμπαρντίνα, ομοιάζοντες πιο πολύ με τύπους βγαλμένους από τα μυθιστορήματα του Γιάννη Μαρή παρά με διακόνους του Ιπποκράτη. Ο κύριος Νίκος, ο οποίος με αποκαλούσε επιμόνως «Κύριο Καθηγητή», παρακινημένος από τα  μυωπικά μου ματογυάλια και τη συνήθως παλαιομοδίτικη περιβολή μου,  δεν έχασε την ψυχραιμία του ακόμα κι όταν τη χάσαμε εμείς, οι πιστοί θαμώνες του, ήτοι όταν κατέκλυσαν την Πλατεία Μαβίλη αλλόκοτες φυλές άσχετων πιτσιρικάδων, παρασυρμένων από ιλουστρασιόν άρθρα σε γυαλιστερά περιοδικά.

Παρέμεινε ο ίδιος, πάντα βραχνός, γουρλομάτης, γελαστός και ετοιμόλογος. Όρθιος και ακάματος, πίσω από τον πάγκο και το παλαιού στυλ, vintage, ψυγείο, πρόσφερε την αίσθηση ότι εφόσον αυτός μένει σταθερός και αναλλοίωτος δεν υπάρχει λόγος να νιώθεις τη γη να φεύγει κάτω από τα πόδια σου. Σε έναν δημοσιογράφο (κάποιου από κείνα τα lifestyle περιοδικά ή ραδιόφωνα που λυμαίνονταν τη δεκαετία του 1990), ο οποίος ζήτησε να μάθει το απόσταγμα της σοφίας του κυρίου Νίκου και τη συμβουλή του στους νέους, ο κύριος Νίκος με το μόνιμο χαμόγελό του – που απλωνόταν με άνεση στο βλέμμα του και το έκανε λιγότερο καπάτσο και πονηρό, εξανθρωπίζοντάς το έτσι – απάντησε: «Λέω να πίνετε πάντα ένα λιγότερο»!

Στο εικονοστάσι επωνύμων αγίων του Galaxy

Το Galaxy, ξακουστό στέκι για την έξοχη μπάρα και τον μεγάλο καθρέφτη πάνω από τον οποίο φιγουράρουν, σαν εικονοστάσι επωνύμων αγίων, οι φωτογραφίες του Τσαρλς Μπουκόφσκι, του Έρνεστ Χέμινγουεϊ, του Μπέρτολτ Μπρεχτ, του Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ, και άλλων υψηλών συνδαιτυμόνων στο συμπόσιο της ζωής, φιλοξένησε και φιλοξενεί λόγιους πότες, εκλεπτυσμένους συζητητές, διανοούμενους της νύχτας, παλαίμαχους δημοσιογράφους, φωτεινούς παντογνώστες. Ο κύριος Ιωάννης ήταν ο μάγιστρος της  ανυπέρβλητης ξύλινης μπάρας, πάντα στυλάτος, σχεδόν εγγλέζικης κοπής, με μόνιμο μειδίαμα που μεριμνά να μην γίνει χαμόγελο που θα διολισθήσει σε γέλιο κι έτσι θα δώσει περιττό θάρρος στον θρασύ θαμώνα. Διατηρεί τις αποστάσεις με πολύπειρη ευγένεια. Βαθύς γνώστης των ιδιοτήτων κάθε ουίσκι από κάθε προέλευση, μπορούσε να αγορεύει με βελούδινη φωνή για τις λεπτές διαφορές δύο εξαιρετικής ποιότητας καπνιστών ουίσκι, επιμένοντας με φράσεις όπως «το εν λόγω ουίσκι είναι γνωστό για το έντονα καπνώδες ύφος του, επίσης δεν είναι ψυχρά φιλτραρισμένο και επιτρέπει έτσι μεγαλύτερη πολυπλοκότητα».

Ο εξίσου έξοχος κύριος Μίλτος, ο έτερος τελετάρχης του Galaxy, λίαν ευπροσήγορος χιουμορίστας, με κάτι από ατσαλάκωτο ήρωα λεπτής κωμωδίας του ασπρόμαυρου κινηματογράφου, μου είχε προσφέρει ένα μεσημέρι (στο Galaxy πηγαίνουμε αυστηρά μόνο το μεσημέρι, εμείς, από τα παλιά) μια απίθανη διάλεξη περί των φελλών στις ακριβές φιάλες καθώς και περί των ιδιαίτερων ιδιοτήτων δύο πασίγνωστων ουίσκι, σε πράσινο μπουκάλι αμφότερα.

Και ο Σινάτρα ήπιε ποτό στο Aurevoir

Το Aurevoir είναι το πιο λογοτεχνικό american bar της Αθήνας. Ποιητής ο αρχιτέκτονας που το σχεδίασε, ο μέγας Αριστομένης Προβελέγγιος. Ποιητές και συγγραφείς στοιχειώνουν τον χώρο, τη θελκτική και θαλπερή ατμόσφαιρα: ο Γιώργος Καραβασίλης ήταν από τους πιο τακτικούς, ο Περικλής Κοροβέσης έδινε επίσης το «παρών». Ξέρουμε ότι τίμησε το Aurevoir με την παρουσία του ο Φρανκ Σινάτρα. Ο Ντίνος Ηλιόπουλος, επίσης. Το μάτι μου έχει πάρει πολλές φορές την αντικομφορμίστρια του θεάτρου, τη Μαρία Ξενουδάκη. Ο φιλόσοφος Στέφανος Ροζάνης έχει πιει ουίσκι και κρασί μιλώντας μας για τη γνωριμία του με τον Κορνήλιο Καστοριάδη, για την αλητεία ως γραφή και ως φιλοσοφική στάση, καθώς και για θαυμάσια κινηματογραφικά έργα. Ο κύριος Θόδωρος και ο κύριος Λύσανδρος είναι οι στυλοβάτες του Aurevoir εδώ και μισόν αιώνα, πάντα με το χαμόγελο στα χείλη και με τη λεπταισθησία τους μονίμως σε επιφυλακή. Ο ποιητής Θωμάς Γκόρπας απαθανάτισε το Aurevoir στην ποίησή του, κι εγώ – που ταπεινά σας τα ιστορώ – έγραψα το μυθιστόρημα «Aurevoir – Σημειώσεις στη σκιά μίας συνάντησης», στα τέλη της δεκαετίας του 1990.