search
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 29.03.2024 08:03
MENU CLOSE

Προσωπική διπλωματία προτίμησε ο Σαμαράς

18.08.2013 21:00
oldphotospod_1508_004_cmyk1376891394.jpg

Η επίσκεψη Σαμαρά στις ΗΠΑ είχε μια παράπλευρη απώλεια: κλονίστηκε η πολιτική αυτοπεποίθηση του αντιπροέδρου της κυβέρνησης και ΥΠΕΞ Ευάγγελου Βενιζέλου

Η επίσκεψη Σαμαρά στις ΗΠΑ είχε μια παράπλευρη απώλεια: κλονίστηκε η πολιτική αυτοπεποίθηση του αντιπροέδρου της κυβέρνησης και ΥΠΕΞ Ευάγγελου Βενιζέλου, ο οποίος δεν ζήτησε να ταξιδέψει μαζί του, για να μην εμφανιστεί ως βαστάζος του πρωθυπουργού, αλλά και δεν περίμενε ότι ο Σαμαράς θα συναντηθεί με τον Αμερικανό ΥΠΕΞ Τζον Κέρι σε ένα ραντεβού που κανονίστηκε επί τόπου.

Η εντύπωση που δημιουργήθηκε από τη σύνθεση της ελληνικής αντιπροσωπείας ήταν ότι ο Σαμαράς ασκεί προσωπική διπλωματία κορυφής, αφού δεν πήρε μαζί του ούτε τον υπουργό Οικονομικών Γιάννη Στουρνάρα, ενώ παρών στη συνάντησή του με τον Μπαράκ Ομπάμα ήταν ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών Τζακ Λιου.

Να «προλάβει» τον Τσίπρα

Γιατί ο πρωθυπουργός ήθελε να είναι μόνος του στις συνομιλίες με τον Ομπάμα; Υπάρχει κάποιο μυστικό; Πηγές που γνωρίζουν τις σκέψεις του πρωθυπουργού υποστηρίζουν ότι ο Σαμαράς ετοιμάζεται για σύγκρουση με την τρόικα το φθινόπωρο. Θα αρνηθεί συμμετοχή της Ν.Δ. σε οικουμενική κυβέρνηση εφόσον τεθεί τέτοιο θέμα και θα αφήσει το πολιτικό ατύχημα να συμβεί (πρόωρες εκλογές) εφόσον τεθεί θέμα απώλειας της δεδηλωμένης.

Ο στόχος του είναι να ηγηθεί της μετάβασης στη μεταμνημονιακή εποχή (η τελευταία δόση θα εκταμιευθεί τον Ιούλιο του 2014) ώστε να ταυτιστεί αυτός και όχι ο Αλέξης Τσίπρας με το τέλος της παρουσίας της τρόικας στη χώρα μας. Για να συμβεί αυτό, όπως υποστηρίζουν οι κυβερνητικοί, θα πρέπει να εμφανιστεί με κάποιον τρόπο το περίφημο «πρωτογενές πλεόνασμα» στο τέλος του 2013, να συμφωνηθεί μια τολμηρή ρύθμιση για το χρέος και η χώρα να έχει τη δυνατότητα εξόδου στις αγορές.

♦ Το πρώτο περνάει από την πλήρη εφαρμογή του μνημονίου (παρά το πολιτικό κόστος από τις κοινωνικές επιπτώσεις της άγριας λιτότητας).

♦ Το δεύτερο συναρτάται από την έκβαση της σύγκρουσης Βερολίνου – ΔΝΤ, που εκτιμάται στο Μαξίμου ότι έρχεται.

♦ Στο τρίτο παίζει ρόλο η στάση του αμερικανικού κατεστημένου.

Στην πραγματικότητα βεβαίως η εξώθηση της Ελλάδας στις αγορές είναι μια από τις βασικές επιλογές και της Γερμανίας, η οποία – όπως παλαιότερα έχει αποκαλύψει το «Ποντίκι» – βλέπει την εξέλιξη αυτή ως μια δυνατότητα απαλλαγής από το ελληνικό πρόβλημα και τις συνεχείς ανάγκες κάλυψης των χρηματοδοτικών κενών.

Όσο για τη ρύθμιση του χρέους, μάλλον θα πρέπει να περιμένουμε για να δούμε το μοντέλο που θα επιλεγεί, αφού οι πραγματικές προθέσεις της Γερμανίας διαρκώς συσκοτίζονται. Κάτι τέτοιο συνέβη με τη διαρροή εγγράφου της Μπούντεσμπανκ στο περιοδικό «Spiegel» περί νέου δανείου στην Ελλάδα ώστε να αποφευχθεί το «κούρεμα». Πολλές φορές έχει εκτιμηθεί μάλιστα ότι ο συνδυασμός της μερικής χρηματοδότησης προς την Ελλάδα και της επίσης μερικής εξόδου της στις αγορές ίσως αποτελέσει τη… «χρυσή τομή» για τη μετεκλογική Γερμανία.

Στο Μαξίμου, λοιπόν, είναι υποχρεωμένοι να εξετάζουν όλα τα σενάρια και να αναζητούν πολλαπλές στηρίξεις.

Σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, λοιπόν, αυτός είναι ο λόγος που ο Σαμαράς δεν ήθελε μαζί του ούτε τον Στουρνάρα ούτε τον Βενιζέλο. Ήθελε να ζητήσει μόνος του από τον Ομπάμα στήριξη σε δύο επίπεδα:

♦ Την άσκηση επιρροής στο ΔΝΤ προκειμένου να επιμείνει μέχρι τέλους για γενναίο «κούρεμα» του ελληνικού χρέους.

♦  Την ενθάρρυνση των ξένων οίκων αξιολόγησης να δουν με καλό μάτι την ελληνική οικονομία και παρασκηνιακά να υπάρξει εκ μέρους του Ομπάμα προτροπή σε Αμερικανούς επενδυτές ώστε να εμπιστευθούν τα ελληνικά ομόλογα όταν θα γίνει η προσπάθεια εξόδου στις αγορές.

Τι έχει να προσφέρει η ελληνική κυβέρνηση ως αντάλλαγμα; Υδρογονάνθρακες και επίδειξη ισχυρής πολιτικής βούλησης για λύση του Κυπριακού και του Σκοπιανού, που ακόμη ενδιαφέρουν τις ΗΠΑ.

Φοβάται ο Γιάννης το θεριό

Πηγές του Μεγάρου Μαξίμου και της Χαριλάου Τρικούπη διαβεβαιώνουν ότι δεν υπάρχει καμία σκιά στις σχέσεις Σαμαρά – Βενιζέλου και δεν αποτελεί κανόνα διπλωματικής ορθότητας να συνοδεύει ο ΥΠΕΞ τον πρωθυπουργό σε όλες τις συναντήσεις κορυφής. Μάλιστα θυμίζουν, υπομειδιώντας, τον ανταγωνισμό στις σχέσεις Καραμανλή – Μπακογιάννη όταν προσπαθούσαν να χωρέσουν στο ίδιο κάδρο ή να δείξουν ποιος έχει μεγαλύτερη επιρροή στη διαμόρφωση των αποφάσεων εξωτερικής πολιτικής.

Η εικόνα, όμως, είναι κάπως πιο σύνθετη σε σχέση με αυτή που θέλουν να εμφανίζουν τα επιτελεία Σαμαρά και Βενιζέλου.

Κατ’ αρχάς είναι εμφανές στους περισσότερους στο ΥΠΕΞ ότι ο Βενιζέλος έχει… «ψωνιστεί» με τη διπλωματία, με την έννοια ότι απολαμβάνει πάρα πολύ αυτόν τον ρόλο. Τόσο ώστε έσπευσε να πεταχτεί στην Τουρκία για μια συνάντηση με τον ομόλογό του Αχμέτ Νταβούτογλου, ενώ ήταν η σειρά του… Τούρκου ομολόγου του να επισκεφθεί τη χώρα μας με βάση όσα είχαν προηγηθεί και τα οποία τηρούνται αυστηρά από τη γραφειοκρατία στο ελληνικό και στο τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών.

Ο Βενιζέλος είναι υπερδραστήριος, κάνει συχνές συναντήσεις με πρέσβεις ξένων χωρών, προΐσταται σε συσκέψεις υπηρεσιακών παραγόντων, παρακολουθεί τα πάντα, έχει άποψη για όλα και γενικώς δείχνει με κάθε τρόπο ότι θέλει να έχει τον πλήρη έλεγχο.

Ο προκάτοχός του Δημήτρης Αβραμόπουλος είχε αποδεχθεί μάλλον εύκολα το γεγονός ότι τελούσε υπό άτυπη επιτροπεία. Ο Σαμαράς τον είχε πετάξει έξω από κρίσιμες συναντήσεις, όπως εκείνη που είχε με τον Τούρκο πρωθυπουργό Ερντογάν, ενώ είχε παρέμβει για να ανακληθεί ακόμη και ο πρεσβευτής μας στην Άγκυρα, τον οποίο αρχικά είχε τοποθετήσει ο Αβραμόπουλος σ’ αυτό το πόστο. Ακόμη και τον ειδικό μεσολαβητή του ΟΗΕ για το Σκοπιανό Μάθιου Νίμιτς ο Σαμαράς επέλεξε να τον συναντήσει κατ’ ιδίαν και δεν άφησε τη διαχείριση στον Αβραμόπουλο.

Συνεργάτες του πρωθυπουργού λένε ότι, ως πρώην υπουργός Εξωτερικών, ο Σαμαράς έχει γνώση του αντικειμένου και «αυξημένη ευαισθησία», επομένως θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο – και πάντως μη αναμενόμενο – να αφήσει αυτόν τον τομέα εκτός της άμεσης εποπτείας του.

Αν συνεκτιμήσει κανείς ότι ο πρωθυπουργός είναι ένας καχύποπτος άνθρωπος, που δύσκολα εμπιστεύεται οποιονδήποτε και γι’ αυτό κουβαλάει μαζί του ανθρώπους που βρίσκονται κοντά του από την εποχή της ΠΟΛ.ΑΝ., μπορεί εύκολα να καταλάβει γιατί προτιμά να είναι μόνος του σε σημαντικές συναντήσεις κορυφής.

Ετοιμασία για τα δύσκολα

Σε σχέση με όσα πραγματικά ειπώθηκαν πίσω από τις κλειστές πόρτες του Λευκού Οίκου, ακόμη και στενοί του συνεργάτες πολύ λίγα έμαθαν. Κατάλαβαν ότι ο Σαμαράς γύρισε ικανοποιημένος – αν και χωρίς κάποιο απτό, εμφανές αποτέλεσμα – κυρίως επειδή θεωρεί ότι στάλθηκε ένα μήνυμα στην Άνγκελα Μέρκελ από τον ηγέτη μιας υπερδύναμης, τον Μπαράκ Ομπάμα, για την ανάγκη αλλαγής της «συνταγής».

Στην πραγματικότητα ο Σαμαράς επιχειρεί να δώσει την αίσθηση ότι έφτασε η ώρα να δείξει στο Βερολίνο πως έχει ισχυρές συμμαχίες και δεν βρίσκεται στο έλεος της γερμανικής κυβέρνησης. Η ανάγκη αυτή προκύπτει από δύο παράγοντες:

♦ Ο ένας είναι ότι η (συγ)κλονιζόμενη από τις πολιτικές επιπτώσεις της οικονομικής πολιτικής κυβέρνηση έχει τεράστια ανάγκη να σταθεί στα πόδια της και ταυτόχρονα ο Σαμαράς να περιορίσει την όποια αμφισβήτηση αντιρροπώντας την με μια γερή δόση «ηγετικότητας».

♦ Ο άλλος είναι το γεγονός ότι πλησιάζουν οι γερμανικές εκλογές της 22ης Σεπτεμβρίου και όλες οι ενδείξεις συγκλίνουν στη διαπίστωση ότι μετά τον σχηματισμό της νέας κυβέρνησης, με επικεφαλής και πάλι τη Μέρκελ, το ελληνικό ζήτημα θα επανέλθει στο επίκεντρο του γερμανικού πολιτικού ενδιαφέροντος με άλλον τρόπο.

Ο λόγος για τον οποίο αυτή τη στιγμή κρατιούνται τα προσχήματα και επισημαίνεται ότι η Ελλάδα βαδίζει στον σωστό δόμο είναι ότι οι Χριστιανοδημοκράτες, που προηγούνται στις δημοσκοπήσεις, δεν θέλουν τον ελληνικό μπελά στην προεκλογική αντιπαράθεση.

Ήδη το «Spiegel» έκανε ζημιά στη Μέρκελ αποκαλύπτοντας το έγγραφο της Bundesbank που προβλέπει ότι η Ελλάδα θα χρειαστεί νέο δάνειο μέσα στο 2014. Η «Die Welt» και η «Bild» επανέφεραν τα σενάρια Grexit, ενώ οι περισσότερες γερμανικές εφημερίδες αποτιμούν το χρηματοδοτικό κενό που θα πρέπει σύντομα να καλυφθεί και ανέρχεται σε αρκετά δισ. ευρώ.

Με αυτά τα δεδομένα, ο Σαμαράς αντιλαμβάνεται ότι μετά τις γερμανικές εκλογές οι προσδοκίες που έχουν καλλιεργηθεί εδώ για αλλαγή της γερμανικής στάσης θα καταρρεύσουν και η κυβέρνηση θα βρεθεί ξανά αντιμέτωπη με πιέσεις για περισσότερη λιτότητα και ταχύτερες μεταρρυθμίσεις.

Θα διαπιστώσει παράλληλα ότι η συζήτηση για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους θα κρατήσει πολύ, μέχρι την άνοιξη το πιθανότερο, για να καταλήξει σε μια εμβαλωματική λύση, δηλαδή σε ένα έμμεσο «κούρεμα» (επιμήκυνση δανείων, μείωση επιτοκίων, επιστροφή κερδών από κεντρικές τράπεζες, μετακύλιση ενός ποσού της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών στον ESM ώστε να ελαφρυνθεί το χρέος).

Γκάζια στα εθνικά λόγω ενεργειακών θεμάτων

Πώς κολλάει τελικά ο Ομπάμα σε όλα αυτά;

♦ Αφενός η αμερικανική διοίκηση είναι ευθέως συνδεδεμένη με το ΔΝΤ και μπορεί να επηρεάσει την Κριστίν Λαγκάρντ ώστε να τραβήξει το σκοινί και να συγκρουστεί με το Βερολίνο με σκοπό την εξεύρεση μιας μεγάλης και οριστικής λύσης για το ελληνικό πρόβλημα (άμεσο γενναίο «κούρεμα» και επεκτατικές πολιτικές).

♦ Αφετέρου η Ουάσιγκτον ενδιαφέρεται για τα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου και, υπό προϋποθέσεις, θα μπορούσε να ενθαρρύνει αμερικανικές επενδύσεις να αναπτυχθούν εδώ όταν επισημοποιηθεί ότι αμερικανικές εταιρείες θα εμπλακούν στην εκμετάλλευση υδρογονανθράκων.

Το ναυάγιο της πώλησης της ΔΕΠΑ στη ρωσική Gazprom ήταν διαβατήριο για τον Σαμαρά προκειμένου να είναι ευνοϊκό το κλίμα της συνάντησής του με τον Αμερικανό πρόεδρο. Για να το βελτιώσει ακόμη περισσότερο εξέφρασε βούληση για εποικοδομητική στάση το φθινόπωρο, όταν θα εκδηλωθούν πρωτοβουλίες ταυτόχρονα για το Κυπριακό και το Σκοπιανό.

♦  Ως προς το πρώτο, το βάρος θα σηκώσει η Λευκωσία.

♦  Ως προς το δεύτερο, υπάρχει πάντα η ελπίδα ότι την καρδάρα με το γάλα θα τη χύσει πάλι ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ Γκρούεφσκι, οπότε δεν θα καταλογιστούν ευθύνες για την παράταση του αδιεξόδου στην ελληνική πλευρά.

Η κυβέρνηση δεν θέλει εθνικά θέματα, τα οποία εξάπτουν τα συλλογικά πάθη, στην ατζέντα σε μια συγκυρία καταμέτρησης «διαθέσιμων» και αδυναμίας πληρωμής των παράλογων φόρων που επιβάλλονται σε μισθωτούς και συνταξιούχους.

Παρ’ όλα αυτά, ο Σαμαράς θέλησε να δείξει στον Αμερικανό πρόεδρο ότι είναι έτοιμος για… «υπερβάσεις» και ότι οι φήμες που τον θέλουν «κρυφοεθνικιστή» λόγω του παρελθόντος του στο Μακεδονικό δεν ευσταθούν. Το γεγονός ότι είναι αμερικανοσπουδαγμένος αποτελεί στοιχείο που θεωρεί ότι ενισχύει το προφίλ του στις ΗΠΑ, παρόλο που εδώ και καιρό το ελληνικό λόμπινγκ σε Κογκρέσο, Γερουσία και ισχυρά think tanks είναι από υποτυπώδες έως ανύπαρκτο.

Η ανάλυση που επικρατεί στο Μέγαρο Μαξίμου λέει ότι η εύφλεκτη κατάσταση στα νότια σύνορά μας είναι ένας λόγος για τον οποίο οι Αμερικανοί επιθυμούν τη χώρα μας κοιτίδα σταθερότητας και δυνητικό στρατηγικό εταίρο για την προώθηση των συμφερόντων τους.

Εκτιμούν ότι η κρίση στην ευρωζώνη φοβίζει την Ουάσιγκτον, που ανησυχεί για το ενδεχόμενο εξαγωγής της ύφεσης στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού και, επειδή η Ελλάδα είναι ο πιο αδύναμος κρίκος στην αλυσίδα της αστάθειας, σε καμία περίπτωση δεν θα ήθελαν να σπάσει.

Επομένως, καταλήγουν: Ο Ομπάμα δεν θέλει να βουλιάξει η Ελλάδα και ο Σαμαράς θέλει αμερικανική βοήθεια για να βγει η χώρα στις αγορές και να απαλλαγεί από την τρόικα. Στο σημείο αυτό υπάρχει μια κάποια σύμπτωση συμφερόντων και η αξιοποίησή της είναι ο λόγος για τον οποίο το φθινόπωρο ο πρωθυπουργός θα ταξιδέψει ξανά στις ΗΠΑ. Το πιθανότερο και πάλι χωρίς τον Ευ. Βενιζέλο.

Τώρα, πόσες και ποιες από τις προσδοκίες του πρωθυπουργού και των συμβούλων του θα επιβεβαιωθούν θα το δείξει ο καιρός. Εξ άλλου οι αναλύσεις των πολιτικών επιτελείων στην Ελλάδα δεν ήταν πάντα ακριβείς. Και το χειρότερο: Αν πράγματι επέλθει ευθεία σύγκρουση μεταξύ ΗΠΑ και Γερμανίας για την οικονομία, ο Σαμαράς θα πρέπει να ανησυχήσει σοβαρά μήπως η Ελλάδα βρεθεί στη θέση του βατράχου εν μέσω των βουβαλιών που θα σκοτώνονται μεταξύ τους…

google_news_icon

Ακολουθήστε το topontiki.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν.

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

Το topontiki.gr σέβεται όλες τις απόψεις, αλλά διατηρεί το δικαίωμά του να μην αναρτά υβριστικά σχόλια και διαφημίσεις. Οι χρήστες που παραβιάζουν τους κανόνες συμπεριφοράς θα αποκλείονται. Τα σχόλια απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των αναγνωστών.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 29.03.2024 08:03