Αχώριστοι σύντροφοι, τα βιβλία συνεχίζουν να μας ταξιδεύουν στον τόπο και τον χρόνο, να τροφοδοτούν τα όνειρά μας, να λυτρώνουν τις μέρες μας.

Αχώριστοι σύντροφοι, τα βιβλία συνεχίζουν να μας ταξιδεύουν στον τόπο και τον χρόνο, να τροφοδοτούν τα όνειρά μας, να λυτρώνουν τις μέρες μας. Στη βαλίτσα, ανάμεσα σε ρούχα και παπούτσια, θα στριμώξουμε επιθυμίες, προσδοκίες και τα αγαπημένα μας αναγνώσματα.

Στο διαρκές καλοκαιρινό ερώτημα «πες μου ποιο βιβλίο θα πάρεις μαζί σου στην παραλία» ή «ποιο βιβλίο θα κατεβάσεις στο έξυπνο κινητό σου» (μια και, όπως επισημαίνει ο Χάρης Ψυχογιός, «τα νούμερα των πωλήσεων ηλεκτρονικών βιβλίων τα τελευταία τρία χρόνια δείχνουν αύξηση με γεωμετρική πρόοδο»), οι απαντήσεις διαφέρουν, όπως και τα γούστα μας.  Μιλώντας με φίλους και συναδέλφους, πάντα αναρωτιέμαι τι νόημα έχει να χωρίζεις τους αναγνώστες σε απαιτητικούς και «ευκαιριακούς».
Στις παράπλευρες περιοχές της λογοτεχνίας καταφεύγουν οι αναγνώστες της «παραλίας», υποστηρίζει με πάθος φίλος μου, γνωστός συγγραφέας. Στην άλλη όχθη, οι βιβλιόφιλοι αδημονούν να ξεφυλλίσουν το νέο βιβλίο του Τοντόροφ, του Μπάνβιλ, του Φράνζεν, να ξαναδιαβάσουν το «Κισμέτ» του Ρίλκε ή τον «Επαναστατημένο άνθρωπο» του Καμύ που, μπορεί να γράφτηκε 62 χρόνια πριν, όμως παραμένει ένα μοναδικό ανθρώπινο μανιφέστο.
Όλα μπερδεύονται γλυκά κάτω από το αυγουστιάτικο φεγγάρι. Είναι το καλοκαίρι των συναρπαστικών περιπετειών στη σύγχρονη αστυνομική λογοτεχνία, των ερωτικών ιστοριών, των περιζήτητων αφηγημάτων που δεσπόζουν στις διεθνείς εκθέσεις βιβλίου, όπου στο τραπέζι μπαίνουν και τα δικαιώματα της κινηματογραφικής μεταφοράς. Μυστικές αδελφότητες, εγκληματικές οργανώσεις, αστυνομικοί σε ρόλους κακοποιών, ξεφεύγουν από τις σελίδες και ακολουθούν τα βήματά μας στην άμμο.

Σε μια εποχή που «οι θεωρίες συνωμοσίας» έχουν την τιμητική τους και οι διεθνείς ίντριγκες βρίσκονται στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων, τα μυθιστορήματα του Νταν Μπράουν που διαδραματίζονται στην πανέμορφη πόλη των Μεδίκων, ασκούν μια ακαταμάχητη γοητεία στο κοινό. Ο μύθος του «Inferno» ( Ψυχογιός), του νέου βιβλίου του Νταν Μπράουν που θα δούμε τον Δεκέμβριο στη μεγάλη οθόνη, είχε φτάσει προτού ακόμα κυκλοφορήσει το βιβλίο. Η σκοτεινή ποίηση του Δάντη, που οδηγεί τα βήματα του καθηγητή σε έναν μυστικό λαβύρινθο καμωμένο από έργα τέχνης και αλλόκοτα μυστικά, ασκεί μια ακαταμάχητη γοητεία στο κοινό, η οποία μεταφράζεται σε χιλιάδες αντίτυπα.

«Τα αδιαμφισβήτητα best sellers για το φετινό καλοκαίρι είναι 3: “Inferno” του Νταν Μπράουν, “Με λένε Ντάτα” της Λένας Μαντά και “Το σπίτι των σκιών” της Χρυσηίδας Δημουλίδου» μας λέει ο Χάρης Ψυχογιός, διευθυντής Επιχειρησιακής Ανάπτυξης των εκδόσεων Ψυχογιός.

Και συνεχίζει: «Αν θέλουμε να μιλήσουμε με αριθμούς: το “Inferno” μετρά ήδη την 112η χιλιάδα, με ημερομηνία κυκλοφορίας 4 Ιουλίου 2013, ενώ το “Με λένε Ντάτα” και “Το σπίτι των σκιών”, που κυκλοφόρησαν στις 16 Μαΐου, βρίσκονται στην 88η και 50η χιλιάδα, αντίστοιχα. Επίσης, πολύ ψηλά στις προτιμήσεις των αναγνωστών βρίσκονται: η Καίτη Οικονόμου με το βιβλίο της “Η καρδιά θυμάται”, η Ρένα Ρώση – Ζαΐρη με το “Άρωμα βανίλιας”, η Μεταξία Κράλλη με το “Η αγάπη φόβο φέρνει” και η Μαρία Τζιρίτα με το “Ζωή από την αρχή”. Αξιοσημείωτη, τέλος, είναι η επιλογή της τριλογίας “Crossfire” της Σίλβια Ντέι (“Γυμνή μπροστά σου”, “Ευάλωτη δίπλα σου” και “Δεμένη μαζί σου”) από χιλιάδες αναγνώστριες»!

Σεξ και αίμα σε μια κοινωνία που βράζει

Σε άλλο μήκος κύματος, με δολοφονίες, ίντριγκες, γκάνγκστερ και πόρνες, τα νουάρ αφηγήματα ανεβάζουν τη θερμοκρασία. Μιλήσαμε με τρεις εκδότες, το «Public» και την Βιβή Σάκαρη, ιδιοκτήτρια ενός παραδοσιακού  βιβλιοπωλείου στην Ηλιούπολη, για να ανιχνεύσουμε τις προτιμήσεις των αναγνωστών. Από την αρχαιότητα μέχρι τα μέσα του περασμένου αιώνα, οι καλλιτέχνες ήταν πρώτα απ’ όλα μάστορες της τέχνης τους. Ο Καμιλλέρι, ο Νέσμπο, ο Σόντερμπεργκ, ο Κέπλερ λατρεύονται από αναγνώστες σε ολόκληρο τον κόσμο. «O υπνωτιστής» του Λαρς Κέπλερ, «που αγαπήθηκε από τους αναγνώστες στην Ελλάδα όταν πρωτοκυκλοφόρησε το 2011, με αφορμή την ταινία του Χάλστρομ, τώρα τον Ιούλιο, εύκολα ανέβηκε σε μεγάλα νούμερα, με δύο απανωτές ανατυπώσεις σε δύο βδομάδες. Την προηγούμενη εβδομάδα κυκλοφόρησε στα ελληνικά και το δεύτερο βιβλίο του με ήρωα τον επιθεωρητή Γιούνα, το “Συμβόλαιο του Παγκανίνι” που ήδη βρίσκεται σε ανατύπωση» μας λέει η Άννα Πατάκη.

Πολλοί περιγράφουν τον «Ανδαλουσιανό φίλο» (Μεταίχμιο) ως το νέο «Κορίτσι με το τατουάζ» που συναντά τους δημοφιλείς «Σοπράνος». Ο Αλεξάντερ Σόντερμπεργκ, επιτυχημένος σεναριογράφος, υπογράφει ένα καταιγιστικό θρίλερ με άφθονο αίμα, που θυμίζει το «Νονό» του Κόπολα και γίνεται μπεστ-σέλερ.

Πλοκή που σε γραπώνει από τον λαιμό και ανεξίτηλες εικόνες βρίσκουμε στη «Λεοπάρδαλη» (Μεταίχμιο) από τον βασιλιά της αστυνομικής λογοτεχνίας Τζο Νέσμπο. Ο Αντρέα Καμιλλέρι, πάλι, έχει φανατικούς αναγνώστες στη χώρα μας. Το νέο βιβλίο του, το «Κυνήγι του θησαυρού», είναι από τις πρώτες μέρες του Ιουλίου στις προθήκες των βιβλιοπωλείων και «βρίσκει μεγάλη ανταπόκριση από ένα κοινό που τον διαβάζει και περιμένει σχεδόν ευλαβικά το επόμενο βιβλίο του» σχολιάζει η Άννα Πατάκη.

Με το «Μια ευαίσθητη αλήθεια» (εκδόσεις Μπελ), ο πολυγραφότατος Τζον Λε Καρέ «επιστρέφει
Απλότητα και διαχρονικότητα

Με την ευλάβεια ενός προσκυνητή σκύβουμε πάνω από αναγνώσματα που μας καθηλώνουν με την απλότητά τους και την ικανότητά τους να διαπερνούν τον χρόνο. Έλληνες και ξένοι συγγραφείς συνθέτουν ένα αριστοτεχνικά δομημένο μυθοπλαστικό σύμπαν και βρίσκουν ανταπόκριση από το κοινό.

«Ο “Θάνατος στο Βαλπαραΐζο”, το καινούργιο μυθιστόρημα του Μένη Κουμανταρέα, που κυκλοφόρησε στην αρχή της άνοιξης, συνεχίζει την πορεία του, ενώ στον χώρο του δοκιμιακού λόγου, εξαιρετική είναι η πορεία του “Επαναστατημένου ανθρώπου” του Αλμπέρ Καμύ, βιβλίου εμβληματικού και πολυσέλιδου» λέει η Άννα Πατάκη.

«Εντυπωσιακή και πάνω από την αναμενόμενη, η επιτυχία του “Μιλώντας στα παιδιά μου για την πραγματικά επιτυχημένη προσωπική και επαγγελματική ζωή” του Δημήτρη Μπουραντά, ενώ ήδη από τις πρώτες μέρες κυκλοφορίας της ξεχωρίζει και η “Τέχνη της καθαρής σκέψης” του Ρολφ Ντομπέλλι, καθώς και το “Σκάφανδρο του αισιόδοξου”, του ήδη γνωστού στην Ελλάδα Άλλαν Πέρσυ (“Νίτσε: 99 μαθήματα καθημερινής ζωής”, “Όσκαρ Ουάιλντ”…). Αλλά και τα “Γράμματα στη Νόρα” του Τζόυς βρίσκονται ήδη στη δεύτερη έκδοση, σε έναν μήνα κυκλοφορίας, το ίδιο και το “Εγκώμιο για τον έρωτα” του Γάλλου φιλοσόφου Αλαίν Μπαντιού» συμπληρώνει η εκδότρια.

Η ιστορία του Τένγκο και της Αομάμε, των δυο ιδανικών εραστών που ψάχνουν ο ένας τον άλλο χωρίς ούτε οι ίδιοι να το συνειδητοποιούν, βαδίζοντας ανάποδα σε ημερολόγια και χάρτες, στο αριστουργηματικό σύμπαν του «1984» (εκδόσεις Ψυχογιός), δεν μπορεί να αφήσει κανέναν αναγνώστη ασυγκίνητο.

«Τα ευπώλητα της καλοκαιρινής περιόδου δεν περιορίζονται στα όρια της ροζ λογοτεχνίας ή του αστυνομικού μυθιστορήματος» υποστηρίζει ο Ευάγγελος Παπαθανασόπουλος των εκδόσεων Κέδρος. «Πλάι σ’ αυτά αξιοσημείωτη επιτυχία γνωρίζουν μυθιστορήματα κοινωνικού, πολιτικού ή υπαρξιακού περιεχομένου, ή ακόμη και δοκίμια και μελέτες υψηλών απαιτήσεων. Από τις τελευταίες εκδόσεις του οίκου μας, ξεχωρίζουν, σε ό,τι αφορά την ελληνική λογοτεχνία, τα εξής έργα: “Δυο φορές αθώα” της Έλενας Χουζούρη, πολιτικοκοινωνικό μυθιστόρημα που παρακολουθεί την ελληνική περιπέτεια στο μεταίχμιο δύο κόσμων, μέσα από προσωπικές απώλειες και διαψεύσεις των ηρώων του και ο “Ύπατος της Σμύρνης” της πρωτοεμφανιζόμενης Σωτηρίας Μαραγκοζάκη, ένα πολυφωνικό ιστορικό μυθιστόρημα με άγνωστες στο ευρύ κοινό πληροφορίες γύρω από τα πρόσωπα και τα γεγονότα της Μικρασιατικής Καταστροφής. Επίσης σημαντικές είναι οι πωλήσεις του βιβλίου “Στην Αλεξάνδρεια ζάχαρη και στο Μισίρι ρύζι”, της Έλεν – Έλλης Γκιάλη, που αποτυπώνει το πανόραμα της ζωής των Ελλήνων στην Αίγυπτο».
Κοσμοπολίτες και καταραμένοι
Απόγευμα. Κλείστε τα μάτια σας και σκεφτείτε το νησί στο Αιγαίο. Σπιτάκια σκαρφαλωμένα στον βράχο, πλαγιές λουσμένες στο χρυσό φως του ήλιου. Οι λέξεις αναμειγνύονται σαν το φρουτένιο σπιτικό λικέρ μέσα σε φοντάν. Ο ήχος είναι γλυκόπιοτος και μοιάζει με ανήσυχο αεράκι. «Τα ελληνικά τραγούδια μού έμαθαν τη γλώσσα» έχει πει η Βικτόρια Χίσλοπ. Το νέο της βιβλίο «Ο τελευταίος χορός», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα, είναι και πάλι εμπνευσμένο από τη χώρα μας.

Το Αιγαίο μάς χωρίζει και μας ενώνει. Πώς να μην έρχεται γάντι στο δύσκολο καλοκαίρι που διανύουμε το επίκαιρο βιβλίο του Αλέξανδρου Μασσαβέτα «Κωνσταντινούπολη, η πόλη των απόντων» (Πατάκης) ή το «Ταξίδι στον αρχαίο κόσμο» του Λάιονελ Κάσον (εκδ. Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τράπεζας).

Αν ένα μυθιστόρημα καταφέρει να εκφράσει την εποχή του, τότε μπορεί να εκφράσει κάθε άλλη εποχή και σίγουρα κερδίζει διαχρονικά αναγνώστες. «Στην ξένη λογοτεχνία ξεχωρίζει “Η τέλεια ζωή του Γουίλιαμ Σίντις” του Δανού Μόρτεν Μπρασκ, “Ο μικρός ήρωας φοράει γραβάτα” του Ισπανού Μπόρχα Βιλασέκα, μυθιστόρημα – φόρος τιμής στο κλασικό έργο του Εξιπερί, το οποίο θέτει υπό αμφισβήτηση την έλλειψη αξιών που επικρατεί στην κοινωνία μας» μας λέει ο Ευάγγελος Παπαθανασόπουλος από τον Κέδρο και μας προτείνει το δοκίμιο «Οι βασικοί νόμοι της ανθρώπινης ηλιθιότητας» του Carlo M. Cippola. «Ένα σύντομο, πνευματώδες δοκίμιο που προσπαθεί να ανιχνεύσει, να κατανοήσει και να εξουδετερώσει μια από τις πιο ισχυρές δυνάμεις που εμποδίζουν την ανάπτυξη της ανθρώπινης ευμάρειας και ευτυχίας: την ανθρώπινη ηλιθιότητα».

Έρως μέσα στο θέρος

Το ελληνικό θέρος ξεγυμνώνει σώματα και προκαταλήψεις. Κάτω από το φως του καλοκαιριού καίγονται ενοχές και συνειδήσεις. Το κυματάκι σκάει νωχελικά δίπλα της καθώς εκείνη γλιστράει το βλέμμα της στην επόμενη σελίδα. «Καρπούζι με φέτα» λέει στον σερβιτόρο με το βλέμμα μετέωρο.

«Η τριλογία των “50 αποχρώσεων του γκρι” εξακολουθεί να έχει εντυπωσιακές πωλήσεις, με τους δυο τελευταίους μήνες να παρουσιάζουν επιπλέον αύξηση, έναν χρόνο ακριβώς από την κυκλοφορία του πρώτου τόμου στα ελληνικά. Ένα ακόμη ερωτικό μυθιστόρημα το “Secret”, της Καναδέζας Αντελάιν, σημειώνει πάρα πολύ καλές πωλήσεις και φαίνεται να ξεχωρίζει στην κατηγορία που δημιουργήθηκε με σημείο αναφοράς το φαινόμενο E.L. James» επισημαίνει η εκδότρια Άννα Πατάκη.

Μυστικά ημερολόγια, ωμές εξομολογήσεις, ηρωίδες που πέφτουν από τα ψηλά στα χαμηλά και φτάνουν στα άκρα, κρεμώντας σαν ρούχο που φοριέται τη σημαία του έρωτα. Επιθυμίες και βλέμματα θα διασταυρωθούν σε καλντερίμια και στενά και θα χαθούν μέσα σε δωμάτια που άλλοτε σφράγιζαν και άλλοτε φανέρωναν μυστικά. Το φευγαλέο πάθος χάνεται στο κύμα.

Ένα ερωτικό παραμύθι στα χέρια ενός κλασικού γραφιά μετουσιώνεται σε ένα πρωτοφανές αφηγηματικό ξεφάντωμα, ένα πανηγύρι λέξεων και αισθήσεων.

Ο κόσμος του Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ, με τους χάρτινους ήρωες, μοιάζει επίκαιρος όσο ποτέ και «Ο υπέροχος Γκάτσμπυ» (Άγρα) θα μπορούσε να είναι ο σύγχρονος ήρωας που ζει το όνειρο και ταυτόχρονα την τραγική πτώση.